آرتروز یا استئوآرتریت (OA): عبارت است از آرتروز یکی از شایع ترین موارد بیماری آرتریت است و سالانه میلیون ها نفر در سراسر جهان به آن مبتلا می شوند. بیش از ۱۰۰ نوع مختلف از بیماری آرتروز و مشکلات مرتبط با آن وجود دارد. مردم از تمام نژادها، جنسیت ها و سنین ممکن است دچار آرتروز شوند و همچنین در بسیاری از کشورهای دنیا آرتروز از دلایل اصلی ناتوانی جسمی است. این بیماری بیشتر در میان خانم ها شایع است و با بالا رفتن سن استمال وقوعش نیز افزایش پیدا می کند آرتروز باعث از بین رفتن غضروف مفصلی می شود. این بیماری غضروف مفصلی را به مرور زمان دچار تخریب می کند. در نتیجه راه رفتن بیمار مشکل می شود. با آسیب غضروف، استخوان ها به طور مستقیم با هم تماس پیدا می کنند که به ایجاد درد شدید در بیمار منجر می شود. این بیماری را نباید با پوکی استخوان اشتباه گرفت چرا که در پوکی استخوان، غضروف ها سالم هستند ولی خود استخوان ضعیف می شود، بنابراین احتمال شکنندگی استخوان ها هم بیشتر است.

انواع آرتروز:

1. آرتروز اولیه: با افزایش سن به وجود می آید و در افراد زیر ۴۰ سال دیده نمی شود. معمولاً در ایجاد آن فاکتورهای ژنتیک نقش دارند. آرتروز اولیه در مچ دست، آرنج و شانه وجود ندارد. همچنین در اندام تحتانی مثلاً در زانو، لگن و شست یا، آرتروز اولیه دیده می شود ولی در سایر مفاصل اندام تحتانی آرتروز اولیه قابل مشاهده نیست.
2. آرتروز ثانویه: به دنبال یک بیماری خاص مانند روماتیسم مفصلی، عفونت و شکستگی در مفصل به وجود می آید. آرتروز ثانویه در هر مفصلی دیده می شود ولی آرتروز اولیه فقط در مفاصل خاصی قابل مشاهده است به عنوان مثال در اندام فوقانی فقط در بند انتهایی و میانی انگشتان شخص دیده می شود. در ناحیه ستون مهره، گردن و کمر و نه در ناحیه پشتی نیز دیده می شود. آرتروز اولیه از ثانویه بسیار با اهمیت است، چرا که در آرتروز ثانویه می توان با کنترل بیماری زمینه ای به میزان قابل توجهی جلوی پیشرفت این بیماری را گرفت.
3. آرتروز دژنراتیو: آرتروز استوآرتریت شایع ترین نوع این بیماری است. وقتی غضروف از بین می رود استخوان روی استخوان مالیده می شود و موجب به درد، ورم و سفتی می شود. با گذشت زمان مفاصل ضعیف خواهند شد و درد نیز مزمن می شود. شاخص های خطر شامل اضافه وزن، سابقه خانوادگی، سن و آسیب های پیشین می شود. وقتی علائم مفصلی بیماری آرتروز استئوآرتریت خفیف یا متوسط باشند می توان با این راه ها آن را کنترل کرد: توازن بخشیدن به فعالیت ها با استراحت استفاده از روش های درمانی گرم و سرد، فعالیت فیزیکی منظم، تثبیت وزن سالم، تقویت قوای عضلات اطراف مفصل، استفاده از دستگاه های کمکی، استفاده از مسکن های بدون نیاز به نسخه با داروهای ضد التهاب، پرهیز از حرکات سنگین تکراری اگر علائم مفصل شدید شود موجب محدودیت انعطاف و پایین آمدن کیفیت زندگی خواهد شد. برخی از راهکارهایی که بالا گفته شد در این شرایط به کار می آیند، اما جایگزین کردن مفصل ضرورت پیدا خواهد کرد. با فعال ماندن، تثبیت وزنی سالم و پرهیز از آسیب دیدگی و حرکات تکراری می توانید جلوی آرتروز استئوآرتریت را بگیرید.
4. آرتروز التهابی: یک سیستم ایمنی سالم محافظت کننده است. بنابراین با فعال کردن التهاب درونی با عفونت و ابتلا به بیماری مقابله می کند، اما سیستم ایمنی ممکن است منحرف شود و به اشتباه با التهابی کنترل نشدنی به مفاصل حمله کند و موجب فرسایش مفاصل و شاید اعضای داخلی بدن مانند چشم ها و دیگر قسمت ها شود. آرتریت روماتوئید و آرتریت پسوریاتیک نمونه های آرتروز التهابی هستند. محققان معتقدند که ترکیب ژنتیک و نیروهای محیطی می توانند خود ایمنی را تحریک کنند. سیگار کشیدن یک مثال از خطرات محیطی است که می تواند آرتریت روماتوئید را در افرادی با ژنتیک خاص فعال کند. با انواع خود ایمنی و التهابی آرتروز، تشخیص زود هنگام و درمان تهاجمی ضرورت پیدا می کند. کاهش سرعت فعالیت بیماری می تواند به خفیف کردن علائم و حتی پیشگیری از آسیب دائمی مفاصل کمک کند. هدف درمان است و می توان با استفاده از چندین دارو که با نام DMARDE شناخته می شوند به آن رسید هدف درمان کاهش درد، بهبود عملکرد و پیشگیری از آسیب های بعدی به مفاصل است.
5. آرتروز عفونی: یک باکتری، ویروس یا قارچ می تواند وارد مفصل شده و باعث تحریک التهاب شود. مثال موجودات زنده ای که می توانند مفصل را عفونی کنند سالمونلا و شیگللا، کلامیدیا و سوزاک و هپاتیت C هستند. در بسیاری موارد درمان با داروهای آنتی بیوتیک می تواند مفصل را از عفونت تمیز کند، اما گاهی آرتروز مزمن می شود.
6. آرتروز متابولیک: با تجزیه پورین ها توسط بدن اسیداوریک شکل می گیرد (ماده ای که در سلول های انسان و بسیاری از میوه ها یافت می شود) بعضی از مردم سطح بالایی اسیداوریک دارند چون به صورت طبیعی بیش از آنچه مورد نیاز است تولید می کنند یا بدن نمی تواند با سرعت قابل قبولی خود را از اسیداوریک ها خلاص کند. در برخی افراد اسیداوریک روی هم انباشته می شود و کریستالی سوزنی شکل را در مفصل تشکیل می دهد در نتیجه سبب درد شدید در این ناحیه یا نقرس می شود. نفرس ممکن است به صورت مرحله ای بیاید و برود یا اگر سطح اسیداوریک پایین نیامد می تواند مزمن شود و موجب درد و ناتوانی درمان ناپذیری شود.

علائم آرتروز انگشتان:

1. ضعف انگشتان
2. حساسیت به لمس و فشار
3. کاهش دامنه حرکتی بندهای انگشتان
4. درد در سطح انگشتان که با فعالیت بیشتر می شود
5. تورم و گره های استخوانی بر روی بندهای انگشتان

علائم آرتروز ستون فقرات:

1. حساسیت به لمس و فشار
2. ضعف و آتروفی عضلات کمر
3. محدود شدن دامنه حرکتی کمر و ناتوانی در انجام فعالیت های روزانه.
4. درد، گرفتگی، خشکی کمر صبح گاهی: آرتروز ستون فقرات کمری معمولاً باعث درد و گرفتگی کمر می شود. بیماران به خصوص در اوایل صبح و هنگام بیرون آمدن از تخت خواب احساس گرفتگی می کنند که ممکن است با طی شدن روز بهبود یابد. همچنین ممکن است فعالیت های طولانی مدت و یا شدید باعث تشدید علائم آرتروز ستون فقرات شوند. با بدتر شدن علایم آرتروز ستون فقرات، این مفاصل خارهای استخوانی می سازند که باعث التهاب و تورم بافت می شود. ریشه های عصبی اطراف مفاصل ممکن است به این دلیل تحت فشار قرار بگیرند. به این عارضه تنگی کانال نخاعی گفته می شود که معمولاً در میان بیماران مبتلا به آرتروز کمر وجود دارد. این بیماران معمولا علائم عمومی تنگی کانال نخاع را تجربه می کنند.
5. صدا دادن کمر هنگام حرکت: که ناشی از ساییده شدن استخوان ها بر روی هم است. (احساس شنیدن صدای تق تق یا صدای قیژ قیژ از درون بخاطر کم شدن مایع بین مفاصل است). در موارد شدید آرتروز بیمار حتی ممکن است، از شدت درد، نیمه شب از خواب بیدار شود. درد ممکن است دوره ای باشد، یعنی برای مدتی علائم آرتروز کم باشد و مدتی نیز درد داشته باشد. این حالت گاهی ممکن است به خاطر سطح فعالیت بدنی شما باشد و گاهی نیز بی هیچ علتی رخ می دهد.

علائم آرتروز لگن:

علائم آرتروز لگن، با گذشت زمان بدتر شده و در برخی مواقع، مانند نشستن پس از مدت طولانی یا بیدار شدن از خواب شدیدتر هستند. از علائم و نشانه‌های آرتروز لگن، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. درد و تورم در لگن
2. احساس خشکی پس از نشستن طولانی مدت
3. شنیدن صدا، یا احساس به هم ساییده شدن استخوان‌ها
4. ناتوانی در حرکت لگن، برای انجام فعالیت‌های معمول روزانه، مانند، پوشیدن جوراب.
5. احساس خشکی و سفتی در مفصل که در هنگام بیدار شدن از خواب در صبح بیشتر است.
6. شایع‌ترین علامت ناشی از آرتروز لگن درد است. درد، می‌تواند علاوه بر لگن، در کشاله‌ی ران، پشت و یا در زانوها و ساق پا نیز احساس شود.
7. ممکن است، کاهش دامنه حرکت ناشی از آرتروز سر لگن، به ناتوانی در راه رفتن به شکل طبیعی، تلوتلو خوردن و افتادن نیز منجر شود.

علائم آرتروز زانو:

1. خم شدن زانو: زانو در اکثر مواقع حالت خم شده به خود می گیرد.
2. بزرگ شدن مفصل زانو: بر اثر زائده های استخوانی ایجاد شده است.
3. محدودیت حرکتی زانو: شخص به خوبی نمی تواند آزادانه زانوی خود را حرکت دهد.
4. خالی کردن زانو: که به علت ضعف ساق پا عضلانی و عدم ثبات مفصل زانو می تواند باشد.
5. ورم زانو: که در زنان بیشتر است (که بر اثر تجمع مایع مفصلی یا همان رطوبت اضافی ایجاد می شود).
6. صدا دادن زانو: (احساس شنیدن صدای تق تق یا صدای قیژ قیژ از درون زانو) صدای زانو بخاطر کم شدن مایع بین مفاصل است.
7. خشکی و بی حرکتی زانو: (خصوصاً بعد از استراحت دادن زانو، خشکی زانو پس از استراحت زانو، بعد از دقایقی با حرکت دادن زانو بهتر می شود).
8. درد: (خصوصاً در هنگام حرکت دادن زانو، زانو درددر پایان روز بدتر است و با استراحت کردن بهتر می شود). در موارد شدید آرتروز زانو بیمار حتی ممکن است بیمار از شدت درد، نیمه شب از خواب بیدار شود. درد زانو ممکن است دوره ای باشد، یعنی برای مدتی علائم آرتروز زانو کم باشد و مدتی نیز درد داشته باشد. این حالت گاهی ممکن است به خاطر سطح فعالیت بدنی شما باشد و گاهی نیز بی هیچ علتی رخ می دهد.

