اختلالات گوش داخلی و عدم تعادل: عبارت است از در داخل استخوان حلزونی مایعی وجود دارد که اگر اختلالی در آن ایجاد شود، شخص دچار عدم تعادل خواهد شد، اگر این سسیستم دچار عفونت شود باز هم چنین اتفاقی رخ خواهد داد. یکی از شایع‌ترین علل ابتلا به اختلال تعادل به گوش داخلی مربوط می‌شود. علاوه بر این که گوش‌ مسئول شنیدن صداها است، گوش داخلی نقش مهمی در حفظ تعادل نیز دارد. لابیرنت ساختاری در گوش داخلی است که حس تعادل را کنترل می‌کند. لابیرنت از استخوان، مجراها، بافت و اندام‌های بسیار ریز تشکیل می‌شود. این ساختارها در کنار یکدیگر به حفظ تعادل کمک می‌کنند. عفونت گوش داخلی یکی از علل متداول عدم تعادل است. این عفونت معمولاً پی‌آمد ویروس سرماخوردگی یا عفونت سیستم تنفسی فوقانی است.

انواع بیماری های گوش داخلی:

1. لابیرنتیت
2. بیماری منییر
3. هیدروپس آندولنفاتیک
4. شکستگی استخوان گیجگاهی
5. بیماری اتوایمیون گوش داخلی

علائم:

1. گیجی
2. تاری دید
3. سرگیجه یا ورتیگو
4. غش کردن یا احساس این که در فضا شناور هستید.
5. زمین خوردن یا احساس این که در حال افتادن هستید.

علت:

