آروغ زدن: عبارت است از آروغ زدن یا بادگلو، عمل خروج هوا از معده، از طریق دهان است. این حالت معمولاً زمانی اتفاق می افتد که معده به علت بلع مقدار زیاد گاز، منبسط شده باشد یا باد کرده باشد. آروغ زدن باعث خروج هوا و در نتیجه کاهش اتساع معده می شود. آروغ زدن عادی نیاز به هیچ درمانی ندارد و عوارضی ندارد. با این حال، اگر به علت وجود مشکل در سیستم گوارشی، بادگلو بیشتر شود، ممکن است در صورت عدم درمان، علامتان بدتر شود و یا تا زمانی که مشکل تشخیص داده شود، ممکن است علائم دیگری نیز تجربه کنید.
علت:
- بارداری
- اضطراب و استرس
- آبریزش بینی و سینوزیت
- سوء هاضمه و سوزش سر دل
- تجمع بلغم در معده و دستگاه گوارش: علت این بیماری سردی معده می باشد و وقتی معده سرد می شود شکم بزرگ می شود و آروغ می زنیم.
- نوزادان و کودکان خردسال ممکن است مقدار زیادی هوا را بدون اینکه متوجه شوند، فرو ببرند. نوزادان مدت کوتاهی پس از خوردن شیر مادر یا شیر خشک، برای خروج هوای اضافی که در طول خوردن غذا، بلعیده شد آروغ می زنند. با این وجود زمانی که معده پر از هوا نیست نیز، امکان آروغ زدن وجود دارد. در این حالت معمولاً آروغ زدن به یک عادت تبدیل شده یا به عنوان ابزاری برای کاهش درد شکم استفاده می شود. اگر چه آروغ زدن تنها درد ناشی از بلع هوا را تسکین می دهد، اما استفاده از آروغ برای تسکین دردهای شکمی به علت دیگر مشکلات نیز غیر معمول نیست.
- بلع هوا: بلع هوا یا هوا بلعی، بلع ارادی یا غیر ارادی هوا است. بلع مقادیر بیش از حد هوا می تواند در هنگام غذا خوردن یا نوشیدن با سرعت زیاد اتفاق می افتد. آروغ زدن زمانی رخ می دهد که معده از هوای بلعیده شده، پر شده باشد. تعدادی از شایع ترین دلایل این که چرا هوا بیشتر از حد نرمال بلعیده می شود، عبارتند از: خوردن یا نوشیدن با سرعت زیاد، نوشیدنی های گازدار، اضطراب، صحبت کردن و خوردن هم زمان، جویدن آدامس، مکیدن آب نبات های سخت، نوشیدن از طریق نی، سیگار کشیدن، استفاده از دندان مصنوعی که اندازه نیست، داشتن حمله اضطرابی، تنفس سریع، تنفس از طریق بینی.
- مصرف مواد غذایی: برخی از مواد غذایی و نوشیدنی ها می توانید باعث آروغ زدن مکرر شوند. این مواد باعث ایجاد گاز در دستگاه گوارش می شوند، عبارتند از نوشیدنی های گازدار، الکل، غذاهای پر نشاسته، شکر و یا فیبر. دیگر غذاهای شایع عبارتند از: لوبیا، عدس، کلم بروکلی، نخود فرنگی، پیاز، کلم، گل کلم، موز، کشمش، نان گندم.
- مصرف بعضی از داروها: تعدادی از داروهای مختلف ممکن است باعث آروغ زدن شوند یا اختلالاتی ایجاد کنند که آن اختلالات باعث آروغ زدن شود. این موارد ممکن است شامل موارد زیر باشد: داروی مورد استفاده در دیابت نوع ۲، دارویی به نام آکاربوز، ملین ها مانند لاکتولوز و سوربیتول، داروهای ضد درد مانند ناپروکسن، ایبوپروفن و آسپرین (استفاده بیش از حد از داروهای ضد درد ممکن است سبب بروز گاستریت (ورم معده) شود، که می تواند موجب بادگلو شود.