علائم آرتروز مچ دست:

1. آتروفی عضلات دست
2. احساس درد در مچ دست
3. خشکی و سفتی مچ دست
4. حساسیت به لمس و فشار
5. اختلال در عملکرد مچ دست
6. التهاب و تورم مفصل مچ دست
7. محدود شدن حرکات مچ دست
8. ناتوانی در انجام کارهای ظریف
9. ضعف و کاهش قدرت مچ دست
10. انتشار درد به ساعد، بازو و حتی شانه ها
11. تشدید درد با حرکت دادن مچ دست و انگشتان
12. شنیده شدن صدا از مفصل هنگام حرکت دادن آن
13. کاهش فضای مفصلی و افزایش تراکم استخوان زیر غضروف: در رادیوگرافی مفصل مچ دست که دچار آرتروز و ساییدگی شده است کاهش فضای مفصلی و افزایش تراکم استخوان زیر غضروف دیده می شود.

علائم آرتروز مچ پا:

1. حساسیت به لمس و فشار
2. عدم ثبات: گاهی ممکن است راه رفتن موجب قفل شدن یا خم شدن مچ پا شود و احتمالاً در نتیجه این امر، مچ پا به سمت داخل یا بیرون می‌چرخد.
3. تغییر شکل مفصل: با پیشرفت آرتروز، استخوان مفصل هم ساییده شده و تغییر شکل می دهد که نتیجه آن تغییر شکل مفصل و زوایای بین استخوان های تشکیل دهنده آن است.
4. کاهش فضای مفصلی و افزایش تراکم استخوان زیر غضروف: در رادیوگرافی مفصل مچ دست که دچار آرتروز و ساییدگی شده است کاهش فضای مفصلی و افزایش تراکم استخوان زیر غضروف دیده می شود.
5. صدا دادن و تق تق: احساس قرچ قرچ کردن یا شنیدن صدای تق‌تق یا خرت خرت در هنگام خم و جابجا کردن انگشتان پا نشان ‌دهنده این است که غضروف دچار ساییدگی شده است و دیگر از استخوان‌ها در برابر اصطکاک محافظت نمی‌کند.
6. تورم: از دیگر علائم آرتروز مچ پا تورم و احساس خشکی مفصل است که با فعالیت بدنی شدیدتر می شود. با خراب شدن لایه غضروفی و ساییده شدن این لایه ها به هم مفصل صدای جیر جیر می دهد که به آن کریپتاسیون Crepitation می گویند.
7. تغییر در نحوه راه رفتن: آرتروز و ساییدگی پیشرفته می‌تواند به ‌طور غیر یکنواخت به غضروف مچ پا آسیب وارد کند. ممکن است استخوان‌ها و مفاصل برای جبران این تخریب نابرابر به زحمت و تلاش بیفتند. این امر می‌تواند بر روی نحوه راه رفتن فرد تأثیر بگذارد و حتی در نهایت منجر به بروز آرتروز در مفاصل زانو و لگن شود.
8. خشکی و سفتی مفصل: بتدریج و با شدیدتر شدن آرتروز حرکت مفصل محدود شده و دیگر نمی تواند به راحتی به بالا و پایین حرکت کند. بعضی حرکات مفصل درد شدیدتری دارند و وقتی مفصل در این وضعیت ها قرار می گیرد درد موجب می شود عضلات اطراف مفصل بطور اتوماتیک و رفلکسی فعالیت خود را متوقف کنند. این توقف می تواند موجب سکندری خوردن بیمار و حتی زمین خوردن وی شود.
9. درد: مهمترین علامت ساییدگی مفصل مچ پا درد است. این درد در ابتدا خفیف بوده و در حین فعالیت بدنی ایجاد می شود. بعد از مدتی شدت درد بیشتر می شود. درد در ابتدای شروع ورزش و فعالیت بدنی زیاد بوده و با گرم شدن بدن درد از بین می رود. با اتمام جلسه ورزشی و یا با اتمام فعالیت بدنی و با سرد شدن مجدد بدن درد دوباره زیاد شده و بعد از مدتی استراحت فروکش می کند. در مرحله بعد و با شدیدتر شدن شدت آرتروز، درد در تمام مدت فعالیت بدنی احساس می شود. با باز هم شدیدتر شدن بیماری، درد در تمام مدت استراحت احساس شده و می تواند موجب اختلال در خواب بیمار شود.

علائم آرتروز گردن:

1. حساسیت به لمس و فشار
2. ضعف و آتروفی عضلات گردن
3. سفت شدن گردن به خصوص پس از استراحت شبانه.
4. محدود شدن دامنه حرکتی گردن و ناتوانی در انجام فعالیت های روزانه.
5. سردرد: این عارضه اغلب در پشت سر و دقیقاً در ناحیه بالای گردن ایجاد شده و به ناحیه بالای پیشانی کشیده می شود.
6. صدا دادن گردن هنگام حرکت: که ناشی از ساییده شدن استخوان ها بر روی هم است. (احساس شنیدن صدای تق تق یا صدای قیژ قیژ از درون بخاطر کم شدن مایع بین مفاصل است).
7. احساس سوزن سوزن در بخشی از ناحیه بازو یا دست: این علامت می تواند در نتیجه التهاب عصب در ستون فقرات در نقطه خروج آن از ناحیه استخوانی ایجاد شود. به هر حال، در صورت ایجاد بی حسی (از دست دادن احساس) یا ضعف در بخشی از دست یا بازو لازم است با پزشک ملاقات شود. در واقع، این علائم نشان دهنده وارد شدن فشار به یک عصب می باشد. در اصطلاح به این مشکل بیرون زدگی دیسک گفته می شود.
8. از دست دادن مهارت های یک دست، ایجاد مشکل در وضعیت راه رفتن، مشکلات ادراری: در موارد نادر از علایم آرتروز گردن، از دست دادن مهارت های یک دست، ایجاد مشکل در وضعیت راه رفتن، یا مشکلات مربوط به عملکرد سیستم دفع ادرار بدن می تواند در هنگام وارد شدن فشار از یک استخوان فرسوده (مهره) یا دیسک آسیب دیده در کانال نخاعی ایجاد شود. در اصطلاح به این مشکل تخریب بافت نخاع گفته می شود.
9. درد: در ناحیه گردن این درد می تواند به شانه ها و پایه جمجمه نیز کشیده شود. همچنین حرکت دادن گردن می تواند علائم گردن دردرا تشدید نماید. درد گاهی اوقات به بازو و حتی کف دست و انگشتان کشیده می شود. این شرایط در نتیجه التهاب یک عصب که از کانال نخاعی در ناحیه گردن به بازو امتداد یافته، ایجاد می گردد. درد بیمار در این حالت به صورت گاه و بی گاه عود می کند. گاهی اوقات این درد پس از استفاده نامناسب از گردن یا ایجاد کشیدگی در عضله یا رباط آن ایجاد می شود. در اکثر مواقع، عود کردن درد بدون هیچ دلیل واضح اتفاق می افتد. در بعضی افراد این درد به صورت مزمن (ماندگار) مشاهده می شود. در موارد شدید آرتروز بیمار حتی ممکن است، از شدت درد، نیمه شب از خواب بیدار شود. درد ممکن است دوره ای باشد، یعنی برای مدتی علائم آرتروز کم باشد و مدتی نیز درد داشته باشد. این حالت گاهی ممکن است به خاطر سطح فعالیت بدنی شما باشد و گاهی نیز بی هیچ علتی رخ می دهد.

علائم آرتروز شانه:

1. انتشار درد به بازو و دست
2. حساسیت به لمس و فشار
3. ضعف و آتروفی عضلات شانه
4. بزرگ شدن مفصل شانه: بر اثر زائده های استخوانی ایجاد شده است.
5. التهاب و تورم شانه: (که بر اثر تجمع مایع مفصلی یا همان رطوبت اضافی ایجاد می شود).
6. محدود شدن دامنه حرکتی شانه و ناتوانی در انجام فعالیت های روزانه: مانند لباس پوشیدن یا شانه زدن موها.
7. صدا دادن شانه هنگام حرکت: که ناشی از ساییده شدن استخوان ها بر روی هم است. (احساس شنیدن صدای تق تق یا صدای قیژ قیژ از درون بخاطر کم شدن مایع بین مفاصل است).
8. درد: درد شانه بخصوص هنگام حرکت دادن آن، در موارد شدید آرتروز بیمار حتی ممکن است، از شدت درد، نیمه شب از خواب بیدار شود. درد ممکن است دوره ای باشد، یعنی برای مدتی علائم آرتروز کم باشد و مدتی نیز درد داشته باشد. این حالت گاهی ممکن است به خاطر سطح فعالیت بدنی شما باشد و گاهی نیز بی هیچ علتی رخ می دهد.

علت آرتروز:

