نام های دیگر: کرنب، بقله الانصار، گرم، قمریت، کلم پیچ، کلم برگ.

نوع گیاه: بوته

نام خانواده: شب بو

مزاج: گرم و خشک، درجه 1- 2

قسمت مورد استفاده: کلیه اندام های گیاه (برگ ها و گل ها)

مصلح: سرکه، سکنجبین، روغن بادام، خردل، پختن آن با گوشت حیوانات جوان و فربه

مقدار و دستور مصرف: 100 الی 200 گرم روزی سه مرتبه همراه با غذا به صورت پخته یا خام

ترکیب شیمیایی تخم کلم: اسید پانته تونیک در آن وجود دارد. ویتامین ها: تخم کلم حاوی ویتامین C می باشد.

ترکیب شیمیایی: آب – پروتئین – چربی – هیدراتهای کربن – کلسیم – فسفر – آهن – – سدیم – پتاسیم – تیامین – رایبوفلاوین – نیاسین – مایروزین – ارسنیک – گوگرد. ویتامین ها: B _ B _ B _ B _ A و C در آن وجود دارد.

مشخصات: گیاهی است از خانواده ی Cruciferae، یک ساله و دو ساله که بیش از سی نوع مختلف دارد. برگهای آن پهن ناصاف، موج دار سبز و سفید است و برخی واریته های آن ساقه دار و بعضی بدون ساقه و پر برگ میباشد. میوه ی آن به صورت معده Silique یا خورجین دراز باریک و از دو سر نوک تیز است که دانه های گرد و ریزی در آن قرار گرفته اند. کلم از هزاران سال قبل کشت میشده است. درباره اینکه کلم قبل از کشت و استفاده در یونان و روم بومی کدام منطقه بوده، مطلبی در دست نیست این گیاه حدود ۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح از آسیای صغیر به اروپا راه یافته است. در قدیم برای کلم ارزش غذایی و دارویی زیادی قائل بودند. تئوفراست. دانشمند معروف درباره سه نوع کلم از جمله کلم پیچ کلم با برگهای صاف و کلم وحشی شرح داده است. بقراط حکیم مخلوط کلم با عسل را در درمان قولنج و اسهال مؤثر دانسته است. جالینوس دانشمند یونانی برعکس دانشمندان، دیگر خوردن کلم را توصیه نمی کند و بیشتر کاربرد موضعی آن را برای درمان بیماری ها توضیح داده است. دانشمندان زیادی طی قرون مختلف راجع به ارزش غذایی و درمانی کلم تحقیق کرده و همگی آن را دارای ارزش غذایی و دارویی خوبی دانسته اند. تحقیقات سال های اخیر در مورد کلب ادعاهای تجارب قدیم و دانشمندان را ثابت کرده است. گرچه امروزه کلم در بیشتر نقاط دنیا کشت و استفاده می شود ولی بزرگترین تولید کنندگان آن روسیه، چین، کره جنوبی، ژاپن و لهستان هستند. خرد نکردن و خنک نگه داشتن کلم از کاهش ویتامین C آن جلوگیری می کند. بهتر است کلم برگ را در کیسه پلاستیکی قرار داده و در یخچال نگهداری نمود. ویتامین C در بالاتر از ۸۰ درجه سانتیگراد از بین می رود، بنابراین بهتر است از پختن و زیاد حرارت دادن کلم برگ خودداری کرد. انواع کلم ها را می توان به صورت خام (مانند سالادها، شور و ترشی) یا پخته (در انواع غذاها) مصرف نمود. بهترین نوع کلم، سنگین به هم چسبیده و بدون لک است. برای نگهداری طولانی تر میتوان آن را به صورت دست نخورده داخل روزنامه پیچیده در کیسه پلاستیکی قرار داد و در کشوی یخچال کشوی میوه ها به مدت چند هفته نگهداری کرد. ترکیبات و خواص بیشتر کلم ها تا حد زیادی شبیه هم است؛ فقط کلم قرمز دارای لیکوپن و ترکیبات آنتوسیانینی است که آثار ضد سرطانی قوی تر و خواصی شبیه گوجه فرنگی دارد. ممکن است بعضی کلم ها آلوده به کرم باشند؛ در این صورت باید برگها را جدا کرده و به مدت ۱۵ دقیقه در آب نمک و یا آب و سرکه قرار داد. با این کار کرم جدا می شود و پس از شستشو با آب می توان کلم را استفاده کرد. حدود ۴۰۰ واریته کلم در دنیا وجود دارد که در سه گروه کلم های سبز، کلم های قرمز و کلم های سفید طبقه بندی می شوند. انواع کلم ها را میتوان هر روز مصرف کرد؛ فقط نباید در مصرف زیاده روی شود، چون باعث تحریک سرطان پستان شده و برای افراد دارای گواتر مضر است. اثرات ذکر شده توسط ابن سینا و مخزن الادویه در مورد کلم مشابه است و با اثرات گزارش شده امروز مطابقت دارد. در این آثار صراحتاً اشاره به گونه های مختلف کلم شده و حتی بهترین فصل مصرف آن را زمستان میدانند؛ چرا که نوع تابستانی آن بسیار نفخ راست و با معده سازگار نیست. در ایران هم بیشترین مصرف کلم در فصول سرد می باشد.

