شناخت دارو: عبارت است از تولکاپون یک مهارکننده انتخابی و برگشت پذیر کاتکول-o-متیل ترانسفراز (COMT) است .داروی تولکاپون همراه با لوودوپا و کربی دوپا برای درمان علائم و نشانه های بیماری ایدیوپاتیک پارکینسون در بیماران دارای نوسانات حرکتی که به سایر روش های درمانی پاسخگو نیستند ، تجویز می شود.
دسته دارویی:
- ضد پارکینسون دوپامینرژیک
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- تولکاپون یک مهارکننده انتخابی و برگشت پذیر کاتکول-o-متیل ترانسفراز (COMT) است. با حضور یک مهارکننده دکربوکسیلاز (به عنوان مثال ، کربی دوپا) ، COMT مسیر تخریب اصلی لودوپا است. مهار COMT منجر به پایداری بیشتر لودوپا در پلاسما و افزایش فعالیت دوپامینرژیک مرکزی می شود. جذب: سریع، فراهمی زیستی: 65-85%، توزیع: 9L، متابولیسم: کبدی، از طریق گلوکورونیداسیون ، به متابولیت غیرفعال (> 99٪)، حذف: نیمه عمر: 2 تا3 ساعت، ادرار (60٪ به عنوان متابولیتها ، 0.5٪ به عنوان داروی بدون تغییر). مدفوع (40٪)، زمان پیک اثر: 2 ساعت، پروتئین بایندینگ: >99.9%، کلیرانس: 7 L/hr.
اشکال دارو:
- قرص
مقدار مصرف صحیح:
- بیماری پارکینسون: ( نشانه های بیماری پارکینسون): ابتدا 100 میلی گرم 3 بار در روز به عنوان مکمل لوودوپا / کاربی دوپا. فقط در صورت توجیه مزایای بالینی ممکن است به 200 میلی گرم 3 بار در روز افزایش یابد (تعیین دوز بر اساس بروز افزایش ALT). توجه: ممکن است دوز لوودوپا با شروع تولکاپون کاهش یابد (متوسط کاهش در مطالعات بالینی 30٪ بوده است). 70٪ از بیماران در دوز لوودوپا > 600 میلی گرم نیاز به کاهش دوز لوودوپا در آزمایشات بالینی دارند. بیماران مبتلا به دیسکینزی متوسط تا شدید قبل از شروع نیز احتمالاً نیاز به کاهش دوز دارند.
عوارض جانبی دارو:
- افت فشار خون بالا، خواب آلودگی، اختلال خواب، توهم، دیستونی، افزایش رویا، سرگیجه، گیجی، سردرد، حالت تهوع، اسهال، بی اشتهایی، گرفتگی عضلات، درد قفسه سینه، تپش قلب.
تداخلات دارویی:
- بریمونیدین , پرامی پکسول , پنتوکسی فیلین , تالیدومید , دولوکستین , دیازوکساید , روفینامید , کیناگولید , فلونیترازپام , درونابینول , کاوا کاوا , نابیلون , پیریبدیل , بن پریدول , لورمتازپام , نافتوپیدیل , نیسرگولین , اوبینوتوزومب , فولکودین , برکسانولون , بروم پریدول , آلیزاپراید , بلونانسرین , کانابیدیول , باربیتورات , لوفکسیدین , پرامپانول , روتیگوتین , کانابیس , پاراآلدهاید , کلرفنزین | کلرفنسین , آمیفوستین , آلفوزوسین , اورفنادرین , سوورکسانت , دوکسیلامین , تریمپرازین , اکسی کدون , هیدروکدون , بوپرنورفین , سدیم اکسی بات , دروپریدول , تاپنتادول , روپینیرول , زولپیدم , منیزیم سولفات , نیکوراندیل , آزلاستین , نیتروپروساید سدیم , رمدسیویر.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن. بیماران مبتلا به بیماری کبدی یا سابقه آسیب کبدی ناشی از تولکاپون. تاریخچه رابدومیولیز غیر تورماتیک یا هایپرپیرکسی و سردرگمی بالقوه مربوط به دارو.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- در بیماران مبتلا به بیماری سیروز کبدی متوسط ، میزان کلیرانس و Vd حدودا 50٪ کاهش می یابد. اگر بیمار شواهد بالینی در مورد بیماری فعال کبد یا 2 مقدار ALT یا AST بیشتر از ULN نشان داد ، درمان را شروع نکنید.
