آرتریت عفونی یا چرکی: عبارت است از التهاب در یک مفصل ناشی از عفونت. هر مفصلی می تواند درگیر شود، اما این بیماری در مفاصل بزرگتر مثل مفصل ران، یا آن دسته از مفاصلی که در معرض ضربه قرار دارند مثل زانو یا مفاصل موجود در دست، شایع تر است. به عبارت دیگر آرتریت عفونی به عفونت دردناک در یک مفصل گفته میشود. این نوع عفونت میتواند توسط میکروبهایی که از طریق جریان خون از یک نقطه از بدن به نقطه دیگری میروند به وجود بیاید. همچنین آرتریت سپتیک میتواند به علت ورود مستقیم میکروبها از طریق زخم به درون مفصل به وجود بیاید. نوزادان و افراد مسن بیشتر از سایرین دچار آرتریت عفونی میشوند. این بیماری بیشتر در مفاصل زانو به وجود میآید اما آرتریت سپتیک میتواند مفاصل ران، شانه و سایر مفاصل بدن را نیز درگیر کند. این عفونت میتواند به سرعت و به شدت به غضروف و استخوان درون مفصل آسیب برساند به همین دلیل مراجعه فوری به پزشک و پیگیری فرآیند درمان اهمیت ویژهای دارد. انجام عمل جراحی یا تخلیه مایع مفصل به کمک سرنگ از جمله روشهای موجود برای درمان این عارضه محسوب میشود. معمولاً برای درمان آرتریت عفونی از آنتی بیوتیک استفاده میشود.
علائم:
- علائم و نشانههای آرتریت عفونی میتواند بر اساس سن و داروهایی که بیمار مصرف میکند کاملاً متفاوت باشد. در بخش زیر به برخی از علائم و نشانههای آرتریت عفونی اشاره میکنیم:
- کاهش اشتها
- بالا بودن ضربان قلب
- احساس خستگی و ضعف
- تحریک پذیری و تغییر خلق و خو
- گرم شدن و قرمزی اطراف مفصل
- تب و لرز (عموماً تب شخص بالا است)
- تورم و درد شدید (اغلب ضربان دار) که با حرکت کردن مفصل بدتر میشود (مخصوصاً درد در باسن، ران یا کشاله ران درد گاهی به سایر مفاصل انتشار می یابد و با حرکت بدتر می شود.).
علت:
- عفونت باکتریایی، ویروسی یا قارچی: آرتریت سپتیک توسط عفونت باکتریایی، ویروسی یا قارچی به وجود میآید. ابتلا به عفونت باکتریایی با استافیلوکوکوس اورئوس یکی از دلایل بسیار شایع در آرتریت عفونی محسوب میشود. این باکتری معمولاً روی سطح پوست سالم نیز زندگی میکند. آرتریت سپتیک زمان میتواند باعث ایجاد عفونت پوست یا عفونت مجاری ادراری شود که از طریق جریان خون خود را به مفصل برساند. گاهی اوقات ترکاندن یک تاول، تزریق مواد مخدر یا انجام عمل جراحی در مفصل یا در مجاورت آن میتواند ورود باکتری به درون فضای مفصل را تسهیل کند. پوشش مفاصل شما توانایی کمی برای محافظت از خود در برابر عفونت دارد. عکس العمل بدن شما به عفونت از قبیل بروز التهاب که باعث افزایش سطح فشار و کاهش جریان خون در آن مفصل میشود میتواند منجر به آسیب دیدگی آن گردد.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- مصرف الکل
- بهداشت پایین
- آرتریت روماتوئید
- سن بالاتر از 60 سال
- وجود مفصل مصنوعی
- دیابت شیرین (مرض قند)
- عفونت های منتقله از راه جنسی
- مصرف داروهای روان گردان، به خصوص انواع تزریقی آنها
- استفاده از آسپیرین و سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی برای سایر بیماری های ممکن است علائم التهاب مفصل را سرکوب کند و تشخیص را به تعویق بیاندازد.
