شناخت دارو: عبارت است از تیکوپلانین یک داروی آنتی بیوتیک است که برای پیشگیری و درمان عفونت های جدی ناشی از باکتری های گرم مثبت مانند استافیلوکوکوساورئوس مقاوم به متی سیلین و انتروکوکوس فکالیس به کار می رود. این دارو یک آنتی بیوتیک لیپو گلایکوپپتیدی است که از اکتینوپلانس تیکومایستیکوس گرفته می شود و طیف اثر مشابه ونکومایسین دارد.
دسته دارویی:
- آنتی بیوتیک (گلایکوپپتیدها)
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- مکانیسم عمل تیکوپلانین مهار سنتز دیواره سلولی باکتری است.
- تیکوپلانین با مهار پلیمریزاسیون پپتیدوگلیکان مانع از ساخت دیواره سلولی و در نتیجه سبب مرگ سلول باکتری می شود.آنتی بیوتیک گلیکوپپتیدی تیکوپلانین با اثر بر دیواره سلولی باکتری در عفونت های پوست و استخوان و سیستم ادراری و قلب و ریه و خون مصرف می شود. جذب: تیکوپلانین جذب ضعیفی در تجویز خوراکی دارد ولیپس از تزریق عضلانی به خوبی جذب می شود و فراهمی زیستی 90 درصدی دارد. زمان رسیدن به حداکثر غلظت پلاسمایی دارو در تجویز وریدی 1 ساعت و در تجویز عضلانی 2 تا 4 ساعت است. توزیع: دارو نفوذ کمی به CSF دارد و به میزان 90 تا 95 درصد به پروتئین های پلاسما متصل می شود و توسط گلبول های سفید خون برداشت می شود. نیمه عمر دارو در حدود 70 تا 100 ساعت می باشد. متابولیسم: متابولیسم آن به خوبی مشخص نیست ولی احتمالا با هیدروکسیلاسیون موقعیت های امگا 2 و امگا 1 در متابولیت های 1 و 2 انجام می شود. حذف: داروی تغییر نیافته عمدتا از طریق ادرار دفع می شود (80 درصد طی 16 روز) و 2.7 درصد دوز تجویزی طی 8 روز از تجویز در مدفوع دفع می شود.
اشکال دارو:
- ویال تزریقی
مقدار مصرف صحیح:
- کودکان بالای 12 سال و بزرگسالان: عفونت های پیچیده پوستی و بافت نرم ، پنومونی ، عفونت ادراری پیچیده: شروع با 6 میلی گرم بر کیلوگرم هر 12 ساعت برای 3 دوز به صورت عضلانی یا داخل وریدی و سپس ادامه با دوز6 میلی گرم بر کیلوگرم یک بار در روزبه صورت عضلانی یا داخل وریدی.
- عفونت استخوان و مفصل ، اندوکاردیت عفونی: شروع با 12 میلی گرم بر کیلوگرم هر 12 ساعت برای 3 تا 5 دوز به صورت داخل وریدی و سپس 12 میلی گرم بر کیلوگرم یک بار در روز به صورت عضلانی یا انفوزیون وریدی.
- نوزادان تا 2 ماهگی: ابتدا یک تک دوز 16 میلی گرم بر کیلوگرم در روز اول به صورت انفوزیون وریدی و سپس 8 میلی گرم بر کیلوگرم یک بار در روز به صورت داخل وریدی.
- کودکسان 2 ماه تا 12 سال: شروع با 10 میلی گرم بر کیلوگرم هر 12 ساعت برای 3 دوز به صورت داخل وریدی و سپس 6 تا 10 میلی گرم بر کیلوگرم یک بار در روز به صورت داخل وریدی. نکته: دوره درمان بستگی به پاسخ دهی بیمار دارد. در اندوکاردیت عفونی حداقل 21 روز درمان ادامه می یابد. دوره درمانی نباید از 4 ماه تجاوز کند. تیکوپلانین طیف اثر کوچکی دارد و تنها در مواردی که به اثبات رسیده است به تنهایی استفاده می شود و در سایر موارد در ترکیب با یک یا چند آنتی بیوتیک دیگر تجویز می شود. تجویز داخل وریدی باید حداقل 3 تا 5 دقیقه و انفوزیون وریدی حداقل 30 دقیقه طول بکشد.
عوارض جانبی دارو:
- تهوع , سردرد , استفراغ , سرگیجه , اسهال , تب , واکنش های آنافیلاکتیک , ترومبوسیتوپنی , اختلالات گوارشی , لکوپنی , وزوز گوش , برونکو اسپاسم , راش , ترومبوفلبیت , نوتروپنی , اختلالات شنوایی , نفروتوکسیسیتی , اتوتوکسیسیتی , درد در سایت تزریق.
تداخلات دارویی:
- آمفوتریسین بی , سیس پلاتین , واکسن ب ث ژ داخل مثانه ای , واکسن حصبه (تیفوئید).
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- به دلیل بروز سمیت کلیوی طی درمان بررسی عملکرد کلیوی بیمار ضروری است.
- به دلیل بروز سمیت خونی طی درمان بررسی وضعیت خونی بیمار ضروری است.
- در نارسایی کلیوی دوز دارو باید تصحیح گردد.
- در صورت بروز هر گونه عارضه پوستی سریعا با پزشک تماس بگیرید.
- به دلیل ترشح دارو در دوران شیر دهی با احتیاط استفاده شود.شمارش سلولهای خونی و آزمایش عملکرد کلیه و کبد توصیه میشود.
- پایش عملکرد گوش در درمان طولانی مدت با دارو در افرادی که عیب کار کلیه دارند یا افرادی که سایر داروهای نوروتوکسیک یا نفروتوکسیک را مصرف می نمایند توصیه میشود.
- در صورت داشتن بیماری خاصی یا باردار بودن یا شیر دادن به نوزاد ، پزشک خود را مطلع سازید.