اسپاسم مری: عبارت است از مری یک لوله تو خالی است که از دهان تا معده ادامه دارد و وظیفه اصلی آن بلع غذا و انتقال آن به معده می باشد وقتی که فرد غذا را می خورد وارد مری می شود و مری آن را به کمک حرکات موجی شکل به جلو حرکت داده تا به معده برسد، گرفتگی در عضلات مری امکان دارد گهگاهی پیش بیاید ولی امکان دارد به صورت مداوم ماهیچه های مری دچار گرفتگی شود. در واقع ماهیچه های مری به جای حرکت های موجی دچار انقباض های ناهماهنگ در انتهای دیواره مری می شوند که به آن اسپاسم مری می گویند و همراه با درد در قفسه سینه می باشد و مشکلاتی در قورت دادن غذا ایجاد می نماید.
انواع اسپاسم مری:
- اسپاسم مری منتشر: که در آن عضلات مری به صورت متناوب دچار انقباض می شود و با برگشت غذا و مایعات همراه است.
- اسپاسم مری فندق شکن: که در آن انقباض عضلانی هماهنگ در سطح مری به وجود می آید که باعث درد عمیق و شدید می شود و تنگی غیر عادی مری را در پی دارد ولی برگشت غذا و مایعات را به همراه ندارد.
علائم:
- برگشت غذا و مایعات به مری.
- احساس کنید چیزی در گلو گیر کرده است.
- قورت دادن غذا به سختی و همراه درد باشد.
- مشکلات بلع، احساس گیر افتادن غذا در گلو
- احساس فشار و درد شدید در قفسه سینه که گاها با دردهای قلبی اشتباه گرفته می شود.
علت:
- علل ابتلا به اسپاسم مری مشخص نیست و اسپاسم به دو صورت زیر مشاهده می شود:
پیشگیری:
- داروی ضد اسید مصرف کنید: اسید معده را قبل از برگشت به معده با داروهای ضداسید خنثی کنید.
- سرتان را هنگام خواب بالا بگذارید: سعی کنید هنگام خواب چند بالش زیر سر بگذارید تا سر و قفسه سینه شما بالا تر قرار گیرد. زیر دراز کشیدن میتواند رفلاکس اسید را تشدید کند.
- کاهش وزن: افزایش وزن و چاقی منجر به فتق هیاتال و رفلاکس میشود که به نوبه خود تعداد دفعات اسپاسم مری را زیاد می کند. سعی کنید رژیم غذایی مناسبی داشته باشید و به صورت منظم ورزش کنید.
- بعد از میل غذا دراز نکشید: دریچه بین مری و معده در بیماران مبتلا به رفلاکس اسید به خوبی عمل نمیکند، در نتیجه محتویات معده میتواند رو به بالا به سمت مری برگردد و اگر شما بعد از میل غذا دراز بکشید این مشکل شدید تر خواهد شد و ممکن است سر دل شما احساس سوزش داشته باشد. پس سعی کنید شامتان را زود میل کنید تا مجبور نباشید بلافاصله بخوابید.
تشخیص:
- فشار سنجی: فشار سنجی برای تشخیص میزان فشار در ناحیه مری انجام می شود. برای این کار متخصص گوارش یک لوله که دارای حسگر های قوی هست را به آرامی به گلو وارد می کند و آن را به سمت معده هدایت می کند. فشار های وارده در این مسیر نشان دهنده قدرت گرفتگی عضلات مری است. این آزمایش به پزشک کمک میکند تا نحوه حرکت مواد غذایی و مایعات در هنگام بلع در طول مری را تشخیص دهد.
- آندوسکوپی: در روش آندوسکوپی متخصص گوارش یک اسکوپ (لوله بلندی که یک دوربین کوچک به انتهای آن متصل است) را به آرامی وارد گلو می کند. از آنجایی که این لوله مجهز به دوربین است از این طریق مشکلات ایجاد شده در دیواره مری را بررسی میکند. متخصص گوارش همچنین ممکن است ضخامت دیواره مری شما را بررسی نماید. اگر لازم باشد پزشک نمونه برداری می کند تا برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه ببرد.
- عکس برداری رادیولوژی با بلع باریم: عکس رادیولوژی که از ناحیه شکم تهیه میشود شامل یک تصویر از معده و مری است. به این عکسبرداری از بیمار خواسته میشود یک مایع به نام باریم را بنوشد تا از این طریق به تصویربرداری رادیولوژی ناحیه مری و معده کمک میشود. قبل از تصویر بردای متخصص گوارش به شما توصیه هایی میکند که لازم است آن را به دقت رعایت کنید.
- بررسی PH مری: این تست به پزشک کمک می کند که تشخیص دهد اسید معده به مری برمی گردد یا نه.
درمان طب نوین:
- داروهای مسکن: دارو های مسکن می تواند به کم تر شدن درد ناشی از اسپاسم مری کمک کند.
- مهارکنندههای پمپ پروتون: این داروها میتوانند به کاهش اسید معده و پیشگیری از سوزش سر دل کمک کنند.
- داروهای شل کننده عضلات مری: پزشک ممکن است دارو هایی را تجویز کند که باعث شل شدن عضلات مری شود تا فرد به صورت راحت تری بلع داشته باشد. خوشبختانه این فرایند میتواند به کاهش درد کمک کند.
- تزریق بوتاکس: بوتاکس یک نوع سم فلج کننده عضلات است . بوتاکی را میتوان به عضلات مری تزریق کرد تا این عضلات ریلکس شوند. به این منظور معمولاً متخصص گوارش از یک اسکوپ برای هدایت تزریقها استفاده مینماید.
- بیوفیدبک: بیوفیدبک واکنش های بدن را نسبت به درد و استرس کنترل می کند. برای انجام بیوفیدبک متخصص گوارش الکترود هایی را در نواحی مختلف بدن مانند سینه می گذارد تا واکنش بدن در هنگام بلع بررسی شود.
- ریلکس کردن: داشتن استرس میتواند دوره بهبودی فرد را آهسته و طولانی کند و باعث احساس درد شود. این درمان به بیماران اسپاسم مری کمک میکند با استرس فیزیکی و احساسی خود مواجه شود. برای این درمان از تنفس عمیق، ریلکس کردن عضلات، گوش کردن به موزیک، و سایر فعالیتهای مانند آن استفاده میشود.
- عمل جراحی: اگر روش های غیر تهاجمی و یا کم تهاجمی نتوانست باعث بهبود بیمار شود لازم است فرد مورد جراحی قرار بگیرد. انواع روشهای جراحی قابل استفاده به این منظور به شرح زیر هستند: عمل جراحی انبساط مری: از این عمل جراحی برای باز کردن مسیر مری و وارد کردن آرام یک آندوسکوپ به آن استفاده میشود. عمل جراحی مایوتومی (myotomy): در این جراحی عضلات مری بریده شده و ناحیه داخل آن باز میشود. به این ترتیب حرکت ساده مواد غذایی و مایعات به معده امکانپذیر خواهد شد.
درمان طب سنتی:
- هر لقمه غذا را 32 بار بجوید.
- از اضطراب و استرس دوری کنید.
- یک پر نمک قبل و بعد از غذا بخورید.
- از مصرف نوشیدنی های داغ و یا سرد پرهیز کنید.
- قفسه سینه را با روغن بادام شیرین چرب کنید و گرم نگه دارید.
داروها:
- متناسب با شرایط و علائم بیمار دارو تجویز می شود.
فعالیت:
- روزی نیم ساعت فعالیت مناسب بدنی داشته باشید.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای و لبنیات پرهیز کنید.