آمبولی ریه: عبارت است از وجود لخته خون یا چربی (به ندرت) در یکی از شریانهایی که به بافت ریه ها خونرسانی میکنند، لخته خون در ابتدا در یکی از وریدها عمقی اندام تحتای یا لگن شکل میگیرد. آمبولی چربی معمولآ از ناحیه یک شکستگی استخوانی تشکیل می شود. لخته خون یا آمبولی چربی از طریق جریان خون و با عبور از قلب به یکی از شریانهای مشروب کننده بافت ریه راه یافته و در آنجا مستقر میگردد. این پدیده سبب انسداد شریان مزبور و در نتیجه کاهش توانای تنفسی و گاهی تخریب بافت ریه میگردد. آمبولی ریه در همه سنین ممکن است رخ دهد ولی در بزرگسالان شایعتر است.
علائم:
- علائم بستگی به میزان انسداد جریان خون دارد، آمبولی ریوی وسیع که در آن یک لخته بزرگ یکی از سرخرگ های اصلی ریه را مسدود می کند ممکن است باعث مرگ ناگهانی و بدون هشدار گردد، البته در بسیاری حالات، علائم ظرف مدت چند دقیقه بروز می کنند و عبارتند از:
- تنگی نفس
- سرفه همراه با خون
- احساس ضعف و غش
- تپش قلب و در بعضی حالات
- تنگی نفس که در طول چند ماه بدتر می شود.
- تب خفیف قبل از بروز علائم فوق معمولاً تورم و درد اندام تحتانی وجود دارد.
- درد شدید در قفسه سینه که معمولاً در هنگام نفس کشیدن (عمل دم) بسیار شدیدتر می گردد.
- در نهایت بسیاری از رگ های خونی ممکن است بسته شده و فشار خون در سرخرگ های ریوی بالا رود و ممکن است نارسایی قلبی مزمن را به وجود آورد.
علت:
- لخته شدن خون در وریدهای عمقی. این حالت هر زمان که خون در داخل ورید تجمع یافته و به خوبی جریان نداشته باشد می تواند ایجاد شود.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- بارداری
- جراحی اخیر
- سن بالای 60 سال
- شکستگی استخوان
- اختلالات ریتم قلب
- نارسایی احتقانی قلب
- چاقی؛ استعمال دخانیات
- پلی سیتمی؛ کم خونی همولیتیک
- هرگونه آسیب یا بیماری مستلزم استراحت طولانی در بستر
- مصرف قرص های ضد بارداری به خصوص در خانم های سیگاری
- نشستن در یک وضعیت ثابت به مدت طولانی مثلاً در طی مسافرت با هواپیما
پیشگیری:
- در طی سفر هر 2 الی 1 ساعت مدتی ایستاده و راه بروید.
- پس از جراحی هرچه سریعتر حرکت اندام های تحتانی و راه رفتن را شروع کنید.
- اجتناب از جراحی های غیر ضروری، در این موارد از روش های دیگری غیر از جراحی استفاده کنید.
- خودداری از استعمال دخانیات، به خصوص درخانم های 35 سال به بالا که قرص ضد بارداری مصرف می کنند.
- مصرف یک قرص آسپیرین در روز ممکن است نقش پیشگیری کننده در این زمینه داشته باشد؛ در این باره با پزشک خود مشورت کنید.
- از استراحت طولانی مدت در بستر در طی بیمار خودداری کنید. در طی دوره نقاهت از جوراب کشی استفاده کنید (چه در هنگام استراحت در بستر و چه در هنگام برخاستن از بستر)
عواقب مورد انتظار:
- معمولاً مراقبت های ویژه در عرض 14 الی 10 روز بهبود می یابد.
عوارض احتمالی:
- مرگ سریع الوقوع در اثر یک لخته بزرگ که بیش از 50% جریان خون ریه ها را مسدود کند.
- خونریزی شدید داخل ریه در اثر لخته های کوچک تر
تشخیص:
- بررسی های تشخیصی ممکن است شامل رادیوگرافی قفسه سینه، اسکن ریه، آنژیوگرافی ریه، نوار قلب، سمع قلب و ریه و آزمایش های خون جهت اندازه گیری عوامل انعقادی و زمان پروترومبین باشد.
