نام های دیگر: جزر، گزر، زردک (فرنگی)، پرتقال فقرا.

نوع گیاه: بوته

مزاج: گرم و تر، درجه 2- 1

نام خانواده: جعفری یا چتریان

مصلح: انیسون، ادویه گرم، روغن زیتون

قسمت مورد استفاده: ریشه، میوه و دانه

مقدار و دستور مصرف: ریشه آن را به مقدار 10 الی 5 گرم روزی سه بار به صورت دم کرده.

ترکیب شیمیایی (میوه): کاروتین، هیدروکاروتینف املاح، پکتین، ویتامین ها، آسپاراژین.

ترکیب شیمایی (دانه): کمی روغن فرار، روغن ثابت، ویتامین های A,B,C، فیتوسترین، آنزیم ها، آسپاراژین، لسیتین، گلوتامین.

مشخصات: هویج، گیاهی است علفی، دو ساله با ریشه ای راست و متورم، برگ های آن متناوب، منتهی به غلاف و منقسم به بریدگی های زیاد و باریک است. گل های هویج، کوچک و سفید رنگ اند که به صورت چتر مرکب گرد هم آمده اند، در قاعده چتر اصلی براکته های باریک نخی شکل و بلند و منشعب وجود دارد. قسمت مورد استفاده گیاه، ریشه و میوه است، میوه ها از دو مریکارپ متصل به هم و پوشیده از تارهای قلاب مانند تشکیل شده اند. هویج در اثر پرورش زیاد طی سالیان دراز تغییراتی کرده و از نظر اندازه، رنگ، طعم، مواد و خواص به اشکال مختلف در آمده است. همچنین پیدایش هویج از ایران و افغانسان گزارش شده است. در ابتدا هویج را برای استفاده از اسانس برگ و دانه های آن می کاشتند. دانه های هویج دو تا سه هزار سال قبل از میلاد مسیح در سوئیس و آلمان پیدا شده است. گزارش های اولیه از وجود هویج هایی به رنگ بنفش خبر می دهد، ولی بعداً با رنگ های متنوع زرد، قرمز و نارنجی در نقاط مختلف جهان گزارش شده است.

خواص:

1. قابض
2. مسکن
3. صفرابر
4. شیرافزا
5. اشتها آور
6. دافع بلغم
7. درمان آسم
8. درمان پیوره
9. درمان انگل
10. درمان ارومی
11. درمان نقرس
12. درمان خنازیر
13. درمان یبوست
14. درمان استسقاء
15. درمان ورم لوزه
16. درمان خستگی
17. درمان زرد زخم
18. زیاد کننده بزاق
19. دافع سموم خون
20. درمان شاش بند
21. درمان فشارخون
22. درمان بی خوابی
23. درمان کم خونی
24. درمان مسمومیت
25. درمان مرض قند
26. درمان قند خون
27. درمان راشیتیسم
28. درمان روماتیسم
29. درمان درد روده
30. درمان ورم روده
31. درمان کم خونی
32. تقویت‌کننده قلب
33. درمان اسکوربوت
34. درمان آلبومینوری
35. قلیایی کننده خون
36. درمان شب کوری
37. التیام دهنده زخم
38. درمان درد ساق پا
39. قلیایی کننده خون
40. درمان چربی خون
41. درمان سرفه مزمن
42. درمان یرقان (آب)
43. درمان حصبه (آب)
44. تقویت کننده نطفه
45. تصفیه کننده خون
46. درمان سکته مغزی
47. درمان آمفیزم ریوی
48. درمان عفونت روده
49. درمان خارش پوست
50. موثر در زیبایی نوزاد
51. درمان برفک دهان
52. درمان نازایی مردان
53. درمان کلسترول بالا
54. درمان گرفتگی صدا
55. درمان یرقان نوزادی
56. درمان سخت ادراری
57. درمان ورم پروستات
58. برطرف کننده عطش
59. تقویت کننده اعصاب
60. درمان تصلب شرایین
61. درمان سوزش پوست
62. درمان ‌دل ‌درد (پخته)
63. درمان هپاتیت کبدی
64. موثر در زایمان ‌راحت
65. دارای انسولین گیاهی
66. درمان پرکاری تیروئید
67. درمان سوختگی (ضماد)
68. تنظیم‌ کننده اعمال روده
69. ادرار آور (دم کرده تخم)
70. درمان ورم بیضه (ضماد)
71. تسریع در برنزه شدن بدن
72. درمان اگزما (ضماد پخته)
73. باز کننده عروق کرونر قلب
74. تقویت کننده نیروی جنسی
75. درمان بیماری های قاعدگی
76. درمان‌لاغری (آب آن ناشتا)
77. درمان اسهال (خام یا سوپ)
78. درمان گرفتگی صدا (با شیر)
79. درمان قطره قطره شدن ادرار
80. موثر در زخم روده و اثنا عشر
81. درمان اسید اوریک (آب ناشتا)
82. درمان بی اختیاری ادرار (تخم)
83. موثر در زیبایی صورت خانم ها
84. پیشگیری از سنگ کیسه صفرا
85. دارای کلسیم و پتاسیم و کبالت
86. درمان سرماخوردگی (پخته ناشتا)
87. درمان لاغری صورت های خشک
88. تقویت کننده و افزایش قدرت بدنی
89. درمان چسبندگی پلاکت های خون
90. موثر در درمان بیماران دوره نقاهت
91. درمان شیمیایی شده ها (شیر هویج)
92. درمان بیماری ناشی از اشعه رادیواکتیو
93. درمان نفخ (دم کرده تخم هویج وحشی)
94. درمان ورم طحال (پرورده هویج در سرکه)
95. درمان ‌ریزش‌ مو (روزی یک لیوان آب آن)
96. درمان سوء هاضمه (جوشانده ۵ گرم تخم)
97. درمان بیماری های کبد (خصوصاً با آرتیشو)
98. درمان ‌بیماری های دل و آبسه (ضماد گرم)
99. درمان زخم معده و تقویت کننده معده (مربا)
100. از خنثی کننده خطرات نیکوتین سیگار است
101. تقویت کننده حس چشایی و بویایی و بینایی
102. دارای ویتامین B6 و دارای نمک های معدنی
103. موثر در خرمایی شدن موی جنین (مصرف زیاد)
104. درمان سرطان ها (خصوصاً سرطان سینه و ریه و لوزالمعده)
105. درمان سیاهی زیر چشم (روزی ۳ لیوان از آن و آب جعفری)
106. درمان خارش گلو (2 الی 3 نوبت در روز شربت آن را بنوشید)
107. درمان واریس (روزی ۱۵ گرم خام رنده کنید و قبل یا بعد از غذا میل کنید)
108. درمان انگل روده (۸ روز ناشتا به صورت رنده شده بخورید و تا ظهر چیزی نخورید)
109. درمان سنگ کلیه (تخم آن + تخم شلغم در ترب خالی بریزید و در آن را بگذارید و در آتش بپزید)
110. درمان حساسیت روده بچه‌ها (شیر بچه‌ها را قطع کنید و آن را تمیز کنید و سوپ درست کنید و جانشین شیر سازید).
111. هویج و میوه ای آن خواص ادرار آوری دارند که اثر میوه ها قویتر است، میوه هویج مقوی معده و ضد نفخ است. ماسک تهیه شده از له شده هویج، برای طراوت پوست مانند میوه جاتی نظر توت فرنگی عمل می کند، بنابراین در فصولی که اینگونه میوه ها در دسترس نباشند، جایگزین خوبی برای آنها است. برای به دست آوردن اثرات ذکر شده یک تا دو عدد هویج در روز یا روزانه یک لیوان آب هویج مصرف شود.

مضرات:

1. نفخ
2. صرع
3. سوء هاضمه
4. سنگ اگزالیک
5. ورم معده (خام)
6. قولنج (کولیت) روده
7. عدم جذب ویتامین C
8. حساسیت شدید عصبی (ترک بعد از مصرف زیاد آن)
9. مصرف ریشه هویج در ایام بارداری و شیردهی نباید تجویز گردد.
10. دانه هویج نباید در زمان حاملگی و شیردهی مورد استفاده قرار گیرد، مصرف زیاد دانه هویج ممکن است باعث پرفشاری خون، مشکلات قلبی و یا تداخل با اثر هورمون ها شود.
11. خود هویج عارضه ای ندارد؛ ولی میوه های آن را باید با احتیاط مصرف کرد، چون هویج از خانواده چتریان بوده و در این خانواده، به خصوص دانه انواع وحشی، ممکن است به علت وجود فورانوکومارین ها ایجاد مشکلاتی کنند.