شناخت دارو: عبارت است از آمپی سیلین یک آنتی بیوتیک از گروه پنی سیلین ها می باشد که با باکتری ها مقابله می کند. آمپی سیلین در درمان عفونت های مجاری ادرار، عفونت گوش میانی، برونشیت مزمن، سالمونلوز مهاجم، پنومونی، سوزاک، مننژیت و عفونت های معده و روده استفاده می شود.

دسته دارویی:

• داروهای ضد باکتری (آنتی بیوتیک)

فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:

• مکانیسم اثر: به یک یا چند پروتئین PBP متصل شده و مرحله ترانس پپتیداسیون نهایی سنتز پپتیدوگلیکان در دیواره سلولی باکتریایی را مهار می کند، در نتیجه از بیوسنتز دیواره سلولی جلوگیری می کند. با توقف چینش دیواره سلولی، باکتری ها به تدریج در اثر فعالیت آنزیم های اتولیتیک دیواره سلولی (اتولیزین ها و مورین هیدرولازها) لیز می شوند.
• 35 الی 50 درصد دارو از راه خوراکی جذب می شود و پس از 2 الی 5/1 ساعت غلظت سرمی دارو به اوج می رسد. در تزریق عضلانی 1 ساعت بعد غلظت دارو به اوج می رسد. نیمه عمر دارو 5/1 الی 1 ساعت است که در صورت عیب کار کلیه تا 19 ساعت هم ممکن است افزایش یابد. 90 الی 75 درصد دارو به صورت تغییر نیافته از راه کلیه دفع می شود.

اشکال دارو:

1. ویال آمپی ویل 1 گرم محتوی آمپی سیلین سدیم 1 گرم می باشد و در جعبه های 20 عددی عرضه می گردد.
2. ویال آمپی ویل 500 میلی گرم محتوی آمپی سیلین سدیم 500 میلی گرم می باشد و در جعبه های 20 عددی عرضه می گردد.
3. ویال آمپی ویل 250 میلی گرم محتوی آمپی سیلین سدیم 250 میلی گرم می باشد و در جعبه های 20 عددی عرضه می گردد.

مقدار مصرف صحیح:

• مقدار دارو برای هر بیمار را پزشک تعیین می کند.
• دارو خوراکی: 250 الی 500 میلی گرم هر 6 ساعت یکبار
• بزرگسالان:دوز مرسوم آمپی سیلین برای بزرگسالان از راه تزریق عضلانی یا تزریق مستقیم وریدی، 250 تا 500 میلی گرم هر 6 ساعت می باشد. در مبتلایان به مننژیت و ورود عفونت در خون، دوز تزریق عضلانی و وریدی می تواند به 1 تا 2 گرم هر سه الی چهار ساعت و یا 75/18 تا 25 میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن هر سه ساعت، یا 25 تا 3/33 میلی گرم هر کیلوگرم وزن بدن هر چهار ساعت افزایش داده شود. در مبتلایان به سوزاک دوز عضلانی و وریدی 500 میلی گرم هر 8 تا 12 ساعت بوده و درصورت لزوم درمان می تواند تکرار شود. حداکثر دوز روزانه آمپی سیلین در بزرگسالان، 200 میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن یا کلاً 14 گرم در روز می باشد.
• کودکان:دوز مرسوم آمپی سیلین در کودکان تا 20 کیلوگرم وزن بدن از راه تزریق عضلانی و یا وریدی 25/6 تا 25 میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن هر 6 ساعت یا 3/8 تا 3/33 میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن هر 8 ساعت می باشد. در کودکان بالای 20 کیلوگرم از دوز بالغین استفاده شود. در کودکان مبتلا به مننژیت و سپتیسمی، دوز عضلانی و وریدی می تواند به 75/18 تا 25 میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن هر سه ساعت یا 25 تا 3/33 میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن هر چهار ساعت افزایش داده شود. در بعضی حالات بسته به نوع و شدت عفونت ممکن است به دوز روزانه ای معادل 400 میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن در دوز های منقسم نیاز باشد.
• تزریق عضلانی:محتویات ویال های 250 میلی گرمی و 500 میلی گرمی را در 5/1 میلی لیتر و ویال های 1 گرمی را در 5/3 میلی لیتر آب سترون قابل تزریق حل نموده و بطور عمیق تزریق نمائید.
• تزریق مستقیم داخل وریدی:محتویات ویال های 250 میلی گرمی و 500 میلی گرمی را در 5 میلی لیتر و ویال های 1 گرمی را در 10 میلی لیتر آب سترون قابل تزریق حل نمائید. ویال های 250 و 500 میلی گرم را به آرامی در مدت 3 تا 5 دقیقه و ویال های 1 گرمی را به آرامی در مدت 10 تا 15 دقیقه تزریق نمائید. تزریق سریع داخل وریدی آمپی سیلین ممکن است سبب بروز تشنج گردد.
• انفوزیون وریدی:محتویات ویال های 250 و 500 میلی گرمی را در 5 میلی لیتر و ویال های 1 گرمی را در 10 میلی لیتر آب سترون قابل تزریق حل نموده و محلول بدست آمده را در حجم مناسبی از مایع انفوزیون نظیر آب سترون قابل تزریق، محلول کلرور سدیم ایزوتونیک تزریقی، محلول 6/1 مول سدیم لاکتات تزریقی، محلول 5 درصد دکستروز تزریقی، محلول 5 درصد دکستروز در محلول 4/0 درصد کلرور سدیم تزریقی، محلول 10 درصد قند تغییر یافته در آب سترون قابل تزریق و یا محلول رینگر لاکتات تزریقی وارد نموده و طبق دستور انفوزیون نمائید.

