آبله مرغان: عبارت است از یک بیماری خفیف و بسیار مسری که توسط ویروس “هرپس زوستر” ایجاد می شود. این بیماری می تواند در هر سنی رخ دهد، اما در کودکان شایع تر است. آبله مرغان یا واریسلا یک بیماری حاد، بسیار واگیردا و خوش خیم است که حداکثر شیوع آن در دوران کودکی است. این عفونت بسیار مسری و به وسیله ویروس وارسیلا زوستر ایجاد می شود و در اغلب موارد برای تمام عمر، ایمنی دراز مدت ایجاد می کند. انتقال بیماری از قطرک های کوچک معلق در هوا با تماس با مایع درون وزیکل ها است. بیماری از 2 روز قبل از بروز بثورات تا زمان دلمه بستن تمام بثورات بسیار مسری است. دوره کمون بیماری بین 14 تا 16 روز است.

علائم:

علائم زیر معمولاً در کودکان خفیف، اما در بزرگسالان شدید هستند:

1. تب
2. درد شکمی یا احساس ناخوشی عمومی که 2 الی 1 روز طول می کشد.
3. بثورات پوستی که تقریباً در هر جای بدن می تواند پدید آید، از جلمه روی پوست سر، آلت تناسلی و داخل دهان، بینی، گلو یا مهبل. تاول ها ممکن است در نواحی بسیار وسیعی از پوست گسترده شده باشند، اما در دست و پا کمتر ظاهر می شوند. تاول ها در عرض 24 ساعت می ترکند و در محل آنها دلمه تشکیل می شود. هر 4 الی 3 روز مجموعه هایی از تاول های جدید به وجود می آیند. در بزرگسالان یک سری علائم شبیه آنفولانزا وجود دارد.
4. کودکان در مرحله پیش درآمد بی علامت اند یا فقط تبی با شدت کم، سردرد و بی حالی دارند. سپس تب و بی حالی و بثورات وزیکلر فراگیر پدید می آیند که 4 تا 7 روز باقی می ماند. بیماری در نوجوانان، بالغین و افراد درای نقص ایمنی شدید تر و احتمال ایجاد عوارض بیشتر است. خارش متوسط تا شدید همراه وزیکل ها وجود دارد. حرارت بدن به 38 الی 40 درجه می رسد و با پاک شدن پوست از وزیکل ها، پایین می آید. به طور هم زمان ضایعات پوستی در مراحل مختلف از وزیکل، پوسچول و دلمه ها دیده می شوند. بثورات ابتدا روی تنه ظاهر می شوند و بعد به صورت و اندام ها گسترش می یابند، شدت درگیری بسیار متغیر است. ضایعات به شکل پاپول های 2 تا 4 میلی متری شروع شده و به وزیکل های دارای جدار نازک شفافی تبدیل می شوند. سپس وزیکل ها نافدار می شوند (فرورفتگی مرکزی پیدا می کنند). تیره و کدر می شوند و پس از 8 تا 12 ساعت پاره شده، دلمه تشکیل می دهند. در این بین، قرمزی زمینه ای از بین می رود. در روز چهارم بروز ضایعات جدید متوقف می شود. در عرض 7 روز دلمه ها می ریزند و معمولاً بدون اسکار خوب می شوند.

علت:

• عفونت با ویروس “هرپس زوستر” این ویروس از راه قطره های ریز در هوا یا تماس با ضایعات پوستی، از فرد بیمار انتقال می یابد. دوره نهفته پیش از آغاز از علائم بیماری 21 الی 7 روز است. اگر مادر یک نوزاد قبلاً یا در حین حاملگی آبله مرغان گرفته باشد، کودک وی تا چندین ماه در برابر آبله مرغان ایمنی دارد. اما این ایمنی در عرض 12 الی 4 ماه پس از تولد کاهش می یابد.

عوامل افزایش دهنده خطر:

• استفاده از داروهای سرکوب کننده دستگاه ایمنی بدن.

پیشگیری:

1. جهت پیشگیری از آبله و حصبه در چشم گه گاه آب گشنیز تازه را بگیرید و یک قطره در چشم بچکانید.
2. در حال حاضر نمی توان از آن پیشگیری به عمل آورد. سرم حاوی پادتن علیه این ویروس برای افرادی که خطر ایجاد بیماری خطرناک در آنها زیاد است (مثل کسانی که داروهای ضد سرطان یا سرکوب کننده ایمنی دریافت می کنند) استفاده می شود. اخیراً یک واکسن جدید برای این بیماری مورد تأیید قرار گرفته است.

