آندوکاردیت: عبارت است از یک عفونت غیر مسری که عضله قلب، دریچه های قلب و آندوکاردیوم (پوشش داخلی حفرات یا دریچه های قلب) را درگیر می سازند. به عبارت دیگر یک روند التهابی درگیری در سطح پوشش داخلی عضله قلب می باشد که معمولاً با درگیری دریچه های قلبی همراه است. بعضی از میکروارگانیسم ها ممکن است باعث این حالت شوند به طور مثال باکتری ها (بخصوص بعضی از انواع خطرناک باکتری های چرک زا) و قارچ ها. محل شایع برای ورود باکتری ها دهان (لثه ها و دندان ها)، دستگاه ادراری و گوارشی است.

انواع آندوکاردیت:

1. آندوکاردیت دریچه مصنوعی: یکی از انواع آندوکاردیت ها، آندوکاردیت دریچه مصنوعی است. که بیماران تعویض دریچه با آن در ارتباط هستند.
2. آندوکاردیت بیماران تزریقی: از انواع دیگر آندوکاردیت، معتادات تزریقی هستند که از تزریق های نادرست استفاده می کنند و بالاخره بیمارانی که بیماری های مادرزادی قلبی دارند که در معرض آندوکاردیت هستند و پیشگیری اندوکاردیت برای آن ها ضروری است. بیشترین و شایع ترین راه ابتلای آندوکاردیت از طریق کار های دندانپزشکی است که باید بیماران مستعد خیلی مراقب باشند و با پوشش آنتی بیوتیکی اقدام به اعمال دندانپزشکی نمایید.

علائم:

1. کاهش وزن
2. خون در ادرار
3. دردهای مبهم
4. سرفه های مکرر
5. خستگی و ضعف
6. تورم پاها و شکم
7. لرز شدید و تب بالا
8. بی حالی و بی اشتهایی
9. درد مفاصل و درد پشت
10. احساس کسالت و ناخوشی
11. وجود خون در زیر ناخن ها
12. تنگی نفس در هنگام فعالیت
13. تند یا نامنظم شدن ضربان قلب
14. وجود صدای غیر طبیعی در قلب
15. تب، لرز وتعریق زیاد، خصوصاً در شب
16. بروز برخی لکه های بدون درد بر روی دست ها و پاها

علت:

• باکتری ها یا قارچ هایی که وارد خون می شوند و دریچه ها و پوشش داخلی قلب را در کسانی که قبلاً آسیب قبلی (به قسمت عوامل خطر در زیر مراجعه کنید) داشته اند عفونی می کنند. باکتری ها یا قارچ ها به دریچه ها، عضله، و پوشش داخلی قلب آسیب وارد می آورند یا آسیبی که از قبل وجود داشته است را تشدید می کنند.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. تب رماتیسمی
2. بیماری مادرزادی قلب
3. پس از وارد آمدن آسیب به دریچه های قلب خطر آندوکاردیت در اثر عوامل زیر بیشتر می شود: تزریق مواد آلوده به داخل جریان خون، مثلاً همراه با تزریق وریدی مواد مخدر، سوء در مصرف الکل، استفاده از داروهای سرکوب کننده ایمنی، وجود دریچه مصنوعی در قلب.

پیشگیری:

اگر دریچه قلبتان آسیب دیده است یا صدای غیر طبیعی در قلب شما شنیده می شود: پیش از انجام هرگونه اقدام پزشکی که امکان ورود باکتری ها به خون در طی آن وجود دارد به پزشک یا دندانپزشک اطلاع دهید و آنتی بیوتیک مناسب جهت پیشگیری از بروز آندوکاردیت دریافت کنید. این مسأله به خصوص باید قبل از کارهای دندانپزشکی، زایمان، و جراحی در دستگاه ادراری یا گوارش مد نظر قرار گیرد:

1. هیچگاه الکل ننوشید.
2. مواد مخدر تزریقی مصرف نکنید.
3. قبل از حامله شدن، با پزشک خود مشورت کنید.