خواص:

1. ضد سم
2. نیروبخش
3. درمان سل
4. مانع سستی
5. درمان گواتر
6. درمان پیوره
7. درمان اگزما
8. درمان رعشه
9. درمان تشنج
10. درمان آرتروز
11. مشمع کبدی
12. دارای کلسیم
13. درمان لاغری
14. درمان واریس
15. موثر در زیبایی
16. درمان مالیخولیا
17. درمان پیل پایی
18. درمان کم خونی
19. تقویت کننده مو
20. درمان ورم روده
21. درمان بی خوابی
22. درمان مرض قند
23. درمان اسکوربوت
24. درمان خارش سر
25. درمان چربی خون
26. درمان پادرد (آش)
27. تصفیه کننده خون
28. دارای آنتی بیوتیک
29. درمان اسهال خونی
30. درمان چربی زیاد مو
31. تقویت بینایی (تخم)
32. درمان یبوست (تخم)
33. درمان خارش پوستی
34. موثر در زایمان راحت
35. درمان پرکاری تیروئید
36. درمان قولنج (با عسل)
37. درمان استسقاء (رژیم)
38. درمان مننژیت (ضماد)
39. زیاد کننده اسپرم (تخم)
40. زود به راه افتادن بچه ها
41. موثر در ساخت کاغذ PH
42. درمان چاقی (رژیم آب پز)
43. درمان درد زانو (آب، سوپ)
44. تقویت کننده نیروی جنسی
45. درمان مارگزیدگی (آب کلم)
46. درمان نیش حشرات (ضماد)
47. از بین برنده آثار شرابخواری
48. درمان سرفه مزمن (جوشانده)
49. درمان زردی (سوخته شکوفه)
50. مانع مستی و رفع اغماء مستان
51. درمان بزرگی شکم (کلم پخته)
52. ضد سرطان پستان، ریه و روده
53. درمان کک و مک (ضماد تخم)
54. موثر در گرفتگی صدا (جوشانده)
55. ضد آبستنی (شیاف بعد از جماع)
56. موثر در درمان شیمیایی شده ها
57. درمان زخم معده (آب خام ناشتا)
58. درمان انگل تنیا (10 گرم تخم آن)
59. درمان روماتیسم (شربت کلم قرمز)
60. درمان ‌میگرن (ضماد روی پیشانی)
61. درمان فشار خون (برگ پیچ با آبلیمو)
62. درمان اسید اوریک (شربت کلم قرمز)
63. درمان نقرس (با سرکه و حلبه، ضماد)
64. درمان عفونت کلیه (شربت کلم قرمز)
65. درمان برص (ضماد برگ با زاج و سرکه)
66. دارای ویتامین‌های K و C و B1 (گل کلم)
67. موثر در افزایش رشد قد و اختلالات در رشد قد
68. ضد انگل در بچه ها (شیره خام ۲۰ الی ۳۰ گرم)
69. درمان سوختگی آتش (شکوفه با سفیده تخم مرغ)
70. روغن دانه آن را در مصارف آرایشی به کار می‌رود
71. درمان راشیتیسم های ناشی از جذب اشعه رادیو اکتیو
72. درمان ضد سم افعی (تخم آن که با گوشت چرخ کرده باشند)
73. خوردن برگ تازه ی آن با سرکه ورم طحال را برطرف میکند.
74. آن را ضماد کنید. رعشه را درمان میکند زخم واریس را بهبود میبخشد.
75. با عصاره یا آب پخته ی آن در گلو قرقره کنید برای درمان دیفتری مؤثر است.
76. اگر خاکستر سوخته ی ریشه کلم را بخورید سنگ مثانه و کلیه را خرد می کند.
77. درمان سرطان (خصوصاً سرطان مری و لوزالمعده و روده بزرگ و سینه و معده و ریه)
78. آن را در شیر بپزید و روی جای درد ضماد کنید درد اعصاب صورت را تسکین میدهد.
79. هر روز ۱۰ گرم از آن را بکوبید و بخورید حالت تریاق و ضد سم دارد، ملین و مدر است.
80. هر روز آن را در آبلیمو خُرد کنید و بخورید. فشار خون و زردی یا یرقان را درمان میکند.
81. تازه ی آن را بکوبید و با سفیده ی تخم مرغ مخلوط کنید و بمالید. انواع سوختگی را درمان میکند.
82. اگر چند قطره از عصاره ی تازه ی آن را در بینی بچکانید برای پاک کردن و باز کردن دماغ خوب است.
83. آب جوشانده کلم قرمز را بنوشید گرفتگی صدا را برطرف می کند برای درمان بیماری ها ریوی مفید است.
84. آب دم کرده ی آن را بخورید مدر است و ترشح ادرار و حیض را زیاد میکند، نفخ معده را برطرف می سازد.