عواقب مورد انتظار:

1. پس از بهبود، فرد برای تمام عمر در مقابل آبله مرغان ایمنی دارد.
2. بهبود خود به خودی. کودکان معمولاً در عرض10 الی 7 روز بهبود می یابند، در بزگسالان این مدت بیشتر است و احتمال بروز عوارض در آنها بیشتر است.
3. گاهی پس از طی شدن سیر بیماری آبله مرغان، ویروس در بدن به حالت خفته باقی می ماند (احتمالاً در ریشه اعصاب نزدیک نخاع). این ویروس خفته ممکن است سال ها بعد دوباره بیدار شود و بیماری زونا را ایجاد کند.

عوارض احتمالی:

1. ذات الریه
2. سندرم رای
3. عفونت ویروسی چشم
4. میوکاردیت (التهاب عضله قلب)
5. ندرتاً آنسفالیت (التهاب یاعفونت مغز)
6. آرتریت (التهاب مفصل) به طور گذرا
7. احتمال بروز زونا سال ها بعد در دوران بزرگسالی
8. عفونت باکتریایی ثانویه بر روی تاول های آبله مرغان
9. ندرتاً باقی ماندن جای تاول، در صورتی که تاول عفونی شود.

تشخیص:

• تشخیص معمولاً با ظهور تاول های پوستی داده می شود و بنابراین انجام آزمایش ضرورتی ندارد.

درمان طب نوین:

• در اکثر موارد، درمان آبله‌ مرغان پیچیدگی خاصی ندارد. استراحت کردن، نوشیدن مایعات زیاد و استفاده از داروهایی که تب را پایین می‌آورند، به درمان آبله ‌مرغان کمک می‌کند. در مواردی که آبله ‌مرغان شدید باشد دکتر داروهای ضد ویروسی تجویز می‌کند. برای کنترل تب هم معمولاً از استامینوفن استفاده می‌شود.
• درمان علامتی توسط یک محلول مانند آنتی هیستامین ها، با هدف کاهش خاراندن ضایعات، انجام می شود. سایر روش های درمانی، تجویز داروهای ضد ویروسی است، این روش درمان، روشی است که در دنیا پذیرفته شده است. این روش درمان در علم طب، دوره تب و شدت علائم را می کاهد، ولی دفع ویروس را تحت تأثیر قرار نمی دهد.

درمان طب سنتی:

• درمان با عرقیات: عرق تمشک
• از غذاهای سرخ کردنی پرهیز کنید.
• از داروی صاف کننده خون استفاده کنید.
• درمان این بیماری حجامت عام و کبد است.
• درمان با هدف تخفیف علائم انجام می گرد.
• درمان با آبمیوه: هندوانه، لیمو ترش، سیب، گلابی
• اندازه یک حبه از جامع امام رضا (ع) را با آب عسل میل کنید.
• شیر خشت یا بید خشت میل کنید، شربت تمشک بسیار مفید است.
• برای کاهش خارش از پارچه، حوله یا کمپرس آب سرد استفاده کنید.
• سوپ ماش و گشنیز، آش جوجه خروس با آب لیمو ترش، لعاب به دانه.
• بیمار را تا حد امکان آرام و خنک نگهدارید. گرما و تعریق باعث بروز خارش می شوند.
• روزی یک بار دود عنبر نسارا را به بدن بدهید، دانه های آبله مرغان را خشک می کند.
• ناخن ها را کوتاه دارید تا بیمار نتواند خود را بخاراند. خاراندن تاول ها می تواند باعث عفونت ثانویه شود.
• در فصل بهار و تابستان، از داروی تابستانه و در فصل پاییز و زمستان، از داروی زمستانه امام کاظم ﷺ استفاده کنید.
• برای درمان آنها خوبست به مدت ۲۱ روز، هر روز صبح ناشتا شربت بنفشه یا عرق شاه تره یا آب جوشانده عناب میل کنید.
• شاهدانج سنگی، کندر و انزروت از هر کدام ۵ گرم، همه را نرم بسایید، بعد با ۵ گرم موم، در ۵۰ گرم، روغن گل مخلوط کرده و حرارت دهید تا حل شود و به صورت مالیدنی از آن استفاده کنید.
• از شستشو و غسل بپرهیزید. از تماس مستقیم با شخصی که آبله گرفته است بپرهیزید. از دست زدن به آبله ها، به ویژه آبله هایی که روی صورت قرار دارد بپرهیزید و از بوی سرخ کردنی هم بپرهیزید.
• نکته بهترین کار در بیماری آبله مرغان استفاده از مواد غذایی ای است که در طب سنتی در دسته سردی ها و خنکی ها گنجانده می شوند و به شدت از خوردن هر نوع مواد غذایی گرم اجتناب کنید.
• اغلب بیماری ها در مرحله اول ابتلا، حاد نمی شوند، بلکه اضطراب، استرس و ترس از بیماری باعث شدت یافتن بیماری می شود. با حفظ آرامش و رعایت تغذیه مناسب، بیماری به سرعت بهبود می یابد.
• تاجریزی، سنامکی، تخم خطمی، شاه تره، سه پستان، پوست هلیله زرد، زرآوند و گل محمدی از هر کدام ۱۰ گرم، ریشه کبر ۲۰ گرم و ریشه کاسنی ۵۰ گرم، همه را نیمکوب کرده، بعد به بیست قسمت مساوی تقسیم کنید و صبح و عصر، هر بار یک قسمت از آن را بجوشانید و آب صاف کرده آن را بنوشید.
• آبله مرغان یا آبله فرنگی، بثورات پوستی آبداری هستند که در جریان بیماری مراحلی را طی می کنند، به نام های (پاپول، یزیکول و پوستول) و پس از طی این مراحل دانه ها کم کم خشک می شوند و می ریزند. اگر مبتلا به این بیماری هستید از دستکاری کردن آنها و کندن دانه ها پرهیز کنید چون اگر روی دانه ها کنده شود جای آنها بر پوست تا ابد باقی می ماند.
• پرسیاوشان، سه پستان و گل خطمی سفید از هر کدام ۱۰ گرم، مرزنجوش ۲۰ گرم، ریشه کاسنی، برگ کاسنی، تخم کاسنی و بادرنجبویه از هر کدام ۳۰ گرم و پودر شیرین بیان، مغز ناخنک، خارخاسک و ریشه اریسا از هر کدام ۴۰ گرم، همه را نیمکوب کرده، بعد به بیست قسمت مساوی تقسیم کنید و هر قسمت را شب در یک و نیم لیوان آب بخیسانید و صبح در همان آب بجوشانید و آب صاف کرده آن را بنوشید و تفاله آن را مجدداً بخیسانید و شب باز هم بجوشانید و آب آن را مصرف کنید.

