شناخت دارو: عبارت است از کو آنزیم M ، که معمولاً به صورت فرم نمکی آن، مسنا، شناخته می شود، یک ترکیب سنتزی سولفیدریل (تیول) است و برای پیشگیری از خون ریزی مثانه (سیستیت) ناشی از آیفوسفامید و سیکلوفسفامید مورد استفاده قرار می گیرد.
دسته دارویی:
- عوامل سم زدای داروهای ضد سرطان
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- این ترکیب در خون به دی مسنا اکسید شده و مجدداً در کلیه به مسنا بازیابی می شود؛ ترکیب سنتزی سولفیدریل (تیول) به متابولیت آیفوسفامید که آکرولئین نام دارد در مثانه و کلیه متصل می شود و آن را سم زدایی می کند. مسنا با اتصال و غیر فعال سازی آکرولین موجب جلوگیری یا کاهش مشکلات مثانه می شود.
- فراهمی زیستی دارو : 45-79٪، میزان اتصال به پروتئین های پلاسما: 69 الی 75% (مسنا و دی مسنا)، متابولیسم دارو کلیوی می باشد و متابولیت های آن مسنا دی سولفید است. دفع: از طریق ادرار (18 الی 32% به صورت مسنا، 33% به صورت دی مسنا)، توزیع: به داخل بافت نفوذ نمی کند. نیمه عمر: 0.36 ساعت (مسنا)؛ 1.17 ساعت (دی مسنا)، زمان رسیدن به حداکثر غلظت پلاسمایی: 4 ساعت (مسنا)؛ 3 ساعت (دی مسنا)، حداکثر غلظت پلاسمایی: 3.3 میکروگرم در میلی لیتر (خوراکی؛ مسنا)؛ 7.3 میکروگرم در میلی لیتر (خوراکی؛ دی مسنا).
اشکال دارو:
- آمپول، قرص
مقدار مصرف صحیح:
- پیشگیری از سیستیت هموراژیک (التهاب خون ریزی دهنده مثانه) ناشی از آیفوسفامید: 240 میلی گرم/ متر مربع (در صورت دریافت دوز 1.2 گرم در متر مربع از آیفوسفامید) IVP 15 دقیقه قبل و 4 و 8 ساعت پس از دریافت آیفوسفامید یا 240 میلی گرم در متر مربع (در صورت دریافت دوز 1.2 گرم در متر مربع از آیفوسفامید) IVP 15 دقیقه قبل و 480 میلی گرم در متر مربع قرص خوراکی مسنا 2 و 6 ساعت پس از دریافت آیفوسفامید. در صورتی که دوز آیفوسفامید تغییر کند، دوز را تنظیم کنید. پیشگیری از سیتیت هموراژیک ناشی از سیکلوفسفامید (تایید نشده)، 20٪ از دوز سیکلوفسفامید در زمانیکه تزریق می شود، 4 و 8 ساعت بعد از هر دوز. مسنا تزریقی به صورت تزریق داخل وریدی و یک جا با دوزی معادل 20 درصد آیفوسفامید (وزنی/وزنی) در زمان تزریق آیفوسفامید تجویز می شود. قرص های مسنا به صورت خوراکی و با دوزی معادل 40٪ دوز آیفوسفامید، 2 و 6 ساعت پس از هر دوز آیفوسفامید تجویز می شود. مجموع دوز روزانه مسنا 100 درصد دوز آیفوسفامید است.
عوارض جانبی دارو:
- تب , کاهش اشتها , سرفه , تهوع , درد قفسه سینه , خشکی دهان , استفراغ , تشنج , تاری دید , ضربان قلب تند یا نامنظم , سرگیجه , ضعف , سردرگمی , تعریق , تشنگی , تورم , خون در ادرار , احساس سبکی سر , تنگی قفسه سینه , مدفوع تیره , گلودرد , غش کردن , مشکلات تنفسی , خونریزی لثه , لرز , خونریزی غیرمعمول یا کبودی , تورم غدد , خستگی غیر عادی , لکه های قرمز روی پوست , دفع ادرار دردناک و یا مشکل , کاهش میزان ادرار , التهاب یا تورم صورت، بازوها، دست ها، پاها ، نواحی انتهایی پاها , تغییرات خلقی , درد عضلانی یا گرفتگی , احساس بی حسی یا گزگز در دست، پا یا لب , تنفس سریع , افزایش سریع وزن , زخم یا نقاط سفید بر روی لب ها یا در دهان , چشمان گود افتاده , اضافه وزن یا از دست دادن غیرمعمول وزن , چروک پوست , احساس افتادن در هنگام بلند شدن ناگهانی از وضعیت نشته یا دراز کشیده.
تداخلات دارویی:
- استیل سیستئین , وارفارین.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- ويال هاي حاوي چند دوز از دارو پس از اولین استفاده، تا 8 روز قابل نگهداري ميباشند. محلول های رقیق شده را در دمای 25 درجه سانتیگراد نگه دارید (77 درجه فارنهایت). در عرض 24 ساعت از محلول های رقیق استفاده کنید. مقدار متناسب از دارو با دكستروز پنج درصد تزريقي، سديم کلراید 9/0 درصد تزريقي، يا لاكتات رينگر تزريقي تا حدي رقيق ميشود كه غلظت 20 میلی گرم بر میلی لیتر حاصل شود. مسنای تزریقی را با اپی روبیسین، سیکلوفسفامید، سیس پلاتین، کربوپلاتین و نیتروژن موستارد مخلوط نکنید. این دارو از سمیت کلیوی، مهار مغز استخوان و سمیت عصبی جلوگیری نمی کند. فرم تزریقی دارو حاوی بنزیل الکل به عنوان نگه دارنده است که ممکن است با ایجاد واکنش های شدید جانبی و مرگ (شامل سندرم گاسپینگ) در نوزادان نارس و کامل و نوزادان کم وزن در ارتباط باشد. در همه بیماران از سیستیت خون ریزی دهنده جلوگیری نخواهد کرد. نمونه ادرار صبح گاهی برای هماچوری (وجود خون در ادرار) قبل از استفاده از ایفوسفامید یا سیکلوفسفامید باید بررسی گردد. این دارو سایر مسمومیت های مرتبط با آیفوسفامید یا سیکلوفسفامید را پیشگیری نمی کند و بهبود نمی بخشد.
- مسنا از هماچوری (وجود خون در ادرار) مرتبط با ترومبوسایتوپنی جلوگیری نمی کند.
- در صورتی که بیمار در عرض 2 ساعت پس از مصرف خوراکی مسنا دچار استفراغ شود، دوز تکرار شود یا دارو وریدی داده شود.