85. محرک و مقوی معده می باشد انگل های معده را نابود می سازد و اگر با ترمس خورده شود بهتر است و انگل های روده را خارج می کند.
86. اگر خاکستر سوخته ی ریشه کلم را با آرد شیلم به صورت شیاف درآورده و استفاده کنید، قاعده آور است، جنین را می کشد و سقط می کند.
87. آب تازه ی آن را بگیرید با عسل مخلوط کرده و روزی سه تا چهار قاشق سوپ خوری از آن را بخورید. برای نرم کردن سینه و آرام کردن سرفه نافع است.
88. آن را بکوبید و با سرکه مخلوط کرده و بگذارید بماند و شبها ضماد کنید و بخوابید. برص یا لکهای سفید بدن را برطرف میسازد اگزما و جرب را درمان میکند.
89. تازه ی آن را نرم بکوبید و با آرد جو ضماد کنید برای تحلیل ورمهای گرم و سرد و بلغمی و برای رفع سرخک مخملک باد سرخ و زخم سرطان مفید است.
90. برگ تازه ی آن را هر روز آب بگیرید و بیست تا سی گرم از آن را بخورید. انگلهای ه و روده را نابود میکند آن را میتوانید برای رفع انگل به اطفال هم بدهید.
91. آن را بکوبید و با آرد شنبلیله و سرکه ضماد کنید. برای درمان زخمهای عمیق و جلوگیری از توسعه ی آنها مفید است برای درد مفاصل و نقرس نیز مصرف می شود.
92. برای درمان ترک خوردگی ،پستان آن را در آبی که مخلوط با آب لیموترش باشد چند ساعت بخوابانید، بعد روی زخم بگذارید و محکم ببندید و روزی دو سه بار عوض کنید.
93. پخته ی آن را بخورید. ارتعاش را از بین میبرد خواب آور است مقوی چشم و بینایی میباشد، برای رفع برونشیت حاد و سرفه های مزمن نافع است قلب را تقویت میکند و ضد سرطان میباشد.
94. آن را با انجیر خشک مخلوط کرده بپزید و آب صاف کرده ی آن را با عسل قوام آورده و هر بار دو قاشق از آن را با آب گرم مخلوط کرده و بخورید گرفتگی صدا که از سردی و رطوبت باشد را درمان میکند.
95. رگه های سفت وسط برگ کلم را با تعدادی مغز بادام شیرین خرد شده بجوشانید تا دو سوم آبی کهریخته اید بخار شود سپس آن را صاف کرده مقداری نیشکر در آن حل کنید و هر روز صبح و عصر هر هربار یک فنجان از آن را بنوشید آسم یا تنگی نفس را درمان میکند.
96. برگ های سفت آن را اول بپزید بعد له کنید و تا گرم است بر موضع ضماد نمایید، بعد با پارچه ای پشمی روی آن را ببندید و روزی سه بار تکرار کنید سردردی که از ضعف ایجاد شده باشد و درد شدید نیمه ی سر یا میگرن، درد کمر تا زانو یا سیاتیک یا عرق النسا، نقرس، روماتیسم، فلج و رگ به رگ شدگی عضو را درمانمی کند.
97. از اثرات مهم انواع کلم میتوان به خاصیت ضد سرطانی آنها اشاره کرد که به خاطر ترکیباتی چون ویتامین C بتاکاروتن ایندول گلوکوزینولات ها و مواد متعدد دیگر و نیز خاصیت آنتی اکسیدانی و خنثی کنندگی رادیکالهای آزاد انهاست. این اثر بارها در تحقیقات کلینیکی به اثبات رسیده است. مطالعه ای که بر روی ۱۰۰۰ مرد انجام شد نشان داد افرادی که به طور مرتب از سبزیجات استفاده می کنند، احتمال ابتلا به سرطان پروستات در آنها ۳۵ درصد کاهش می یابد. همچنین ثابت شده زنانی که گیاهان خانواده کلم را به میزان زیاد مصرف می کنند احتمال ابتلا به سرطان سینه در آنها کاهش می یابد و این به دلیل وجود فیتونوترینت ها در برگ کلم است که به عنوان آنتی اکسیدانی قوی رادیکال های آزاد را خنثی می کنند. مطالعات دیگری نشان داده است افرادی که از سبزیجات به ویژه خانواده کلی بیشتر استفاده می کنند کمتر به سرطان کولون روده بزرگ مبتلا میشوند تحقیقات