اسپوندیلوز گردن: عبارت است از تغییرات تخریبی استخوان های گردن که موجب وارد آمدن فشار به اعصابی می شود که به دست ها، پاها و مثانه می روند. این مشکل در مردان 40 سال به بالا شایع تر است و شیوع آن پس از 60 سالگی افزایش می یابد، در این بیماری، 7 مهره موجود در گردن، دیسک های بین آنها و عروق خونی که به مغز می روند تحت تأثیر قرار می گیرند.
علائم:
- سردرد
- خشکی گردن
- گیجی، راه رفتن نامتعادل
- صدای سایش به هنگام حرکات گردن یا عضلات شانه
- ضعف عضلانی و تحلیل رفتن عضلات؛ کاهش بازتاب ها
- با پیشرفت بیماری، بی اختیاری ادرار و عدم کنترل مثانه، و نیز ضعف در پاها به وجود می آید.
- درد در گردن، که به کتف ها، بالای شانه ها، قسمت فوقانی بازوها، دست ها، یا پشت سر تیر می کشند.
- بی حسی یا گز گز در بازوها، دست ها و انگشتان؛ مقداری از دست رفتن حس های مختلف در دست ها و اختلال در بازتاب ها (رفلکس ها).
علت:
- آرتریت (التهاب مفصل)
- آرتروز (ناشی از آسیب فرسایشی مفاصل در اثر پیری)
- فتق دیسک: اسپوندیلوز گردن می تواند ناشی از دیسک فتق باشد. دیسک های ستون فقرات تمایل به ایجاد ترک هایی دارند که اجازه نشت مواد داخلی را می دهد. این مواد هنگام استخراج می توانند بر روی نخاع و اعصاب فشار وارد کرده و باعث بروز مشکلاتی مانند بی حسی بازو و درد شوند که به سمت پایین بازو تابیده می شود.
- دیسک های دهیدراته: در بین استخوان های ستون فقرات، دیسک هایی وجود دارد که بالشتک هایی ضخیم و شبیه به پد هستند و شوک ناشی از بلند کردن، چرخیدن و دیگر فعالیت ها را جذب می کنند. ماده ژل مانند درون این دیسک ها می توانند به مرور زمان خشک شوند. این مسأله باعث می شود استخوان ها (مهره های ستون فقرات) بیشتر به هم ساییده شوند؛ و این موضوع می تواند دردناک باشد. این فرآیند می تواند در دهه 30 زندگی آغاز شود.
- سخت شدن رباط ها: طناب های محکمی که استخوان های ستون فقرات را به یکدیگر متصل می کنند، می توانند با گذشت زمان سفت تر شوند؛ این مساله بر حرکت گردن تأثیر گذاشته و باعث احساس خشکی در گردن می شود.
- استفاده بیش از حد: برخی مشاغل یا عادت ها با حرکاتی مکرر سر و کار دارند (از جمله کار ساختمان سازی) که باعث اعمال فشار زیاد به ستون فقرات شده و منجر به فرسودگی زودرس می گردد.
- خار استخوانی: این رشد بیش از اندازه استخوان، نتیجه تلاش بدن برای رشد استخوان اضافی است تا ستون فقرات محکم تر شود. با این حال، استخوان اضافی می تواند به نواحی حساس ستون فقرات مثل نخاع و اعصاب فشار وارد آورده و باعث درد شود.
- آسیب: صدماتی مثل تصادفات اتومبیل که باعث به جلو پرتاب شدن و سپس به عقب برگشتن ناگهانی گردن و یا ایجاد آسیب می شوند، صدمات ورزش، کشیده شدن نگهانی بازوها، زمین خوردن و سقوط.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- افزایش سن
- سیگار کشیدن
- صدمه به گردن
- اضافه وزن و بی تحرک بودن
- عوامل ژنتیکی (سابقه خانوادگی اسپوندیلوز گردنی)
- فعالیت های مربوط به کار که با بلند کردن اشیاء سنگین، فشار مضاعفی بر گردن وارد می کنند.
- نگه داشتن گردن در وضعیتی ناراحت به مدت طولانی یا تکرار حرکات گردن در طول روز (فشار مکرر)
پیشگیری:
- از نشست به حالت خمیده خودداری کنید.
