شناخت دارو: عبارت است از ایداروبیسین یک داروی ضد سرطان است که در ساخت و گسترش سلولهای سرطانی در بدن، تداخل ایجاد میکند. این دارو در درمان لوسمی میلوئیدی حاد (AML) که نوعی سرطان خون است کاربرد دارد.
دسته دارویی:
- داروهای آنتی نئوپلاستیک خوراکی
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- ایداروبیسین یک آنالوگ از دانوروبیسین است که باعث مهار ساخت نوکلئیک اسید شده و باآنزیم توپوایزومراز 2 بر هم کنش دارد .ایداروبیسین با مهار DNA و توپوایزومراز 2 باعث مهار ساخت نوکلئیک اسید شده و مرگ سلولی ایجاد میکند.کم شدن یک گروه متوکسی در جایگاه 4 آنتراسیکلین, باعث افزایش چربی دوستی این دارو شده است و در نتیجه ورود به سلول این دارو نسبت به سایر آنتراسیکلین ها افزایش یافته است .ایداروبیسین پس از مصرف وریدی سریعا و به میزان گسترده در بافت ها منتشر می شود. غلظت دارو در مغز استخوان و گلبولهای خون 100 برابر بیشتر از غلظت پلاسمایی دارو می باشد. در مورد ترشح دارو در شیر اطلاعاتی در دست نمی باشد. اتصال پروتئینی دارو حدود 97 درصد است و توسط آنزیم آلدوردوکتاز به متابولیت فعالی به نام ایداروبیسینول متابولیزه می شود. دارو به مقدار زیادی تحت متابولیسم خارج کبدی می گیرد و توسط صفرا در مدفوع و مقدار کمی از آن نیز در ادرار دفع می شود. نیمه عمر دارو حدود 15 ساعت است.
اشکال دارو:
- ویال تزریقی
مقدار مصرف صحیح:
- لوسمی میلویید حاد (AML): 12 میلی گرم به ازای هر متر مربع از سطح بدن روزانه به مدت 3 روز به صورت وریدی آهسته (طی 10 تا 15 دقیقه) که معمولا همزمان با سیتارابین تجویز میشود. حداکثر دوز تجمعی توصیه شده 150 میلی گرم به ازای هر متر مربع سطح بدن می باشد.
- لوسمی غیرلنفوسیتیک حاد: 12 میلی گرم به ازای هر متر مربع از سطح بدن روزانه به مدت 3 روز به صورت وریدی آهسته (طی 10 تا 15 دقیقه) که معمولاً همزمان با سیتارابین تجویز میشود. حداکثر دوز تجمعی توصیه شده 150 میلی گرم به ازای هر متر مربع سطح بدن می باشد. در بیماران مبتلا به نقص عملکرد کلیه و کبد , دوز دارو باید مجدد تنظیم شود.
عوارض جانبی دارو:
- تهوع , سردرد , استفراغ , تشنج , برادی کاردی , اسهال , تب , بی اشتهایی , خونریزی , افزایش بیلی روبین خون , خارش , تغییر رنگ ادرار به قرمز , سوزش , درد و کرامپ شکمی , ترومبوسیتوپنی , فلبیت , آنمی , لکوپنی , عفونت , حساسیت احتمالی پوست , موکوزیت , راش , لرز , خونریزی گوارشی , افزایش سطح آنزیم های کبدی , ترومبوفلبیت , نوتروپنی شدید , ساپرس مغز استخوان , پان سیتوپنی , تاکیکاردی سینوسی , تاکی ریتمی .
تداخلات دارویی:
- کاربنی سیلین , وندتانیب , دولاسترون , دوفتیلید , بپریدیل , گرپافلوکساسین , هالوفانترین , بداکیلین , واکسن مننگوکوک کنژوگه , آدنوویروس نوع 4 و 7 زنده خوراکی , فم تراستوزومب.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- در صورتی که تجویز دارو به روشی غیر از تجویز انفوزیون داخل وریدی صورت گیرد (عضلانی یا داخل جلدی) باعث آسیب و نکروز جدی بافتی خواهد شد.
- این دارو ممکن است باعث عوارض بالقوه کشنده قلبی مانند نارسایی قلبی شود که احتمال این عارضه در افراد با زمینه بیماریهای قلبی و یا افرادی که چندین دوره داروهای آنتراسیکلین یا سایر داروهای کاردیوتوکسیک (سمی برای قلب) را مصرف کرده اند بیشتر است. سرکوب شدید مغز استخوان ممکن است اتفاق بیفتد .
- دارو تنها در مراکز کاملا آشنا با تجویز داروهای سایتوتوکسیک باید مصرف شود تا در صورت نیاز درمان حمایتی لازم صورت گیرد .
- در بیماران مبتلا به نارسایی کبدی و کلیوی دوز داروی مصرفی باید کاهش یابد.در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود :
- بارداری یا قصد بارداری, شیردهی, آلرژی به دارو,سابقه بیماری (بیماریهای قلبی,آریتمی, سطح بالای بیلی روبین, ضعف ایمنی, مشکلات مغز استخوان, آنمی و عفونت).
- سابقه مصرف ایداروبیسین یا داروهای مشابه (مانند دانوروبیسین و اپی روبیسین) و یا انجام رادیوتراپی و مصرف داروهای موثر روی قلب (سیکلوفسفامید, پاکلی تاکسل و تراستوزوماب) .
- اگر دوزی از دارو فراموش شد در اسرع وقت با پزشک تماس گرفته شود.