شناخت دارو: عبارت است از یک داروی خوراکی ضد دیابت است، این دارو باعث افزایش انسولین و ترشح آن در خون شده و از این طریق باعت کاهش قند خون می شود.
دسته دارویی:
- داروهای ضد دیابت
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- سولفونيل اوره ها با تحريك مستقيم ترشح انسولين از سلول هاي بتاي لوزالمعده، گلوكز خون را كاهش مي دهند. در طولاني مدت اين دارو ها حساسيت به انسولين را در بافت هاي محيطي مانند كبد، عضله، چربي و سلول هاي ديگر مانند مونوسيت ها و اريتروسيت ها افزايش مي دهند كه نتيجه آن كاهش گليكوژنوليز و گلوكونئوژنز دركبد است. كلرپروپاميد اثر مقادير جزئي هورمون آنتي ديورتيك را در بيماران مبتلا به ديابت بي مزه هيپوفيزي تقويت مي كند.
- جذب دارو از دستگاه گوارش كامل و سريع است، ولي غذا آن را به تأخير مي اندازد. نيمه عمر آن 36 ساعت است. متابوليسم كبدي دارو ناقص بوده و 20 درصد دارو به صورت تغيير نيافته دفع مي شود. متابوليت هاي دارو از راه ادرار دفع مي شوند.
اشکال دارو:
- قرص
مقدار مصرف صحیح:
- در ابتدا 100 میلی گرم و بر اساس نیاز افزایش می یابد و تا 500 میلی گرم در روز می رسد.
- مقدارمصرف: بزرگسالان: دیابت تیپ2 : خوراکی: دوز دریافتی کلرپروپامید متغیر است و برای هر بیمار برمبنای پاسخ دهی بیمار به داروتعیین می گردد. دوز اولیه: 250 میلی گرم روزانه در دیابت خفیف تا متوسط در بیمار دیابتی میانسال با شرایط پایدار، تیتراسیون: پس از 5 الی 7 روز از شروع، دوزهای روزانه بعدی را می توان در بازه های 3 تا 5 روزه، به میزان 50 تا 125 میلی گرم افزایش یا کاهش داد. دوز نگهدارنده: 100 الی 250 میلی گرم روزانه. بیماران با دیابت شدید ممکن است تا 500 میلی گرم روزانه نیاز داشته باشند. از مصرف دوزهای بالای 750میلی گرم خودداری شود.
- مقدار مصرف: سالمندان: دوز شروع را تا 100 تا 125 میلیگرم در سالمندان باید کاهش داد. پس از 5 تا 7 روز از شروع درمان، دوزهای روزانه بعدی را می توان در بازه های زمانی 3 الی 5 روزه به میزان 50 تا 125 میلی گرم افزایش یا کاهش داد. (تیتراسیون افزایشی آهسته تر در سالمندان مناسب تر است). مقدارمصرف: نارسایی کلیه: تنظیم دوز خاصی توسط سازنده توصیه نشده است. مقدار مصرف: در نارسایی کبد تنظیم دوز خاصی توسط سازنده توصیه نشده است. از آنجا که کلرپروپامید متابولیسم وسیع کبدی دارد دوزهای شروع و نگهدارنده در بیماران با نارسایی کبد، باید با احتیاط تجویز شود.
اثر دارو:
- پس از مصرف به سرعت ظاهر می شود و تا چند روز باقی می ماند.
قبل از مصرف دارو:
- در بیماران تیروئیدی و بیمارانی که از ناراحتی های طولانی مدت کبد و کلیه رنج می برند مصرف این دارو باید طبق نظر پزشک باشد.
عوارض جانبی دارو:
- هپاتیت , اسهال , سردرد , تهوع , گیجی , استفراغ , کهیر , بی اشتهایی , نارسایی کبدی , خارش , زردی , افزایش وزن , کاهش قند خون , آنمی آپلاستیک , آگرانولوسیتوز , آنمی همولیتیک , کاهش گلبول های سفید خون , درماتیت , حساسیت پوست به نور , افزایش ائوزینوفیل , واکنش شبه دی سولفیرام , احساس گرسنگی , پورفیری کبدی , سندروم ترشح نامناسب هورمون آنتی دیورتیک.
تداخلات دارویی:
- سیتاگلیپتین , تیروتروپین آلفا , پگ اینترفرون آلفا 2بی , پتاسیم فسفات وریدی , آلوپورینول , رانیتیدین , ریفامپین , سایمتیدین , فلوکونازول , میکونازول , وارفارین , وریکونازول , کلرامفنیکل , پروبنسید , کربوسیستئین , میتی گلیناید , اینوتوزوماب , جمتوزومب , گرپافلوکساسین , آمینولوولینیک اسید خوراکی , کاناگلیفلوزین , لوماکافتور / ایواکافتور , آمینولوولینیک اسید موضعی , بندروفلومتازید , اوریکما لانگیفولیا- تونگات الی , ورینوستات , کانابیدیول , آلکلومتازون , آمینوهیپورات سدیم , فلوران درنولید.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، اين دارو در موارد زير نبايد مصرف شود: اسيدوز، سوختگي شديد، اغماي ديابتيك، كتواسيدوز ديابتيك، اغماي غير كتونيك، كتواسيدوز ديابتيك، اغماي غير كتونيك هيپراسمولار، شرايطي كه باعث تغيرات زياد قندخون مي شوند، شرايطي كه نياز به انسولين را به سرعت تغيير مي دهند، شرايط ايجاد كننده كاهش قند خون، بيماري هاي كبدي و كليوي، پورفيري و نارسائي احتقاني قلب.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- افرادی که دچار افزایش قند خون هستند، باید از غذاهایی که حاوی چربی کمتری است استفاده کنند.
- در شرايطي مانند انفاركتوس ميوكارد، اغماء عفونت، تروما، در جراحي و دوران بارداري بايد به طور موقت، انسولين جايگزين سولفونيل اوره ها شود.
- در شرايط افزايش قند خون (مانند تغييرات هورمون هاي جنسي در زنان، تب بالا، عفونت پركاري آدرنال و استرس هاي رواني) ممكن است افزايش مقدار مصرف دارو با تغيير آن به انسولين مورد نياز باشد.
- در پركاري تيروئيد، منترل قند خون مشكل تر بوده و ممكن است نياز به افزايش مقدار مصرف دارو باشد.
- مصرف دارو در افراد مسن، به دليل نيمه عمر طولاني توصيه نمي شود.
- آلرژي به سولفنيل اوره ها، سولفوناميدها و تيازيدها را بايد مورد توجه قرار داد.
- با تغيير رژيم غذايي فعاليت بدني و بيماري، ميزان قند خون و برنامه درماني تغيير مي كند.
- دارو به همراه صبحانه مصرف شود.