- افرادی که به صورت همزمان چند مورد از فاکتورهای خطر را دارند در مقایسه با افرادی که فقط یک فاکتور را دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به این اختلال قرار میگیرند.
- مشکلات مربوط به مفصل: برخی از اختلالات و بیماریهای مزمن که بر مفاصل شما تاثیر میگذارند از قبیل استئوآرتریت، نقرس،آرتریت روماتوئید یا بیماری لوپوس میتواند ریسک ابتلا به اختلال آرتریت عفونی را افزایش دهد. مواردی از قبیل تعویض مفصل زانو، جراحی مفصل یا جراحی مفصل در گذشته نیز در بروز این عارضه نقش دارند.
- مصرف دارو برای درمان آرتریت روماتوئید: افرادی که به بیماری آرتریت روماتوئید مبتلا هستند بیشتر از سایرین در معرض خطر آرتریت عفونی قرار میگیرند، زیرا داروهایی که برای درمان بیماری خود مصرف میکنند باعث سرکوب سیستم ایمنی بدن آنها میشود و به این ترتیب احتمال بروز عفونت در آنها افزایش خواهد یافت. تشخیص آرتریت عفونی در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید دشوار است زیرا برخی از علائم و نشانههای آنها شبیه یکدیگر است.
- آسیب پذیری پوست: در مواردی که پوست به راحتی ترک میخورد و به آرامی بهبود مییابد باکتریها میتوانند به راحتی وارد بدن شوند. برخی از بیماریهای پوستی از قبیل اگزما و پسوریازیس همانند زخم عفونی پوستی ریسک ابتلا به بیماری آرتریت عفونی را افزایش میدهند. افرادی که به طور مکرر به تزریق مواد مخدر میپردازند بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به این بیماری از طریق محل تزریق قرار خواهند گرفت.
- ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن: افرادی که سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف است نیز در معرض خطر ابتلا به آرتریت عفونی قرار دارند. افراد مبتلا به دیابت، افرادی که مشکلات کلیه و کبد دارند و افرادی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن را مصرف میکنند در زمره افراد آسیب پذیر قرار میگیرند.
- آسیب دیدگی مفصل: گاز گرفتگی توسط حیوانات، عمل جراحی مفصل، تزریق داخل مفصل، ترکاندن تاول یا ایجاد برش روی مفصل میتواند ریسک ابتلا به آرتریت عفونی را افزایش دهد.
پیشگیری:
- به هنگام فعالیت هایی که حین آنها احتمال آسیب به مفصل های در معرض ضربه مثل زانو وجود دارد، دقت لازم را در محافظت از مفصل به عمل آورید. چنانچه عفونتی در جای دیگر بدن وجود دارد، سریعاً در صدد درمان آن برآیید.
عواقب مورد انتظار:
- معمولآً با تشخیص و درمان زود هنگام بهبود می یابد. البته بهبود کامل هفته ها یا ماه ها به طول می انجامد. تأخیر در درمان ممکن است موجب تخریب مفصل و از بین رفتن حرکات آن شود، که حتی نهایتاً ممکن است به تعویض مفصل هم بیانجامد.
عوارض احتمالی:
- عفونت خون
- آسیب و یا معلولیت دائمی مفصل
- تشخیص اشتباهی به عنوان نقرس یا یک بیماری غیر عفونی دیگر، که باعث به تأخیر افتادن استفاده از آنتی بیوتیک می شود.
تشخیص:
- عکس برداری: تصویر برداری به کمک اشعه ایکس و سایر روش های موجود میتواند به پزشک برای ارزیابی آسیب دیدگی مفصل کمک کند.
- آزمایش خون: این نوع آزمایش میتواند وجود علائم و نشانههای عفونت را در خون نشان دهد. در این روش به کمک سرنگ مخصوص نمونه خون شما تهیه شده و با آزمایشگاه فرستاده خواهد شد.
