آنوریسم: عبارت است از بزرگ شدن یا بیرون زدگی دیواره یک سرخرگ در اثر ضعف دیواره سرخرگ. آنوریسم اغلب پس از حمله قلبی رخ می دهد و معمولاً در آئورت (سرخرگ بزرگی که از قلب منشاء گرفته و در سینه و شکم به سمت پایین حرکت می کند) یا سرخرگ هایی که مغز، پاها، یا دیواره قلب را تغذیه می کنند، ایجاد می شود.

علائم:

1. وجود آنوریسم در عضله قلب باعث نامنظم شدن ضربان قلب و علائم نارسایی احتقانی قلب می شود.
2. آنوریسم در قفسه صدری باعث درد قفسه صدری، گردن، کمر و شکم می شود. درد ممکن است ناگهانی و تیز باشد.
3. آنوریسم در شکم باعث درد در کمر (گاهی شدید)، بی اشتهایی و کاهش وزن و وجود یک توده ضربان دار در شکم می شود.
4. وجود آنوریسم در یک سرخرگ مغزی باعث سردرد (اغلب ضربان دار)، ضعف فلج یا کرختی، درد پشت چشم، تغییر بینایی یا نابینایی نسبی و مساوی نبودن اندازه مردمک می شود.
5. آنوریسم در یک سرخرگ در پا باعث نرسیدن خون به قدر کافی به نقاط مختلف پا می شود. در نتیجه پا دچار ضعف و رنگ پریدی می شود، یا آنکه متورم شده، رنگ آن به آبی تغییر می کند. امکان دارد یک توده ضربان دار در ناحیه کشاله ران یا پشت زانو وجود داشته باشد.

علت:

• صدمه فیزیکی
• آترواسکلروز (تصلب شرایین)
• عفونت آئورت در اثر بیماری سیفلیس (نادر است).
• شایع ترین علت، افزایش فشار خون است که سرخرگ را ضعیف می کند.
• ضعف مادرزادی سرخرگ (به خصوص در مورد آنوریسم­های سرخرگ­هایی که به مغز می­روند).

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. چاقی
2. فشار خون بالا
3. سیگار کشیدن
4. سابقه حمله قلبی
5. سن بیشتر از 60 سال
6. سابقه خانوادگی تصلب شرایین
7. آندوکاردیت باکتریال (عفونت سطح داخلی قلب)
8. پلی آرتریت گرهی (یک نوع بیماری که طی آن التهاب سرخرگ­های کوچک و متوسط رخ می دهد).

پیشگیری:

1. ترک سیگار
2. ورزش منظم
3. کاهش استرس
4. تغذیه کافی و رژیم کم چربی
5. رعایت برنامه درمانی کنترل فشار خون
6. در صورت وجود سیفلیس، درمان زودهنگام

عواقب مورد انتظار:

• اغلب به کمک جراحی درمان پذیر است. در جراحی، رگ مصنوعی به جای آن قسمت از رگ که آنوریسم دار گذاشته می شود. جراحی در مورد آنوریسم قلبی می تواند باعث برطرف شدن نامنظمی های ضربانی شود و عمر را طولانی تر کند. گاهی آنوریسم عود می کند.

عوارض احتمالی:

1. سکته مغزی
2. پاره شدن آنوریسم، علائم بسته به مکان آنوریسم عبارتند از: سردرد شدید، درد شدید و تند و تیز در قفسه صدری، شکم یا پا، از دست دادن هوشیاری، اگر پارگی درمان نشود می تواند به مرگ بیانجامد.

تشخیص:

1. نوار قلب
2. آنژیوگرافی
3. سایر عکس برداری ها
4. آزمایش خون از لحاظ انعقادی
5. سی تی اسکن، یا سونوگرافی داپلر

درمان طب نوین:

• جراحی برای جایگزین کردن رگ دچار آنوریسم یا بستن آنوریسم
• تشخیص زودهنگام و درمان قبل از اینکه آنوریسم پاره شود ضروری است.
• پس از جراحی، اندازه گیری فشار خون و کنترل فشارخون را جدی گرفته و یاد بگیرید.
• آنوریسم مغزی نیاز به جراحی اورژانسی دارد. جراحی برای سایر انواع آنوریسم را می توان در زمان مناسب انجام داد.

داروها:

• داروهای ضد انعقادی برای جلوگیری از تشکیل لخته و داروهای ضد درد، پس از جراحی تجویز می شوند. امکان دارد برای جلوگیری از عفونت آنتی بیوتیک تجویز شود.

فعالیت:

• قبل از جراحی از فعالیت سنگین یا فشار آوردن به خود اجتناب کنید. بعد از جراحی، به تدریج فعالیت های خود را از سر گیرید.

رژیم غذایی:

• قبل از جراحی، غذای پر فیبر مصرف نمایید تا از زور زدن به هنگام اجابت مزاج اجتناب کنید. بعد از جراحی، رژیم خاصی توصیه نمی شود.