• بی تحرکی
• لغزش دیسک
• استفاده مکرر از مفصل
• ضعف عضلات اطراف مفصل
• بیماری استئوکندریت دیسکان
• حرکت مفصل زانو به سمت عقب
• حمل کردن مکرر وزنه های سنگین
• بی‌ثباتی زانو به علت شلی رباط‌ها
• جراحی قبلی مفاصل یا ستون فقرات
• منیسک دیسکی شکل و کیست منیسک
• در رفتگی‌ها و شکستگی‌های درون مفصلی
• پارگی رباط‌ها، منیسک‌ها و کپسول مفصلی زانو
• بیماری نرمی غضروف کشکک زانو (کندرومالاسی)
• دفورمیتی‌های مفصل زانو: (پای ضربدری و پای پرانتزی)
• جنسیت: زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به OA هستند.
• ضربه و فشار ناگهانی به مفصل و دیسک ها: مانند فشار ناشی از تصادف.
• اختلال هورمون تیروئید و پاراتیروئید: که مسئول جذب کلسیم و فسفات اند.
• استفاده نکردن از مواد غذایی مفید و لازم برای تقویت اسکلت و استخوان بندی.
• تجمع بیش از حد مجاز یون کلسیم در خون: که باعث عدم جذب کلسیم می شود.
• ناهنجاری مادرزادی مفصل شانه: مانند تنظیم نبودن صحیح استخوان های مفصل شانه
• شرایط شغلی نامناسب: که فشار مضاعف و بدون استراحت به مفصل و دیسک ها وارد می‌کند.
• استعمال مفرط: استفاده مکرر از مفاصل مشابه در یک شغل یا ورزش می‌تواند منجر به OA شود.
• استفاده از غذاهایی که طبیعتی سرد دارند، مانند: گوشت گاو، مرغ ماشینی، سیب زمینی، عدس و …
• ژنتیک: افرادی که سابقه OA در اعضای خانواده آن‌ها وجود دارد، بیشتر احتمال دارد به آن مبتلا شوند.
• حرص خوردن و عصبی شدن: که باعث تولید 2 لیتر اسید اضافی در معده و تخریب مایه بین مفصلی شود.
• استفاده از غذاهای مضر مانند فست فودها و نوشیدنی های بسیار مضر، مانند: چای، قهوه، نسکافه و …
• ابتلاء به بیماری‌های مفصلی: مانند آرتریت روماتوئید، روماتیسم مفصلی، نقرس و بیماری عفونی در مفصل و …
• عضلات ضعیف: اگر عضلات حمایت کافی از مفصل را ارائه نکنند، هم ‌ترازی ضعیف می‌تواند منجر به OA شود.
• چاقی: اضافه وزن باعث افزایش استرس و فشار روی مفصل می‌شود، به علاوه سلول‌های چربی باعث التهاب می‌شوند.
• استفاده نکردن از نور خورشید: (نور خورشید باعث تولید ویتامینی می شود که برای جذب مواد استخوانی لازم است).
• ناهنجاری های اسکلتی و عضلانی: ناهماهنگی ساختارهای استخوانی یا مفصلی می‌تواند به رشد سریع‌تر OA کمک کند.
• یبوست: داشتن یبوست مزاج و تولید سموم خطرناک پتومائین و گازهای سمی در روده بزرگ باعث تخریب مفاصل می شود.
• عادات غلط: مانند دوزانو و چهار زانو نشستن، توالت ایرانی و بالا و پایین رفتن مکرر از پله (بخصوص پله‌های با شیب تند).
• سن: به دلیل اینکه با افزایش سن غضروف ها آسیب پذیر شده و انعطاف پذیری آن ها کاهش می یابد. همچنین خطر ابتلا به OA با افزایش سن افزایش می‌یابد و علائم به طور کلی، اما نه همیشه، در افراد بالای 50 سال ظاهر می‌شود.
• آسیب مفصل: شکستگی استخوان یا پارگی غضروف یا رباط می‌تواند منجر به OA شود. این مورد گاهی اوقات سریع‌تر از مواردی است که آسیب آشکاری وجود ندارد.
• استفاده از لبنیات و ترشیجات به مقدار زیاد: که باعث اسیدی شدن سیستم بدن و جذب نشدن کلسیم می شود (اما متأسفانه پزشکان محترم توصیه می کنند که بیمار از لبنیات، به خصوص ماست، بیشتر استفاده کنند).
• فاکتورهای محیطی: عوامل خطرزای محیطی قابل اصلاح شامل مواردی مانند شغل فرد، سطح فعالیت بدنی، قدرت عضلهچهارسر ران، وجود یا عدم وجود آسیب قبلی مفصل، چاقی، رژیم غذایی، هورمون‌های جنسی و تراکم استخوان است.
• به هم خوردن نسبت کلسیم به فسفات در خون و دفع فسفات از طریق ادرار: باعث افزایش مقدار کلسیم در خون می شود؛ کلسیم هم، به تنهایی، جذب نمی شود (برای جذب کلسیم نیاز به منیزیم داریم که نسبت منیزیم در بدن نسبت به کلسیم 3 به 1 است).
• غلبه بلغم در مفصل: علت آن نفوذ سردی و رطوبت و بلغم در یکی از مفاصل بیش از حد تعارف است و بیشتر همراه با ورم است. (جابه جایی بلغم همراه خودش درد می آورد، این درد یعنی جریان بلغم در سراسر بدن، اما در بعضی از جاها رسوب می کند و می ماند و از مفاصل است، مثل مفاصل پا، دست و ستون فقرات، آنجایی که نفوذ کرد و تبلور پیدا کرد تبدیل به آرتروز می شود، قبل از آرتروز، روماتیسم است، بنابراین روماتیسم یک نوع خلط سوداست که از طریق بلغم خشک شده بوجود می آید در ابتدا مفاصل نرم است و چون نرم است تغییر شکل پیدا می کند و بعد بلور می شود این یعنی تبدیل بلغم به سودا و این مراتب دارد. در درمان باید بیمار آفتاب گیری بکند و گرمی ها و اسفند (شب یک قاشق غذاخوری با آب) استفاده کند. اوج این بیماری آرتریت و روماتوئید است که همراه با ورم بوده و پایین تر از آن آرتروز و رماتیسم و پاین تر از آن درد منتشر در سراسر بدن است). برخی افراد بیان می کنند که تغییر آب و هوا (خصوصاً هوای مرطوب و نواحی کم فشار) درد شانه آن ها را بدتر می کند. این حالت ممکن است به این دلیل باشد که ریشه های عصبی در کپسول مفصلی به تغییر فشار جوی حساس هستند.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. اضافه وزن
2. افزایش سن
3. کلسترول بالا
4. تغذیه نامناسب
5. مصرف دخانیات
6. مصرف زیاد لبنیات
7. اضطراب و استرس
8. بیماری های مفصلی
9. شکستگی های مفاصل
10. بیماری های خود ایمنی
11. بی حرکت کردن طولانی مدت مفصل

پیشگیری:

• تغذیه مناسب
• حفظ وزن در حد طبیعی
• انجام ورزش بطور منظم
• محافظت از مفاصل در برابر ضربه و آسیب دیدگی
• ماهی بخورید (افراد سرد مزاج با مصلح استفاده کنند)

عواقب مورد انتظار:

با بالا رفتن سن، استخوان ها و غضروف های تشکیل دهنده ستون فقرات و گردن به تدریج دچار فرسایش می شوند و باعث ایجاد آرتروز گردن می گردد. تغییرات ایجاد شده در این حالت شامل موارد زیر است:

• از بین رفتن سطح آب دیسک ها: عملکرد دیسک ها مشابه بالش هایی است که در بین مهره های ستون فقرات قرار گرفته و حرکت هموار آنها بر روی یکدیگر را امکان پذیر می کند. با رسیدن به سن ۴۰ سال، دیسک های ستون فقرات اکثر افراد به تدریج خشک شده و جمع می شوند. به این ترتیب استخوان ها در هنگام حرکت بیشتر با یکدیگر تماس داشته و به هم ساییده می شوند.
• برآمدگی یا فتق دیسک: افزایش سن می تواند سطح خارجی دیسک های ستون فقرات را تحت تأثیر قرار دهد. به این ترتیب اغلب در این شرایط ترک خوردگی بر روی استخوان ها ایجاد شده و این شرایط باعث مشاهده برآمدگی (فتق) دیسک می شود. این برآمدگی گاهی اوقات می تواند به کانال نخاعی یا ریشه های عصب در ستون فقرات فشار وارد نماید.
• زائده های استخوانی: از بین رفتن دیسک اغلب باعث تولید استخوان اضافی در راستای یک تلاش نامناسب برای تقویت ستون فقرات می شود. این زائده های استخوانی گاهی اوقات کانال نخاعی یا ریشه های عصب را گاز گرفته و به آنها فشار وارد می کنند.
• سفت شدن رباط ها: رباط ها بافت های ریسمان مانند هستند که اتصال استخوان ها به یکدیگر را امکان پذیر می کنند. به هر حال، رباط های ستون فقرات می توانند با افزایش سن به تدریج سفت شده و باعث کاهش انعطاف پذیری گردن شوند.

عوارض احتمالی:

1. افزایش درد
2. التهاب مفصل
3. قفل شدن مفصل
4. تغییر شکل مفصل
5. محدودیت حرکت مفصل
6. از بین رفتن فضای بین مفصل
7. صدا دادن مفصل و تق تق کردن آن
8. چاقی، دیابت و بیماری های قلبی و عروقی: مفاصل دردناک، به ویژه در پاها، مچ پا، زانو، لگن یا پشت، ورزش را سخت‌تر می‌کنند. اما فعالیت بدنی نه تنها کلید مدیریت علائم OA است، بلکه می‌تواند به جلوگیری از افزایش وزن که می‌تواند منجر به چاقی شود نیز کمک کند. اضافه وزن یا چاقی می‌تواند منجر به ایجاد کلسترول بالا، دیابت نوع 2، بیماری قلبی و فشارخون بالا شود.
9. زمین خوردن یا افتادن: تحقیقات نشان می‌دهد که افراد مبتلا به OA بیشتر از افراد بدون آن زمین خوردن و خطر شکستگی را تجربه می‌کنند. اگرچه نتایج مطالعه متفاوت است، برخی تحقیقات نشان می‌دهند که ممکن است تا 30 درصد بیشتر زمین بخورند و 20 درصد بیشتر در معرض خطر شکستگی قرار بگیرند. ابتلا به OA می‌تواند عملکرد مفصل را کاهش دهد، ماهیچه‌ها را ضعیف کند، تعادل کلی را تحت تأثیر قرار دهد و احتمال افتادن را به خصوص در میان افرادی که OA در زانوها یا لگن دارند، افزایش دهد. عوارض جانبی داروهای ضد درد، مانند سرگیجه، نیز می‌تواند به زمین خوردن کمک کند.

تشخیص:

1. شناسایی علائم: یکی از مهم ترین روش هایی است که به کمک آن می توان بیماری آرتروز را تشخیص داد. با اینکه تشخیص بیماری آرتروز در مراحل ابتدایی کاری سخت و بسیار مشکل است و عموماً اغلب بیماران در مراحل ابتدایی، حتی از بیماری خود اطلاعی ندارد، اما با پیشرفت بیماری علائم متعددی و هشدار دهنده ای برای بیمار ظاهر می شود که از مهم ترین آن می توان به: درد ثابت و متغیر در مفصل، سفتی و تورم مفصل، مشکل در به حرکت در آوردن مفصل، تورم و قرمزی گرم شدن مفصل، خشکی و سفتی مفصل خصوصاً صبح ها پس از بیدار شدن از خواب، البته این علائم بسته به نوع آرتروز، شرایط جسمانی، سن بیمار و شدت آسیب دیدگی در افراد مختلف متفاوت است برای مثال بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید در کنار چنین علائمی به تب و لرز و بیحالی و خستگی مداوم نیز دچار هستند.
2. آزمایش خون: از آنجایی بیش از 100 نوع آرتروز وجود دارد؛ به همین جهت تشخیص بیماری آرتروز می تواند کمی گیج کننده و پیچیده باشد. زمان مراجعه به پزشک متخصص برای تشخیص بیماری آرتروز، پزشک علاوه بر جستجوی ویژگی های علائم خاص، بررسی تاریخچه پزشکی، معاینه جسمانی، بررسی آزمایشات تصویربرداری از آزمایشات خون برای تشخیص نهایی نوع آرتروز استفاده می نماید. از آزمایش خون برای تأیید آنچه که پزشک مشکوک به تشخیص است؛ استفاده می شود. همچنین در طی درمان نیز از آزمایش خون برای تشخیص اثر بخشی درمان نیز استفاده می شود. از جمله آزمایشاتی که برای تشخیص آرتروز از آن استفاده می نمایند می توان به: آزمایش CBC: به کمک آزمایش CBCمی توان تعداد گلبول های قرمز و گلبول های سفید خون را اندازه گیری کرد. کم بودن تعداد گلبول های قرمز و افزایش تعداد گلبول های سفید نشان دهنده التهاب در بدن است. همچنین علاوه با بررسی میزان هموگلوبین و هماتوکریت و پلاک های خون می توان به وجود التهاب و عفونت در بدن مطمئن شد؛ زیرا در صورتی که تعداد پلاک در فردی بالا باشد؛ نشان دهنده ابتلای بیمار به بیماری آرتریت روماتوئید است. آزمایش آنتی بادی و پروتئین: تست آنتی بادی یا CCP یک آزمایش خون است که معمولاً در صورت مشکوک بودن ورم مفاصل تجویز می شود. سطح متوسط ​​تا زیاد ضد CCP در اصل تشخیص را در شخصی که علائم بالینی آرتریت روماتوئید دارد تأیید می کند. آزمایش CRP: نوع دیگر آزمایش که برای تشخیص وجود عفونت و التهاب در بدن تجویز می شود؛ آزمایش CRP است. سطح CRP پلاسما به دنبال دوره های التهاب حاد یا عفونت به سرعت افزایش می یابد. آزمایش ESR: آزمایش ESR یا بررسی میزان رسوب گلبول های قرمز نشانگر وجود التهاب غیر اختصاصی است. التهاب غیر اختصاصی به این معنی است که التهاب در جایی از بدن وجود دارد، اما آزمایش علت آن را مشخص نمی کند.
3. تصویر برداری به کمک اشعه ایکس: به کمک این روش تصویر برداری می توان ناهنجاری های استخوانی و مفصلی را به طور کامل مشاهده کرد، اما متأسفانه این روش اجزای نرم مفصل از جمله غضروف ها، ماهیچه و رباط ها را نشان نمی دهد.
4. MRI:MRI یا تصویربرداری روزونانس مغناطیسی، در این روش تصویربرداری از یک میدان مغناطیسی و اواج رادیویی، تصاویر مقطعی خوبی از بدن گرفته می شود. این روش تصویربرداری می تواند اطلاعات دقیقی در مورد استخوان، مفاصل و بافت های نرم در اختیار شما قرار دهد.
5. آسپیراسیون مفصل:پس از بی‌حس کردن ناحیه، یک سوزن به مفصل وارد می‌شود تا مایع را خارج کند. این آزمایش به دنبال عفونت یا کریستال‌های موجود در مایع مفصلی برای کمک به رد سایر شرایط پزشکی یا سایر اشکال آرتریت است.

