اسپوروتریکوز منتشر: عبارت است از اسپوروتریکوز یک بیماری قارچی می باشد که عامل این عفونت قارچي به نام “اسپوروتريكوز شنكي” می باشد كه در خاک، خزه مردابی، علف‌های هرز و سبزيجات آلیِ در حال فساد زندگی میكند. با اینکه “اسپوروتریکوز” باعث ایجاد زخم و آبسه در پوست می‌شود. اما امکان درگیری ناحیه های دیگری از بدن مانند: ریه، استخوان و مغز نیز وجود دارد.
علائم:
- اولین علائم حدود سه هفته بعد از تماس با قارچ ظاهر می‌شوند. بیماری سه فرم بالینی دارد:
- ریوی: فرم تنفسی که شایع ترین علامتش سرفه خلط دار است.
- منتشر: بیماری در تمام بدن منتشر شده و استخوانها، مفاصل و مغز را درگیر می‌سازد.
- پوستی: این حالت شایعترین شکل “بیماری اسپوروتریکوز” است. تظاهرات پوستی به شکل نُدول کوچک، قابل حرکت و بدون درد در محل ورود عفونت (معمولاً انگشتان دست یا ساعد) یا در امتداد عروق لنفاوی تخلیه‌کننده ناحیه ظاهر می‌شود. رنگ ندول صورتی تا ارغوانی بوده و در صورت عدم درمان بزرگتر شده و حالت تاول یا زخم مزمن پیدا می‌کند.
علت:
- عفونت با قارچي به نام اسپوروتريكوز شنكي كه در خاك، خزه مردابي، علف‌هاي هرزه و سبزيجات آلي در حال فساد زندگي مي‌كند.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- سابقه قبلی ساركوئيدوز يا سل
- ناشی از برخی بيماری ها يا داروها
- شغل‌هايی كه با گياهان و خاک سر و كار دارند، مزرعه‌داران و باغداران بیشتر آلوده این بیماری می‌شوند به خصوص باغبانان گل سرخ. این افراد در هنگام كار با خاک، باید از دستكش استفاده کنند.
عواقب مورد انتظار:
- معمولاً با درمان در عرض 2 الی 1 ماه پس از بهبود ضايعات قابل علاج است ولي ممكن است بهبودي 7 الی 6 ماه طول بكشد. ميزان كشندگي در صورت گسترش عفونت در بدن، بالا است.
عوارض احتمالی:
- گسترش قارچ در بدن كه باعث عفونت سرتاسر و تهديدكننده زندگي مي‌گردد (نادر).
تشخیص:
- آزمون‌های تشخیصی می‌توانند شامل: بررسی آنتی بادی و کشت آزمایشگاهی چرک حاصل از ضایعات (خلط، مایع مفصلی و مایع مغزی نخاعی) باشند. آزمون پوستی برای آن وجود ندارد. ممكن است برای رد ساير اختلالات از جمله سل، ساركوئيدوز، استئوميليت باكتريایی (عفونت استخوان و التهاب مغز استخوان) و نئوپلازی، آزمون‌های ديگری انجام گيرند.
درمان طب نوین:
- معمولاً ضایعات بوجود آمده با درمان در عرض 2 تا 1ماه پس از بهبود، قابل علاج است ولی ممكن است بهبودی 7 الی 6 ماه طول بكشد. میزان کشندگی در فرم منتشر (در قسمت علائم توضیح داده شد) در افرادی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است، زیاد می باشد. درمان با داروهای ضد قارچ مثل فلوکونازول، ایتراکونازول و آمفوتریسین B است. در موارد بروز ندولهای حفره دار در ریه و استخوان گاه جراحی ضروری است. محلول اشباع شده يديد پتاسيم را در آب، آب ميوه يا ساير نوشيدني‌ها رقيق كند و هر روز 3 بار بعد از غذا مصرف كنيد. براي جلوگيري از تغيير رنگ دندان‌ها آن را با ني بنوشيد.
درمان طب سنتی:
- حجامت عام یک تا سه مرتبه.
- شبی یک لیوان سرکه انگبین خوراکی میل کنید.
- دوسین (ترکیب سیاهدانه و عسل) روزی دو قاشق مرباخوری میل کنید.
داروها:
- فلوکونازول
- ایتراکونازول
- آمفوتریسین B
- آمفوتریسین بی
فعالیت:
- محدوديتي لازم نيست مگر اين كه علايم عفونت منتشر ايجاد گردد.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه پرهیز کنید.