درمان طب سنتی:
- استفاده از جوراب کشی یا پیچیدن ساق پا با باند کشی.
- هر شب قبل از خواب یک لیوان سرکه انگبین میل کنند.
- هر روز یک لیوان آب عسل به همراه لیمو ترش میل شود.
- جهت رقیق شدن خون عرق آویشن + عرق کیالک + عرق یونجه روزی یک استکان مصرف شود.
- از نشستن به حالتی که ساق ها یا مچ پاها را روی یکدیگر بیندازید خودداری کنید، در هنگام نشستن طولانی مدت طوری بنشینید که پاها بالاتر از ران ها قرار گیرند. در هنگام خوابیدن پاها را بالاتر از سطح بستر قرار دهید.
- هدف درمان عبارت است از: حفظ عملکرد قلب و ریه در حد قابل قبول (تا برطرف شدن لخته) و جلوگیری از عود آمبولی، جراحی ممکن است به منظور بستن ورید بزرگ منتهی به قلب و ریه (ورید اجوف) یا قرار دادن یک صافی در داخل آن برای جلوگیری از عبور لخته ها به سمت قلب لازم باشد (به ندرت).
- خواص معجون سیر و لیموترش، خیلی سریع آشکار می شود. پس از مصرف افرادی که مبتلا به کلسترول بد(LDL بالا) هستند و دچار گرفتگی عروق نیز هستند یا از مشکل فشار خون و چربی خون رنج می برند، می توانند از این به بعد شب ها بدون پریشانی خاطر خواب راحت و آسوده ای داشته باشند و به فعالیت های بدنی و ورزش بپردازند؛ زیرا مشکل انسداد رگ های آنها، دیگر از بین رفته است.
- برای زالو درمانی در این بیماران نیازی به تأخیر نیست و در صورت عدم مشکل قوای جسمی و یا کمبود خون و ضعف جسمی همان جلسه شما می توانید مرحله اول زالو درمانی را روی فرد انجام دهید که به شرح زیر است: جلسه اول 10 عدد زالو کوچک پشت گوش ها و 20 الی 25 روز دیگر 10 عدد زالو پشت هر دست و 20 الی 25 روز دیگر 10 عدد زالو روی هر پا گذاشته شود و این کار را هر سال و فصل بهار انجام دهد تا مشکل فرد دوباره عود نکند و اصلاح تغذیه نیز باید به فرد توصیه شود.
- به منظور تسریع در امر باز شدن عروق می توانید علاوه بر معجون فوق هر صبح ناشتا نیز نصف اسکان روغن زیتون، یک قاشق چایخوری سرخالی زردچوبه را با هم مخلوط کرده و به طور یک جا سر بکشید. مصرف ترکیبات سیر، لیموترش، روغن زیتون و زردچوبه با هم در یک روز به روش توصیه شده می توانند علاوه بر داشتن خاصیت بازکنندگی عروق، سنگ های مخلتف و رسوبات کلسیمی بدن شما را نیز از بین ببرند.
- همانطور که قبلاً نیز گفته شد، روزانه فقط نصف استکان متوسط (معادل 30 سی سی) از این مایع را بعد از ناهار یا شام میل کنید. پس از سه هفته از مصرف مداوم این عصاره طبیعی، احساس جوانی و شادابی در سراسر وجودتان تقویت خواهد شد و به این ترتیب تعداد زیادی از گرفتگی های عروق بدن و سایر عوارض آنها همچون، دید کم، سنگینی گوش و عروق واریسی ریز به حالت عادی باز خواهند گشت. به یاد داشته باشید که پس از مصرف یک دوره ی سه هفته ای از عصاره ی پیشنهادی فوق باید هفت روز از خوردن آن امتناع و سپس دومین دوره مصرف سه هفته ای را به همان شکل قبلی اجرا کنید. این دوره درمان سه هفته ای را در اواخر هر فصل مجدداً باید تکرار کرد.