درمان طب نوین:

• هیچ درمانی برای OA وجود ندارد، اما داروها، وسایل کمکی و سایر روش‌های درمانی که شامل دارو نمی‌شوند، می‌توانند به کاهش درد کمک کنند. به عنوان آخرین راه حل، یک مفصل آسیب دیده ممکن است با جراحی جوش داده شود یا با مفصل ساخته شده از ترکیبی از فلز، پلاستیک و یا سرامیک جایگزین شود.
• نگاه مثبت خود به زندگی را حفظ کنید، اعتماد به نفس خود را از دست ندهید، برای جلوگیری از تحلیل عضلات به فعالیت های طبیعی خود ادامه دهید.
• تزریق کورتیزون: تزریق کورتیکواستروئید به مفصل ممکن است درد را برای چند هفته تسکین دهد. پزشک ناحیه اطراف مفصل را بی‌حس می‌کند، سپس یک سوزن در فضای مفصل قرار می‌دهد و دارو تزریق می‌کند. تعداد تزریق‌های کورتیزون که می‌توانید هر سال دریافت کنید، معمولاً به سه یا چهار تزریق محدود می‌شود، زیرا این دارو می‌تواند به مرور زمان آسیب مفاصل را بدتر کند.
• تزریق روان کننده: تزریق اسید هیالورونیک ممکن است با ایجاد بالشتک در زانو درد را تسکین دهد، اگرچه برخی تحقیقات نشان می‌دهد که این تزریق‌ها تسکین بیشتری نسبت به دارونما ندارند. اسید هیالورونیک شبیه به جزئی است که به طور معمول در مایع مفصلی یافت می‌شود.
• تراز مجدد با استئوتومی استخوان ها: اگر OA به یک طرف زانو را بیشتر از طرف دیگر آسیب زده باشد، استئوتومی ممکن است مفید باشد. دراستئوتومی زانو، جراح استخوان را در بالا یا زیر زانو برش می‌دهد و سپس یک قطعه استخوان را برمی‌دارد یا به آن اضافه می‌کند. این کار وزن بدن را از قسمت فرسوده زانو دور می‌کند.
• اصلاح سبک زندگی: ایجاد تغییراتی در سبک روزانه زندگی‌تان می‌توانند به تسکین درد آرتروز کمک کنند و روند پیشرفت بیماری را آهسته نمایند. این تغییرات عبارتند از: به حداقل رساندن فعالیت‌هایی که این عارضه را تشدید می‌کنند. رو آوردن از فعالیت‌های شدید به فعالیت‌های ملایم‌تر جهت کاهش فشار و تنش روی مفاصل.
• روش های تزریقی: از دو نوع ماده تزریقی می‌توان به‌ منظور تسکین موقتی درد آرتروز استفاده نمود که عبارتند از: 1) تزریق استروئید تورم را کاهش داده و بدین طریق از میزان خشکی عضلات و درد می‌کاهد. 2) تزریق اسید هیالورونیک (هیالورونات) به مفصل لغزندگی می‌بخشد؛ چون خاصیت چسبندگی مایع سینوویال که به‌طور طبیعی مفصل را لغزنده می‌کند به علت اسید هیالورونیک می‌باشد.
• اوزون تراپی: اوزون تراپی تکنیکی مداخله‌ای خلاق برای مدیریت درد است که شامل تزریق اکسیژن و اوزون دارای خاصیت درمانی به مفاصل، تاندون‌ها و رباط‌های آسیب‌ دیده یا تخریب‌ شده و نواحی درد می‌باشد و موجب می‌گردد تا بافت‌های متأثر بازسازی شوند و قدرت خود را دوباره بازیابند که در نتیجه آن علائم بیماری یا کمتر می‌شوند و یا از بین می‌روند.
• تزریق پی آر پی: در روش درمان با پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی درمانی) برای بازسازی غضروف، تاندون‌ها، رباط‌ها، عضلات و یا حتی استخوان انگشتان که در اثر آرتروز تخریب‌شده از توانایی‌هایی طبیعی ترمیم‌کنندگی خون بهره گرفته می‌شود. پلاسمای غنی از پلاکت که از آن در روش پی آر پی درمانی آرتروز استفاده می‌شود می‌تواند التهاب را مهار کرده و روند پیشرفت آرتروز را آهسته کند و موجب تولید غضروف جدید گردد.
• وسایل حمایت کننده ارتوپدی: جهت کمک به تثبیت یا برداشتن فشار از روی مفاصل می‌توان از برخی از محصولات ارتوپدی استفاده نمود. نمونه‌هایی از این محصولات عبارتند از: 1) بریس های کشی که در دور مفاصل پیچیده می‌شوند حمایت بیشتری را به مفصل عرضه می‌کنند. 2) بریس های پلاستیکی محکم و سفتی که به مفصل بسته می‌شوند حرکت عضو را محدود کرده و درد را کاهش می‌دهد.
• فیزیوتراپی: جهت تقویت مفصل‌ها، بافت نرم و عضلات اطراف آن، می‌توانید ورزش‌های خاصی را انجام دهید و بدین طریق قدرت حمایتی مفصل را افزایش داده و موجب گردد که غضروف در آینده کمتر در معرض خطر تخریب قرار گیرد. به‌ طور کلی برای درمان آرتروز به‌ تدریج باید در برنامه فیزیوتراپی پیشرفت ایجاد نمود و بایستی نیازهای خاص و منحصر به ‌فرد بیماران و شرایط همزیستی در نظر گرفته شود. در روش فیزیوتراپی ممکن است جهت تسکین درد که از آرتروز ناشی شده، از مجموعه‌ای از روش‌های درمانی استفاده گردد. این روش‌های درمانی عبارتند از: 1) طب سوزنی. 2) ماساژ درمانی. 3) درمان‌های دستی. 4) الکتروتراپی یا تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست. 5) التراسوندتراپی (درمان با امواج فراصوت). 6) لیزر درمانی. 7) شاک ویو درمانی. 8) بیوفیدبک درمانی (بازخورد زیستی درمانی).
• استراحت دادن به مفاصل: برای کم کردن فشار وارده به مفصل، کافی است چندین روز به مفصل های خود استراحت دهید و از انجام فعالیت هایی که فشار زیادی را به مفاصل وارد می کند خودداری کنید. بیماران مبتلا به آرتریت مفاصل باید در هنگام انجام فعالیت های خود نهایت دقت و توجه را داشته باشند. برای مثال برای گرفتن یک جسم بهتر است از هر دو دست خود کمک بگیرند و به هیچ عنوان یک جسم را در طولانی مدت در دستان خود نگه ندارند و یا برای بلند شدن از روی صندلی به هیچ عنوان از دست ها برای بلند شدن استفاده نکنند و از قدرت پای خود برای بلند شوند و یا افرادی که دچار آرتروز لگن و زانو هستند باید از دست های خود کمک بگیرند.
• جراحی خشک کردن مفصل: جراحی خشک کردن مفصل یا فیوژن نوعی جراحی است که در آن جراح ارتوپد دو استخوان تشکیل دهنده مفصل را به یکدیگر وصل می کند. با این روش جراحی حرکت مفصل به طور کامل از بین می رود ولی درد بیمار نیز به طول کامل از بین می رود.
• جراحی تعویض مفصل: در مواردی که بیماری آرتریت باعث تخریب جدی مفصل شود در این صورت پزشک از روش جراحی تعویض مفصل یا آرتروپلاستی برای تعویض مفصل تخریب شده استفاده می کند.
• ماساژ: این تکنیک درمانی بر رفع اسپاسم عضلات و گرفتگی مزمن آنها به خاطر انجام فعالیت های روزمره تمرکز دارد. علاوه بر این همواره احتمال دارد بیمار به خاطر کشیدگی یا پیچ خوردن عضلات دچار اسپاسم شده باشد. در این حالت فرد معالج از فشار مستقیم و مالش به منظور آزاد کردن گرفتگی ایجاد شده در بافت های نرم همچون رباط ها، تاندون ها، و عضلات استفاده می نماید.
• گرما و سرما درمانی: متخصص فیزیوتراپی از گرما و سرما درمانی به منظور بهبود وضعیت آرتروز گردن استفاده می کند. با استفاده از گرما (برای گرم کردن مفصل از حوله داغ، وان آب داغ، لامپ های مادون قرمز، بالشتک های گرم کننده برقی، یا پمادها یا محلول های ایجاد کننده گرمای عمقی استفاده کنید، شنا در یک استخر آب گرم یا حرکت در یک چشمه معدنی دارای جریان گردابی سودمند است)، فرآیند خون رسانی به نواحی هدف افزایش یافته و به این ترتیب اکسیژن و مواد غذایی بیشتری در اختیار این نواحی قرار می گیرد. علاوه بر این، جریان خون می تواند ضایعات ایجاد شده در نتیجه اسپاسم عضله را از محل خارج کرده و به این ترتیب به بهبود سریع تر آرتروز گردن کمک موثر نماید.
• درمان دستی: روش های درمان دستی همچون ماساژ و حرکت دادن می توانند کاهش درد بیشتر بیمار از مشکل آرتروز گردن را به همراه داشته باشند. حرکت دادن عضلات در این حالت توسط یک متخصص فیزیوتراپی انجام شده و با وارد کردن فشار دقیق با هدف افزایش دامنه حرکتی گردن انجام می شود.
• کشش ستون فقرات با تراکشن: یکی از روش های درمانی مورد استفاده توسط متخصص فیزیوتراپی یا متخصص کار درمانی به منظور کاهش درد و بهبود دامنه حرکت، کشش ستون فقرات با تراکشن است. تراکشن می تواند به آرامی ستون فقرات را کشیده و فضای بین مهره های گردن و یا کمر را باز نماید. انجام این کار باعث کاهش فشار وارد شده به دیسک های آسیب دیده می شود. تراکشن گردن یا کمر را می توان به صورت مداوم یا دوره ای با فواصل زمانی کوتاه مدت انجام داد. به این ترتیب می توان مهره های ستون فقرات را کشیده و سپس به بیمار استراحت داد.
• لیزر درمانی: لیزر درمانی می تواند باعث تحریک تمام انواع بافت های بدن شامل عضلات، رباط ها، اعصاب و سایر بافت های بدن شود. به این ترتیب لیزر درمانی می تواند به تسکین علائم ایجاد شده به خاطر آرتروز گردن کمک موثر نماید.
• امواج مافوق صوت: در این روش از امواج مافوق صوت هدایت شده به بدن برای بهبود شرایط آرتروز گردن استفاده می شود. این امواج می توانند به نواحی عمیق بدن نفوذ کرده و گرمای مناسب در این نواحی ایجاد نماید. امواج مافوق صوت یک روش درمانی مکمل برای درمان اصلی همچون تمرین های حرکتی است. امواج مافوق صوت می توانند به کاهش گرفتگی عضلات که باعث درد و ناراحتی بیمار شده کمک نمایند و وضعیت بافت های نرم گردن را با افزایش چرخش خون بهبود بخشند.
• ورزش و حرکات اصلاحی: معمولاً ورزش برای آرتروز و حرکات اصلاحی برای بیماران تجویز می شوند. به هر حال توجه داشته باشید قبل از انجام ورزش برایمی بایست درباره مناسب بودن آنها با فیزیوتراپ صحبت شود. معمولاً، تمرین های حرکتی اولیه و میانی می بایست سه بار در روز انجام شوند، در حالی که تمرین های حرکتی پیشرفته فقط دو بار در روز تکرار می گردند. تمام تمرین های حرکتی می بایست به صورتی باشند که باعث ایجاد علائم بیماری یا تشدید آنها نشوند. فیزیوتراپ می تواند در این رابطه نحوه صحیح شروع این حرکت ها و پیشرفت تدریجی آنها به سطح میانی و پیشرفته را آموزش دهد. به عنوان یک قاعده کلی به خاطر داشته باشید اضافه کردن این تمرین های حرکتی یا پیشرفت آنها می بایست بدون افزایش علائم بیماری باشد.
• کفی های کفش: کفی‌های نرم کفش می‌توانند از میزان فشاری که در هنگام راه رفتن بر روی مفصل مچ پا وارد می‌شود بکاهند و همچنین از پیچ خوردن مچ پا جلوگیری کنند. پزشک می‌تواند کفی‌های کفش پیش‌ساخته یا سفارشی ساخت مناسبی را به شما پیشنهاد کنند.
• استفاده از گردنبند طبی: اگر استئوآرتریت گردن باعث درد در بازوها شده باشد از یک گردنبند نرم بی حرکت کننده گردن استفاده کنید، اگر این اقدام موثر نبود، یک وسیله کششی گردن برای استفاده در منزل خریداری کنید.
• هنگام خواب به پشت بخوابید و از یک تشک سفت استفاده کنید: در مورد استئوآرتریت ستون فقرات، هنگام خواب به پشت بخوابید و از یک تشک سفت استفاده کنید یا یک تخته چند لایه به قطر 2 سانتی متر بین تخت فنری و تشک خود قرار دهید، تشک های مواج در این زمینه برای برخی افراد مفید است.
• از قرار گرفتن در محیط های سرد و مرطوب پرهیز کنید: از شرایطی که باعث لرزیدن می شود دوری کنید، از زیر پوش گرم کن استفاده کنید یا از فعالیت در محیط باز خودداری کنید.
• داروهای ضد درد:مسکن‌ها که شامل استامینوفن و مواد افیونی می‌شوند. استامینوفن بدون نسخه در دسترس است. مواد افیونی باید توسط پزشک تجویز شود.
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی(NSAIDs) : رایج‌ترین داروهای مورد استفاده برای کاهش التهاب و درد که شامل آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و سلکوکسیب می‌شوند.
• ضد تحریک کننده‌ها:این محصولات حاوی موادی مانند کپسایسین، منتول و لیدوکائین هستند که پایانه‌های عصبی را تحریک می‌کنند، بنابراین ناحیه دردناک سرد یا گرم می‌شود تا تمرکز از درد واقعی دور شود.
• کورتیکواستروئیدها:این داروهای ضد التهابی تجویزی به روشی مشابه هورمونی به نام کورتیزول عمل می‌کنند. دارو از طریق دهان مصرف می‌شود یا در مطب پزشک به مفصل تزریق می‌شود.
• پلاسمای غنی از پلاکت(PRP) : این محصول که توسط پزشک به صورت تزریقی در دسترس است، برای کمک به کاهش درد و التهاب در نظر گرفته شده است.
• داروهای دیگر:داروی ضد افسردگی دولوکستین و داروی ضد تشنج پرگابالین داروهای خوراکی که مورد تایید FDA برای درمان درد OA هستند.
• استامینوفن یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند آسپیرین و بروفن جهت کاهش درد و تخفیف التهاب به کار می‌روند. تزریق کورتون به داخل مفاصل شدیداً درگیر ممکن است به‌طور موقت باعث تخفیف درد و ناراحتی گردد NSAIDs موضعی، مسکن های مخدر، تزریق اسید هیالورونیک نیز تجویز شده‌اند. سایر داروهایی که برحسب نیاز ممکن است تجویز شوند شامل گلوکوزآمین کندروئیتین، پودر شاخ گوزن نژاد آمریکای شمالی به دلیل دارا بودن فاکتور های رشد، آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند ویتامین  C و ویتامین  E، سلنیوم، فولات یا ویتامین B۹ و ویتامین B۱۲، ویتامین دی، (SAMe)، شل‌کننده‌های عضلانی و مسکن‌های قوی‌تر هستند.