سال های اخیر نشان می دهد که ترکیبات موجود در مواد غذایی به خصوص گیاهان در کند کردن روند رشد سرطان مؤثر و دارای اهمیت است. به عنوان مثال مشخص شده که ایندول موجود در برگ کلم باعث تحریک آنزیم های خاصی شده و در نتیجه آزاد شدن گلوتاتیون افزایش می یابد و روند سرطان کند می شود. اسید فولیک و فولات موجود در کلم برای زنان حامله مفید است و از نواقص سیستم عصبی جنین جلوگیری می کنند. فولات همچنین در پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی مفید است؛ به همین دلیل توصیه می شود افرادی که یک بار سکته قلبی کرده اند، از کلم به خصوص کلم قرمز (به دلیل داشتن لیکوپن)، بیشتر استفاده کنند. در قدیم مردم فرانسه از عصاره شیره کلم برای رفع گرفتگی صدا استفاده می کردند. همچنین کلم پخته برای درمان سرفه های مزمن مفید است. مصرف کلم به بهبود کار دستگاه گوارش کمک میکند؛ چرا که ترکیبات گوگردی آن موجب ضد عفونی دستگاه گوارش میشود و نیز به دلیل داشتن فیبر (الیاف)، زیاد جهت رفع یبوست مفید است. تخم کلم ضد کرم بوده و مصرف روزانه ۳ قاشق شربت کلم کرم ها را دفع میکند خواص دیگر کلم به شرح زیر است، مصرف کلم باعث تصفیه خون میشود کلم دارای اثر خواب آور بوده و در کاهش سردرد مؤثر است. تخم کلم نیروی جنسی را افزایش میدهد. مصرف مداوم کلم باعث دفع سنگ های ادراری میشود. آب کلم در درمان زخم معده مؤثر است. کلم یک ضد میکروب و ضد ویروس قوی است؛ به همین دلیل بسیاری از آنها را کاهش داده و از بیماری های عفونی جلوگیری میکند. كلم متابولیسم بعضی داروها مانند استامینوفن را در بدن بهبود بخشیده و باعث تسریع اثر آنها می شود. گیاهان خانواده کلم به دلیل داشتن ایزوتیوسیانات ضد هلیکوباکتر پیلوری که مزاحم معده و مهمترین عامل سرطان معده است هستند. کلم تجمع چربی را در دیواره رگها از بین می برد پژوهش ها نشان داده است که چربی ها به صورت یکنواخت در دیواره رگها تجمع نمی یابند و بیشتر در پیچ و خم و یا محل چند شاخه شدن رگها جمع می شوند. در تحقیقات دیگری ثابت شده است پروتئینی که از تجمع پلاکهای چربی در دیواره عروق ممانعت می کنند. در این نواحی فعال نیست در گیاهان خانواده کلم موادی همچون سولفور وفان وجود دارند که باعث فعال شدن این پروتئین و در نتیجه جلوگیری از تجمع پلاکهای چربی در این نواحی می شوند. مصرف کلم قرمز در کاهش سرفه و بهبود آسم مفید است. مصرف کلم سفید برای افراد مبتلا به واریس سودمند است. كلم اشتها آور بوده و در گیاه درمانی در تسکین و درمان پیش از صد بیماری کاربرد دارد.

مضرات:

1. کبد
2. قلب
3. معده
4. صرع
5. واریس
6. آلزایمر
7. کابوس
8. درد رحم
9. مالیخولیا
10. فشار خون
11. آسم (زیاد)
12. زنان حامله
13. چاقی (خام)
14. گرم مزاجان
15. تیروئید (خام)
16. جوش صورت
17. سنگ اگزالیک
18. نقرس (خوردن)
19. ورم کیسه صفرا
20. جذب ویتامین c
21. سوءهاضمه (خام)
22. بزرگی شکم (خام)
23. قولنج (کولیت) روده
24. خارش پوست بواسیر
25. سقط جنین (شیاف گل)
26. افراد مبتلا به گواتر باید در خوردن کلم احتیاط کنند؛ زیرا گلیکوزینولات های موجود در گیاهان این خانواده به ایزوتیوسیانات تبدیل شده و از جذب ید توسط غده تیروئید جلوگیری میکنند. زیاده روی در مصرف کلم باعث نفخ شدید و افزایش فشار خون میشود. چون کلم اکثراً روی سطح زمین می روید باید به آلودگی های آن نظیر کرم کلم توجه نمود و قبل از مصرف آن را کاملاً تمیز کرد.