- به دلیل خطر ابتلا به نارسایی کبدی بالقوه کشنده، تولکاپون فقط در بیمارانی که در هنگام دریافت لوودوپا / کاربی دوپا دچار نوسانات علائمی می شوند و افرادی که پاسخ رضایت بخش و یا کاندیداهای مناسبی برای سایر روشهای درمانی جانبی ندارند ، مناسب است. اگر بهبود بالینی بعد از 3 هفته از درمان مشاهده نشود (صرف نظر از دوز) ، درمان تولکاپون باید قطع شود.
- به پزشک معالج که در صورت افزایش خطر صدمات کبدی ،از تولکاپون استفاده می کند ، به شدت توصیه می شود که بیماران را از نظر صدمات کبدی ضروری کنترل کند. بیماران باید از علائم کلاسیک بیماری کبد (به عنوان مثال ، مدفوع به رنگ زرد) و موارد غیر اختصاصی (به عنوان مثال ، خستگی ، از بین رفتن اشتها ، بی حالی) ، مانیتور شوند.
- بیمارانی که شواهدی از آسیب کبدی در هنگام تولکاپون دارند و به دلایلی ازدوره مصرف دارو خارج شده اند ، ممکن است در صورت تجویز مجدد تولکاپون ، در معرض خطر آسیب کبدی قرار گیرند. بر این اساس ، چنین بیمارانی معمولاً نباید برای معالجه مجدد در نظر گرفته شوند.
- اگرچه نظارت مكرر آزمايشگاهي براي بررسی آسيب سلول هاي کبدي توصيه مي شود ، اما مشخص نيست كه نظارت دوره اي آنزيم هاي كبدي از بروز نارسايي كامل كبدي جلوگيري خواهد كرد. با این حال ، به طور کلی اعتقاد بر این است که تشخیص زودرس آسیب کبدی ناشی از دارو به همراه عدم مصرف دارو، احتمال بهبودی را افزایش می دهد. بر این اساس ، برنامه نظارت بر کبد زیر توصیه می شود.
- قبل از شروع درمان با تولکاپون ، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی باید آزمایش های مناسب را انجام دهد تا از وجود بیماری کبد جلوگیری کند. در بیمارانی که مشخص شد کاندیدای مناسبی برای درمان با تولکاپون هستند ، سطح ALT و AST باید در ابتدا و سپس به صورت دوره ای (یعنی هر 2 تا 4 هفته) برای 6 ماه اول درمان اندازه گیری شود. پس از 6 ماه اول ، نظارت دوره ای با توجه به وضعیت بالینی در فواصل زمانی مشخص توصیه می شود. اگرچه نظارت مکرر بیشتر احتمال تشخیص زودرس را افزایش می دهد. اگر دوز به 200 میلی گرم 3 بار در روز افزایش یابد ، باید مانیتورینگ آنزیم کبدی قبل از افزایش دوز صورت گیرد و سپس هر 2 تا 4 هفته طی 6 ماه اول آزمایشات لازم انجام شود. پس از 6 ماه ، نظارت دوره ای با توجه به وضعیت بالینی در فواصل زمانی مشخص توصیه می شود.
- اگر ALT یا AST بیش از 2 برابر حد بالایی نرمال (ULN) باشد یا اگر علائم و نشانه های بالینی نشان دهنده شروع اختلال عملکرد کبدی است (مثلاً تهوع مداوم ، خستگی ، بی حالی، بی اشتهایی ، زردی ، ادرار تیره ، خارش ، وحساسیت به لمس ربع فوقانی سمت راست بدن) باید تولکاپون قطع شود.
- تغییر تفکری / رفتاری غیرطبیعی: ممکن است شامل عقاید پارانوئید ، توهم ، سردرگمی ، رفتار شبیه روان پریشی ، بی نظمی ، رفتار پرخاشگرانه ، تحریک و هذیان باشد.
- تضعیف CNS: بیماران گزارش کرده اند که هنگام انجام فعالیت های روزمره زندگی خود دچار خواب آلودگی شده اند که بدون علائم هشدار دهنده قابل توجه رخ می دهد. نظارت بر خواب آلودگی در روز یا اختلال در خواب لازم است.