درمان طب سنتی:

• در مواقعی که شخص دچار تحلیل مفاصل و تغییر وضعیت مفاصل شده است، هیچ درمانی برای این بیماری در طب سنتی نیست، اما برای جلوگیری از شدت بیماری و رفع علائم بیماری میتوان اقدامات زیر را انجام داد:
• مرکب 1 و 4 استفاده کنید.
• تقویت و گرم نگه داشتن کلیه و مثانه.
• ارده با شیره روزی یک پیاله میل شود.
• هر شب 7 عدد انجیر رادر آب بخیساند و میل کند.
• به مدت 14 شب ضماد دنبه و خرما به موضع بگذارید.
• هر روز پای مرغ بخورید بهترین درمان برای آرتروز است.
• دم کرده زنجبیل و دارچین روزی یک لیوان توصیه می شود.
• آرامش خود را حفظ کنید و از اضطراب و استرس دوری کنید.
• پیشگیری از یبوست مزاج و پرهیز از غذاهایی که در بروز آن موثرند.
• خوب جویدن غذا و دو لقمه قبل و از سیر شدن، از غذا دست کشیدن.
• مصرف دوسین، هر 8 ساعت یک قاشق مرباخوری میل کنید. (40 الی 120 روز)
• خوردن سویق سنجد یا پودر سنجد به صورت روزانه ترجیحاً با شیر محلی و عسل و خرما.
• 7 الی 14 انجیر خشک + یک مشت شنبلیله تازه در آب بجوشانید تا و آخر شب قبل از خواب میل کنید.
• استفاده نکردن از مواد غذایی زمینه ساز این بیماری نظیر چای، لبنیات، ترشیجات سرکه، مرغ ماشینی و …
• بیماران آرتروزی بهتر است که به عنوان صبحانه از میوه جات تازه با عسل استفاده کنند و از غذاهای سردی بخش پرهیز نمایند.
• به این بیماران پیشنهاد می شود که هفته ای 2 تا 3 بار از گوشت راسته گوسفند، یا گوشت زیر کوهان شتر به صورت کباب استفاده کنند.
• به اندازه نیاز آب بخورید و توجه داشته باشید از مصرف آب سرد، آب نیم ساعت قبل، وسط و دو نیم ساعت بعد از غذا به شدت پرهیز کنید.
• بیماران بهتر است که هفته ای حداقل 2 بار از سوپ جو و یک عدد پاچه گوسفند و 10 عدد آلو بخارا و هویج و سبزیجات ملین مانند گشنیز و جعفری و اسفناج و یک قاشق چایخوری زنجبیل استفاده کنند.
• به این بیماران پیشنهاد می شود که روزانه یک قاشق مرباخوری دارچین سایده را با نصف قاشق چایخوری زنجبیل سایده و دو لیوان آب جوش، به مدت 30 دقیقه دم کنند و آن را گرم گرم با عسل یا خرما میل نمایند.
• آویشن 20 گرم + بادیان 10 گرم + تخم شوید 10 گرم + تخم کرفس 25 گرم + مرزنجوش 10 گرم + مخلصه 15 گرم + زنیان 10 گرم، 5 گرم ترکیبات فوق را در 500 سی سی آب پس از کمی جوشاندن قبل از هر غذا دو استکان میل نمایید. (بسیار مجرب)
• بیماران می توانند هر شب یک عدد کشک بی نمک، 2 عدد مغز گردو و 3 عدد خرمای رطب استفاده کنند؛ یا هفته ای 1 تا 2 بار کله جوش مخصوص را با خرما به مقدار کم میل کنند؛ یا می تواننند هر شب به جای شام یک نعلبکی کنجد با پوست همراه با 7 عدد خرمای رطب میل کنند.
• صدای مفاصل بخاطر کم شدن مایع آن است و ما وقتی که موضع را ماساژ می دهیم باعث می شود که انسدادها برطرف شده و مایع به موضع راحت تر ترشح شود؛ و بهترین داروی که مایعات بدن را تنظیم می کند، سرکنگبین است، هم برای سرد و خشک ها و هم برای گرم و خشک ها، در این نوع از موارد نباید اسفند داد چون باعث تشدید خشکی می شود بلکه از رطوبت زاها باید استفاده کنیم مثل خاکشیر، سرکنگبین و روغن های موضعی.
• روغن بادام تلخ روزی 2 مرتبه روی موضع بمالید. (هر بار 15 دقیقه) صبر کنید تا روغن جذب شود یا با حوله و اتو موضع را گرم نگه دارید و بهتر است بعد از روغن مالی بادکش گرم و خشک انجام دهید. 14 روز بعد از روغن مالی، زالو درمانی روی موضع را شروع می کنیم.
• آرتروز لگن در اثر در رفتگی به وجود می آید و نشانه آن، کوتاهی یکی از پاهاست. برای درمان، ابتدا آن را جا بیندازید و سپس: از داروی «شیطرج» استفاده کنید. البته اگر مشکل معده دارید، بعد از صبحانه و شام میل کنید. شب ها، سنام (پماد مفاصل) را روی مفاصلی که درد می کند، بمالید و ماساژ دهید، سپس روی آن را پلاستیک بکشید و صبح با آب ولرم بشویید. صبح ناشتا، مرکب 1 مفاصل را دو مثقال میل کنید. البته اگر بهبودی حاصل نشد، با فاصله یک هفته، مجدداً میل کنید. بیمار را به صورت بخوابانید و دست ها را کنار بدنش قرار دهید، اگر پاها با هم تفاوت داشت، مثلا یک پا از پای دیگر کوتاه تر بود، پای کوتاه را بکشید.
• اگر درد و ورم شدید بود از روغن نمک استفاده شود. این روغن در موضع درد و ورم مالیده شود. (مواد لازم 5 واحد روغن کنجد یا زیتون + 5 واحد آب + 2 واحد نمک (ترجیحاً نمک دریاچه ارومیه باشد چون نفوذش بیشتر است اگر نبود از نمک سنگ استفاده شود) این مواد را مخلوط کنید و بجوشانید تا آب آن تبخیر شود. آنچه باقی می ماند روغن نمک است). اگر درد و ورم خیلی بیشتر بود و کل مفصل را در بر گرفت از خمیر نیم نمک کرمانشاهی استفاده کنید. (نصف آرد + نصف نمک این دو را با آب مخلوط و خمیر درست کنید و به قطر مفصل، روی موضع ورم و درد پهن کنید و یک سلفون روی آن بپیچید و ببندید). این عمل را از شب تا صبح به مدت 14 روز ادامه دهید. (البته هر روز باید آن را عوض نمایید و از خمیر نیم نمک جدید استفاده کنید تا اثر بخشی آن افزایش یابد و کل بلغم را بیرون بکشد).