داروها:

1. کالامین
2. امکان دارد آسیکلوویر تجویز شود.
3. اگر تب وجود دارد، از استامینوفن استفاده کنید. به هیچ عنوان از آسپیرین استفاده نکنید زیرا این دارو ممکن است در بروز سندرم رای (یک نوع آنسفالیت) در کودکانی که دچار عفونت ویروسی هستند نقش داشت باشید.
4. داروهای زیر ممکن است خارش را کم کنند: بی حس کنند های موضعی و آنتی هیستامین های موضعی. این داروها موجب تخفیف خارش به سرعت و در کوتاه مدت می شوند. محصولاتی که حاوی لیدوکایین و پراموکسین هستند کمترین احتمال بروز واکنش های آلرژی را دارند. لوسیون های حاوی فنول، منتول و کافور (مثل لوسیون کالامین) نیز شاید توصیه شود. دستور دارویی را در مورد محصولات فوق رعایت کنید.

فعالیت:

• استراحت در رختخواب ضروری نیست. بیمار می تواند فعالیت آرام در یک محیط خنک داشته باشد. اگر هوا خوب باشد، کودک می تواند بیرون از خانه و در سایه بازی کند. تا زمانی که تمام تاول ها دلمه بسته باشند و تاول جدید تشکیل نشود، کودک باید از سایرین جدا باشد و مدرسه نیز نباید برود.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای، سرخ کردنی ها، غذاهای تند پرهیز کنید.
• خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با کدو، خوراک باقلا، خوراک عدس و اسفناج، خوراک کدو خورشتی با قارچ، خوراک قارچ و لوبیا سبز، خوراک قارچ و سیب زمینی، خوراک قارچ طعم دار، خوراک گل کلم، خوراک مخلوط، آش گندم با شلغم، آش گوجه فرنگی ۱، آش گوجه فرنگی ۲، آش شولی ۱، آش شولی ۲، آش رب، عدس پلو ساده، لوبیا سبز پلو ۳، نخود فرنگی پلو ۱، خورش قیمه بادمجان، خورش بامیه با قارچ، سوپ کدو خورشتی، سوپ قارچ ۱، سوپ قارچ ۲، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ گل کلم، سوپ گشنیز، سوپ کدو قلیانی، سوپ شهد نما، کماچ مخلوط، سمنو با گندم و جو، سمنو با رب انار.
• خوردنی های مضر: خوراک لوبیا سفید ساده، آش شله قلمکار، آش حبوبات ۱، حلیم دال عدس، صیفی پلو، آلبالو پلو، خورش شوید باقالی، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، سوسیس فانتزی، کوفته سبزیجات، شیر سویا، ماست سویا، فرنی سویا، کشک سویا، خامه سویا، سس گل کلم، سس مایونز گیاهی، سس زیتون، سس جعفری.

نکته:

• اگر بچه ها را حجامت بکنیم مبتلا به بیماری سرخک، سرخجه، آبله مرغان و سرماخوردگی و … نمی شوند.