شناخت دارو: عبارت است از پاروکستین از دسته داروهای ضد افسردگی است که در کنترل علائم افسردگی مثل ترس، وسواس و پریشانی به کارگرفته می شود.
دسته دارویی:
- مهارکننده های باز جذب سروتونین
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- پاروکستین با مهار اختصاصی برداشت مجدد سروتونین توسط غشای سلول عصبی پیش سیناپسی که منجر به افزایش غلظت سیناپسی آن در سیستم عصبی مرکزی می گردد ، اثر خود را اعمال می کند.پاروکستین یک داروی ضد افسردگی از گروه مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)می باشد. داروی پاروکستین متابولیت فعال ندارد و در بین SSRI ها بالاترین اثر را بر روی گیرنده های سروتونین دارا می باشد.بدنبال تجویز خوراکی پاروکستین ،جذب آهسته ولی کامل صورت می گیرد. پاروکستین در تمام بدن حتی در سیستم عصبی مرکزی توزیع می گردد و تنها 1% در پلاسما باقی می ماند.
- 95% به پروتئین های پلاسما متصل می شود. متابولیسم بطور گسترده و در کبد صورت می گیرد.
- 64% مقدار مصرفی خوراکی (30mg) از طریق ادرار (2% ترکیب اصلی و 62% متابولیت ) و 36% از طریق مدفوع دفع می گردد.
- نیمه عمر پاروکستین 21-24 ساعت می باشد.
اشکال دارو:
- قرص
مقدار مصرف صحیح:
- 20 الی 60 میلی گرم که طی 1 مرحله در روز می باشد.
- برای درمان افسردگی: مقدار اولیه: 20mg خوراکی یکبار در روز (قبل یا بعد غذا، معمولاً صبح ها)، مقدار نگهدارنده:20 تا 50 mg خوراکی یکبار در روز (قبل یا بعد غذا، معمولاً صبح ها). تغییر مقدار مصرفی: ممکن است 10 mg در هر نوبت با حداقل فاصله زمانی یک هفته افزایش داشته باشد.
- قرص های پیوسته رهش: مقدار اولیه: 25 mg خوراکی یکبار در روز (قبل یا بعد غذا، معمولاً صبح ها). تبدیل: 30 mg قرص معمولی معادل 37.5 mg قرص آهسته رهش می باشد. مقدار نگهدارنده: مقدار اولیه می تواند تا 62.5 mg در روز افزایش پیدا کند. تغییر مقدارمصرفی: ممکن است 12.5mg در هر روز با حداقل فاصله زمانی یک هفته افزایش یابد. قرص های آهسته رهش باید بصورت کامل بلعیده شوند، شکسته و جویده نشوند.
اثر دارو:
- 1 الی 2 هفته پس از مصرف ظاهر می شود و به مدت 24 ساعت باقی می ماند.
قبل از مصرف دارو:
- مواردی مثل مشکلات قلبی، اختلالات مزمن کبد و کلیه، سابقه حملات تشنجی و غش را با پزشک خود در میان بگذارید.
عوارض جانبی دارو:
- تهوع , خشکی دهان , یبوست , کاهش اشتها , گیجی , تاری دید , اسهال , ضعف , گز گزاندامها , ناتوانی جنسی , اضطراب , حالت خواب آلودگی , لرزش , تعریق , کاهش میل جنسی.
تداخلات دارویی:
- آتوموکستین , آمی تریپتیلین , آکاربوز , اپرپیتانت , اتوسوکسیمید , ارگوتامین سی , ایپراتروپیوم بروماید , بوپروپیون , پروپافنون , پروپرانولول , ترازودون , ترانیل سیپرومین , تریمی پرامین , تولترودین , تیوریدازین , سیبوترامین , گالانتامین , مکلوبماید , وارفارین , کارودیلول , پرفنازین , پیریدوستیگمین , پیموزاید , تامسولوسین , دوکسپین , زولپیدم , فلوتیکازون پروپیونات , گرانیسترون , گلی بنکلامید , گلی کلازید , متوپرولول , ونلافاکسین , کلوزاپین , متیلن بلو , لیراگلوتاید , فنتانیل , بیزوپرولول , برکسی پیپرازول , سیکلوبنزاپرین , پگ اینترفرون آلفا 2بی , آسپرین , بوپرنورفین , پروکائین آمید , اسپارفلوکساسین , آلفنتانیل , سوفنتانیل , راساژیلین (رازاگیلین) , پالونوسترون , دولاسترون , پتیدین , تاپنتادول , رمی فنتانیل , آپیکسابان , فنیل پروپانولامین , مفلوکین , اینداپامید , بوتورفانول , آرسنیک تری اکساید , تروپیسترون , لورکاسرین , تیپراناویر , الیگلوستات , بوپروپیون + نالترکسون , دکس فن فلورامین , دس ونلافاکسین , میلناسیپران , نبیوولول , وراپاکسار , 5-هیدروکسی تریپتوفان , لوومیلناسیپران , راموسیروماب , پیتولیسانت , لاسمیدیتان , نتوپیتانت.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، مصرف همزمان با مهارکننده های مونوآمین اکسیداز, مصرف همزمان با پیموزاید , مصرف همزمان با تیوریدازین.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- بهتر است در کارهایی که احتیاج به دقت و تمرکز دارند از مصرف این دارو خودداری کنید چون موجب خواب آلودگی می شود.
- در مصرف پاروکستین بیماران دارای اختلالات افسردگی شدید (MDD)، هم بزرگسالان و هم کودکان، ممکن است وخیم تر شدن وضعیت افسردگی و یا افزایش تمایل به خودکشی یا تغییرات رفتاری غیرطبیعی را تجربه کنند.
- پاروکستین در بیماران دارای افسردگی دوقطبی با احتیاط فراوان تجویز شود.
- داروی پاروکستین در بیماران با سابقه مانیا با احتیاط فراوان تجویز شود.
- در صورت بروز تشنج مصرف داروی پاروکستین باید قطع گردد.
- کاهش غلظت یون سدیم پلاسما در درمان با SNRIs و SSRIs از جمله پاروکستین با شیوع بالایی رخ می دهد. این کاهش غلظت یون سدیم پلاسما در نتیجه سندروم ترشح نامناسب هورمون ضد ادراری (SIADH) بروز می کند.
- بیماران مصرف کننده پاروکستین باید آگاه باشند که با مصرف همزمان داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی و آسپیرین و دیگر داروهای ضدانعقاد خون ، امکان خونریزی وجود دارد.