شناخت دارو: عبارت است از میتوتان مشتقی از حشره کش د.د.ت است که به صورت اختصاصی تولید هورمون توسط سلول های کورتکس آدرنال را مهار می کند. میتوتان به صورت خوراکی برای درمان تومورهای آدرنوکورتیکال و سندروم کوشینگ استفاده می شود.
دسته دارویی:
- آنتی نئوپلاستیک
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- مکانیسم بیوشیمیایی درمانی میتوتان نامشخص است. احتمالاً تعدیل متابولیسم محیطی استروئیدها و سرکوب مستقیم کورتکس آدرنال مکانیسم اثر آن است.
- میتوتان یک داروی شیمی درمانی خوراکی است که برای درمان کارسینوما قشر آدرنال فانکشنال و غیر فانکشنال که امکان جراحی آن وجود ندارد استفاده می شود. میتوتان بدون تخریب سلولی، آدرنال را مهار می کند. تجویز آن موجب تغییر متابولیسم خارج آدرنالی کورتیزول در مردان می شود که منجر به کاهش 17-هیدروکسی کورتیکواستروئید می شود. اگرچه سطح کورتیکواستروئیدهای پلاسمایی کم نمی شود. میتوتان تولید 6-بتا هیدروکسیل کورتیزول را افزایش می دهد.
- جذب: حدود 40%، زمان رسیدن به حداکثر غلظت پلاسمایی: 3 الی 5 ساعت، اتصال به پروتئین: 6%، توزیع: به طور گسترده و عمدتاً در بافت چربی، نیمه عمر: 18 الی 159 روز، متابولیسم: کبدی و کلیوی. عمدتاً به متابولیت محلول در آب تبدیل می شود. دفع: در تجویز خوراکی 10% آن از ادرار و در تجویز وریدی 25% آن به صورت متابولیت محلول در آب از ادرار دفع می شود. مقدار کمی از صفرا دفع می شود. بقیه در بافت ها ذخیره می شود.
اشکال دارو:
- قرص
مقدار مصرف صحیح:
- بزرگسالان: کارسینومای آدرنال: شروع با 2 تا 6 گرم در روز به صورت خوراکی منقسم در 3 تا 4 دوز سپس افزایش به 9 الی 10 گرم در روز به صورت منقسم در 3 تا 4 دوز، سندرم کوشینگ (فاقد تاییدیه FDA)، شروع با 1.5 گرم در روز به صورت منقسم در 3 تا 4 دوز. از 3 گرم هر هشت ساعت بیشتر نشود. دوز نگهدارنده: 500 میلی گرم دو بار در هفته تا 2 گرم در روز.
- کودکان: کارسینومای آدرنال (فاقد تأییدیه FDA) 1 تا 2 گرم در روز به صورت خوراکی در دوزهای منقسم. می توان تدریجاً تا حداکثر 5 تا 7 گرم در روز افزایش داد.
عوارض جانبی دارو:
- افسردگی , اسهال , تهوع , استفراغ , سرگیجه , ضعف , بی اشتهایی , خواب آلودگی , راش پوستی , احساس سبکی سر , بی حالی و رخوت , تیرگی پوست.
تداخلات دارویی:
- آملودیپین + والسارتان , سیتالوپرام , کلردیازپوکساید , اورولیموس , ایرینوتکان , تاکرولیموس , دفلازاکورت , نیلوتینیب , نیمودیپین , ریواروکسابان , داکلاتاسویر , رانولازین , کوئتیاپین | کوتیاپین , ایوابرادین , فلبامات , بپریدیل , تولواپتان , داساتینیب , تریلوستان , کوپانلیسیب , بریگاتینیب , الیگلوستات , ماراویروک , آکالابروتینیب , فوستاماتینیب , یولی پریستال , نینتدانیب , کوبیسیستات , دلاویردین , دکس لانسوپرازول , تاسیملتئون , ابماسیکلیب , آپرمیلاست , کابوزانتینیب , الویتگراویر , استری پنتول , ترابکتدین , بداکیلین , پالبوسیکلیب , لوماکافتور/ ایواکافتور , گلاسدگیب , لاروترکتینیب , دوولیزیب , الباسویر/ گرازوپرویر , تمسیرولیموس , کلرازپات , آلپلیزیب , تزاکافتور/ ایواکافتور , کانابیدیول , رولاپیتانت , وکسلوتور, آواپریتینیب , نتوپیتانت , کپماتینیب , دینسترول.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- تجویز میتوتان باید تحت نظر متخصص شیمی درمانی در مرکز مجهز برای کنترل عوارض جانبی باشد.
- دارو فعالیت آدرنال را سرکوب می کند، بنابراین بعد از شوک یا ضربه شدید یا به طور موقت مصرف میتوتان را قطع کنید و استروئید خارجی تجویز کنید، زیرا اثر سرکوب آدرنال آن ممکن است سریع به حالت طبیعی برنگردد.
- تجویز طولانی مدت دوزهای بالای میتوتان می تواند سبب آسیب مغزی شود.
- داروی میتوتان تومور را معالجه نمی کند بلکه سایز آن را کاهش می دهد.
- میتوتان اثر تهوع زایی متوسط دارد. درمان ضد تهوع را در نظر بگیرید.
- در مصرف همزمان با وارفارین عملکرد خونی با دقت بررسی شود.
- دستور پزشک مبنی بر انجام آزمایش خون را به طور منظم انجام دهید.
- اگر علایم ترش کردن، اسهال، بی اشتهایی و استفراغ داشتید به پزشک خود اطلاع دهید تا راه های کاهش آن توصیه شود.
- احتمال عفونت در مصرف میتوتان بالا می رود. دست های خود را به طور مرتب بشویید و از افراد مبتلا به عفونت، سرماخوردگی یا آنفولانزا دوری کنید.
- این دارو می تواند کلسترول و تری گلیسیرید خون را افزایش دهد. با پزشک خود صحبت کنید.
- مصرف میتوتان در بارداری منجر به آسیب جنین یا سقط می شود. در حین درمان از روش های پیشگیری از بارداری غیر هورمونی استفاده کنید و در مورد مدت زمان ادامه این روش ها بعد از قطع داروی میتوتان با پزشک خود مشورت کنید.
- اگر حین مصرف داروی میتوتان یا چند ماه بعد از آخرین دوز باردار شدید به پزشک خود اطلاع دهید.
- در صورت فراموش کردن یک دوز به محض یادآوری آن را مصرف کنید و اگر نزدیک دوز بعدی بود از آن صرف نظر کنید. از دوبرابر کردن دوز خودداری کنید.