- در اتومبیل از کمربند ایمنی استفاده کنید و ارتفاع پشتی سر را به طور مناسب تنظیم کنید.
- بدون گذاشتن بالش بخوابید، از یک محافظ گردن نرم یا حوله برای حمایت از گردن استفاده کنید.
- از وارد آمدن آسیب به گردن اجتناب کنید، به هنگام انجام ورزش های دارای برخورد فیزیکی، از کلاه حفاظتی مخصوص استفاده کنید.
عواقب مورد انتظار:
- علائم خفیف معمولاً خوب به درمان پاسخ می دهد و به آهستگی برطرف می شوند، اما علائم شدید ممکن است هیچگاه کاملاً خوب نشوند.
عوارض احتمالی:
- کاهش انعطاف پذیری گردن پس از جراحی یا درمان
- اگر اسپوندیلوز گردن درمان نشود، با پیشرفت بیماری امکان دارد راه رفتن به صورت اسپاتیک و غیر طبیعی در آید.
تشخیص:
- انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار: پزشک با پرسیدن سوالاتی درباره علائم فرد، شروع کرده و سپس مجموعه ای از آزمایشات را انجام می دهد. معاینات معمول شامل آزمایش رفلکس، بررسی ضعف عضلانی یا نقوص حسی، و آزمون دامنه حرکتی گردن می شود. پزشک احتمالاً می خواهد نحوه راه رفتن فرد را مشاهده کند. همه این ها به او کمک می کند تا اگر اعصاب و نخاع فرد تحت فشار زیادی باشد، بتواند آن را تشخیص دهد. اگر پزشک مظنون به اسپوندیلوز گردنی باشد، برای تأیید تشخیص خود آزمایش های تصویر برداری و عملکرد عصبی را انجام خواهد داد.
- اشعه ایکس: اشعه ایکس می تواند برای بررسی خار استخوانی و دیگر اختلالات استفاده شود.
- سی تی اسکن: سی تی اسکن می تواند جزئیات تصویری بیشتری از گردن را فراهم کند.
- اسکن ام آر آی (MRI): اسکن ام آر آی، تصاویر را با استفاده از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی تولید کرده و به پزشک در یافتن محل گیر افتادگی عصب کمک می کند.
- میلوگرام: در یک میلوگرام، با تزریق رنگ قسمت های مختلف ستون فقرات را نشان می کنند.
- سپس از سی تی اسکن یا پرتو ایکس برای فراهم کردن جزئیات تصویری بیشتر این نواحی استفاده می کنند.
- نوار عصب: نوار عصب و عضله (EMG) نیز برای بررسی عملکرد طبیعی اعصاب در حین ارسال سیگنال به عضلات استفاده می شود. این آزمایش، فعالیت الکتریکی اعصاب را محاسبه می کند. مطالعات هدایت عصبی، سرعت و قدرت سیگنال های ارسالی توسط عصب را بررسی می کند. این آزمایش با قرار دادن الکترود ها روی پوست و در جایی که عصب واقع است، انجام می شود.
درمان طب نوین:
- استراحت كردن
- استفاده از ضد التهاب و داروهای فاقد استروئید.
- امکان دارد درمان با امواج فرا صوت نیز توصیه شود.
- فیزیوتراپی و استفاده از سرما و گرما درمانی، ورزش و کشش
- تزریق استروئید بر روی گردن، که می تواند به کاهش درد شدید کمک کند.
- پوشاندن یقه گردن رحم برای محدود کردن حرکت و نگه داشتن تکیه گاه برای گردن
- تزریق داروهایی مانند کورتیکواستروئید و بیهوشی به مفاصل نخاع و تزریق مفصل صورت در ناحیه اطراف ستون فقرات انجام می شود.
- اگر فرد از دست دادن حس و ضعف عضلانی را تجربه کرد، پس، جراحی برای درمان توصیه می شود.
- از یک محافظ گردن نرم (محافظ گرد توماس) استفاده کنید تا از کشیدگی غیر منتظره عضلات پیشگری شود.
- گاهی جراحی برای به هم چسباندن استخوان های گردن، برداشتن یک دیسک گردنی آسیب دیده، یا بزرگ کردن فضای اطراف نخاع انجام می گیرد.
