شناخت دارو: عبارت است از تتراسایکلین از دسته آنتی بیوتیک های معروف است که موارد استفاده زیادی دارد. این دارو در درمان عفونت های ریوی، برونشیت مزمن، عفونت ناشی از بروسلا، کلامیدیاف میکوپلاسما وریکتیزیا، درمان آکنه ولگاریس، عفونت ادراری و چشمی استفاده می شود.
دسته دارویی:
- داروهای ضد باکتری
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- تتراسیکلین به دو روش وارد سلول باکتری می شود. یکی به روش انتشار و دیگری به روش انتقال فعال در نتیجه٬ غلظت تتراسیکلین در باکتری های حساس در درون سلول بسیار بیشتر از غلظت دارو در محیط خارج سلول است. پس از ورود تتراسیکلین به درون سلول باکتری٬ بصورت برگشت پذیر به گیرنده های سلولی روی واحد فرعی 30s ریبوزوم باکتری متصل می شود و مانع از اتصال tRNA به محل پذیرش کمپلکس ریبوزوم mRNA می شود. نتیجه این فرآیند وقفه سنتز پروتئین در طیف وسیعی از باکتری ها می باشد. عدم جذب انتخابی تتراسیکلین در پستانداران دلیل اصلی بی اثر بودن این دارو در وقفه پروتئین در انسان است 75 درصد دارو از راه جذب خوراکی جذب می شود که این مقدار در حضور غذا کاهش می یابد. غلظت سرمی دارو 3 الی 2 روز پس از مصرف به حد درمانی می رسد. پس از جذب به خوبی در اغلب بافت ها و مایعات بدن منتشر می شود. دفع دارو عمدتاً کلیوی است، اما از راه صفرا نیز دفع می شود. نیمه عمر دارو 11 الی 6 ساعت است که در بیماران آنوریک ممکن است تا 100 ساعت نیز افزایش یابد.
اشکال دارو:
- قرص، آمپول، پماد چشمی، کپسول
مقدار مصرف صحیح:
- در درمان عفونت چشم 1 الی 2 گرم در روز و هر 4 ساعت یکبار می باشد.
- مقدار معمول مصرف برای آکنه: بزرگسالان:500 mg خوراکی دو بار در روز بمدت دو هفته یا بیشتر، به ماهیت و شدت عفونت بستگی دارد.
- مقدار معمول مصرف برای برونشیت: بزرگسالان:500 mg خوراکی هر 6 ساعت بمدت 7 تا 10 روز، به ماهیت و شدت عفونت بستگی دارد. ممکن است 4 یا 5 روز در هفته در طول ماه های زمستان برای پیشگیری از عفونت برونشیت مزمن تجویز گردد.
- مقدار معمول مصرف برای عفونت های باکتریایی: کودکان: سنین بالای 8 سال: 25 تا 50 mg/kg خوراکی در روز در 4 مقدار منقسم مساوی.
- قبل از شروع درمان با داروی تتراسایکلین، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک میکند تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید. همچنین اگر در رابطه با مصرف آن با سؤالاتی روبرو هستید با پزشک خود مشورت نمایید.
- دوز و مقدار داروی تتراسایکلین، از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید.
- در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف دارو، به محض یادآوری، نوبت فراموش شده را مصرف کنید. اگر زمان مصرف دوز بعدی باشد، از مصرف نوبت فراموش شده اجتناب کنید و بر طبق برنامۀ مشخص به مصرف دارو ادامه دهید. از دو برابر کردن مقدار دارو در یک نوبت خودداری کنید.
- آنتی بیوتیک ها را دقیقاً مطابق دستور پزشک مصرف کنید و دوره درمان را حتی اگر احساس بهبودی میکنید و علائمتان برطرف شده است، کامل کنید. زیرا ممکن است هنوز باکتری بصورت کامل ریشهکن نشده باشد و این کار احتمال بروز مقاومت میکروبی را افزایش میدهد.
- داروی تتراسایکلین را بصورت منظم و در ساعات مشخصی از روز مصرف نمایید تا نوبت مصرف دارو را فراموش نکنید.