- پوست 30 حبه سیر را بگیرید سپس سیرهای پوست کنده را با 5 عدد لیموترش متوسط همراه با پوست که قبلاً هسته های آن را در آورده اید، در همزن برقی بریزید. پس از آن که همه ی محتویات در میکسر له شد، آن ها را با 1 لیتر آب و یک لیوان عرق نعنای مخلوط و کمی بجوشانید و در آخر 4 قاشق عسل به آن اضافه و دم کنید. پس از سرد شدن، آن را از صافی رد کنید و عصاره صاف شده را با نیم قاشق چایخوری زعفران حل شده در آب گرم مخلوط و در شیشه ای تیره بریزید و در داخل یخچال نگهداری کنید. ضمناً کسانی که رماتیسم، یا ام اس یا طبع سرد دارند و یا این که از خوردن ترشی جات مثل لیموترش، افت فشارخون پیدا می کنند یا دچار زخم معده هستند باید به تناسب حال خود از تعداد لیموترش کمتری استفاده کنند.
- درمان بستگی به شدت انسداد دارد. شما می توانید به طور مرتب داروهای داخل وریدی یا تزریق هپارین که به سرعت مانع شکل گیری لخته در خون و یا مانع از بزرگ تر شدن آنها می شوند را دریافت کنید، به طور همزمان شما می توانید یک داروی ضد انعقاد خوراکی که با رقیق کردن خون مانع ایجاد لخته می شود را دریافت کنید، این داروها چندین روز طول می کشد تا تأثیر خود را نشان دهند، درمان به کمک داروهای ضد انعقاد معمولاً ممکن است تا ۳ ماه ادامه یابد. اگر که این بیماری خودش باعث عدم تحرک برای مدتی گردد و اگر این بیماری بر اثر حالات طولانی مدت مانند افزایش انعقاد پذیری باشد ممکن است شما به درمان دارویی تا مدت نامشخصی نیاز داشته باشید. درمان به طور پیوسته با آزمایشات خونی بررسی می گردد تا بتوان لخته خون شما را اندازه گرفت، ضمناً مقدار دارو نیز بر اساس شدت بیماری تغییر می یابد، در حالت های شدید داروهای حل کننده لخته نیز ممکن است برای از بین بردن لخته به کار روند همچنین انداختن زالو نیز مفید می باشد. اگر سرخرگ اصلی که ریه ها را تغذیه می کند تحت تأثیر قرار گیرد جراحی فوری برای نجات جان بیمار ممکن است لازم باشد.
داروها:
- اروکیناز
- آلتپلاس
- وارفارین
- آپیکسابان
- تینزاپارین
- دابیگاتران
- استرپتوکیناز
- ریواروکسابان
- فونداپارینوکس
- تجویز اکسیژن، در صورت نیاز
- آنتی بیوتیک ها، در موارد آمبولی عفونی
- داروهای ضد انعقاد در جهت حل کردن لخته و جلوگیری از ایجاد دوباره آن، سطح داروهای ضد انعقاد باید به طور مرتب اندازه گیری شود تا اطمینان حاصل شود سطح آنها در حد مطلوب و بی خطر است.
فعالیت:
- تا هنگام برطرف شدن علائم التهاب ناشی از لخته شدن خون در بستر استراحت نمایید. در طی استراحت در بستر اندام های تحتانی را به طور مکرر حرکت دهید تا به جریان یافتن خون در آنها کمک شود.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه پرهیز کنید.
- خوردنی های مفید: خوراک گل کلم، خورش کرفس ۱، سوپ کدو قلیانی، سوپ بلغور و کرفس، سوپ زرشک با جعفری، کشک سویا، سس گوجه فرنگی ۱، سس گوجه فرنگی ۲، سس معطر، سس مخصوص ۱، سس مخصوص ۲، سس جعفری.