داروها:

• پیاسکلیدین
• تولمتین
• سلکوکسیب
• گلوکوزامین
• ناپروکسن
• کتوپروفن
• ملوکسیکام
• دیفلونیسال
• فنوپروفن
• فلوربی پروفن
• نابومتون
• اکساپروزین
• سولینداک
• گلوکزامین
• توسیلیزومب
• هیالورونات سدیم
• مولتی ویتامین فارماتون

فعالیت های بدنی مناسب برای آرتروز مچ پا:

• ساق پا ایستاده (تمرین پایه و ابتدایی): این تمرین به تثبیت مفاصل مچ پا کمک کرده و موجب تقویت ساق پا نیز می‌گردد. همچنین این تمرین موجب فعال شدن عضلاتی می‌شود که از مفصل مچ پا حمایت می‌کند.
• ساق پا ایستاده چرخشی خارجی: در این تمرین با چرخش پاها به سمت خارج، زاویه قرارگیری کف پاها را تغییر دهید. این تمرین عضلات مختلفی در ساق پا را درگیر می‌کند. این وضعیت، قوس کف پا را بیشتر کرده و افزایش قوس کف پا به جلوگیری از چرخیدن مچ پا کمک می‌کند.
• ساق پا ایستاده چرخشی داخلی: چرخش کف پا به سمت داخل به درگیر شدن و تقویت بخش‌های مختلف پاها کمک کرده و موجب حمایت از مچ پا می‌شود.
• کشش عضله آشیل (زردپی) مچ پا: درحالی‌که کف دست‌های خود را بر روی دیوار گذاشته‌اید به سمت جلو تکیه کنید و پاشنه پا را بر روی زمین نگه‌دارید. شما می‌توانید در تاندون آشیل و ساق پا، کشش را احساس کنید. این تمرین را ۳ بار تکرار کرده و در هر بار تکرار، این حرکت را به مدت ۱۰ ثانیه حفظ نمایید.
• پلانر فلکشن (حرکت قسمت کف پایی به طرف پشت ساق پا) به وسیله بند استقامتی: استفاده از بند مقاومتی به تقویت عضلات قوس کف پا کمک می‌کند. قوی بودن قوس کف پا مانع از چرخش بیش‌ از حد مچ پا به سمت داخل می‌شود.
• دورسی فکلشن (حرکت قسمت پشتی پا به طرف ساق پا) به وسیله بند مقاومتی: در این تمرین انگشتان پا به سمت بدن کشیده می‌شود و بدین طریق موجب فعال شدن عضلاتی می‌گردد که از قسمت جلویی مچ پا محافظت می‌کنند.
• پرش جانبی: این حرکت مهم برای دوندگان مفید است و به آنها کمک می‌کند تا قسمت پایین ‌تنه خود را تقویت کنند. پریدن از یک سمت به سمت دیگر موجب تثبیت عضلات اطراف مچ پا می‌گردد.
• راه رفتن بر روی پاشنه پا: این تمرین عضلاتی را به حرکت در می‌آورد که از ناحیه جلوی مچ پا محافظت می‌کنند و همچنین کف پا را نیز تقویت می‌کند. این تمرین را می‌توان با استفاده از کفش یا بدون آن انجام داد.

فعالیت های بدنی مناسب برای آرتروز گردن:

• حرکت کشش عضله ذوذنقه ای: گوش چپ خود را به شانه چپ نزدیک کنید. این وضعیت را برای ۱۰ ثانیه حفظ کنید و سپس با سمت مقابل تکرار نمایید. گوش چپ خود را به شانه چپ نزدیک کنید. در این حالت می توانید مقداری فشار اضافی با کمک دست های خود به سر وارد نمایید. این وضعیت را برای ۱۰ ثانیه حفظ کرده و سپس با سمت مقابل تکرار نمایید.
• حرکت کشش عضلات عقب گردن: چانه خود را به سمت سینه حرکت داده و این وضعیت را برای ۱۰ ثانیه حفظ کنید.
• حرکت کشش گردن: سر خود را به سمت شانه تا زمانی بچرخانید که احساس کشیدگی در عضلات گردن احساس نمایید. این وضعیت را برای ۱۰ ثانیه حفظ کنید.
• حرکت تقویت ایزومتریک: سر خود را به سمت جلو در حالتی فشار دهید که از کف دست ها به منظور ایجاد مانع بر سر راه حرکت سر استفاده می نمایید. این وضعیت را برای ۱۰ ثانیه حفظ کرده و تمرین را ۳ بار تکرار نمایید. سر خود را در حالتی که از دست ها به منظور ایجاد مانع برابر حرکت استفاده می کنید، به پهلو فشار دهید. این وضعیت را ۱۰ ثانیه حفظ کرده و تمرین را ۳ بار تکرار نمایید.
• حرکت کشش ترکیبی: دست چپ خود را با دست راست بکشید. سر خود را به سمت عقب خم کرده و دور از شانه چپ نگه دارید. این وضعیت را برای ۱۰ ثانیه حفظ کرده و با سمت مقابل تکرار نمایید.
• حرکت تقویتی عضله عمیق گردن: به پشت دراز کشیده و به آرامی چانه خود را به سمت سینه فشار دهید. این وضعیت را برای ۷ ثانیه حفظ کرده و ۳ بار تکرار نمایید.

فعالیت های بدنی مناسب برای آرتروز انگشتان:

• ورزش یکی از موثرترین روش ها در کاهش درد و جلوگیری از پیشرفت بیماری آرتریت است که این حرکات با تأثیری که در افزایش انعطاف پذیری و تقویت عضلات عضلات اطراف انگشتان دارند باعث کاهش درد بیمار می شوند. از جمله تمرینات و حرکات کششی برای بهبودی دردهای ناشی از آرتریت انگشتان دست شامل:
• حرکت اول: برای انجام این تمرین ابتدا دست خود را مشت کنید؛ سپس انگشتان خود را در داخل نگه دارید و تا 30 ثانیه در همین حالت باقی بمانید. برای انجام این تمرین نیازی به فشردن انگشتان ندارید و پس از 30 ثانیه می توانید به آرامی دست خود را باز کنید تا انگشتان به حالت اولیه خود بازگردد. این تمرین را 10 بار با هر دو دست خود امتحان کنید.
• حرکت دوم: ابتدا دست خود را به حالت صاف نگه دارید به گونه ای که انگتشان شست شما رو به بالا قرار گرفته باشد حالا انگشتان خود را تک به تک به سمت کف دست جمع کنید و هر انگشت را چندین ثانیه در همین حالت نگه دارید.
• حرکت سوم: برای انجام این حرکت دست را بر روی میز قرار دهید؛ سپس چهار انگشت دست را به صورت همزمان به سمت کف دست خم کنید و انگشت شست خود را رو به بالا نگه دارید. این وضعیت را 30 ثانیه نگه دارید و با هر دو دست خود تکرار کنید. این تمرین همچنین باعث تقویت عضلات مچ دست و انگشتان نیز می شود برای انجام آن کافی است یکی از دست ها را از ناحیه مچ دست راست نگه دارید و به کمک دست دیگر به آرامی به آن فشار دهید تا زمانی که در ناحیه مچ دست و ساق کششی را احساس کنید. این تمرین را با هر دو دست خود امتحان کنید.

فعالیت های بدنی مناسب برای آرتروز ستون فقرات:

• حرکت دور کردن زانوها: ابتدا روی تشک به پهلو دراز بکشید و دستان خود را بکشید. حالا زانوهای خود را بدون حرکت دادن کمر از همدیگر دور کنید و به حالت عادی نفس بکشید. در همین وضعیت از ۱ تا ۵ بشمارید و به حالت شروع برگردید و  ۱۰ بار تکرار کنید. این تمرین را صبح‌ها قبل از خوردن هر نوع غذا انجام دهید. این تمرین به کاهش درد آرتروز کمک می‌کند.
• حرکت کشش پا: روی تشک دراز بکشید و پاشنه‌های پای خود را به باسن نزدیک کنید. سر و قسمت پایین کمر را ثابت نگه دارید حالا یکی از پاهای خود را صاف کنید و تا جایی که می‌توانید آن را بکشید. این تمرین را برای پای دیگر تکرار کنید, چندین بار برای هر پا انجام دهید. این تمرین کششی برای آرتروز کمر موثر است.
• حرکت زانوی 90 درجه: روی تشک دراز بکشید و پاشنه‌های پای خود را به باسن نزدیک کنید. سر و قسمت پایین کمر را ثابت نگه دارید. سعی کنید زانوی خود را نگه دارید. پای خود را در این حالت نگه دارید و تا ۵ بشمارید و با پای دیگر هم تکرار کنید و این تمرین را برای هر پا ۱۰ مرتبه تکرار کنید. این تمرین کششی باعث کاهش درد آرتروز کمر می‌شود.
• حرکت کشش یک زانو در شکم: روی تشک دراز بکشید و پاشنه‌های پای خود را به باسن نزدیک کنید. حالا زانوی راست خود را به سمت شانه سمت چپ ببرید و با دست فشار دهید و از ۱ تا ۷ بشمارید و  با پای دیگر هم تکرار کنید و این تمرین را برای هر پا  ۱۰ بار تکرار کنید. این تمرین نیز برای کاهش درد آرتروز موثر است.
• حرکت کشش دو زانو در شکم: روی تشک دراز بکشید و یک بالش زیر سر خود بگذارید، شما می‌توانید این تمرین آرتروز را روی تخت هم انجام دهید. پاشنه‌ی پای خود را نزدیک به باسن نگه دارید و زانوهای خود را با دست نگه دارید و از ۱ تا ۱۰ بشمارید و ۱۰ بار تکرار کنید. این هم یکی از تمرینات ورزشی آرتروز کمر است که درد ناحیه s1 ،c4،c5  را کاهش می‌دهد.
• حرکت کشش ستون فقرات با آرنج 90 درجه: روی سطح صاف, تخت یا تشک دراز بکشید و دست های خود را زیر سرتان بگذارید. حالا سر خود را بالا ببرید و با آرنج خود حمایت لازم را فراهم کنید تا فشار کمتری روی آرتروز کمر یا سیاتیک وارد شود. از ۱ تا ۳ بشمارید و ۱۰ بار تکرار کنید. این یکی دیگر از تمرینات کاهش درد آرتروز است.
• حرکت کشش ستون فقرات با دست باز: روی سطح صاف یا تشک دراز بکشید و دستان خود را فشار دهید و با پشت خود یک قوس درست کنید (به طرفین حرکت نکنید، کمر باید صاف باشد). از ۱ تا ۳ بشمارید و ۵ بار تکرار کنید. فقط توجه داشته باشید، اگر در قسمت پایین کمر احساس درد می‌کنید، این تمرین را انجام ندهید. این هم یکی دیگر از ورزش‌های مناسب برای کاهش درد آرتروز کمر است.
• حرکت تعادلی دست و پای مخالف: روی شکم دراز بکشید؛ سر خود را روی زمین بگذارید حالا دست راست خود را تا بالای سر و پای چپ خود را تا آنجا که می‌توانید بلند کنید. همین کار را با دست چپ و پای راست نیز انجام دهید، از ۱ تا ۳ بشمارید و ۵ بار تکرار کنید. این تمرین نیز برای کاهش تسکین درد آرتروز کمر مفید است.
• حرکت کششی دو دست و دو پا: روی شکم خود دراز بکشید همانطور که در تصویر نشان داده شده است سر خود را همراه با دو دست و پاها بلند کنید. از ۱ تا ۳ بشمارید، سعی کنید ۵ بار آن را تکرار کنید. این تمرین جزء تمرین های تقویتی است و برای کاهش درد آرتروز کمر موثر است.
• حرکت چرخشی زانوها به طرفین: این یکی از بهترین ورزش‌ها برای کاهش درد آرتروز کمر است. روی سطح صافی مثل تشک دراز بکشید، زانوها را خم کنید. حالا هر دو زانوی خود را به یک طرف بکشید تا وقتی که دیگر درد آرتروز یا درد دیگری احساس نکنید، این تمرین را ۱۰ بار تکرار کنید و بعد از ۱۰ روز این تمرین را افزایش دهید. نکته: این تمرین را در هر دو طرف انجام دهید.
• حرکت کشش زانو و دست مخالف: روی کمر خود دراز بکشید و با دست چپ پای راست خود را بکشید. نگه دارید و از ۱ تا ۱۰ بشمارید و همین کار را با دست راست و پای چپ انجام دهید. ۱۰ بار تکرار کنید و هر روز آن را افزایش دهید.
• کشش پهلوها: بایستید و کمر خود را صاف بگیرید، دست ها باید کنار بدن را لمس کنند. حالا دست راست را به سمت راست بکشید و تا زانو برسانید سپس دست چپ را به سمت چپ و تا زانو بکشید. ۱۵ بار تکرار کنید.
• حرکت لمس انگشتان دست و پا به صورت ایستاده: بایستید و به جلو خم شوید تا بتوانید دست خود را به زمین برسانید. ۱۵ بار تکرار کنید توجه داشته باشید وقتی کمر خود را صاف کردید کمر خود را به طرف بالا و پایین نکشید. این برنامه تمرینی درد کمر ناشی از آرتروز و سیاتیک را تسکین می‌دهد؛ این تمرین، قسمت های C3،C4،C5،C6،S1 وS2  کمر را تحت پوشش قرار می‌دهد.