قبل از مصرف دارو:

• در بیماران مبتلا به عیب کار کلیه، در بیماران مبتلا به تب گلاندولار ولوسمی لنفاتیک مزمن، و سابقه بیماری های گوارشی به ویژه کولیت وابسته به آنتی بیوتیک باید با احتیاط فراوان تجویز شود.

عوارض جانبی دارو:

• سیستم اعصاب مرکزی: بیماری مغزی، درد زبان، تشنج، زخم و ناراحتی دهان.
• پوستی: اریتم مولتی فرم، درماتیت اکسفولیاتیو، کهیر، راش پوستی (لازم است که راش غیرآلرژیک ناشی از آمپی سیلین از ازدیاد حساسیت تمایز داده شود).
• گوارشی: اسهال، انتروکولیت، التهاب زبان، سیاه شدن زبان، تهوع، کاندیدیاز دهانی، کولیت با غشای کاذب، التهاب دهان، استفراغ.
• هماتولوژی و انکولوژی: آگرانولوسیتوز، آنمی، افزایش سطح ائوزینوفیل، آنمی همولیتیک، ترومبوسیتوپنی ایمونولوژیک (ITP)، لکوپنی.
• کبدی: افزایش سطح سرمی آسپارتات آمینوترانسفراز.
• ازدیاد حساسیت: آنافیلاکسی.
• ایمونولوژی: واکنش شبه بیماری سرم.
• کلیوی: نفریت بینابینی.
• تنفسی: سوت تنفسی.
• متفرقه: تب.

تداخلات دارویی:

1. تحت تأثیر تأخیر در تخلیه معده
2. تغییر در فلور دستگاه گوارش
3. کاهش اثرات باکتریوسیدی وابسته به رشد باکتری
4. اختلال در پاسخ ایمنی در برابر عوامل باکتریایی
5. کاهش آستانه تشنج
6. واکسن وبا
7. غذا سرعت جذب آمپی‌سیلین را کاهش می‌دهد که ممکن است منجر به کاهش غلظت سرمی دارو شود. راهکار: در زمان ثابت و ترجیحاً با معده خالی (30 دقیقه قبل یا دو ساعت بعد از غذا) مصرف شود. به جز در بیمارانی که محدودیت دریافت مایعات دارند، هیدراتاسیون مناسب بیمار حفظ شود.

موارد منع مصرف:

• در صورت وجود سابقه آلرژیک به پنی سیلین ها نباید مصرف شود.

شرایط نگهداری:

1. فرآورده خشک را در دمای زیر 30 درجه سانتیگراد و دور از نور نگهداری نمائید.
2. توصیه می شود محلول های آماده برای تزریق عضلانی و تزریق مستقیم وریدی بلافاصله بعد از آماده سازی تزریق گردند.

نکات مهم:

• آمپی سیلین را باید با معده خالی مصرف کرد.
• در بیماران مبتلا به عیب کار کلیه به کاهش مقدار مصرف دارو نیازی نیست، مگر اینکه عیب کار کلیه شدید باشد.
• در صورت بروز اسهال، بدون مشورت پزشک از مصرف هرگونه داروی ضد اسهال باید خودداری کرد.
• در هنگام مصرف آمپی سیلین، از سایر روش های جلوگیری از بارداری نیز باید استفاده نمود.
• در صورتی که یک نوبت مصرف دارو فراموش شود، به محض یادآوردن آن نوبت باید مصرف شود، ولی اگر تقریباً زمان مصرف بعدی فرا رسیده باشد، از مصرف آن نوبت خودداری کرده ومقدار مصرف بعدی نیز نباید دوبرابر گردد.