• اختلال درگیر کننده گوش داخلی: سیستم دهلیزی بخشی از گوش داخلی است که در تعادل نقش دارد. سیستم دهلیزی اطلاعات مربوط به حرکت، تعادل و جهت‌یابی فضایی را جمع‌آوری می‌کند و پیام‌هایی را به مغز می‌فرستد. چنانچه اندام‌های دهلیزی واقع در دو طرف سر عملکرد مناسبی داشته باشند، تکانه‌های متقارنی به مغز فرستاده می‌شود. اما اگر اختلالی در عملکرد سیستم دهلیزی پیش بیاید، ورودی حسی و انتقال آن به مغز با مشکل مواجه می‌شود. اختلال دهلیزی یا وستیبولوپاتی مشکلاتی را برای جهت‌یابی نیز به وجود می‌آورد. سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم (BPPV) شایع‌ترین اختلال دهلیزی است؛ بعضی حرکات سر که باعث تکان خوردن ذرات موجود در گوش داخلی می‌شود، موجب شروع این اختلال می‌شود که عوارضی مانند سرگیجه، دوار سر و حالت تهوع را به دنبال دارد. این عارضه به ندرت جدی می‌شود و گاهی اوقات خود به خود، ظرف چند هفته یا چند ماه از بین می‌رود.
• ضعیف شدن عضلات مرکزی بدن: مشکلات تعادلی گاهی اوقات صرفاً پی‌آمد تحلیل رفتن و ضعیف شدن عضلات است. این وضعیت عموماً در اثر بالا رفتن سن و تحلیل توده عضلانی پیش می‌آید. البته این عارضه منحصر به سالمندان نیست و احتمال بروز آن در هر سنی وجود دارد. افراد جوانی که کار اداری دارند، چنانچه در ساعات غیرکاری فعالیت داشته باشند و ورزش کنند، نباید دچار چنین مشکلی بشوند. اما اگر تنبل باشند و فعالیت نکنند، عضلات مرکزی و عضلات باسنشان، یعنی عضلاتی که بدن برای جهت‌گیری به آن‌ها نیاز دارد، ضعیف می‌شود. اگر متوجه شدید، نمی‌توانید تعادلتان را حین ورزش‌هایی که باید یک پا را مقابل پای دیگر بگذارید، حفظ کنید، مثلاً وقتی روی صخره‌های وسط یک رود راه می‌روید، تعادلتان را از دست می‌دهید؛ یا اگر حفظ تعادل روی یک پا یا روی یک وسیله ناپایدار برایتان مشکل است، شاید دلیل مشکلتان این باشد که عضلاتتان را به کار نمی‌گیرید و ورزش نمی‌دهید. یک قانون کلی درباره مغز و عضلات وجود دارد: اگر از آن‌ها استفاده نکنید، به تدریج از دستشان می‌دهید.
• ضعیف شدن چشم ها: بینایی در عملکرد سیستم دهلیزی نقش دارد و در جمع‌آوری سیگنال‌های فضایی به سیستم دهلیزی کمک می‌کند. اگر نتوانید روی وقایع و اشیاء اطرافتان، به خصوص در زمان حرکت متمرکز بمانید، این عدم تمرکز کمی گیجتان خواهد کرد. درمان این مشکل می‌تواند بسیار ساده باشد، کافی است به چشم‌پزشک مراجعه کنید و مشکل بینایی‌تان را با عینک و لنز مناسب اصلاح کنید. اگر مشکل عدم تعادل دارید و متوجه نشانه‌های دیگری از ضعف بینایی هم شده‌اید، مثلاً نمی‌توانید تابلوهای راهنمایی رانندگی را مانند گذشته به خوبی ببینید یا هنگام کتاب خواندن دچار سردرد می‌شوید، حتماً به چشم‌پزشک مراجعه کنید.
• اختلال های عصبی: اگر مشکل عدم تعادل دارید و در عین حال احساس می‌کنید که سرتان گیج می‌رود و اتاق به دور سرتان می‌چرخد، مسلماً مشکل از قدرت عضلات مرکزی نیست. سرگیجه‌ای که باعث عدم تعادل می‌شود، می‌تواند نشانه سکته مغزی باشد؛ بنابراین اگر ناگهان دچار سرگیجه و دیگر علائم سکته مغزی مانند بی‌حسی، ضعف، اختلالات گفتاری یا بینایی شدید، به سرعت به پزشک مراجعه کنید. دمانس یا زوال عقل نیز یکی از علل شایع اختلالات تعادل است. این عارضه یادآوری خاطرات گذشته را برای بیمار دشوار می‌سازد و ارتباط بین سیگنال‌های حسی و آگاهی فضایی را از بین می‌رود. بیماری پارکینسون نیز تعادل بدن را به دلایل مختلفی از بین می‌برد که اصلی‌ترین آن‌ها مختل کردن فرآیندهای پردازش در مغز است. بیمار مبتلا به پارکینسون نمی‌تواند موقعیت بدنش را در فضا تشخیص بدهد، برای مثال احساس می‌کند که صاف نشسته است، حال آن که به عقب یا به طرفین متمایل است. همچنین بیماران پارکینسونی در اثر سکندری خوردن به راحتی زمین می‌خورند. به علاوه پارکینسون سازگار شدن با بازخورد حسی را برای بیمار دشوار می‌سازد و در نتیجه استفاده از وسایلی مانند پله برقی برای بیماران مبتلا به پارکینسون غیرممکن می‌شود.
• آسیب عصبی: آسیب دیدن عصب‌هایی که اطلاعات را از مغز و نخاع به بقیه بدن منتقل می‌کنند، منجر به ابتلا به نوروپاتی محیطی می‌شود که به نوبه خود، به خصوص در صورت آسیب دیدن اعصاب مربوط به پا، مشکل عدم تعادل را به دنبال دارد. در اثر ابتلا به نوروپاتی محیطی، درون‌داد مناسب را از بخشی از بدن دریافت نخواهید کرد؛ برای مثال بیمار مطمئن نیست که پایش در کجا قرار دارد، بنابراین بدن نمی‌تواند اطلاعات حسی لازم را که برای حرکت کردن به آن‌ها نیاز دارد، دریافت کند. دیابت یکی از شایع‌ترین علل نوروپاتی محیطی است، البته مصرف بعضی داروها (مانند داروهای شیمی درمانی)، ابتلا به بیماری‌های خودایمنی، عفونت، کمبودهای تغذیه‌ای و الکلیسم نیز می‌تواند منجر به ابتلا به نوروپاتی شود. ضمناً عدم تعادل و اختلال در جهت‌یابی یکی از نخستین نشانه‌های MS است که سیستم عصبی مرکزی را درگیر می‌کند. چنانچه عدم تعادل نشانه MS باشد، معمولاً با علائم دیگری مانند تاری دید و بی‌حسی یک سمت بدن همراه است.

