شناخت دارو: عبارت است از شارکول یا زغال فعال برای درمان غیر اختصاصی اورژانس در مسمومیت ناشی از اکثر داروها و مواد شیمیایی مصرف می شود. این دارو می تواند به بسیاری از سموم در معده پیوند یافته و جذب آنها را کاهش دهد، هرچند که در مسمومیت با سیانور کاملاً بی اثر و در مسمومیت با اسیدهای معدنی، بازهای سوزانده، اتانول، متانول و املاح آن، اسید بوریک، و مواد پاک کنده نسبتاً بی اثر است این دارو برای درمان اسهال سوء هاضمه هیبر کلسترول لیما و کمک به جذب گازهای روده که مو جب نفخ می شوند نیز مصرف می شود.

دسته دارویی:

• داروهای گوارشی

فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:

• اثر پادزهر: زغال فعال ماده سمی مصرف شده را جذب می‌كند و از جذب گوارشی آن جلوگیری می‌كند.
• اثر ضد اسهال: زغال فعال محرك های سمی و غیر سمی را كه باعث اسهال یا ناراحتی دستگاه گوارش می‌شوند، جذب می‌كند.
• اثر ضد نفخ: این دارو گازهای روده را جذب می‌كند و ناراحتی ناشی از آن را بهبود می‌بخشد.
• شارکولاز مجرای گوارش جذب نمی شود و متا بو لیزه نیز نمی گردد.راه اصلی دفع آن از طریق مد فوع است. حداکثر اثر در مانی چنانچه دارو طی 30 دقیقه پس از بلع ماده سمی تجویز میگردد‘ حاصل می گردد.

اشکال دارو:

• قرص

مقدار مصرف صحیح:

• برای سم زدایی در معده و روده 1 تا 2 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن.

عوارض جانبی دارو:

• تهوع، يبوست، مدفوع سياه رنگ.

تداخلات دارویی:

1. زغال فعال می تواند داروهای موجود در لوله گوارش را جذب کند.
2. اکتیویتدشارکول جذب استیل سیستئین خوراکی و شربت ایپکا را کاهش می دهد. لذا در مواردی که مصرف هر دارو لازم است توصیه می شود که زغال را فقط پس از اتمام استفراغ تجویز کرد.
3. زغال فعال را نباید با شیر یا شربت مخلوط کرد، زیرا ظرفیت جذب با آن کاهش می یابد.

موارد منع مصرف:

1. در مواردی که پادزهر خوراکی اختصاصی مثل متیونین مصرف شده کنترااندیکه است.
2. شارکولروی جذب سمومی چون مواد خورنده و اسیدها و بازهای معدنی ترکیبات مشتق از نفت تأثیری ندارد.
3. در موارد مصرف داروها و مواد خورنده که بررسی اندوسکوپی مخاط معده ضروری است این دارو می تواند اندوسکوپی را مختل کند.
4. در جذب سمومی چون سیانیدها، اسیدهای معدنی، مواد قلیایی، حلال های الی، اهن، اتانول، متانول موثر نیست.
5. مصرف آن بعنوان ضد دفع گاز در کودکان زیر 3 سال توصیه نمی شود.

شرایط نگهداری:

• در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.

نکات مهم:

• مصرف دارو ممکن است موجب بروز تهوع و استفراغ گردد که ممکن است در موارد بلع مواد سوزاننده یا هیدرو کربن های فرار خطر ناک باشد.
• مصرف طولانی این دارو برای رفع ناراحتی های گوارشی کودکان زیر 3 سال، ممکن است سوﺀ تغذیه ایجاد نماید.
• دارو در ظرف در بسته نگهداری شود.
• اگر قبلا به مسموم شربت ایبکا داده شده است، بعد از بروز استفراغ از این دارو استفاده می شود.
• استفاده طولانی مدت این دارو به عنوان نفخ توصیه نمی گردد.
• این دارو رنگ مدفوع را سیاه می کند، اگرچه مساله از نظر دارویی اهمیت ندارد.
• از مصرف همزمان با سایر داروها خودداری شود.