فعالیت های بدنی مناسب برای آرتروز زانوها:

• بالا بردن زانو به حالت ایستاده: بالابردن پا به صورت ایستاده باعث بهبود ثبات، تعادل و قدرت می شوند. فواید این ورزش: لیفتینگ پا یک تمرین مهم پا برای بهبود ثبات، تعادل و قدرت، کاهش تأثیر زانوها است. مراحل: در برابر دیوار بایستید، بدون چرخاندن انگشت پا به پهلو، آن را بالا بیاورید، انگشتان پا را به سمت جلو یا کمی داخل نگه دارید، از خم شدن به طرفین خودداری کنید، این حرکت را ۱۵ الی ۲۰ بار در هر طرف تکرار کنید.
• نشستن و ایستادن: فواید این ورزش: تأثیر روی عضلات چهار سر ران (جلوی ران) و باسن، هدف: این حرکت تکراری برای بهبود دامنه حرکت زانو و قدرت کلی پا بسیار موثر است. با گذشت زمان، ایستادن بدون درد در زندگی روزمره آسان تر خواهد شد و درد زانوان شما بهبود می یابد، مراحل این ورزش: صاف روی صندلی بنشینید و پا صاف روی زمین باشد. دست ها را روی سینه قرار دهید، به آرامی صاف بایستید، به آرامی به حالت نشسته برگردید، ۱ دقیقه این حرکت را تکرار کنید.
• حرکت کیک بک: این ورزش باعث بهبود عضلات و کاهش درد آرتروز زانو می شود، اهداف: تأثیر روی همسترینگ (پشت ران)، هدف: این ورزش برای تقویت عضلات پا و کاهش سفتی زانو عالی است، مراحل: صاف بایستید، پا را از زمین بلند کرده و زانو را خم کنید، پاشنه را به سمت باسن بیاورید، چند ثانیه نگه دارید، سپس پایین بیایید، لازم است زانوها باید در یک راستا قرار بگیرند و حالت صاف داشته باشند، ۱۰ الی ۲۵ بار تکرار کنید و چند بار در روز تکرار کنید.
• حرکت زانو به صورت خوابیده: این ورزش باسن را تقویت می کند، اهداف این ورزش باسن است، هدف: کشیدگی زانو اغلب تا حدی به دلیل ضعف عضله باسن است و در نتیجه شوک زیادی توسط مفصل زانو جذب می شود. تقویت باسن منجر به کاهش تأثیر زانوها می شود، مراحل: دراز بکشید، پاها در امتداد لگن و زانوها را تا ۹۰ درجه خم شود، پا را کنار هم نگه دارید، زانوی بالایی را تا آنجا که ممکن است بالا ببرید، سپس به آرامی پایین بیاورید، ۳ الی ۵ ثانیه نگه دارید و ۱۰ الی ۲۵ بار تکرار کنید، دو بار در روز در هر دو طرف تکرار کنید.
• کشش عضلات چهارسر ران (به حالت دراز کشیده): کشش عضلات چهار سر ران به انعطاف پذیری و افزایش دامنه حرکت کمک می کند. اهداف این ورزش: عضلات چهار سر ران، هدف: برای بهبود انعطاف پذیری عضلات چهار سر ران و دامنه حرکتی زانو، مراحل: روی شکم دراز بکشید، بازو را برای تعادل به سمت جلو قرار دهید، زانوی چپ را خم کنید و مچ پا را بگیرید، به آرامی زانو را از کف بلند کنید تا جایی که احساس کشش جزئی کنید، برای چند ثانیه نگه دارید، سپس سمت دیگری را شروع کنید.
• کشش همسترینگ (به حالت دراز کشیده): کشش همسترینگ برای انعطاف پذیری و دامنه حرکت مناسب است. اهداف این ورزش: همسترینگ، هدف: برای بهبود انعطاف پذیری همسترینگ، بهبود دامنه حرکتی زانو، مراحل: دراز بکشید و پاها را دراز کنید. زانوی راست را خم کرده و با دو دست پشت ران را بگیرید. به آرامی پا را به سمت سینه بکشید. بازوها را شل کنید تا زانو مستقیم بالا باشد، تا آنجا که ممکن است، این پا را به سمت بالا صاف کنید، دوباره زانو را خم کنید، سپس یک بار دیگر آن را دراز کنید. هر کدام را چند بار تکرار کنید.
• پاها به صورت صلیب: این مدل نشستن دامنه حرکت را بهبود می بخشد و زانوها را تقویت می کند، اهداف این حرکت: ساق پا، به خصوص عضلات چهار سر ران، هدف: برای بهبود دامنه حرکتی زانوها و همچنین تقویت هر عضله اطراف زانو. مراحل: هنگام انقباض ران، مچ پا را روی یکدیگر قرار دهید، ۱۰ الی۳۰ ثانیه نگه دارید، طرف را عوض کنید و از هر طرف سه تا چهار ست انجام دهید، در عوض، همان تمرین را با پاهای کشیده تکرار کنید، این حرکت یک تمرین عالی است که می تواند در هر کجا انجام شود، حتی در محل کار، همچنین باعث بهبود وضعیت بدن می شود.
• دوچرخه سواری خوابیده: دوچرخه های خوابیده نسبت به دوچرخه های سنتی وزن و فشار کمتری به زانوها وارد می کنند. اهداف: یک ورزش قلبی عروقی کم تأثیر که تمام پا را هدف قرار می دهد، هدف: دوچرخه سواری معمولاً ورزش کمتری از پیاده روی یا دویدن تلقی می شود. با این حال، دوچرخه سواری در زمین های تپه ای یا با فرم نادرست می تواند فشار زیادی بر زانوها وارد کند. یک دوچرخه خوابیده موتور سوار را در حالت خوابیده قرار می دهد. با این کار وزن و فشار روی زانوها کاهش می یابد. همچنین خطر پدال زدن زانوها به سمت بیرون که با گذشت زمان می تواند برای مفاصل مضر باشد را کاهش می دهد.
• شنا: اهداف ورزش: یک ورزش قلبی عروقی با تأثیر کم که کل بدن را هدف قرار می دهد. هدف: شنا نوعی ورزش مناسب برای افراد در هر سنی است. بسیاری از افرادی که از آرتروز رنج می برند شنا را یک تمرین راحت می دانند که برای همه مفاصل، به خصوص زانوها آسان و مناسب است.

رژیم غذایی:

• خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با پنیر سویا، خوراک نخود فرنگی با شوید، خوراک نخود فرنگی با کدو، خوراک نخود فرنگی با رب انار، خوراک نخود فرنگی و ذرت، خوراک باقلا، خوراک عدسی با صیفی جات، خوراک کدو خورشتی با سویا، خوراک کدو خورشتی با قارچ، خوراک کدو خورشتی با کرفس، خوراک کدو حلوایی، خوراک قارچ و لوبیا سبز، خوراک قارچ و فلفل دلمه ای، لقمه قارچ و سویا، خوراک قارچ با سس، خوراک قارچ طعم دار، خوراک قارچ و ذرت، خوراک قارچ و بامیه، تاس کباب قارچ و سویا، خوراک صیفی جات، خوراک کلم قمری، خوراک گل کلم، خوراک کلم بروکلی، خوراک لوبیا سبز ۱، خوراک لوبیا سبز ۲، خوراک لوبیا سفید با سویا، خوراک لوبیا سفید با قارچ، خوراک سویا با سبزیجات، خوراک سویا با رب انار، خوراک سویا با نخود، تاس کباب سویا، خوراک پنیر سویا، لوبیا با سویا، خوراک بامیه با سویا، خوراک بامیه و لوبیا چشم بلبلی، خوراک تند بامیه، خوراک نخود با شوید، خوراک نخود با قارچ، خوراک نخود با سویا، خوراک نخود با سیب زمینی، خوراک نخود با کدو بادمجان، خوراک دال عدس، خوراک بورانی، خوراک لوبیا قرمز، خوراک لوبیا چشم بلبلی، خوراک لوبیای سویا، خوراک مخلوط، آش گندم با سبزیجات، آش گندم با شلغم، آش گندم با تره، آش گندم با سویا، آش لپه ۱، آش کدو حلوایی، آش کدو خورشتی، آش شله قلمکار، آش غلات، آش سماق، آش عدس ۱، آش حبوبات و غله ۲، آش جو با لوبیا سبز، آش جو با حبوبات ۱، آش جو با حبوبات ۲، آش کلم برگ، آش گل کلم ۱، آش گل کلم ۲، آش کلم قمری با ماش، آش کلم قمری با گندم، آش کلم بروکلی ۱، آش کلم بروکلی ۲، آش شلغم ۲، آش انار، آش حبوبات ۱، آش گوجه سبز، آش گوجه فرنگی ۲، آش مرزه، آش زرشک، حلیم گندم با شیر سویا، حلیم گندم با سویا، حلیم گندم با عدس، حلیم گندم با مغزیجات، حلیم جو، حلیم دال عدس، مرصع پلو، صیفی پلو، آلبالو پلو، دم پخت گوجه ۲، هویج پلو، قیمه پلو، کلم پلو با قارچ، کلم پلو با سویا، لوبیا سبز پلو ۱، لوبیا سبز پلو ۳، نخود فرنگی پلو ۱، لبو پلو، رب پلو، بلغور پلو، خورش فسنجان با کدو حلوایی، خورش فسنجان با سویا، خورش شهد فسنجان، خورش قورمه سبزی با سویا، خورش قورمه سبزی با قارچ، خورش کرفس ۱، خورش کرفس ۲، خورش به و آلو، خورش به، خورش آلو و قیسی، خورش قیمه بادمجان، خورش قیمه آلو، خورش بادمجان، خورش کدو بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با سویا ۱، خورش بامیه با سویا ۲، خورش بامیه با دال عدس، خورش بامیه با قارچ، خورش دال عدس با قارچ، خورش دال عدس با تمر هندی، خورش قارچ و آلو، خورش لوبیا سبز، خورش کدو حلوایی، خورش کدو خورشتی، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش کلم بروکلی با قارچ، خورش هویج و به، خورش گوجه سبز، خورشت قیمه قارچ، خورشت کنگر، سوپ صیفی جات ۱، سوپ صیفی جات ۲، سوپ کدو خورشتی، سوپ کدو حلوایی، سوپ جو ۱، سوپ جو ۲، سوپ دال عدس، سوپ اسفناج، سوپ شلغم، سوپ لوبیا سبز، سوپ قارچ ۲، سوپ بامیه، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ گل کلم، سوپ کلم برگ، سوپ گشنیز، سوپ کدو قلیانی، سوپ بلغور و کرفس، سوپ کلسیم، سوپ جو با شیر سویا، سوپ شهد نما، سوپ زرشک با جعفری، سوپ جو و اسفناج، کباب تابه گیاهی، کتلت هویج و سیب زمینی، کتلت ذرت، کتلت سویا با گندم جوانه زده، برگر کدو خورشتی، برگر لوبیا چشم بلبلی، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، سوسیس فانتزی، دلمه کلم، دلمه فلفل دلمه ای، دلمه کدو خورشتی، دلمه برگ انگور، کماچ ساده، کماچ گندم و جو، کماچ سویا، کماچ قارچ، کماچ مخلوط، پنیر سویا، کشک سویا، سس گل کلم، سس مایونز گیاهی، سس گندم جوانه زده، سس نخود جوانه زده، سس گوجه فرنگی ۲، سس زیتون، سس جعفری، سمنو با گندم و جو.
• خوردنی های مضر: عدس پلو ساده.