تشخیص:

1. پزشک ممکن است شما را به شنوایی‌شناس یا متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع دهد. ممکن است شما برای تشخیص نیاز به انجام انواع مختلف تست‌ها داشته باشید، از جمله:
2. آزمایش خون
3. تست‌های‌ شنوایی‌‌
4. تست‌هایی که فعالیت مغز را اندازه‌گیری می‌کند.
5. نشستن در صندلی چرخان و اندازه‌گیری حرکات چشم.
6. تست‌هایی که حرکت عضلات چشم را اندازه‌گیری می‌کند.
7. دمیدن هوای گرم و سرد در مجرای گوش برای ثبت پاسخ.
8. اتصال الکترود به گردن برای مشاهده نحوه واکنش عضلات.
9. ارزیابی وضعیت و تعادل هنگام ایستادن بر روی سطح متحرک.

درمان طب نوین:

• برای درمان بیماری منییر، پزشک ممکن است برای درمان حالت تهوع و سرگیجه دارو تجویز کند.
• اگر فرد مبتلا به عفونت گوش باشد و عدم تعادل به علت عفونت باشد، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک یا داروهای ضد ویروسی تجویز کند.
• مبتلایان به بیماری منییر همچنین می‌توانند برای کاهش علائم مصرف نمک، الکل و کافئین را محدود کنند و از سیگار و قلیان کشیدن خودداری کنند، به عبارت دیگر باید تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنند. اگر این روش‌های درمانی موثر نباشند، جراحی ممکن است کمک‌کننده باشد.
• اگر نوع خاصی از دارو باعث از بین رفتن تعادل شود، پزشک ممکن است بتواند میزان مصرف دارو را کاهش داده یا گزینه‌های جایگزین را تجویز کند. برای درمان سرگیجه وضیعتی حمله‌ای خوش‌خیم (BPPV) می‌توانید از مانور اپلی (Epley) استفاده کنید. مانور اپلی مجموعه‌ای از حرکات است که با هدف خارج کردن بلورها از مجاری نیم‌دایره‌ای و بازگشت آن‌ها به موقعیت صحیح خود انجام می‌شود.

درمان طب سنتی:

