بیماری اسگود شلاتر: عبارت است از به التهاب استخوان، غضروف و تاندون های بالای استخوان درشت نی بیماری اسگود شلاتر می گویند. این التهاب درست در ناحیه تاندون های عضلات چهار سر ران ایجاد می شود به همین جهت در ناحیه زانو، درد ورم شدید احساس می شود. شاید اسم بیماری اسگود شلاتر کمی ترسناک به نظر برسد، اما جای هیچ نگرانی نیست زیرا اسگود شلاتر اصلا یک بیماری نیست بلکه آسیبی است که به دنبال یک حرکت نابجا و شدید در مفصل ایجاد می شود و اصلا هم شایع نیست. این بیماری عموماً کودکان و نوجوانان بین 8 تا 13سال را درگیر می کند و شیوع آن در پسران شایعتر از دختران می باشد. همچنین شیوع این بیماری در میان نوجوانانی که در ورزش شرکت می کنند نیز زیاد دیده می شود. از جمله ورزش هایی که احتمال ابتلا به بیماری اسگود شلاتر را بالاتر می برد می توان به: بسکتبال (به دلیل پرش های زیادی که در این ورزش انجام می شود)، فوتبال (به دلیل دویدن های مکرر و فشارهای زیادی که در این ورزش به زانو و اطراف آن وارد می شود)، والیبال (پرش های مکرر)، تنیس ( به دلیل کشش های مکرر که مفصل زانو انجام می شود)، ژمیناستیک (به دلیل چرخش ها و فشارهای زیادی که در حین این بازی ها انجام می شود)، اشاره کرد. به طوری کلی می توان گفت دویدن، چرخدین و پریدن از جمله حرکاتی هستند که شیوع این بیماری را درمیان کودکان افزایش می دهند.
علائم:
- بروز درد و ناراحتی در ناحیه زیرین زانو مهم ترین علامت بیماری اسگود شلاتر است، که این درد بسته به شرایط بدنی بیمار متفاوت است و ممکن است در برخی مواقع هیچ نشانه ای به همراه نداشته باشد. از مهم ترین نشانه های بیماری اسگود شلاتر می توان به:
- درد در ناحیه جلویی زانو
- لنگیدن بعد از فعالیت بدنی
- انقباض شدید عضله چهار سر ران
- شدید شدن درد هنگام چهار زانو نشستن
- سستی و ناپایدار شدن ماهیچه های چهار سر ران
- حساسیت بودن به لمس در ناحیه استخوان درشت نی
- دردی که با انجام فعالیت های ورزشی شدیدتر می شود
- برجستگی و متورم شدن بیش از حد پوست استخوان درشت نی
علت:
- اشگود شلاتر یک بیماری موقتی است که در آن استخوان تیبیا یا درشت نی درگیر می شود. درشت نی یا تیبیا یک استخوان بلندی است که در اطراف ساق پا بین زانو و مچ قرار دارد. بیمار اسگود شلاتر اختلالی است که در آن برآمدگی بر روی استخوان درشتی یعنی درست در ناحیه کلاهک زانو درگیر می شود.
- رشد سریع استخوان ها و وارد شدن ضربات مکرر به زانو و استخوان درشت نی از مهم ترین علت های بیماری اسگود شلاتر است. به همین جهت کودکان و نوجوانانی که بیشتر فعالیت های ورزشی انجام می دهند، بیشتر در معرض ابتلا به آن قرار دارند. البته در مورادی ممکن است یک کشش یا وارد شدن ضربه شدید به دکمه یا برآمدگی استخوان درشت نی باعث بروز چنین عارضه ای شود.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- رشد اسکلتی
- اضافه وزن پسران در سنین 18 الی 11 سال
- انجام پر حرارت فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های عادی نظیر دویدن، جهیدن یا به حالت هروله دویدن.
پیشگیری:
- کاهش وزن در کودکی که دچار اضافه وزن است. تشویق کود به فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری درحد متوسط و خودداری از ورزش های شدید.
عواقب مورد انتظار:
- معمولاً تا دو سال پس از کامل شدن رشد اسکلتی برطرف می شود.
عوارض احتمالی:
- عفونت استخوان، عود این عارضه در بزرگسالی و باقی ماندن تورم در زیر کلاهک زانو
تشخیص:
- استخوان تیبیا برجسته و ملتهب شده و موجب حساسیت در فشار می شود.
- تشخیص دقیق بیماری اسگود شلاتر با بررسی رادیوگرافی زانو و اسکن از استخوان انجام می شود.
- تشخیص بیماری اسگود شلاتر ابتدا با بررسی میزان فعالیت های بیمار انجام می شود. زیرا فعالیت های ورزشی که در آنها پرش های زیادی انجام می شود در بروز این بیماری دخیل هستند.