- خوردنی های مضر: خوراک نخود فرنگی با رب انار، خوراک نخود فرنگی و ذرت، خوراک باقلا، خوراک عدس و اسفناج، خوراک عدسی با کشمش، خوراک عدسی ساده، خوراک عدسی با قارچ، خوراک کدو حلوایی، خوراک قارچ و سیب زمینی، لقمه قارچ و سویا، خوراک قارچ با سس، خوراک قارچ و ذرت، تاس کباب قارچ و سویا، خوراک کلم برگ با عدس، خوراک لوبیا سفید با جعفری، خوراک لوبیا سفید با قارچ، خوراک سویا و عدس، خوراک لوبیا با قارچ، خوراک لوبیا لعاب دار، خوراک نخود با قارچ، خوراک کشمشی، خوراک لوبیای سویا، آش گندم با حبوبات، آش لپه ۲، آش کدو حلوایی، آش خرفه ۱، آش عدس ۱، آش عدس ۲، آش برنج، آش شوید باقلی، آش کلم بروکلی ۲، آش اسفناج ۱، آش برگ چغندر، آش شولی ۱، آش شولی ۲، حلیم حبوبات و غلات، حلیم گندم با شیر سویا، حلیم گندم با عدس، مرصع پلو، صیفی پلو، آلبالو پلو، ساطری پلو، شوید باقالی پلو، شوید پلو با لوبیا چشم بلبلی، دم پخت گوجه ۱، دم پخت گوجه ۲، هویج پلو، سبزی پلو، ماش پلو، پلو مخلوط، لپه پلو، قیمه پلو، کلم قمری پلو، کلم پلو، کلم پلو با قارچ، عدس پلو ساده، عدس پلو با سویا، عدس پلو با کدو حلوایی، عدس پلو با قارچ، لوبیا قرمز پلو، لوبیا سبز پلو ۲، نخود فرنگی پلو ۱، نخود فرنگی پلو ۲، پلوی آلو اسفناج، انار پلو، گشنیز پلو با سویا، لبو پلو، بادمجان پلو ۲، رب پلو، بلغور پلو، خورش قیمه، خورش آلو اسفناج، خورش به و آلو، خورش به، خورش آلو و قیسی، خورش قیمه بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با قارچ، خورش قارچ و آلو، خورش قارچ و لوبیا سفید، خورش کدو حلوایی، خورش کلم بروکلی با قارچ، خورش هویج و به، خورشت کنگر، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ شهد نما، سوپ کاهو سبز، کباب تابه گیاهی، کتلت عدس ۲، کتلت اسفناج، کتلت هویج و سیب زمینی، کتلت ذرت، کتلت سیب زمینی و حبوبات، کتلت سویا با گندم جوانه زده، برگر لوبیا سفید، برگر لوبیا چشم بلبلی، پن کیک سیب زمینی، دلمه سیب زمینی، کماچ ساده، کماچ سویا، کماچ مخلوط، شیر سویا، ماست سویا، پنیر سویا، فرنی سویا، خامه سویا.
نکته:
- انسداد جریان خون ریه ها به وسیله یک یا چند لخته خونی می باشد. این بیماری در زنان شایع تر از مردان است و سیگار کشیدن، مصرف داروهای ضد حاملگی در دوره های طولانی و عدم تحرک عوامل خطرآفرین هستند. در آمبولی ریوی قسمتی از یک لخته خونی، در سرخرگ های ریه قرار گرفته و به طور تقریبی یا کامل جریان خون را مسدود می کند، معمولاً این لخته از یک لخته بزرگ تر که در سیاهرگ های پا و یا ناحیه لگن قرار دارد کنده شده، سپس توسط جریان خون حرکت کرده است. در صورتی که سرخرگ مسدود شده کوچک باشد آمبولی ریوی ممکن است ملایم باشد، اما انسداد سرخرگ اصلی ممکن است باعث علائم شدید شده و کشنده باشد. به ندرت لخته های کوچک می توانند تعداد زیادی سرخرگ کوچک در ریه ها را برای ماه ها و سال ها دچار انسداد نمایند و علامتی از خود بروز ندهند. این حالت آمبولی ریوی عودکننده نامیده می شود، آمبولی ریوی معمول در افرادی که دچار ترومبوس (لخته) سیاهرگ های عمیقی به سبب عدم تحرک طولانی مدت شده اند مانند آنهایی که به تازگی زایمان کرده اند یا تحت عمل قرار گرفته اند (به خصوص درمان شکستگی ها یا جراحی لگن) و یا گاهی مواقع به سبب یک مسافرت طولانی که تحرکی وجود نداشته است اتفاق می افتد. آمادگی برای به وجود آمدن لخته های خونی، خطر ترومبوس سیاهرگ های عمیق را بالا می برد و این گاهی به سبب مصرف سیگار یا داروهای خوراکی ضدبارداری می باشد.