- بررسی مایع مفصلی: عفونت میتواند باعث تغییر رنگ، پیوستگی حجم و ساختار مایع درون مفصل شود. در این روش پزشک مقداری از مایع مفصلی را به کمک سرنگ از محل مورد نظر جمعآوری میکند و آن را به آزمایشگاه میفرستد. تستهای آزمایشگاهی میتوانند نوع عامل ایجاد کننده عفونت را مشخص کنند و به این ترتیب پزشک به این نتیجه میرسد که تجویز کدام داروها برای شما سودمند خواهد بود.
درمان طب نوین:
- تجویز دارو: معمولاً برای درمان آرتریت عفونی ناشی از عفونت باکتریایی از داروهای آنتی بیوتیک برای از بین بردن باکتریهای ایجاد کننده عفونت استفاده میشود. پزشک از اطلاعات به دست آمده از آزمایشات شما برای انتخاب بهترین نوع آنتی بیوتیک که میتواند با باکتری موجود در مفصل مبارزه کند استفاده مینماید. عفونت مفصل باید به سرعت درمان شود تا از بروز استئوآرتریت و آسیب دیدگی مفصل جلوگیری گردد. به همین دلیل ممکن است پزشک به شما داروی آنتی بیوتیک وریدی بدهد که از طریق رگ وارد بدن میشود. مصرف آنتی بیوتیک وریدی در مقایسه با آنتی بیوتیک خوراکی میتواند با سرعت بیشتری به درمان عفونت بپردازد. اکثر بیماران ظرف مدت ۴۸ ساعت پس از شروع درمان با آنتیبیوتیک بهبود مییابند. گاهی اوقات ممکن است پزشک برای درمان عفونت به بیمار آنتی بیوتیک خوراکی بدهد. معمولاً مصرف آنتی بیوتیک خوراکی برای درمان آرتریت عفونی حدود ۶ تا ۸ هفته طول میکشد. مصرف داروهای تجویز شده و تکمیل دوره درمان با آنتی بیوتیک برای رفع کامل عفونت ضروری است. در صورتی که عفونت مفصل به علت بروز عفونت قارچی به وجود آمده باشد پزشک به جای داروی آنتی بیوتیک به بیمار داروی ضد قارچ خواهد داد. در صورتی که آرتریت عفونی توسط ویروس به وجود آمده باشد بیمار نیازی به مصرف دارو نخواهد داشت.
- تخلیه مایع مفصلی: در تعداد زیادی از افراد مبتلا به آرتریت عفونی تخلیه مایع مفصلی ضروری میباشد. هدف از انجام این روش، تخلیه مایع عفونی، کاهش درد و تورم و جلوگیری از آسیب دیدگی بیشتر مفصل است. معمولاً مایع مفصلی به کمک آرتروسکوپی تخلیه میشود، اما امکان تخلیه آن در روش جراحی باز نیز وجود دارد. پزشک در روش آرتروسکوپی چندین برش کوچک را در نزدیکی مفصل آسیب دیده ایجاد میکند سپس یک لوله کوچک که یک دوربین به آن متصل شده است را وارد برش ایجاد شده مینماید. پزشک از تصاویری که توسط دوربین ارسال میشود برای تخلیه مایع عفونی از مفصل استفاده میکند. معمولاً یک لوله درون برش ایجاد شده قرار داده خواهد شد و درون مفصل باقی میماند تا از بروز تورم مجدد جلوگیری کند. پزشک پس از چند روز اقدام به خارج کردن لوله میکند. گاهی اوقات پزشک از یک سرنگ کوچک برای تخلیه مایع عفونی استفاده میکند که در این حالت نیازی به انجام عمل جراحی نخواهد بود. به این روش آرتروسنتز گفته میشود. اغلب این روش تا چند روز تکرار میشود تا پزشک اطمینان حاصل کند که مایع عفونی مفصل به طور کامل تخلیه شده است.
