شناخت دارو: عبارت است از تيوپنتال به طور عمده براي القاي بيهوشي عمومي و به تنهايي به عنوان بيهوش كننده وريدي در اعمال جراحي كوتاه مدت كه حداقل تحريكات دردناك را دارند، مصرف مي‌شود. همچنين به عنوان داروي كمكي به همراه ساير بيهوشي کننده ها و برای ایجاد خواب در حین بیهوشی متعادل همراه با داروهاي ديگر مانند داروهاي ضد درد با شل‌كننده‌هاي عضلاني به كار مي‌رود. تيوپنتال ممكن است در مقادير كم همراه با داروهاي مخدر و نيتروس اكسايد براي ادامه بيهوشي در اعمال جراحي طولاني مدت به کار رود. تیوپنتال به صورت مصرف کوتاه مدت جهت كنترل حالت هاي تشنجي طي بيهوشي استنشاقي يا پس از آن بي‌حسي موضعي يا ساير علل مصرف مي‌شود. تيوپينال در درمان افزايش فشار داخل جمجمه‌اي در صورتي كه وضعيت تنفسي بيمار به اندازه كافي كنترل شده باشد، مصرف مي‌گردد و نيز ممكن است براي كاهش فشار داخل جمجمه‌اي طي استفاده از بيهوش كننده‌هاي استنشاقي مصرف شود. تيوپنتال به منظور ناركوآناليز در اختلالات رواني به كار مي‌رود. تيوپنتال با مقادير مصرف زياد براي جلوگيري از كاهش اكسيژن وايسكمي مغز پس از وارد شدن آسيب به سر و ساير موارد مشابه مصرف شده است.
دسته دارویی:
- بیهوش کننده های عمومی
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- تيوپينال يك بيهوش كننده از دسته باربيتورات‌هاي خيلي كوتاه اثر بوده و دستگاه عصبي مركزي را تا حد ايجاد خواب و بيهوشي تضعيف مي‌كند ولي اثر ضد دردي ندارد. به نظر مي‌رسد كه اين دارو از طرق افزايش پاسخ به GABA ، كاهش پاسخ به گلوتامات و كاهش مستقيم تحريك پذيري بوسيله افزايش هدايت غشايي عمل مي‌كند. و بدين وسيله موجب كاهش تحريك پذيري سلول هاي عصبي و ايجاد بيهوشي مي‌گردد. در ضمن با انتقال تكانه‌هاي عصبي به طرف قشرمغز تداخل مي‌نمايد.
- به علت حلاليت زياد آن در چربي و درجه يونيزسيون كم آن به سرعت از سد خوني مغزي عبور كرده و از مغز به ساير بافت هاي بدن منتشر مي‌شود. متابوليسم دارو عمدتاً كبدي است. و مقدار كمي از آن نيز در ساير بافت هاي به ويژه كليه‌ها و مغز متابوليزه مي‌شود.
اشکال دارو:
- ویال تیوپنتال سدیم
مقدار مصرف صحیح:
- بزرگسالان: بیهوشی: تیوپنتال همراه با یک شل کننده عضلات به صورت استنشاقی: دوز اولیه 210 تا 280 میلی گرم (3 تا 4 میلی گرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن), در ادامه دوز طی 2 تا4 دوز منقسم تزریق می شود تا دوره های ایجاد آپنه کوتاه و قابل کنترل شود.
تیوپنتال به تنهایی: 50 تا 70 میلی گرم در دوره های 20 تا 40 ثانیه ای بسته به پاسخ بیمار. بعد از بی هوشی, با هر بار تکان خوردن بدن بیمار 25 تا 50 میلی گرم مجدداً تزریق می شود. تشنج: کنترل تشنج در پیبی هوشی: 75 تا 125 میلی گرم بعد از شروع تشنج القای کما
تزریق یکجای 1.5 تا 3.5 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن از دارو با شرط فراهم کردن ونتیلاسیون مناسب سایکوز به صورت آهسته وریدی با دوز 100 میلی گرم در دقیقه تزریق می شود. - کودکان: بی هوشی: با سن کمتر از یک ماه: 3 تا 4 میلی گرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن به صورت وریدی یک ماه تا یک سال: 5 تا 8 میلی گرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن به صورت وریدی، یک سال تا 12 سال: 5 تا 6 میلی گرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن به صورت وریدی
بزرگتر از 12 سال: 3 تا 5 میلی گرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن به صورت وریدی
در ادامه برای حفظ بی هوشی: یک سال و بزرگتر 1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در صورت نیاز. تشنج: یک سال و بزرگتر: 2 تا 3 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در هر دوز به صورت وریدی و در صورت نیاز تکرار شود. ضربه به سر یک سال و بزرگتر: 1.5 تا 5 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت وریدی و در صورت نیاز تکرار شود تا فشار داخل جمجمه کنترل شود.
عوارض جانبی دارو:
- واكنش هاي آلرژيك، درد شكم، اضطراب يا بي‌قراري، بثورات جلدي، كهير، خارش يا قرمزي پوست، تورم پلك‌ها يا لب ها، كاهش غير عادي فشارخون، خس‌خس سينه و آريتمي قلبي و تضعيف دستگاه تنفسي، ترمبوفلبيت، ضعف گردش خون و تحريكات تنفسي با مصرف اين داو گزارش شده است.
تداخلات دارویی:
- پروبنسید، ات کلر وینول
موارد منع مصرف:
- اين دارو در درمان بيماران مبتلا به پورفيري حاد يا پورفيري با تظاهرات پوستي يا سابقه ابتلاي به آن نبايد مصرف شود.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک خنک و به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- در موارد بيماري شديد قلبي عروقي، كمي فشار خوني يا شوك، بيماري هاي تنفسي شامل تنگي نفس يا انسداد مجاري تنفسي بخصوص آسم مداوم و حساسيت به باربي‌تورات ها اين دارو بايد با احتياط فراوان تجويز شود.
- از مصرف فرآورده‌هاي حاوي الكل و ساير داروهاي مضعف CNSتا 24 ساعت پس از بيهوشي بايد خودداري نمود.
- هنگام رانندگي يا كار با ماشين آلاتي كه نياز به هوشياري دارند بايد احتياط نمود.