نام های دیگر: قنطوریون، کوراق، گل تونکا، جوزجندم، گل عنبر، حسن یک اوتی، گل نان، گل نان روغنی، اجیله، عزیز الکبیر، جنتوریه مطوماغا (کبیر)، بمینون (صغیر)، گل بنک، جامع اللحم.
نوع گیاه: بوته
مزاج: گرم و خشک
نام خانواده: کاسنی
قسمت مورد استفاده: گل ها
مقدار و دستور مصرف: 4 الی 2 گرم روزی سه بار به صورت دم کرده.
ترکیب شیمیایی: اسید فسفریک – ملح منگنز ـ لعاب – پتاس – تانن – ماده ی سنتورین – ماده ای رنگی به نام سیانیدین و سیانیدول در حالت گلوکوزیدی.
مشخصات: گیاهی است از خانواده ی Compositae تیره ی فرعی Tubuliflora یک ساله یا دو ساله که بلندی آن چهل تا هفتاد سانتیمتر است. ساقه و برگهای آن پوشیده از تارهای پنبه ای به رنگ مایل به سفید میباشد. برگهای آن ریشه ای نیزه ای است. گلهای آن آبی و گاهی سفید میباشد طبق گل آن در انتهای ساقه ظاهر می شود در وسط آن گلهای کوچک و منظم ولی اطراف آن گل های درشت نامنظم و اغلب عقیم وجود دارد. میوه ی آن سفید است و به یک دسته تارهای حنایی رنگ منتهی می شود. این گیاه در تمام مناطق نیمکره ی شمالی پراکنده است و اغلب در مزارع غلات میروید در ایران در تمام مناطق کشور دیده میشود در منطقه ی البرز و اطراف ،تهران، بلوچستان ،خراسان کرمانشاه و بعضی شهرهای دیگر شناسایی شده است.
خواص:
- مقوی
- صفرا آور
- اشتها آور
- دافع بلغم
- دافع سودا
- آرام کننده
- درمان فلج
- درمان نفخ
- درمان انگل
- درمان صرع
- رفع خستگی
- محرک معده
- درمان استفراغ
- درمان ورم کلیه
- درمان هیستری
- درمان برونشیت
- درمان مسمومیت
- درمان مرض قند
- درمان سختی ادرار
- درمان ترک سیگار
- تقویت کننده معده
- درمان نیش عقرب
- درمان کزاز (بخور)
- درمان جوش دهان
- درمان سخت ادراری
- درمان قولنج (کولیت)
- کم کننده ترشح معده
- درمان تب (دمکرده)
- درمان بیماری های کبد
- درمان سردرد (با سرکه)
- درمان کم خونی دخترها
- تقویت کننده نیروی جنسی
- درمان آرتروز (با شراب سفید)
- درمان ضعف عمومی و نقاهت
- درمان بیماری های مفاصل (ریشه)
- درمان تاول دهان (مضمضه عصاره)
- درمان ضعف معده (اندام هوایی گیاه)
- درمان ریزش مو (شستشو با دم کرده)
- تقویت کننده بینایی (شستشو با جوشانده)
- درمان گسستگی ماهیچه کش آمدن عضلات
- درمان اختلالات شنوایی (چکاندن با آب ترب)
- درمان یبوست دائم (کوبیده دو گرم آن با عسل)
- درمان کمردرد (روغن کنجد جوشانده بمالید و تنقیه کنید)
- درمان یرقان (پودر آن با زرده تخم مرغ یا تخم آن با عسل)
- درمان ورم لوزه (غرغره با آب بارتنگ و تاجریزی و سیاه تیس و گل گندم)
- درمان کچلی (مو را با خوره گذاشتن بکنید و سپس از آن با عسل به صورت خمیر بمالید)
- با آب دم کرده ی گل آن روزی دو بار یعنی صبح و شب چشم را بشویید ورم ملتحمه ی چشم را درمان می کند.
- چهل گرم از خشک آن را در یک لیتر آب جوش به مدت نیم ساعت دم کنید، بعد آب آن را صاف کرده و هر صبح ظهر و شب یک فنجان بنوشید اثر تب بر دارد و برای رفع بیماری های کبد و یرقان مفید است.
- پانزده تا بیست گرم از گل آن را در یک لیتر آب بجوشانید و آب صاف کرده ی آن را به مرور بنوشید کم خونی را برطرف می کند مدر است و در موارد استسقاء مصرف می شود، تونیک، محرک و قاعده آور می باشد برای رفع سرماخوردگی و خشونت سینه اثر نرم کننده و تسکین دهنده سرفه دارد زردی یا یرقان را درمان میکند، درد مفاصل را تسکین میدهد.
مضرات:
- اسهال خونی
- سقط جنین (آب تازه آن)