اختلال شخصیت: عبارت است از حالات روانی که بیماری نبوده، بلکه شیوه رفتاری هستند، خصوصیات این اختلالات عبارتند از الگوهای رفتاری نسبتاً ثابت، انعطاف ناپذیر و ناسازگار به بروز مشکلاتی در ارتباط برقرار کردن با دیگران و مشکلات شغلی و قانونی منجر می گردد. افراد دچار این حالات تصور می کنند الگوهای رفتاریشان طبیعی و صحیح است.
علائم:
- جبری، کمال گرا، دارای عادت خشک و مردد بوده و نیازهای طبیعی خود را مهار می کنند.
- ضد اجتماعی، خودپسند بی عاطفه، بی نظم و بی قاعده، تحریک پذیری و بی پروا هستند؛ از تجارب درس عبرت نمی گیرند و در تحصیل و کار ناموفقند.
- پارانویید، دارای شک و بی اعتمادی غیر منطقی نسبت به دیگران، در زمینه بی اعتمادی، دارای حالت تدافعی و حساسیت بیش از حد نسبت به دیگران هستند.
- اسکیزویید و اسیکزوتیپال، از نظر هیجانی سرد هستند، در برقراری ارتباط با دیگران مشکل دارند. گوشه گیر، خجالتی، خرافاتی و از نظر اجتماعی منزوی هستند.
- نمایشی (هیستریونیک)، وابسته، فاقد بلوغ فکری، زودرنج، عاطل و باطل، دائم خواستار تشویق و توجه دیگران بوده و با ظواهر یا رفتار خود با دیگران ارتباط برقرار می کنند (جلب توجه می کنند).
- خود شیفته (نارسیستیک)، دارای یک حس خودباروری بیش از حد بوده، شیفته قدرت هستند؛ نسبت به دیگران بی علاقه هستند. خواستار توجه دیگران بوده و احساس می کنند که سزاوار توجه ویژه ای هستند.
- بی تفاوت، مهاجم، سر سخت، بد خلق و قهر کننده، ترسان از صاحب اختیار بودن و سهل انگار هستند؛ همیشه کارها را به تعویق انداخته استدلالی بوده و به سختی از دیگران کمک پذیرفته یا عقاید خود را کنار می گذارند.
- دوری گزین، ترس و واکنش بیش از معمول نسبت به رد شدن؛ اعتماد به نفس پایین؛ از نظر اجتماعی گوشه گیر و وابسته هستند. وابسته، غیر فعال، بیش از حد پذیرای نظرات دیگران، ناتوان در تصمیم گیری؛ فاقد اطمینان هستند.
- بینابینی، تحریک پذیری، دارای شخصیت ناپایدار و تغییر شخصیتی هستند؛ احساسات خود از جمله خشم، ترس و احساس گناه را نابجا بروز می دهند؛ نمی توانند خود را کنترل کنند؛ مشکلات هویت دارند؛ ممکن است اقدام به خودزنی کنند (ایجاد جراحت یا سوزاندن قسمتی از بدن برای کاهش تنش خود) و گاهی دست به خودکشی می زنند.
علت:
- ناشناخته است. فرضیه های موجود در این زمینه نقش عوامل زیست شناختی، تکامل اجتماعی و روانی را مطرح کرده اند.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- سابقه خانوادگ یا اختلالات خلقی
- سابقه سوء رفتار دیگران با فرد در کودکی
پیشگیری:
- رفتار سالم پدر و مادر با کودک
عواقب مورد انتظار:
- درمان برای برخی بیماران موثر بوده و یک تغییر تدریجی در شخصیت و رفتار به همراه دارد. برای سایر بیماران، درمان نقش نگه دارنده داشته و در ورد برخی بیماران عاقبت درمان نا امید کننده است.
عوارض احتمالی:
- خودکشی
- سوء مصرف داروها
- عدم پایبندی به درمان
- مشکل در حفظ شغل و ارتباط با دیگران؛ اضطراب و افسردگی
تشخیص:
- اگرروانپزشک یا روانشناس به بروز اختلال شخصیت در شما مشکوک شود، با روش های زیر اطمینان حاصل می کند:
- معاینه فیزیکی: ممکن است پزشک معاینه فیزیکی انجام دهد و سوالات اساسی در مورد سلامتیتان بپرسد. گاهی علائم مربوط به بیماری فیزیکی زمینه ای است. معاینه شامل آزمایش و آزمایش اعتیاد می شود.
- معاینه روانشناختی: این مورد شامل گفتگو در مورد افکار، احساس و رفتار شما است و برای کمک به تشخیص از پرسشنامه استفاده می شود. با اجازه شما، دریافت اطلاعات در مورد اعضای خانواده و دیگران می تواند مفید باشد.
- معیارهای تشخیص در DSM-5 : پزشک علائم شما را با معیار راهنمای شناختی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر شده مقایسه می کند. معیار تشخیص هر اختلال شخصیت متفاوت است. با اینحال، طبق DSM-5، معمولاً تشخیص اختلال شخصیت شامل انحراف بلند مدت از توقعات فرهنگی می شود که اختلال یا ناتوانی در دست کم دو حیطه ی زیر را به همراه دارد: درک یا تعبیری که از خود، دیگران و رویداد ها دارید، میزان مناسب بودن واکنش های عاطفی، عملکرد شما در مواجهه با دیگران و در رابطه، کنترل یا عدم کنترل تکانه ها، گاهی تشخیص اختلال شخصیت دشوار است، زیرا علائم برخی شبیه به یکدیگر است و ممکن است بیش از یک اختلال در فرد وجود داشته باشد. سایر اختلالات مانند افسردگی، اضطراب یا سوء مصرف مواد باعث می شود کار تشخیص دشوار تر شود. اما وقت گذاشتن و تلاش برای رسیدن به تشخیص با ارزش است تا بتوان به روش درمان مناسب رسید.
درمان طب نوین:
- درمان این اختلالات مستلزم اعتقاد متقابل بین درمانگر و بیمار است. تحقق این امر ممکن است مشکل باشد، زیرا در این اختلالات اغلب انگیزه دریافت درمان مربوط به اطرافیان بیمار است نه خود بیمار.
- درمان روانشناختی ممکن است شامل خانواده درمانی و گروه درمانی، موقعیت های زندگی گروهی و گروه های خودیاری باشد. روش های تغییر رفتار با یادگیری مهارت های اجتماعی، تقویت رفتارهای به جا، محدود کردن رفتار های نابجا، یادگیری بروز احساسات، تحلیل شخصی از رفتار و مسئولیت پذیری در مورد رفتارهای در ارتباط است.
داروها:
- هیچ دارویی برای علاج یا درمان اختلال شخصیتی وجود ندارد، ولی ممکن است داروهایی برای درمان بیماری های همراه تجویز شوند، مثلاً: داروهای ضد افسردگی برای افسردگی؛ داروهای ضد اضطراب، داروهای ضد روان پریشی (سایکوز).
فعالیت:
- محدودیتی وجود ندارد.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخان های، لبنیات پاستوریزه، غذاهای گرم و سرد بدون مصلح غذایی پرهیز کنید.