عواقب مورد انتظار:

• معمولاً با تشخیص و درمان زود هنگام قابل معالجه است، اما بهبود ممکن است هفته ها طول بکشد. اگر درمان به تأخیر افتد، عملکرد قلب کاهش یافته و نارسایی احتقانی قلب و مرگ رخ خواهد داد.

عوارض احتمالی:

1. اختلالات ریتم قلب (شایع ترین آن فیبریلاسیون دهلیزی است).
2. تشکیل لخته های خونی که ممکن است به مغز، کلیه ها، یا احشای شکمی بروند و باعث بروز عفونت، آبسه، یا سکته مغزی شوند.

تشخیص:

1. آزمایش ادرار
2. آزمایش خون
3. عکس از قفسه سینه
4. اکوی قلب (از طریق قفسه سینه یا از طریق مری بتا به صلاحدید متخصص قلب و عروق)

درمان طب نوین:

• برای درمان این بیماری روش های مختلفی وجود دارد که در ادامه به شرح مختصری از آن ها می پردازیم. البته لازم به ذکر است که روش درمانی انتخابی باید توسط بهترین متخصص قلب صورت گیرد، زیرا با توجه به شرایط عمومی بیمار و پیچیدگی شرایط او بهترین روش درمانی انتخاب می شود:
• استفاده از دارو: هنگامی که فرد با توجه به روش های ذکر شده مشخص شود که به این بیماری مبتلا است متخصص قلب و عروق برای او مصرف برخی داورها را تجویز می کند. مصرف این آنتی بیوتیک ها گاهی به صورت خوراکی و گاهی به صورت تزریقی می باشد که با توجه به شرایط بیمار بهترین نوع آن مشخص می شود. مصرف برخی آنتی بیوتیک ها در دوره های زمانی طولانی مدت تأثیر گذار است و بیمار پس از گذشت چند دوره می تواند این بیماری خود را درمان کند. در برخی موارد بیمار با توجه به شرایطی که دارد مجبور به مصرف آنتی بیوتیک هایی با دوز بالا می شود. اغلب افرادی که به آندوکاردیت عفونی مبتلا می شوند از آنتی بیوتیک هایی با دوز بالا استفاده می کنند. همچنین استفاده از آنتی بیوتیک های وریدی نیازمند بستری شدن در بیمارستان است زیرا متخصصان باید شرایط بیمار را در نظر داشته باشند و مطمئن شوند که عفونت به صورت کامل از بدن آن ها خارج شده است.
• جراحی: در برخی موارد بافت های عضلانی قلب بیمار تا حدی دچار عفونت شده است که پزشک مجبور به برداشتن آن قسمت می شود. در این بیمار باید تحت جراحی برای درمان این بیماری قرار بگیرد. این روش درمانی زمانی قابل اجرا است که مصرف آنتی بیوتیک ها روی بدن بیمار جواب ندهد.
• اصلاح روش زندگی: از دیگر روش های درمان این بیماری اصلاح روش زندگی است. با اصلاح عادت هایی که فرد در زندگی خود دارد می توان از بروز این بیماری جلوگیری و به بهبود آن کمک کرد. با انجام این کار احتمال ابتلا فرد به برخی بیماری ها مانند: سکته قلبی، فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت و … کاهش می یابد؛ در این صورت احتمال ابتلا به بیماری آندوکاردیت در شخص به اندازه چشم گیری پایین می آید.

درمان طب سنتی:

• بلافاصله بیمار به بیمارستان ارجاع داده شود.
• هر 8 ساعت یک قاشق مرباخوری سیاهدانه و عسل بخورد.

داروها:

• مصرف آنتی بیوتیک به مدت چندین هفته برای مبارزه با عفونت، غالباً آنتی بیوتیک به صورت تزریقی مصرف می شود.

فعالیت:

• تا زمان بهبودی کامل در رختخواب استراحت کنید. زمانی که در رختخواب استراحت می کنید، پاهای خود را مرتب خم و راست کنید تا از تشکیل لخته در سیاهرگ های عمقی پا پیشگیری شود. فعالیت های عادی خود را در صورتی که وضعیت جسمی تان اجازه دهد از سر بگیرید.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای و همچنین غذاهای سرد و گرم بدون مصلح پرهیز کنند.