درمان طب نوین:
- در اغلب موارد بیماری اسگود شلاتر با درمان های اولیه بهبود می یابد و نیازی به استفاده از درمان های خاص ندارد، زیرا معمولاً دو سال پس از کامل شدن رشد اسکلتی این بیماری به طور کامل برطرف می شود. از جمله راهکارهای ساده برای درمان بیماری اسگود شلاتر می توان:
- استراحت کردن: مهم ترین اقدام برای درمان بیماری اسگود شلاتر، متوقف کردن ورزش و فعالیت هایی است که چنین مشکلی را برای بیمار به وجود آورده است از این رو مبتلایان به این عارضه در ابتدا باید از انجام ورزش هایی که در آنها پرش های زیادی اتفاق می افتد همچون والیبال و بسکتبال خودداری کنند و برای کم شدن دردشان استراحت نمایند. البته میزان استراحت بسته به شرایط بدنی هر بیماری متفاوت است و از چندین هفته تا چندین ماه متغییر می باشد. استفاده از یک بالشتک نرم بر روی زانو در هنگام استراحت می تواند بسیار تأثیرگذار باشد.
- کمپرس یخ: از آنجایی که بیماری اسگود شلاتر یک بیماری اسکلتی عضلانی است. استفاده از یخ می تواند برای درمان التهاب حاصل از آن می تواند موثر باشد. شما می توانید برای کاهش درد خود یخ را به مدت 10 الی 15 دقیقه بر روی محل برجستگی قرار دهید. برای بهبودی سریعتر می توانید این کار را هر دو الی سه ساعت یکبار تکرار کنید.
- بریس زانو: در صورتی که مجبور به انجام فعالیت های سنگین هستید پیشنهاد می شود حتماً از بریس زانو استفاده کنید. بریس با فشاری که بر روی کشکک می آورد از آسیب دیدگی مجدد به زانو جلوگیری می کند. گاهی ممکن است لازم باشد پای بسته به مدت 8 الی 6 هفته بی حرکت گردد (با کمک زانوبند کشی، گچ گیری یا آتل گیری)
- دارو درمانی: در مورادی که بیماری اسگود شلاتر با ناراحتی ها خفیفی همراه باشد پزشک داروهای خفیف تر همچون آسپیرین را تجویز می کند. در موراد شدید بیماری اسگود شلاتر این داروها تاثیر گذار نیستند و پزشک متخصص داروهای ضد التهاب و تسکین دهنده قوی تر را برای بیمار تجویز می نماید.
- درمان اسگود شلاتر با ورزش: با اینکه فعالیت های ورزشی برای یک فرد مبتلا به بیماری اسگود شلاتر مضر هستند، اما تقویت عضلات در کاهش درد بیماری بسیار موثر هستند؛ از این رو پزشک در کنار تجویز دارو و یکسری حرکات ورزشی را آموزش می دهد که برای کاهش درد اطراف زانو بسیار موثر است. یکی از تمرینات ورزشی برای درمان اسگود شلاتر، تمرین تقویت عضلات همسترینگ و چهار سر ران است که بدین صورت انجام می شود: برای انجام این حرکت در حالتی که به صورت ایستاده قرار گرفته اید از ناحیه کمر خم شده و دست هارا به زمین برسانید این حرکت را تا جایی ادامه دهید که کشش را در عضلات ناحیه پشتی خود احساس کنید. در حالت بین 10 الی 15 ثانیه بمانید.
- جراحی: جراحی در صورت عدم موفقیت اقدامات حمایتی فوق به ندرت ممکن است لازم گردد.
- برای تخفیف درد، گرم کردن محل درد با کمپرس گرم، بالشتک های گرم کننده، استفاده از جریان آن گردابی گرم، لامپ های گرمایی، دیاترمی یا امواج ماوراء صوت کمک کننده است.
- حمایت روحی روانی از بیماران با اطمینان دادن در این مورد که بیماری با گذشت زمان برطرف می گردد مهم است.
درمان طب سنتی:
- اطراف موضع را زالو بیاندازید.
- با روغن های گرم نظیر سیاهدانه، بادام تلخ، کوهان شتر، شتر مرغ خوب موضع را ماساژ دهید و سپس با حوله و اتو موضع را گرم کنید.
- از دمنوش گرم مانند دارچین و زنجبیل و … در صورت نداشتن غلبه صفرا و کبد گرم استفاده کنید.
داروها:
- آسپیرین
- دیکلوفناک
- سلکوکسیب
فعالیت های بدنی:
- از فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های جهشی و فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های که باعث بروز درد در زانو می شند خودداری کنید.
- استراحت دادن به اندام مبتلا مهمترین درمان است، ممکن است لازم باشد از چوب زیر بغل، گچ یا آتل و یا یک زانوبند کشی برای جلوگری از خم شدن کامل زانو استفاده شود.
- کودک باید در طی زمان از شرکت در فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های ورزشی خودداری کند، این حالت موقتی بوده و پس از فروکش التهاب کودک می تواند فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های طبیعی خود را از سر بگیرد، ولی اغلب دوره درمانی لازم 12 الی 2 ماه است.
رژیم غذایی:
- از مصرف لبنیات و غذاهای سرد پرهیز کنید.