- کپسول تتراسایکلین را با معده خالی (نیم تا یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا) همراه با یک لیوان آب مصرف نمایید. در صورت بروز علائم گوارشی، این دارو را همراه با غذا مصرف نمایید ولی مواد غذایی مصرفی نباید حاوی شیر و لبنیات باشد.
- کپسول تتراسایکلین باید همراه با مقدار زیادی آب مصرف شود.
- از آنجایی که این دارو میتواند موجب تحریک مری و گلو گردد، حداقل نیم تا یک ساعت پس از مصرف دارو، دراز نکشید و خم نشوید و از مصرف دارو پیش از خواب خودداری نمایید.
- جهت استفاده از پماد موضعی تتراسایکلین، محل مورد نظر را ابتدا با آب و صابون بشویید، سپس خشک کرده و پماد را روی موضع بمالید.
اثر دارو:
- ظاهر شدن اثر دارو، بستگی به نوع مصرف دارد.
قبل از مصرف دارو:
- مصرف این دارو در بیماران کلیوی و کبدی و افرادی که نسبت به این دارو حساسیت دارند با احتیاط و زیر نظر پزشک می باشد.
عوارض جانبی دارو:
- تهوع، استفراغ، اسهال، عفونت ثانویه ناشی از میکروارگانیسم های مقاوم و بندرت واکنش های آلرژیک با مصرف این دارو گزارش است. سردرد و اختلالات بینایی ممکن است نشانه افزایش فشار داخل جمجه باشند. همچنین درد، قرمزی، تورم یا سایر علایم تحریک با مصرف موضعی این دارو گزارش شده است.
تداخلات دارویی:
- مصرف همزمان این دارو با آنتی اسیدها جذب آن را کاهش می دهد. جذب خوراکی املاح آهن و تتراسیکلین ها در صورت مصرف همزمان دو دارو کاهش می یابد. سوکرالفات جذب خوراکی تتراسیکلین ها را کاهش می دهد. تتراسیکلین ها در صورت همزمان با داروهای خوراکی جلوگیری کننده از بارداری، اثر این داروها را ممکن است کاهش دهند.
- آنتی بیوتیکها، داروهای ضد انعقادی، آنتی اسید یا ملین، مکملهای آهن، روی، کلسیم یا منیزیم، داروهای ضد بارداری، ایزوترتینوئین، ترتینوئین، سوکرالفاتف کلستیرامین.
موارد منع مصرف:
- دارو در صورت وجود عیب کار کلیه و در کودکان با سن کمتر از 12 سال نباید مصرف شود.
- حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد، بارداری، شیردهی، مشکلات کبدی، مشکلات کلیوی، بیماریهای التهابی نظیر لوپوس، بیماریهای عضلانی مانند میاستنی گراویس، کودکان با سن کمتر از ۱۲ سال.
شرایط نگهداری:
- دارو را دور از دسترس کودکان نگه دارید.
- دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
نکات مهم:
- بهتر است یک ساعت قبل و دو ساعت بعد از مصرف این دارو از خوردن شیر و فرآورده های آن خودداری کنید چون مانع جذب این مواد در بدن می شوند.
- این دارو به ندرت ممکن است موجب بروز حساسیت به نور شود.
- مصرف تتراسیکلین موضعی ممکن است باعث حساس شدن پوست و بروز حساسیت به دارو در صورت مصرف موضعی یا سیستمیک آن در دفعات بعدی شود.
- در صورت نارسایی کبد این دارو با احتیاط فراوان مصرف شود.
- دوره درمان تراخم با این دارو ممکن است چند ماه طول بکشد.
- از مصرف همزمان داروهای آنتی اسید، مکمل های حاوی کلسیم و آهن، ملین های حاوی منیزیم و سدیم بی کربنات، شیر لبنیات طی 3 الی 1 ساعت پس از مصرف این دارو باید خودداری شود.
- بیمار نباید به مدت طولانی در معرض نور آفتاب یا لامپ های دارای اشعه ماوراءبنفش قرار گیرد.
- دوره درمان با این دارو باید کامل شود.
- کپسول این دارو باید همراه با مقدار زیادی آب مصرف شود.