نام های دیگر: گل آرونه، خیری صحرایی، عقربان، اربوره، ایسی کوتوزه، سرسند.
نوع گیاه: بوته
نام خانواده: نعناع
قسمت مورد استفاده: گل
مقدار و دستور مصرف: 4 الی 2 گرم روزی سه بار به صورت دم کرده. برای تهیه جوشانده اروانه، ۲۰ تا ۳۰ گرم گیاه خشک را در یک لیتر آب دم می کنند و در زمان مناسب میل می شود.
مشخصات: گل اروانه از تیره Hymenocrater می باشد و 21 گونه در جهان دارد. این گیاه از خانواده نعناع می باشد و دارای بوته هایی با پایه چوبی و پر شاخه با برگ هایی فشرده و دارای پهنک برگ تخم مرغی شکل با حاشیه دندانه دار است. این گیاه در فصل بهار با گل هایی به رنگ صورتی پررنگ تا ارغوانی ظاهر می شود، اوایل اردیبهشت ماه زمان گلدهی آن بوده و در ماه تیر خزان می کند. مطالعات داروشناسی روی گونه های این گیاه، خواص ضد باکتریایی، ضد انعقادی، ضد میکروبی، آنتی اکسیدانی، ضد سرطان و ضد دیابتی آن را اثبات می کند.
ترکیب شیمیایی: فلاونوئیدهای گیاه شامل (5 و 7 و 3 و 4 تتراهیدروکسی، 3 و 6 دی متوکسی فلاون 5 و 3 و 4 تری هیدروکسی، 6 و 8 دی متوکسی فلاون، 7 گلیکوزید، 5 و 7 و 3 و 4 تتراهیدروکسی، 6 متوکسی فلاون، 3 گالاکتوزید، پلی فنیل، روغن فرار (روغن فرار گیاه حاوی مقادیر زیادی کاریوفیلن، اکسید، پاچولی الکل و 1 و 8 سینئول)، اسیدهای مختلف، صمغ، موسیلاژ، املاح معدنی.
خواص:
- تب بر می باشد.
- مسکن قوی می باشد.
- مقوی اعصاب می باشد.
- درمان گیاهی نقرس است.
- مفید برای رفع بوی بد دهان.
- کمک به درمان سرماخوردگی.
- انسدادهای کبدی را باز می کند.
- برای کنترل دیابت بسیار مفید است.
- ضد رماتیسم و ضد اسپاسم عضلات است.
- برای درمان درد سینه مورد استفاده قرار می گیرد.
- درمان ناراحتی های پوستی مانند جوش ها و زخم ها.
- برای درمان رماتیسم مفصلی از این گیاه استفاده می کنند.
- برای رفع ورم های بدن خصوصا ورم دست و پا بکار می رود.
- جهت برطرف کردن خون مردگی بهترین داروی گیاهی است.
- دردهای شکمی در اثر خوردن سردی جات را به خوبی برطرف می کند.
- درمان گیاهی صرع می باشد و برای کاهش حملات صرع تجویز می شود.
- جهت خشک کردن رطوبت های رحمی از شیاف این گیاه استفاده می شود.
- مدر، معرق، مسهل و خلط آور بوده و دارای خاصیت سم زدایی بالایی است.
- نفخ معده را درمان می کند و برای تقویت سیستم گوارش خصوصا معده مفید می باشد.
- جهت درمان درمان درد چشم و شستشوی چشم استفاده می شود و ضد عفونی کننده چشم است.
- این گیاه را در پزشکی گذشته ایران به عنوان برطرف کننده زکام، التهاب، ضد نفخ، تب بر و همچنین به عنوان ادرارآور، بادکشن، مقوی عمومی و مسکن مورد استفاده قرار می گرفته است.