اسپوروتریکوز: عبارت است از یک بیماری قارچی عفونی که باعث ایجاد زخم و آبسه در پوست، غدد لنفاوی و عروق لنفاوی می گردد، مزرعه داران و باغذاران به ویژه افرادی که با گل سرخ، خزه مردابی و یا زرشک سر و کار دارند، بیشتر آلوده می شوند، اسپورتریکوز سرایت فرد به فرد ندارد، در بزرگسالان از هر دو جنس ایجاد می شود ولی در مردان شایع تر است.
علائم:
- ندول های تیره ای در امتداد عروق لنفاوی تخلیه کننده ناحیه ظاهر می شود.
- اگر قارچ عامل ایجاد کننده به ریه برسد، سرفه همراه با خلط آغاز می گردد (نادر).
- یک ندول کوچک، قابل حرکت و غیر حساس به درد در زیر پوست انگشتان ظاهر می شود، ندول به آهستگی بزرگ شده، صورتی و زخمی می گردد.
- بر خلاف سایر بیماری های قارچی که باعث تب، لرز، احساس ناخوشی کلی و بی اشتهایی می شوند، معمولاً علائم دیگری وجود ندارد.
علت:
- عفونت با قارچی به نام اسپوروتریکوز شنگی که در خاک، خزه مردابی، علف های هرزه و سبزیجات آلی در حال فساد زندگی می کند.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- سابقه طبی سارکوئیدوز یا سل
- سرکوب ایمنی ناشی از بیماری یا دارو
- شغل هایی که با گیاهان و خاک سر و کار دارند مثل کشاورزی و پرورش گل
پیشگیری:
- در هنگام کار با خاک، دستکش بپوشید.
عواقب مورد انتظار:
- معمولاً با درمان در عرض 2 الی 1 ماه پس از بهود ضایعات قابل علاج است ولی ممکن است بهبودی 7 الی 6 ماه طول بکشد، میزان کشندگی در صورت گسترش عفونت در بدن، بالا است.
عوارض احتمالی:
- گسترش قارچ در بدن که باعث عفونت سرتاسر و تهدید کننده زندگی می گردد (نادر).
تشخیص:
- آزمونهای تشخیصی میتوانند شامل بررسیآنتی بادی و کشت آزمایشگاهی چرک حاصل از ضایعات (خلط، مایع مفصلی و مایع مغزی نخاعی) باشند. آزمون پوستی برای آن وجود ندارد. ممكن است برای رد ساير اختلالات از جمله سل، ساركوئيدوز، استئوميليت باكتريایی (عفونت استخوان و التهاب مغز استخوان) و نئوپلازی، آزمونهای ديگری انجام گيرند.
درمان طب نوین:
- در موارد بروز ندول های حفره دار در ریه و استخوان گاه جراحی ضروری است.محلول اشباع شده يديد پتاسيم را در آب، آب ميوه يا ساير نوشيدنيها رقيق كند و هر روز 3 بار بعد از غذا مصرف كنيد. براي جلوگيري از تغيير رنگ دندانها آن را با ني بنوشيد.
- معمولاً ضایعات بوجود آمده با درمان در عرض 2 تا 1ماه پس از بهبود، قابل علاج است ولی ممكن است بهبودی 7 الی 6 ماه طول بكشد. میزان کشندگی در فرم منتشر (در قسمت علائم توضیح داده شد) در افرادی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است، زیاد می باشد. درمان با داروهای ضد قارچ مثل فلوکونازول، ایتراکونازول و آمفوتریسین B است.
درمان طب سنتی:
- روزانه خود را وزن و آن را ثبت کنید.
- اطراف زخم را حجامت کنید و زالو بیاندازید.
- ممکن است بتوان در منزل با دارو درمان کرد.
- گرم کردن می تواند به کاهش درد کمک کند.
- هر 8 ساعت یک قاشق مرباخوری سیاهدانه و عسل بخورید.
- از آنجا که اسپوروتریکوز مسری نیست، لازم نیست شخص قرنطینه شود.
- ضایعات را با بانداژهای شل بپوشانید تا از عفونت ثانویه با باکتری ها جلوگیری کنید.
- در صورت بروز عوارض، بستری شوید، ممکن است برای بیماران مبتلا به بیماری استخوان و مفاصل یا ضایعات ریوی، جراحی توصیه گردد.
داروها:
- داروهای ضد قارچ مثل فلوکونازول یا ایتراکونازول
- محلول اشباع شده یدید پتاسیم، آن را در آب، آب میوه یا سایر نوشیدنی ها رقیق کنید و هر روز 3 بار بعد از غذا مصرف کنید، برای جلوگیری از تغییر رنگ دندان ها آن را با نی بنوشید.
فعالیت:
- محدودیتی لازم نیست مگر این که علائم عفونت منتشر ایجاد گردد.
رژیم غذایی:
- رژیم غذایی خاصی ندارد.