- اسهال: با تاخیر (شروع پس از 2 تا 12 هفته) همراه بوده است. با احتیاط در بیمارانی که بیماری دستگاه گوارش دارند یا در معرض خطر کم آبی بدن هستند.
- توهم: ممکن است باعث توهم شود (در عرض 2 هفته) ، که ممکن است با کاهش لودوپا بهبود یابد. این عارضه ممکن است در بیماران بالای 75 سال افزایش یابد.
- هماچوری: 2 تا 5 % از بیماران در کارآزمایی های بالینی دچار هماچوری شدند.
- اختلالات Impulse control: عوامل دوپامینرژیک مورد استفاده در بیماری پارکینسون یا سندرم پاهای بی قرار با رفتارهای اجباری همراه بوده اند که به صورت قمار پاتولوژیک ، افزایش میل جنسی (افزایش بیش از حد) و / یا خوردن زیاد است. بحث بر سر این است که آیا این پدیده مربوط به بیماری زمینه ای ، رفتارهای قبلی / اعتیاد و… است یا مرتبط به درمان دارویی است. کاهش دوز یا قطع درمان ممکن است دربرخی موارد، باعث بهبود رفتاری شود.
- افت فشار خون اورتوستاتيك ، اسهال ، توهم ، اختلالات روانپزشکی ، راببيديوليز ، اختلال درعملکرد كليه و كبد ، هماتوري ، hyperpyrexia، سردرگمي و اختلالات فیبروتیک ممكن است رخ دهد.
- ممکن است با ریسک بالاتر ملانوم در بیماران مبتلا به پارکینسون مرتبط باشد.
- با مهار کننده غیر انتخابی MAO (یعنی مهار کننده های MAO-A) مصرف نشود. این ترکیب ممکن است منجر به مهار اکثر مسیرهای متابولیسم طبیعی کاتکول آمین شود.
- دیسکینزی: با احتیاط در بیماران مبتلا به دیسکینزی.
- استفاده می شود. تشدید دیسکینزی گزارش شده است. کاهش دوز لوودوپا ممکن است مورد نیاز باشد ، به خصوص در بیماران با دوز لوودوپا> 600 میلی گرم روزانه یا با دیسکینزی متوسط تا شدید.
- عوامل دوپامینرژیک پس ازقطع دارو یا کاهش ناگهانی دوز ، با سندرم شبیه به سندرم بدخیم نورولپتیک همراه هستند. در صورت قطع درمان ، بیماران باید از نزدیک تحت نظارت قرار گیرند.در مصرف همزمان با سایر داروهای تضعیف کنندهCNS ، داروهای آرام بخش ، داروهای روانگردان یا اتانول احتیاط کنید. در مورد انجام وظایفی که نیاز به هوشیاری ذهنی دارند ، باید به بیماران هشدار داد (به عنوان مثال ، کار با ماشین آلات ، رانندگی). در بیمارانی که خواب آلودگی قابل توجهی دارند ممکن است درمان قطع شود.
- بیماران باید از نظر ملانوما از نزدیک مورد بررسی قرار گیرند و معاینات دوره ای پوست انجام شود.
- بیماران مبتلا به پارکینسون که با آگونیست های دوپامینرژیک تحت درمان قرار می گیرند ، به طور مرتب نیاز به نظارت دقیق بر روی علائم و نشانه های افت فشار خون بخصوص در هنگام افزایش دوز دارند و باید از این خطر آگاه شوند.
- از قطع ناگهانی دارو خودداری کنید.
- در بیماری کبد؛ سابقه مشکلات کبدی ناشی از تولکاپون؛ یا سابقه آسیب عضلات یا تب و سردرگمی ناشی از استفاده از هر دارویی ، نباید از این دارو استفاده کنید.
- اگر در 14 روز گذشته از مهار کننده MAO استفاده کرده اید ، از تولکاپون استفاده نکنید. مهار کننده های MAO شامل ایزوکروبوکسازید، لاینزولید، فنلزین ، رساگیلین ، سلژیلین ، ترانیل سیپرومین و سایر موارد هستند.
- برای اینکه مطمئن شوید تولکاپون برای شما بی خطر است، در صورت داشتن اختلالات زیربه پزشک خود اطلاع دهید: بیماری کبد؛ بیماری کلیوی؛ فشار خون پایین.