- اگر دست ها یا بازوها دچار درد یا بی حسی شده اند، یک وسیله مخصوص برای کشیدن گردن بخرید یا اجاره کنید، برای راه اندازه آن طبق دستورات مربوطه عمل کنید.
- بدون استفاده از بالش بخوابید، در عوض، می توانید از یک بالش مخصوص یا محافظ گردن نرم استفاده کنید یا یک حوله کوچک تا شده زیر گردن خود قرار دهید.
- چه زمانی باید به پزشک مراجعه شود: اگر دچار حمله ناگهانی مور مور شدن یا بی حسی در شانه، بازو ها، یا پاها شدید، یا اگر کنترل روده یا مثانه خود را از دست دادید، با پزشک صحبت کرده و در اسرع وقت به دنبال فوریت های پزشکی باشید. این یک وضعیت اورژانسی پزشکی است. اگر درد و ناراحتی شما شروع به ایجاد اختلال در فعالیت های روزانه تان کرد، باید به پزشک مراجعه کنید.
درمان طب سنتی:
- درمانی برای این بیماری در طب سنتی وجود ندارد و برای رفع علائم و یا کاهش درد می توان از اقدامات زیر بهره برد:
- بعد از انجام موارد فوق حجامت موضعی و زالو درمانی کنید.
- ترک سردی ها و در عوض از غذاهای گرمی بخش استفاده کنید.
- با روغن های گرم نظیر سیاهدانه، بادام تلخ و … گردن را خوب ماساژ دهید و با اتو یا وسایل گرمایشی موضع را گرم کنید سپس بادکش گرم و خشک انجام دهید.
داروها:
- گاباپنتین
- ناپروکسن
- ایبوپروفن
- دیکلوفناک
- سیکلوبنزاپرین
- استامینوفن کدئین
فعالیت:
- کشش گردن: از فرد خواسته می شود صاف بایستد و چانه را به سمت جلو نگه دارد به گونه ای که در ناحیه گلو احساس کشیدگی کند. سپس، عضله گردن باید به آرامی کشیده شود و این روند باید حداقل 5 ثانیه انجام شود. پس از این مرحله باید سر را به عقب رانده و در حالی که چانه به مدت 5 ثانیه بلند نگه داشته می شود. این مراحل باید پنج بار تکرار شود.
- شیب گردن از یک طرف به سمت دیگر: به سمت پایین تکیه دهید. عضلات گردن را به آرامی خسته کنید و 5 ثانیه آن را نگه دارید. سر را به سمت مرکز برگردانید، آن را به سمت شانه دیگر تکرار کنید و 5 ثانیه دیگر آن را نگه دارید.
- حرکات ایزومتریک: در طی این تمرین فشار روی عضلات وارد می شود. از فرد خواسته می شود كه با ستون فقرات نعوظ بنشیند و پس از آن فشار باید بر روی جهت های مخالف سر به طرف آن قرار گیرد. توجه داشته باشید که فشار نباید توسط کف دست اعمال شود.این روند حداقل باید 10 بار انجام شود.
- سر می چرخد: چرخش سر یکی از ساده ترین و ساده ترین شکل ورزش برای درمان اسپوندیلوز گردن است. این به حرکت گردن کمک می کند و از سفتی عضلات جلوگیری می کند. شما چیزی برای نگرانی ندارید، تمام کاری که فرد باید انجام دهد اینست که با ستون فقرات در حالت ایستاده قرار گرفته و سپس گردن را به یک طرف حرکت دهید. سر باید مستقیم و بلند باشد، ریخته نشود. دوباره به مرکز برگردید و آن را برای طرف مقابل تکرار کنید. گردن باید به مدت 10 الی 15 ثانیه در آن حالت نگه داشته شود. 10 بار آن را تکرار کنید تا نتایج بهتری داشته باشید.
نکته:
- پوشیدن یقه گردن یا بریس می تواند به بیمار در بهبودی موقتی کمک کند.با این وجود یقه ها و بریس ها را نباید برای مدت طولانی پوشید زیرا تمایل به ضعیف تر شدن عضلات دارند.