شناخت دارو: عبارت است از مپروبامات یک کاربامات با خاصیت خواب آور, آرامبخش و شل کننده عضلات است و در دوزهای درمانی باعث کاهش سطح اضطراب نیز می شود. داروی مپروبامات در درمان صرع پتی مال موثر است اما در صرع گرندمال بی اثر است. مپروبامات به عنوان درمان اختلالات اضطرابی و همچنین درمان کوتاه مدت بی خوابی کاربرد دارد.
دسته دارویی:
- ضد اضطراب (کاربامات ها)
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- مکانیسم عمل داروی مپروبامات کاملا مشخص نیست. به نظر می رسد این دارو در چندین جایگاه در سیستم اعصاب مرکزی شامل تالاموس و سیستم لیمبیک اثر دارد . مپروبامات با اتصال به گیرنده های گابا باعث اختلال حرکت پیام های عصبی در طناب نخاعی می شود و درد را سرکوب کرده و خواب ایجاد می کند.داروی مپروبامات به عنوان یک داروی آرامبخش از باربیتورات ها بی خطر تر است اما در دوز موثر مشابه, اثرات ضعیف تری نیز دارد .در مواردی اثرات ضد صرع غیاب گزارش شده است اما اثر مپروبامات روی صرع تونیک کلونیک ژنرالیزه تشدید آن می باشد. این دارو به عنوان یک داروی خواب آور استفاده می شده است ولی امروزه تنها به عنوان یک داروی ضد اضطراب در رده سوم یا چهارم مطرح می باشد.جذب داروی مپروبامات از دستگاه گوارش به خوبی صورت می گیرد. حجم توزیع و اتصال پروتئینی مشخص نیست. متابولیسم دارو کبدی است و راه دفع شناخته شده نمی باشد. نیمه عمر پلاسمایی دارو حدود 10 ساعت است.
اشکال دارو:
- قرص
مقدار مصرف صحیح:
- اضطراب: بزرگسالان: 1200 تا 1600 میلی گرم روزانه در 3 یا 4 دوز منقسم. حداکثر دوز مجاز روزانه 2400میلی گرم است.
- کودکان: 6 تا 12 سال: 200 تا 600 میلی گرم خوراکی در 2 یا 3 دوز منقسم. 13 سال به بالا: 1200 تا 1600 میلی گرم روزانه در 3 یا 4 دوز منقسم. حداکثر دوز مجاز روزانه 2400 میلی گرم است.
عوارض جانبی دارو:
- اسهال , سردرد , آنافیلاکسی , تهوع , استفراغ , آنژیوادم , سرگیجه , ضعف , آریتمی قلبی , تپش قلب , ادم محیطی , تب , آنمی آپلاستیک , آگرانولوسیتوز , خواب آلودگی , ائوزینوفیلی , تاکیکاردی , پاراستزی , لکوپنی , سندرم استیون جانسون , پورپورا , آتاکسی , ترومبوسایتوپنی , هذیان , راش , لرز , افت فشار خون , اختلال تطابق , درماتیت , کبودی , سنکوپ , سرخوشی , پتشی , التهاب دهان , پورفیری , برونکواسپاسم , آنوری , الیگوری , اریتم مولتی فرم , الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی , اضطراب پارادوکسیکال , واکنش حساسیتی.
تداخلات دارویی:
- سدیم اکسی بات , کدئین , تاپنتادول , اکسی مورفون , ات کلر وینول , بنزهیدروکدون/ استامینوفن.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، پورفیری , آلرژی یا واکنش ایدیوسنکراتیک به مپروبامات و ترکیبات مشابه.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- در بیمارانی که سابقه اختلالات پوستی دارند احتمال ایجاد واکنش های آلرژیک وجود دارد خصوصا با مصرف دوز چهارم دارو.
- مپروبامات باعث تضعیف سیستم اعصاب مرکزی می شود و ممکن است عملکرد فیزیکی و روانی فرد را مختل کندبنابراین باید از انجام کارهای دقیق مانند رانندگی خودداری شود.
- همزمان با مپروبامات از مصرف الکل و داروهای خواب آور اجتناب شود.
- در مواردی که بیمار دچارافسردگی است یا سابقه خودکشی دارد در مصرف داروی مپروبامات احتیاط فراوان انجام شود.
- در بیماران مبتلا به اعتیاد و سوء مصرف مواد ، مپروبامات با احتیاط تجویز شود چراکه احتمال وابستگی دارویی وجود دارد.
- در اختلالات کبدی, کلیوی و سابقه تشنج با احتیاط مصرف شود.در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود: سابقه آلرژی به مپروبامات, کاریزوپرودول یا ترکیبات آن و آلرژی به سایر داروها و مواد غذایی وعلائمی که ایجاد شده است ( راش پوستی, کهیر, خارش, اشکال در تنفس, سرفه, ادم صورت و زبان) و در صورت وجود پورفیری.
- تا زمان مشخص شدن اثر دارو بر هوشیاری فرد از رانندگی و انجام کارهای دقیق اجتناب شود.
- در مصرف طولانی مدت احتمال وابستگی و اعتیاد وجود دارد.
- در صورت مصرف طولانی مدت یا دوز بالای مپروبامات, احتمال ایجاد مقاومت دارویی و عدم کفایت اثربخشی دارو وجود دارد. از افزایش خودسرانه دوز اجتناب شده و با پزشک مشورت شود.
- در صورت مصرف طولانی مدت از قطع ناگهانی دارو پرهیز شود و با نظر پزشک قدم به قدم به کاهش دوز دارو اقدام گردد.
- برای مصرف همزمان مپروبامات با الکل یا داروهای گیاهی با پزشک مشورت شود.
- در صورتی که بیمار بیش از 65 سال سن دارد ممکن است عوارض جانبی شدیدتری بروز کند.
- از مصرف دارو در کودکان زیر 6 سال اجتناب شود.
- در خصوص اثرات داروی مپروبامات روی جنین و نوزادان اطلاعات کافی در دسترس نیست بنابراین به جهت احتمال آسیب به کودک, قبل از مصرف در دوران شیردهی یا بارداری با پزشک مشورت شود.
- در صورت فراموش کردن یک دوز دارو باید بلافاصله استفاده شود ولی اگر تا دوز بعدی زمان زیادی باقی نیست از دوز فراموش شده صرف نظر شده و برنامه عادی مصرف دارو ادامه یابد و دوز دارو 2 برابر نشود.