نام های دیگر: جز (جیز)، کوله کیش، هس، چوشت (چشت)، کوله حسن، من هاس، سیر سیرک، اوتو، عناب بری، آس بری، مورد اسفرم، ریحان القبور
نوع گیاه: بوته
مزاج: گرم و خشک
نام خانواده: سوسن
قسمت مورد استفاده: ریشه، ریزم، برگ
مقدار و دستور مصرف: 8 الی 4 گرم روزی سه بار به صورت دم کرده.
مشخصات: گیاهی است از خانواده ی Asparagaceae چند ساله بوته ای شکل و همیشه سبز باشاخههای چوبی سبز رنگ که بلندی آن پنجاه تا شصت سانتی متر رگهای آن که انش عابات کے وتاهی از گیاه میباشد و به شکل برگ درآمده ،پهن نوک تیز مثلثی و سبزرنگ است. گلهای آن کوچک به رنگ سبز کم رنگ و خوش بو میباشد که قسمتی از دم گل آنها به کلا دودها چسبیده است و در وسط آنها قرار دارد. میوه ی آن کروی، گوشت دار و کوچک به رنگ قرمز مرجانی است ساقه ی زیرزمینی و ریشه ی گیاه که بیشتر به عنوان دارو مورد استعمال است پس از خشک شدن به رنگ خاکستری مایل به زرد پوشیده از ریشکها و به قطر چند میلیمتر در بازار عرضه میشود. این گیاه در قسمت وسیعی از مناطق مختلف انگلیس و فرانسه و سایر نواحی اروپا و در ایران انتشار دارد در ایران در ارتفاعات کمتر از ۱۰۰۰ متر جنگلهای شمال و در درههای مرطوب کنار دریای خزر ،گرگان بندر گز لاهیجان اطراف ،رشت طوالش و آستارا به طور خودرو دیده می شود.
خواص:
- ادرارآور
- شادی آور
- درمان کبد
- درمان ورم
- درمان ورم
- درمان تشنج
- درمان یرقان
- درمان خفقان
- درمان استفراغ
- درمان یائسگی
- اشتها آور (دود)
- التیام دهنده زخم
- درمان تنگی نفس
- تقویت کننده معده
- تقویت کننده معده
- درمان اسهال مزمن
- درمان رفع سنگینی پا
- درمان خونریزی زهدان
- درمان کم خونی دختران
- درمان عرق زیاد (با مورد)
- درمان بواسیر (با صبر زرد)
- تنظیم کننده عادت دردناک
- تقویت کننده ورید سیاهرگ
- درمان خون دماغ (استنشاق)
- درمان زخم روده و اثنی عشر
- ترمیم شکستگی اعضاء (مالش)
- درمان سوختگی آتش (با آب آن)
- تقویت کننده قلب (همراه داشتن)
- تقویت کننده کلیه و دفع سنگ کلیه
- جلوگیری از سقط جنین (آویختن بر گردن)
- درمان تپش قلب (۳۵ گرم در آب سرد خوردن)
- درمان خونریزی ریوی (با توتون مثل سیگار کشیدن)
- درمان سوزش و سختی ادرار (با گلاب و یا با مصطکی)
- با برگ و میوه ی آن شیاف درست کنید و مصرف نمایید برای اخراج کرم معده نافع است.
- آب جوشانده ی آن را بنوشید مدرّ و اشتها آور است در موارد آب آوردن نسج ها، بیماریهای مجاری ادرار و کم خونی دختران جوان مفید می باشد.
- برگ و میوه ی آن را با هم بخیسانید و یا دم کنید بعد آب آن را با آب انگور مخلوط نمایید و بخورید. مدر است و برای رفع سختی ادرار و قطره قطره ادرار کردن که ناشی از رطوبت باشد مؤثر است برای خرد کردن سنگ مثانه و تقویت معده و کبد نافع است برای معالجه ی یرقان و اسهال مؤثر می باشد ترشح شیر را افزایش می دهد.
مضرات:
- مغز