• نداشتن یبوست مزاج و عصبی نشدن و حرص نخوردن تا حد امکان.
• در طول مدت درمان حجامت عام و حجامت پشت گوش و زالو درمانی پشت گوش را انجام دهید.
• مصرف روزانه 6 لیوان از مایعات، به ویژه آب تصفیه شده گرم (نیم ساعت قبل و دو نیم ساعت بعد از غذا).
• رعایت بهداشت و نظافت فردی یکی از عوامل بسیار مهم و حیاتی برای رسیدن به نتیجه مطلوب است.
• استفاده از غذاهای گیاهی و استفاده از میوه جات و آب میوه جات و سبزیجات طبیعی به صورت خام با عسل و یخ (به آرامی میل شود).
• روزانه 3 حبه سیر خام به صورت ریز خرد شود هر حبه، دو نیم ساعت بعد از غذا با یک لیوان آب میوه جات همراه با عسل میل شود.
• اگر گوش عفونت کرد دود عنبرنساء را به سمت گوش خود بگیرید، می بینید که در کوتاه ترین مدت درد حاصل از عفونت گوش و درد آن از بین می رود.
• از آنتی بیوتیک های خانگی مانند دارچین، شلغم، عسل، سیر، پیاز، تره فرنگی، لیمو، میخک، سرکه، زنجبیل، زردچوبه، آویشن، سیاهدانه به صورت خوراکی استفاده کنید.
• پوست یک حبه سیر را بکنید و مطمعن شوید که تمیز است، و آن را در سوراخ گوشتان قرار دهید، و بگذارید یک شب تا صبح داخل گوشتان بماند. همچنین می توانید روغن سیر را در گوشتان بچکانید.
• اگر چنانچه ترشحات از گوش آمد به مدت 2 تا 3 روز به هیچ عنوان حمام نروید، بعد از آن تا مدتی مراقب باشید آب داخل گوش نرود، برای این منظور از محافظت های لاستیکی گوش که در داروخانه ها به فروش می رسد استفاده نمایید.
• روش درمان عدم تعادل به علت بروز آن بستگی داد. اگر عفونت گوش داخلی علت سرگیجه باشد، آنتی بیوتیک برای درمان عفونت تجویز می‌شود. همچنین روش‌هایی برای انجام دادن فعالیت‌هایی مانند بالا و پایین رفتن از پله‌ها که خطر زمین خوردن را افزایش می‌دهد، به بیمار آموزش داده می‌شود.
• به مدت 3 شب، شبی یک الی سه قطره عسل داخل گوش (چرکی) بچکانید این روش بخصوص برای زنان باردار عالی است. افرادی که دچار عفونت چرکی نیستند می بایست به مدت 7 شب روغن زیتون هر شب به داخل گوش بریزند و بعد از هفت شب می توانند عسل به داخل گوش بچکانند.
• بهترین روش پیشگیری توجه به نوع تغذیه و همچنین داشتن اعصاب و روان آرام است، استفاده از سبزیجات و میوه جات تازه فصل، موجب می شود که بدن دچار کمبود یا اختلال در کارکرد اندام ها نشود، در صورت دچار شدن به هر نوع کسالتی، بهتر است که در خوردن غذا امساک شود و بیشتر از مایعات و سبزیجات و میوه جات به صورت تازه و خام استفاده شود.
• در چکاندن «سرکه» یا «آب پیاز» در گوش عفونت و چرک آن را از بین می‌ برد. پیاز برای پاک نمودن چرک گوش و درد گوش مفید است، برای این منظور، بیمار چند قطره آب پیاز خام را در گوش بچکاند و یا فتیله ای از پنبه را به آن آغشته نموده در گوش قرار دهد و هر دو تا سه ساعت یک بار، آن را عوض کنید. و همچنین پیاز پخته نیم گرم را نیز بر روی گوش قرار دهد.
• هنگام داشتن عفونت از مصرف فرآورده های حیوانی (لبنیات، انواع گوشت، تخم مرغ و مرغ)، قند و شکر و هرچیزی که از این فرآورده داخل آن باشد، سوسیس و کالباس، فست فود، آب یخ، نوشابه، انواع کنسرو، شکلات، کاکائو، پرتقال، نارنگی، خیار، نسکافه، قهوه، شیرینی های قنادی، غذاهای سرخ کرده، غذاهای گوشتی و لبنی (چون این مواد در آزمایشگاه برای کشت میکروب استفاده می شود) پرهیز کنید.

داروها:

• زینتوما
• مکلیزین
• بتاهیستین
• پرومتازین
• سیناریزین
• دیمن هیدرینات

فعالیت:

• تا زمان بهبودی کامل از انجام هرگونه فعالیت شدید بدنی پرهیز کنید.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای و همچنین لبنیات بدون مصلح پرهیز کنید.