اختلال تنش زای پس از حادثه: عبارت است از حادثه (PTSD) نوعی اضطراب در افرادی که حادثه ای را که برای اکثر مردم بسیار آزارنده و مضطرب کننده است تجربه کرده اند. این حوادث (بلایای طبیعی، قتل، هتک حرمت، جنگ، زندانی شدن، شکنجه، تصادفات) در همه افراد یک استرس روانی ایجاد می کنند ولی برخی افراد پس از آن سیر طبیعی بهبود را طی نمی کنند. مشخصه اختلال تنش زای پس از حادثه این اختلال عبارت است از یادآوری مداوم حادثه و بروز علائم مربوط به آن. این علائم ممکن است درست پس از حادثه شروع شده یا چند ماه بعد بروز کند.

علائم:

1. بی خوابی
2. اختلال حافظه
3. اضطراب مزمن
4. اختلال در تمرکز
5. احساس منزوی شدن از دیگران
6. کاهش علاقه به فعالیت های معمول
7. دیدن خواب های مکرر مرتبط با حادثه
8. یادآوری مکرر، غیر قابل اجتناب و آزارنده حادثه
9. احساس رخداد دوباره حادثه (مجسم شدن تصاویر حادثه)
10. واکنش­های ترس نسبت به موقعیت­ها یا اجتناب از فعالیت­هایی که باعث یادآوری حادثه می گردد.
11. آثار روانی (تحریک پذیری، بی­قراری، هراسان بودن، بروز رفتارهای ناگهانی به صورت انفجاری، رکود احساسات، احساس زجر آور)

علت:

• خونین و بی رحمانه بودن حادثه
• ناگهانی و غیر منتظره بودن حادثه
• آسیب جسمی (به خصوص آسیب سر)
• استرس طولانی تر و مزمن در طی حادثه
• قدرت و ضعف روانی و سرشتی قربانی حادثه
• نوع حمایت اجتماعی و میزان دسترسی به آن

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. سطح سواد پایین
2. وجود والدین الکلی
3. سوء رفتار با فرد در کودکی
4. سابقه بی توجهی به فرد یا شرایط بد خانوادگی در کودکی

پیشگیری:

• مداخله فوری بلافاصله پس از حوادث غیر مترقبه ممکن است از ایجاد این اختلال جلوگیری کند.

عواقب مورد انتظار:

• در برخی بیماران، علائم خود به خود پس از 6 ماه برطرف می شود؛ درمان در بعضی بیماران ممکن است کمک کننده باشد؛ در سایر بیماران این اختلال ممکن است سیری مزمن برای ماه ها یا سال ها داشته باشد.

عوارض احتمالی:

1. خودکشی
2. وابستگی به داروها و الکل
3. آسیب زدن به خود در طی تجسم دوباره حادثه
4. اختلال تنش زای پس از حادثه از نوع مزمن که می تواند به از دست دادن شغل، اختلالات خانوادگی و ناتوانی منجر شود.

تشخیص:

1. احتمالاً پزشک برای تشخیص اختلال اضطراب پس از سانحه از موارد زیر کمک میگیرد:
2. معاینه فیزیکی انجام میدهد تا علائم فیزیکی را که می تواند علت علائمتان باشد تشخیص دهد.
3. معاینه روانشناختی که شامل صحبت در مورد علائم و رخدادهایی که منجر به بروز آنها شده می شود.
4. استفاده از معیارهای راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی (DSM-5) که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر شده است.
5. برای تشخیص PTSD لازم است فرد در معرض رویدادی قرار گرفته باشد که خطر مرگ یا آسیب جدی را به همراه داشته و خشونت آمیز بوده است. قرار گرفتن در معرض این رویداد ها میتواند به یک یا چند صورت زیر باشد: تجربه مستقیم رویداد، مشاهده وقوع سانحه برای دیگران به صورت حضوری، شنیدن خبر تجربه سانحه توسط یکی از نزدیکان شما، مرتب در معرض جزئیات تصویری سانحه قرار دارید (مثلا، جزو نیروی امداد هستید)، اگر مشکلات تا یک ماه بعد از قرار گرفتن در معرض سانحه ادامه دارد و در توانایی شما برای تعاملات اجتماعی و در محیط کار اختلال ایجاد می کند و روی روابطتان تأثیر منفی گذاشته، دچار PTSD شده اید.

درمان طب سنتی:

• پیمان بستن بیمار با خود جهت مقابله با مشکل
• مشاوره روانشناختی جهت درمان توصیه می شود.
• اخذ سابقه طبی و معاینه فیزیکی توسط یک پزشک
• برای رد کردن اختلالات مغزی آزمون های آزمایشگاهی و طبی ضروری است.
• گروه­های حمایتی بسیار موثر بوده و در مراکز نظامی و مراکز بحران­های اجتماعی در دسترس اند.
• آموختن روش های آسوده سازی، این روش ها به ویژه برای کمک به رفع مشکلات خواب مفیدند.

داروها:

• پزشک ممکن است برای دروه های کوتاه داروها ضد اضطراب یا ضد افسردگی تجویز کند. داروی اختصاصی برای درمان این اختلال وجود ندارد.

فعالیت:

• محدودیتی وجود ندارد. یک برنامه ورزشی معمول در تسکین برخی تنش ها سودمند است.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه، غذاهای گرم و سرد بدون مصلح غذایی پرهیز کنید.