- بعضی از بیماری ها: برخی از بیماری ها ممکن است با آروغ زدن به عنوان یک علامت، نمود پیدا کنند. آروغ یک پاسخ طبیعی به درد شکم است، باید علائم دیگری وجود داشته باشد تا بتوان تشخیص قطعی داد. بیماری هایی که ممکن است موجب آروغ زدن شوند عبارتند از: رفلاکس معده به مری (GERD): اختلالی که باعث جریان به سمت بالای اسید از معده به مری یا لوله غذایی می شود. گاستروپارزی: یک اختلال که در آن عضلات دیواره معده ضعیف می شوند، گاستریت: یک اختلال است که باعث التهاب دیواره معده می شود، زخم های گوارشی: زخم مری، معده و قسمت بالای روده کوچک، عدم تحمل لاکتوز: ناتوانی در هضم لاکتوز (یک عنصر موجود در ترکیبات محصولات لبنی)، سوء جذب فروکتوز یا سوربیتول: ناتوانی در هضم فروکتوز و سوربیتول در کربوهیدرات ها، هلیکوباکتر پیلوری ( pylori): باکتری هایی که باعث عفونت معده می شوند، و می تواند موجب آروغ شوند. بیماری سلیاک: عدم تحمل گلوتن (یک عنصر در ترکیب بسیاری از غذاهای غنی از آرد مانند نان و کلوچه). سندرم تخلیه: اختلالی است که باعث تخلیه معده قبل از هضم محتویاتش می شود. نارسایی لوزالمعده: هنگامی رخ می دهد که لوزالمعده نتواند آنزیم های مورد نیاز برای هضم را آزاد کند.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- سن
- یبوست
- بی تحرکی
- با شکم پر خوابیدن
- درست نجویدن غذا
- داشتن سابقه بیماری های گوارشی
- مصرف فرآورده های کارخانه ای و لبنی بدون مصلح
- مصرف بیش از حد غذاهایی با طبع سرد بدون مصلح
پیشگیری:
- اجتناب از نوشابه های گازدار و الکل.
- نشستن و خوردن هر وعده غذایی به آرامی.
- مصرف مکمل های پروبیوتیک برای کمک به هضم.
- اجتناب از جویدن آدامس یا مکیدن آب نبات های سخت.
- اجتناب از شرایط اضطراب آور که باعث تنفس عمیق و سریع می شوند.
- توقف مصرف هرگونه مواد غذایی و یا نوشیدنی که باعث آروغ زدن مکرر می شود.
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای و همچنین فرآورده های لبنی بدون مصل ح پرهیز کنید.
تشخیص:
- اسکن MRI
- سی تی اسکن
- سونوگرافی
- آزمایش هیدروژن و متان
- آزمایش های بررسی سوء هاضمه
- انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار
- این تست ها، به پزشک تصویر واضح و روشنی از دستگاه گوارش برای کمک به رسیدن به تشخیص قطعی، می دهد.
درمان طب نوین:
- آروغ زدن عادی نیاز به هیچ درمانی ندارد.
- اگر بیش از حد آروغ می زنید و یا اگر معده شما متسع است و نمی توانید هوا را خارج کنید،دراز کشیدن به بغل می تواند کمک کننده باشد. همچنین حالت سجده (زانو به قفسه سینه نزدیک می شود) نیز در رفع گاز جمع شده در معده، می تواند مفید باشد. در این وضعیت باقی بمانید تا گاز دفع شود. اگر شما اغلب دچار باد گلو می شوید، باید از موارد زیر اجتناب کنید: خوردن و نوشیدن سریع، نوشیدن نوشابه های گازدار، جویدن آدامس.
درمان طب سنتی:
- کمی قدم زدن بعد از غذا.
- همراه با غذا زیتون بخورید.
- شبی 14 عدد انجیر بخورید.
- صبحانه ارده و شیره بخورید.
- هر لقمه غذا را 32 بار بجوید.
- به همراه غذا آویشن بخورید.
- رعایت کامل آداب غذا خوردن.
- روی غذاهای گوشتی سماق بریزید.
- برنج و نان را حتماً با سبوس بخورید.
- صبح ناشتا 21 عدد مویز بدون هسته بخورید.
- با معده پور نخوابید، همچنین به شکم نخوابید.
- قبل و بعد از غذا یک پر نمک دریا مزه مزه کنید.
- استفاده از زیره سیاه و دارچین و زردچوبه همراه غذا.
- بلافاصله بعد از صبحانه یک لیوان شیر بادام بخورید.
- فعالیت بدنی مناسب را در برنامه زندگی خود قرار دهید.
- خودداری از مصرف سیگار، نوشیدن چای و ترکیبات کافئین دار.
- با روغن های گرم نظیر سیاهدانه موضع معده را خوب ماساژ دهید.
- دمنوش (رازیانه + گلپر + نعناع) نصف استکان بعد غذا برای بانوان.
- صبحانه را با عسل شروع کنید و صبحانه باید قوی و سنگین باشد.
- بلافاصله بعد از هر وعده غذایی یک استکان عرق مخلصه بخورید.
- بلافاصله بعد از هر وعده غذا یک استکان عرق زیره و آویشن بخورید.
- شبی یک قاشق مرباخوری اسفند خوراکی با آب ببلعید (به مدت 40 شب)
- هر هشت ساعت یک قاشق مرباخوری سیاهدانه و عسل (دوسین) بخورید.
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای نظیر سوسیس و کالباس به شدت پرهیز کنید.
- دمنوش (آویشن + زیره سبز + زنیان) نصف استکان بدون شیرین کردن بعد از هر وعده غذایی.
- هل قرابی را نرم بسایید و بعد از هر غذا کمی از آن را با مقداری گلاب مخلوط کنید و بخورید.
- دمنوش (بادرنجبویه + بابونه + پونه) نیم ساعت قبل از وعده های غذایی با کمی عسل یا نبات.