نکته:

• دردهای جلوی زانو معمولاً آرتروز و دردهای پشت زانو مربوط به خون می شود.
• چیزهایی که بلغم را زیاد می کند عبارت انداز: محیط سرد، غذای سرد، فضای شرم ناک، ترس، غم، کینه، حسد، حرص، بوی تعفن، تنهایی، بی تحرکی، دوست منفی و …
• هرجا سردی زیاد شد ایمنی کاهش پیدا می کند.
• این درد یعنی جریان بلغم در سراسر بدن. جابه جایی بلغم همراه خودش درد می آورد، اما در بعضی از جاها رسوب می کند و می ماند و از مفاصل است، مثل مفاصل پا، دست و ستون فقرات، آنجایی که نفوذ کرد و تبلور پیدا کرد تبدیل به آرتروز می شود، قبل از آرتروز، روماتیسم است، بنابراین روماتیسم یک نوع خلط سوداست که از طریق بلغم خشک شده بوجود می آید در ابتدا مفاصل نرم است و چون نرم است تغییر شکل پیدا می کند و بعد بلور می شود این یعنی تبدیل بلغم به سودا و این مراتب دارد. در درمان باید بیمار آفتاب گیری بکند و گرمی ها و اسفند (شب یک قاشق غذاخوری با آب) استفاده کند. اوج این بیماری آرتریت و روماتوئید است که همراه با ورم بوده و پایین تر از آن آرتروز و رماتیسم و پاین تر از آن درد منتشر در سراسر بدن است.
• در زانودردها در مورد کسانی که لاغر هستند نباید بادکش را روی کشکک زانو بگذاریم چون فشار منفی باعث می شود آسیب به آن موضع برسد و درد بیشتر شود، اما در زانوهایی که چاق هستند و یا ورم دارند می توانیم روی کشکک را بادکش کنیم و در هیچ موردی نباید پشت زانو را بادکش کنیم چون اعصاب مهمی از آن ناحیه عبور می کنند و اگر آن ناحیه را بادکش کنیم باعث دردهای مداوم می گردد.
• برای درمان آرتروزهای سرد از گیاهان با طبع گرم و خشک و برای درمان آرتروزهای گرم از گیاهان با طبع سرد و تر استفاده کنید.
• مشکلات مفصل ها یکی از مهم ترین مشکلات مفصلی، تغییر و دگرگونی در سطح غضروف، مفصل و هم چنین در سطح انتهایی، استخوان مفصلی است که بلافاصله زیر سطح غضروف ایجاد می شود. سطح غضروف که در حالت عادی صاف و صیقلی است، در ابتدای بیماری به صورت ناصاف و ناهموار ظاهر می شود، سپس این غضروف نازک و سست شده و بعداً تجزیه و مضمحل می شود، به طوری که ممکن است کاملاً از بین برود. استخوان خودش ضخیم می شود و اندکی فرم و شکلش را تغییر می دهد، همچنین تشکیل زایده هایی در لبه های مفصل می دهد و تا حدودی به علت تشکیل این زایده های استخوانی است که دست های بعضی از افراد مسن، گره دار یا ناصاف به نظر می رسند. به خصوص در مراحل پیش رفته، پوسته کپسول مفصلی و پرده داخلی از آن که مایع مفصلی را ترشح می کند، ضخیم شده و اندکی ملتهب می شود. موقعی که مفصل دچار آسیب شدید شده است می تواند شکل و قالب طبیعی خود را از دست داده و روی رباطات و سایر نسوج مفصل فشار وارد کند و به آنها نیز آسیب رساند.
• آرتروز گردن: عبارت است از آرتروز بیماری است که طی آن بافت غضروفی بین مفاصل فرسایش می یابد. با فرسایش و تحلیل رفتن بافت غضروفی، استخوان ها به یکدیگر نزدیک شده و سایش پیدا می کنند، علاوه بر این مفصل خاصیت جذب فشار را نیز تا حدود زیادی از دست می دهد. ساییدگی استخوان ها به شانه درد، ورم مفصل، خشکی و بی حرکتی و کاهش توانایی حرکتی مفصل و گاهی تشکیل زائده های استخوانی و تغییر شکل مفصل منجر می شود. اسپوندیلوزگردن یک اصطلاح عمومی مورد استفاده برای تشریح فرسایش و از بین رفتن دیسک های ستون فقرات در ناحیه گردن است. با کاهش سطح آب دیسک و جمع شدن آن، علائم آرتروز به تدریج ایجاد می شود و این علائم شامل تشکیل برآمدگی (زائده های استخوانی) در لبه های استخوان است. درمان آرتروز گردن یک عارضه بسیار رایج در بین افراد است که وضعیت آن با افزایش سن تشدید می شود. بیش از ۸۵ درصد افراد بالاتر از ۶۰ سال تحت تأثیر این بیماری قرار می گیرند. اکثر افراد در هنگام مواجه شدن با این مشکل هیچ علائمی را در بدن خود مشاهده نمی کنند. هنگامی که این مشکل ایجاد می شود، بیمار اغلب می تواند از روش های غیر جراحی برای رفع آن بطور موثر استفاده نماید. صدا دادن مهره های گردن نوعی صدای ترق و تروق یا شبیه کلیک کردن است که هنگام چرخاندن سر به طرفین ایجاد می‌شود. این صدا، شبیه به صدایی که هنگام چرخاندن انگشت‌ها بوجود می‌آید. بسیاری از مردم عادت دارند پس از بیدار شدن از خواب یا پس از کار طولانی پشت میز، گردن خود را برای از بین بردن فشار عضلانی بپیچانند. اگرچه افراد پس از چرخاندن گردن و ایجاد این صدا احساس راحتی می‌کنند، اما تکرار این کار برای سلامتی مضر است. این کار علت درد گردن و آرتروز گردن می‌شود.
• آناتومی کاربردی مچ پا: مفصل مچ پا از کنار هم قرار گرفتن سه استخوان تشکیل شده است. در سمت بالا استخوان های تیبیا یا درشت نی و فیبولا یا نازک نی قرار گرفته و در سمت پایین استخوان تالوس یا قاپ وجود دارد. در زیر استخوان تالوس هم استخوان پاشنه یا کالکانئوس وجود دارد. سطح رویی استخوان های ذکر شده در محل تماس به توسط یک لایه غضروف به کلفتی حدود ۵ میلیمتر پوشیده شده است. این لایه غضروفی موجب لغزنده شدن سطح مفصل شده و به استخوان ها اجازه می دهد راحت تر بر روی یکدیگر حرکت کنند. غضروف همچنین حالت ارتجاعی داشته و با تغییر شکل خود موجب جذب ضربات شوکی می شود که در حین جهیدن و ضربه به مچ پا وارد می شود. حرکات مفصل مچ پا مانند لولا بوده و فقط در جهات بالا و پایین حرکت می کند. البته مفصل بین تالوس و کالکانئوس که به آن مفصل ساب تالار Subtalar joint می گویند، این توانایی را به پا می دهد که مختصری در جهات داخل و خارج هم چرخش داشته باشد. استخوان های ذکر شده به توسط رباط یا لیگامان های قوی در کنار هم قرار می گیرند. تاندون های بسیاری از اطراف مفصل مچ پا عبور می کنند که مهمترین آنها تاندون آشیل است. این تاندون قوی و بزرگ در پشت مچ پا بوده و عضلات پشت ساق را به استخوان پاشنه متصل می کند.
• در زانودردها در مورد کسانی که لاغر هستند نباید بادکش را روی کشکک زانو بگذاریم چون فشار منفی باعث می شود آسیب به آن موضع برسد و درد بیشتر شود، اما در زانوهایی که چاق هستند و یا ورم دارند می توانیم روی کشکک را بادکش کنیم و در هیچ موردی نباید پشت زانو را بادکش کنیم چون اعصاب مهمی از آن ناحیه عبور می کنند و اگر آن ناحیه را بادکش کنیم باعث دردهای مداوم می گردد.
• برای درمان آرتروزهای سرد از گیاهان با طبع گرم و خشک و برای درمان آرتروزهای گرم از گیاهان با طبع سرد و تر استفاده کنید.
• تفاوت روماتیسم مفصلی و آرتروز: تفاوت اصلی و اولیه‌ی بینروماتیسم مفصلی و آرتروز یا استئوآرتریت، ماهیت اساسی بیماری است و روماتیسم مفصلی، یک بیماری خود ایمنی است که علائم التهابی مفصل را در بدن ایجاد می‌کند؛ آرتروز مفصلی یک بیماری دژنراتیو (تحلیل رونده) است که در نتیجه‌ی افزایش ساییدگی و پارگی مفاصل به وجود می‌آید. آرتروز مفصلی ممکن است علائم التهابی نیز ایجاد کند، اما در درجه اول غضروف مفصل را با گذشت زمان از بین می‌برد. آرتروز مفصلی، جمعیت بیشتری را نسبت به روماتیسم مفصلی تحت تأثیر قرار می‌دهد. هم آرتروز و هم روماتیسم مفصلی در زنان بیشتر از مردان شیوع دارند. روماتیسم مفصلی می‌تواند در بیماران در هر زمانی بین سنین ۳۰ تا ۶۰ سال ایجاد شود در حالی که آرتروز مفصلی عموماً دیرتر در طول زندگی فرد ایجاد می‌شود.
• اگر سه خلط صفرا، دم و بلغم پدید بیاد اول صفرا را درمان می کنیم بعد دم و بعد بلغم را، تا زمانی که صفرا و دم را درمان می کنیم بلغم رو به افزایش است، مثلاً خارش تن دارد و پا درد هم دارد، اگر خارش را از بین ببریم پادرد زیاد می شود؛ در اینجا برای پا درد درمان موضعی میدهیم (روغن بادام تلخ) و برای خارش، سرکنگبین توصیه می کنیم.