شناخت دارو: عبارت است از ایباندرونیک اسید یک داروی بیس فسفونات است که با مهار تحلیل استخوان در درمان پوکی استخوان کاربرد دارد.

دسته دارویی:

• داروهای استخوان ساز

فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:

• ایباندرونیک اسید از بازجذب کلسیم از استخوان به خون جلوگیری کرده و با مهار فعالیت استئوکلاست ها باعث مهار تضعیف بافت استخوان می شود.داروی ایباندرونیک اسید یک ترکیب بیس فسفونات است که با اتصال به هیدروکسی آپاتیت و مهار فعالیت استئوکلاست ها عمل می کند. این دارو بدون تاثیر مستقیم روی شکل گیری استخوان از بازجذب کلسیم از استخوان و تخریب آن جلوگیری می کند.در مقایسه با فرم وریدی , مصرف خوراکی حدود 0.6 درصد یک دوز فراهمی زیستی دارد (در صورتی که دارو صبح ناشتا و با فاصله حداقل نیم ساعته از صبحانه مصرف شود). در صورتی که داروی ایباندرونیک اسید همراه صبحانه مصرف شود فراهمی زیستی آن 90 درصد کاهش می یابد. شروع اثر دارو 1 تا 3 ماه پس از شروع مصرف است و حدود 6 ماه طول می کشد تا اثر بخشی آن به حداکثر برسد. دارو به خوبی در بدن توزیع شده و میزان اتصال پروتئینی آن 5-84 درصد است. شواهدی از متابولیزاسیون این دارو موجود نیست و 60-50 درصد دارو به صورت دست نخورده طی 72 ساعت در ادرار و بقیه دارو به دلیل جذب نشدن از طریق مدفوع دفع می شود.

اشکال دارو:

• قرص، ویال تزریقی

مقدار مصرف صحیح:

• درمان استئوپروزیس: خوراکی: 150 میلی گرم ماهی یک مرتبه. هر ماه در روز مشابه ماه قبل تکرار شود. وریدی: 3 میلی گرم وریدی طی 30-15 ثانیه . هر 3 ماه یک مرتبه تزریق شود.
• پیشگیری از استئوپروزیس: خوراکی: 150 میلی گرم ماهی یک مرتبه. هر ماه در روز مشابه ماه قبل تکرار شود. وریدی: 3 میلی گرم وریدی طی 30-15 ثانیه . هر 3 ماه یک مرتبه تزریق شود.

عوارض جانبی دارو:

• اسهال , سردرد , تهوع , افزایش فشارخون , درد عضلانی , پنومونی , دردهای شکمی , درد مفاصل و عضلات , اختلالات هضم غذا , درد مفاصل , عفونت تنفسی فوقانی , عفونت مجاری ادراری , برونشیت , درد پشت , درد در اندام های انتهایی , درد گوارشی.

تداخلات دارویی:

• دیاتریزوات (آمیدوتریزوئیک اسید).

موارد منع مصرف:

• هایپوکالمی , حساسیت مفرط به این دارو , آشالازی , مشکلات بلع و تخلیه معده (مانند آشالازی).

شرایط نگهداری:

• در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.

نکات مهم:

• تزریق ایباندرونیک اسید ممکن است باعث کاهش سطح کلسیم خون شود. مواردی از آنافیلاکسی کشنده در مصرف فرم تزریقی دارو مشاهده شده است همچنین ممکن است باعث نارسایی کلیوی شود. ایباندرونیک اسید  مانند سایر بیس فسفونات ها ممکن است باعث تحریک گوارشی شود و در صورت بیماری های زمینه ای گوارشی عوارض شدیدتر خواهد بود. بنابراین در صورت تجویز ایباندرونیک اسید برای این بیماران (زخم گوارشی, ازوفاژیت , گاستریت و …) بایستی احتیاط شود.
• در صورت وجود هایپوکالمی, قبل از شروع داروی ایباندرونیک اسید بایستی درمان صورت گیرد. سایر کمبود ها مانند ویتامین د 3 نیز باید درمان شوند. ممکن است این دارو دردهای شدید عضلانی, مفصلی یا استخوانی ایجاد کند که در صورت شدت علائم, ایباندرونیک اسید بایستی قطع شود.
• استئونکروزیس در موارد کمی گزارش شده است بنابراین در صورت مراجعه بیمار با دردهای شدید این موارد باید بررسی شود. تزریق دارو تنها به صورت داخل وریدی باید انجام شود تا از آسیب بافتی جلوگیری شود.در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود: بارداری یا قصد بارداری, شیردهی, آلرژی به دارو, سابقه مشکلات گوارشی و بلع, مشکلات کلیوی, سطح ناکافی ویتامین د3, سرطان, آنمی, آسم, اختلالات انعقادی, عفونت, اختلالات متابولیسمی کلسیم, سندرم سوء جذب, ناتوانی در دریافت مکمل کلسیم و ویتامین د3.
• در صورت وجود اختلالات دندانی و استخوان لثه و جراحی دندان مورد باید گزارش شود.
• در صورت فراموش کردن برنامه مصرف دارو , توجه شود فرم تزریقی دارو با فاصله کمتر از 3 ماه نباید تزریق شود.