- به جای چایی از دمنوش های گرم نظیر آویشن، دارچین، زنجبیل، بابونه شیرازی و … استفاده کنید.
- پونه خشک و هل قرابی را با هم بسایید و بعد از هر غذا کمی از آن را با مقداری گلاب مخلوط کنید و بخورید.
- بعد از هر وعده غذا یک قاشق غذاخوری عسل مزه مزه کنید. (در صورت داشتن دیابت از عسل دیابتی ها استفاده کنید).
- آب را جرعه جرعه بنوشید و از مصرف آب، نیم ساعت قبل و دو نیم ساعت بعد و وسط غذا پرهیز کنید. همچنین آب یخ نخورید.
- یک لیوان عرق نعناع با یک قاشق چایخوری بارهنگ را ملایم بجوشانید سپس با عسل شیرین و یک ساعت بعد از شام یک لیوان میل کنید.
- از مصرف روغن های صنعتی پرهیز کنید و در عوض از روغن های گرم نظیر زیتون، کنجد، نارگیل، شحم گاو برای تهیه غذا استفاده کنید.
- از مصرف غذاهایی با طبع سرد بدون مصلح پرهیز کنید و در عوض از غذاهایی با طبع گرم در صورتی که دچار غلبه صفرا و یا کبد گرم نیستید استفاده کنید.
- هر روز ۱۰ گرم برگ نعناع خشک یا چند شاخه نعناع تازه را بجوشانید و آب صاف کرده آن را سه قسمت کنید و پس از هر غذا یک قسمت از آن را بنوشید.
- زنجبیل و فلفل سیاه از هر کدام نیم مثقال، برگ سداب و گل ارمنی از هر کدام ۱ مثقال همه را بکوبید و بعد با یک فنجان عسل مخلوط کنید و سه بار در روز بخورید.
- پرسیاوش و نعناع را به طور مساوی بجوشانید و آب آن را پس از هر غذا یک فنجان بنوشید.
- بعد از غذا ۱ مثقال کندر خوراکی و ۱ مثقال زیره سیاه را مخلوط بسایید و کفلمه کنید.
- تخم شوید 15 گرم + پودینه 20 گرم + بادرنجبویه 15 گرم، همه را نرم بسایید و 5 گرم از این ترکیبات را در پانصد سی سی آب کمی جوشانده و قبل از غذا یک استکان یا بعد از غذا میل نمایید.
- افسنطین، سنبل رومی، آبنوس، اذخرمکی، شوید، تخم کرفس، کرویا، زیره، مشک، دار فلفل، سیر همه را با هم یا چند عدد از آنها را بسایید و با مقداری عسل و سرکه مخلوط کنید و بخورید.
- پرهیز از خوردن مواد غذایی چون: غذاهای چرب، سرخ شده، نفاخ، چای پر رنگ، قهوه، مشروبات الکلی، ترشی جات سرکه، فلفل، سیر، پیاز خام و هر غذایی که طبق تجربه خودتان بیماری را تشدید می کند.
- یک لیوان عرق نعناع + یک قاشق غذاخوری بارهنگ ده دقیقه با شعله ملایم حرارت دهید و با عسل شیرین کنید و جرعه جرعه میل کنید در صورتی که دچار یبوست و یا مشکلات روده ای هستید می توانید مقداری گلاب به ترکیب اضافه کنید.
- بعضی افراد عادت دارند که بعد از تناول غذای روزانه مرتب آروغ بزنند. این عمل را هواخوری می نامند که ادامه آن باعث گشادی معده خواهد شد ضمن اینکه برای خود او و اطرافیانش عمل ناپسندی به شمار می رود. این مرض نزد کسانی که غذا به تعجیل می خورند و هنگام صرف غذا و جویدن، دهان خود را نمی بندند یا هنگام غذا خوردن صحبت می کنند یا مایعات گازدار می نوشند، بیشتر پیش می آید. به این شکل غذا خوردن و یا صحبت کردن مقداری هوا وارد معده می شود که ایجاد آروغ می کند. لذا به عنوان درمان اولاً نکات فوق را کاملاً رعایت و مقداری بادیان و گل قند را مخلوط، بسایید و بعد از هر غذا کمی از آن میل کنید.
داروها:
- امپرازول
فعالیت:
- روزی 30 دقیقه فعالیت بدنی مناسب در حد تعریق داشته باشید.
رژیم غذایی:
- از مصرف هرگونه فرآوردهای کارخانه ای و لبنی پرهیز کنید و در عوض از غذاهایی با طبع گرم بیشتر استفاده کنید.
- خوردنی های مفید: خوراک گل کلم، عدس پلو ساده، نخود فرنگی پلو ۱، خورش بامیه با قارچ.
- خوردنی های مضر: خوراک باقلا، خوراک کلم بروکلی، خوراک لوبیا سفید ساده، خوراک لوبیا لعاب دار، خوراک لوبیا ساده، آش جو با حبوبات ۱، آش گل کلم ۲، خورش شوید باقالی، ترک آب یخ و همچنین آب بین غذا.