کاربر

ویتامین ب 9 یا فولیک اسید (Folic Acid)

بیماری ها ، داروها ، تشخیص ، درمان و ...

شناخت دارو: عبارت است از فولیک اسید نوعی ویتامین B ویتامبن ب 9 می باشد که به طور معمول در غذاهایی همچون جگر، خانواده لوبیا، نخود فرنگی، عدس، پرتقال، فرآورده های حاوی گندم کامل، مارچوبه، چغندر، کلم بروکلی، کلم بروکسل و اسفناج یافت می شود. اسید فولیک به تولید سلول های جدید بدن کمک می کند و همچنین از تغییراتی در DNA که ممکن است منجر به سرطان گردد؛ جلوگیری می کند. به عنوان یک دارو اسید فولیک به منظور درمان کمبود این ویتامین در بدن و همچنین درمان برخی از انواع کم خونی ناشی از کمبود آن در بدن استفاده می شود. اسید فولیک گاهی در ترکیب با سایر داروها برای درمان کم خونی فقر آهن استفاده می شود. با این وجود این دارو کمبود ویتامینB12  در بدن را درمان نمی کند و از آسیب نخاعی احتمالی در نوزاد مادرانی که دچار کمبود ویتامین  B12هستند جلوگیری نخواهد کرد. کمبود فولیک اسید در بدن موجب بروز التهاب لثه، کاهش اشتها،کاهش رشد، نقص لوله عصبی در نوزادان، تنگی نفس و التهاب زبان می گردد. همچنین کمبود آن ممکن است باعث اسهال، تحریک پذیری، فراموشی و کاهش حافظه شود. مهم ترین نشانه های کمبود این ویتامین در بدن کم خونی های مگالوبلاستیک و ماکروستیک و التهاب زبان است. عواملی که باعث کمبود این ویتامین در بدن می شوند، شامل بیماری های مزمن کبد و روده ی کوچک، استرس های طولانی، عفونت ها، بعضی مشکلات متابولیسم مادرزادی و یا مصرف طولانی مدت بعضی داروها از جمله ضد تشنج ها، ضد بارداری ها و گلوکوکورتیکوئیدها می باشد.

دسته دارویی:

  • مکمل غذایی

فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:

  • اسید فولیک، به عنوان یک ماده بیو شیمیایی غیر فعال، به وسیله دی هیدروفولات ردوکتازتبدیل به اسید تتراهیدروفولیک و متیل تترا هیدرو فولات می شود. این ترکیبات وارد سلول ها شده و برای تولید گلبول های قرمز، سنتز نوکلئیک اسیدهای پورین و تیمیدیلات، متابولیسم اسیدهای آمینه مورد استفاده قرار می گیرد.
  • اسید فولیک با استفاده از ویتامین ب 12 به عنوان یک کوفاکتور می تواند سطح هموسیستئین بالا را با متیلاسیون دوباره هوموسیستین به متیونین به وسیله متیونین سنتاتاز به حد طبیعی برگرداند. این ویتامین برای تشکیل کوآنزیم های دخیل در سیستم های متابولیک لازم می باشد. (سنتز پورین و پیریمیدین مورد نیاز برای تولید گلبول های قرمز خون). همچنین تولید پلاکت را در کم خونی ناشی از کمبود فولات تحریک می کند. در سمیت با متانول از طریق فراهم سازی کوآنزیم برای فولات دهیدروژناز حذف اسید فرمیک را افزایش می دهد.
  • اسید فولیکدر بدن به کوآنزیم های مختلفی تبدیل می شود که مسئول واکنش های متابولیسمی مختلف درون سلولی هستند. عمدتاً تبدیل هوموسیستئین به متیونین، تبدیل سرین به گلیسین، سنتز تیمیدیلات، متابولیسم هیستیدین، سنتز پورین ها، سنتز نوکلوپروتئین ها و حفظ خون سازی طبیعی نیازمند فولات از منابع بیرونی است، اسید فولیک پیش ساز اسید تتراهیدروفولیک است که به عنوان کو فاکتور برای واکنش های انتقال کربن عمل کرده و در بیوسنتز پورین ها و تیمیدیلات های اسیدهای نوکلئیک عمل می کند.
  • جذب: در بخش پروگزیمال روده کوچک. شروع اثر:در مصرف خوراکی 0.5 تا 1 ساعت. متابولیسم: کبدی، دفع: ادراری.

اشکال دارو:

  • قرص، آمپول

مقدار مصرف صحیح:

  • بزرگسالان:به عنوان مکمل غذایی نیاز روزانه بدن مردان: 400 میکرو گرم در روز زنان: 400 الی 800 میکروگرم در روز. زنان باردار: 600 میلی گرم در روز، زنان شیرده: 500 میکروگرم در روز، حد بالای دریافت روزانه: 1 میلی گرم در روز، پیشگیری از ضایعات لوله عصبی:  زنان با احتمال باروری: 400 میکروگرم در روز روزانه، زنان باردار: 600 میکروگرم در روز، زنان با خطر بالا یا سابقه خانوادگی نقص لوله عصبی: 4 میلی گرم در روز کمبود فولیک اسید: 4 الی 1 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی یا تزریقی، مسمومیت با متانول: 50 الی 75 میلی گرم به صورت وریدی هر 4 ساعت به مدت 24 ساعت کودکان. نیاز روزانه بدن: 0 الی 6 ماهه: 65 میکروگرم در روز. 7 الی 12 ماهه: 80 میکروگرم در روز. 1 الی 4 سال: 150 میکروگرم در روز.4 الی 9 سال: 200 میکروگرم در روز. 9 الی 14 سال: 300 میکروگرم در روز 14 الی 18 سال: 400 میکروگرم در روز. حد بالای دریافت روزانه در سنین 1 الی 4 سال: 300 میکروگرم در روز حد بالای دریافت روزانه در سنین 4 الی 8 سال: 400 میکروگرم در روز. کمبود فولیک اسید: نوزادان: 15 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم در روز یا 50 میکروگرم در روز به صورت خوراکی یا تزریقی. کودکان1 تا 10 ساله: ابتدا 1 میلی گرم در روزو سپس 0.1 الی 0.4 میلی گرم در روز. مسمومیت با متانول: 1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن هر 4 ساعت به مدت 24 ساعت.

عوارض جانبی دارو:

  • تهوع ، گیجی ، بثورات جلدی ، افسردگی ، خس خس سینه ، ضعف ، تب ، بی اشتهایی ، خارش، کاهش تمرکز ، نفخ ، ناراحتی عمومی ، تنگی نفس ، درد معده ، اختلالات خواب ، تحریک پذیری ، طعم تلخ یا ناخوشایند در دهان، احساس هیجان ، قرمزی پوست ، مشکل در تنفس ، تورم صورت، لب، زبان یا گلو ، سفتی قفسه سینه.

تداخلات دارویی:

  • سولفاديازين، سولفاسالازین ، اتوسوکسیمید ، اکس کاربازیی ، پانکراتین ، پریمیدون ، فنوباربیتال ، فنی توئین ، روفینامید ، اتوتوئین ، مانی تولین ، تریامترن ، دی والپروئکس سدیم ، سولفادوكسين ، سولفینوکسازول ، مقوباربیتال ، پانکرلیپاز ، فلورواوراسیل، کولستیپول ، والپروئیک اسید، فسفتیتویین ، قلیامات ، اسلی کار بازبین استات ، لاموتریژین ، متوترکسات ، کاپسیتابین ، کاربامازپین، کلستیرامین ، تری متوپریم ، پریمتامین ، فلوکسوریدین ، رالتی ترکسید.

موارد منع مصرف:

  • ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، احتیاط در بیماران با تومورهای وابسته به فولات.

شرایط نگهداری:

  • در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.

منابع مهم ویتامین ب9:

  • سبزیجات تازه خصوصاً سبزیجات پهن برگ، کلم بروکلی، مرکبات، جوانه گندم، مغزیجات (پسته، بادام، فندق، گردو)، لوبیا چیتی، سویا، لوبیا چشم بلبلی، موز، گوجه فرنگی، سبزیجات پهن برگ، عدس، بامیه، گل کلم، چغندر، ذرت، هویج، جگر خام.

بیماری های مرتبط با کمبود ویتامین ب9:

  • کم خونی مگالوبلاستیک که باعث ضعف می شود، خستگی مفرط، اختلال در تمرکز، کج خلقی، سردرد، تپش قلب، تنگی نفس، زخم های باز در دهان، تغییر در پوست، مو یا رنگ ناخن دست، کمبود فولات در زنان باردار منجر به نقص لوله ی عصبی نوزاد، مانند اسپاینا بیفیدا، می شود.

نکات مهم:

  • در صورت وجود سابقه واکنش های حساسیتی به اسید فولیک، نباید از این دارو استفاده کنید. درخصوص بی خطر بودن مصرف اسید فولیک در هر کدام از شرایط زیر با پزشک خود مشوت نمایید: بیماری کلیوی (یا اگردیالیزی هستید)؛ کم خونی همولیتیک، کم خونی پرنشیوز (ناشی از ویتامین ب12)، کم خونی با علت نامشخص، ابتلا به یک عفونت خاص،مصرف الکل.
  • اسید فولیک را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید. از مصرف مقادیر بیشتر از مقدار توصیه شده پرهیز نمایید.
  • مکمل های اسید فولیکرا با یک لیوان آب و همراه با غذا یا بدون آن مصرف نمایید.
  • دوز مورد نیاز بیمار ممکن است بسته به سن بیمار و وضعیت بارداری و تغذیه متفاوت باشد.
  • مصرف بیش از مقدار تجویزی توصیه نمی شود.
  • حتی اگر قصد بارداری ندارید، به طور معمول باید روزانه 0.4 میلی گرم (400 میکروگرم) اسید فولیک مصرف کنید.
  • کمبود فولیک اسیددر افرادی که به طور مرتب الکل مصرف می کنند، یا مبتلا به بیماری التهابی روده یا بیماری سلیاک هستند، نسبتاً رایج است.
  • اسید فولیک تزریقی به صورت عضلانی، زیر پوستی یا وریدی قابل استفاده است.
error: محتوا محافظت شده می باشد.