- سایر روش های درمانی: اکثر موارد درمان آرتریت عفونی به انجام عمل جراحی از قبیل آرتروسکوپی یا جراحی باز نیاز دارد تا مفصل از عفونت پاک شود. گاهی اوقات انجام عمل جراحی برای رفع نقاط آسیب دیده مفصل یا تعویض مفصل ضرورت خواهد یافت، اما این مرحله فقط زمانی انجام میشود که عفونت به طور کامل درمان شده باشد. پزشک میتواند در کنار درمان عفونت از سایر روش های درمانی برای کاهش درد بیمار استفاده کند. در بخش زیر به برخی از این روش ها اشاره میکنیم: استفاده از داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب، استراحت دادن به مفصل، استفاده از آتل در محل مورد نظر، انجام جلسات فیزیوتراپی و ورزش درمانی.
درمان طب سنتی:
- خوردن پای مرغ
- زالو درمانی اطراف مفصل.
- بادکش گرم اطراف زانو بعد از روغن مالی.
- سرکنگبین گرم، یک لیوان شب ها قبل از خواب.
- بلعیدن یک قاشق غذاخوری اسفند در یک لیوان آب (شب ها)
- خوردن گرمی ها و پرهیز از سردی ها مخصوصاً در هنگام شب
- موضع را حجامت کنید و ترکیب دو واحد نمک دریا و پنج واحد عسل به موضع ضماد کنید.
- خوردن دوسین (یک واحد سیاهدانه کوبیده + سه واحد عسل) صبح و شب یک قاشق مرباخوری.
- مالیدن روغن های گرم بر روی موضع درگیر مانند: روغن سیاهدان، کنجد، زیتون، بادام تلخ و … سیاه دانه به موضع.
- گل بنفشه 15 گرم + پرسیاوشان 15 گرم + پوست بید 20 گرم + خارخسک 20 گرم + ناخنک 15 گرم، دو قاشق غذاخوری (ده گرم) در دو لیوان آب پانصد سی سی کمی پس از جوشاندن دو استکان قبل از غذا میل نمایید. (بسیار مجرب)
- اگر به التهاب مفاصل مبتلا هستید، روزانه یک وعده صبح و یک وعده شب، مخلوطی از یک فنجان آب گرم، 2 قاشق چایخوری عسل و یک قاشق چایخوری پودر دارچین را مصرف کنید. این مخلوط معجزه گر در صورت مصرف منظم حتی قادر به درمان آرتریت های مزمن است. بررسی های اخیر روی 200 بیمار که قبلاً از صرف صبحانه از این مخلوط استفاده کردند نشان داد، 73 نفر از آنان که در عرض یک هفته کاملاً از درد رهایی پیدا کردند و پس از یک ماه بیشتر افرادی که قادر به راه رفتن یا حرکت نبودند، بدون احساس درد توانایی راه رفتن و تحرک خود را به دست آوردند.
داروها:
- سفپیم
- مروپنم
- سفوتتان
- ایمی پنم
- سفالوتین
- پنی سیلین
- کلرامفنیکل
- آمپی سیلین
- ونکومایسین
- سفتریاکسون
- آموکسی سیلین
- دروترکوگین آلفا
- داروهای ضد درد مخدری به طور کوتاه برای دفع درد
- آنتی بیوتیک ها (اغلب داخل وریدی)، تا زمانی که گفته نشده است، آنتی بیوتیک را قطع نکنید. امکان دارد عفونت پس از بهبود علائم مجدداً عود کند.
فعالیت های بدنی:
- همگام با بهبود علائم، فعالیت های عادی را به تدریج از سر گیرید.
- امکان دارد پس از درمان، از تمرینات مخصوص جهت بازگرداندن حرکت مفصل استفاده شود.
- پس از بهبودی، برای بازگرداندن کامل کار مفصل نیاز به فیزیوتراپی وجود دارد.
- امکان دارد استفاده از آتل یا گچ برای استراحت کامل مفصل ضروی باشد. توجه کنید که حرکت مفصل باعث به تعویق افتادن بهبود می شود.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های حیوانی، لبنیات و غذاهای صنعتی پرهیز کنید.