شناخت دارو: عبارت است از لاتانوپروست محلول چشمی است که به صورت موضعی مصرف می شود و در کنترل پیشرفت گلوکوم یا افزایش فشارخون چشم تجویز می شود. این ترکیب، آنالوگ پروستاگلاندین F2α است که اثرات خود را با کاهش فشار داخل چشم و افزایش خروج مایع از چشم اعمال می کند. این دارو همچنین با نام تجاری Xalatan توسط کمپانی فایزر تولید شده است. یک قطره از این دارو تقریباً حاوی 5/1 میکروگرم لاتانوپروست است.
دسته دارویی:
- داروهای ضد گلوکوم
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- آنالوگ پروستاگلاندین F2α، افزایش خروج مایع زلالیه. لاتانوپروست به صورت پیش داروی ایزوپروپیل و غیرفعال می باشد، اما پس از هیدرولیز شدن به فرم اسیدی فعال می شود. محلول چشمی لاتانوپروست، ترکیبی موضعی است که با کاهش فشار داخل چشم، برای کنترل پیشرفت گلوکوم یا افزایش فشارخون چشم به کار می رود.
- کاهش فشار داخل چشمی 3 الی 4ساعت بعد از مصرف دارو شروع شده و 8 الی 12 ساعت پس از آن به بیشترین مقدار اثرگذاری می رسد. این کاهش فشار برای حداقل 24 ساعت باقی می ماند.
- لاتانوپروستتوسط قرنیه جذب می شود. فرم فعال بیولوژیک دارو با تجزیه پیش داروی ایزوپروپیل استر به فرم اسیدی آن در قرنیه، ایجاد می شود.
- حجم توزیع دارو در انسان 16/0 لیتر در هر کیلوگرم است. اسید ایجاد شده از دارو، طی 4 ساعت ابتدایی مصرف، در زلالیه و طی یک ساعت ابتدایی پس از مصرف موضعی، در پلاسما قابل اندازه گیری است.
- لاتانوپروستپیش داروی ایزوپروپیل استر است که توسط استرازها در قرنیه به اسید فعال بیولوژیک تبدیل می شود. با ورود این اسید به گردش خون، عموماً در کبد توسط بتا اکسیداسیون اسیدهای چرب به 1,2-dinor and 1,2,3,4-tetranor تجزیه می شود.
- حذف فرم اسیدی لاتانوپروست در پلاسمای انسان بعد از تجویز موضعی و وریدی، سریع انجام می شود (نیمه عمر حذف تقریبا 17 دقیقه است).
- کلیرانس عمومی حذف (پاکسازی کامل بدن از دارو) تقریباً 7 میلی لیتر در دقیقه به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است. متابولیت های دارو به دنبال بتا اکسیداسیون کبدی، توسط کلیه دفع می شوند. 88 و 98 درصد دارو به ترتیب پس از مصرف موضعی و وریدی مجدداً در ادرار بازیابی می شود.
اشکال دارو:
- قطره چشمی
مقدار مصرف صحیح:
- محلول چشمی: 0درصد (5/2 میلی لیتر)
- افزایش فشار داخل چشم: یک قطره در چشم آسیب دیده یک بار در روز.
عوارض جانبی دارو:
- درد قفسه سینه , تاری دید , بثورات جلدی , خشکی چشم , آنژین صدری , حساسیت به نور , درد مفاصل و ماهیچه ها , عفونت دستگاه تنفسی فوقانی , درد پشت , اشک ریزش , احتقان ملتحمه چشم , سوزش چشم , خارش چشم , افزایش رنگدانه های قهوه ای عنبیه , سوزن سوزن شدن قرنیه , درد چشم , تورم، التهاب ، درد، ناراحتی و کدر شدن پلک , واکنش های حساسیت پوستی.
تداخلات دارویی:
- بیماتوپروست , تافلوپروست , تراوپروست , لاتانوپروستن بانود , یونوپروستون.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، بنزالکونیوم کلراید یا سایر اجزا تشکیل دهنده فرمولاسیون دارو.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- مصرف این دارو در افراد مبتلا به بیماری آفاکیک و شبه آفاکیک (نبود عدسی وضعیتی)، کسانی که دچار اشک ریزش پشت عدسی هستند، بیماران با خطر تورم شبکیه و بیماران دارای عفونت فعال داخل چشمی باید با احتیاط صورت گیرد.
- هنگام مصرف دارو از لنزهای تماسی استفاده نشود. استفاده مجدد از لنز باید حداقل 15 دقیقه پس از مصرف دارو باشد.
- احتمال ابتلا به عفونت قرنیه طی استفاده مکرر از قطره های چند دوز، تغییر رنگ عنبیه، پوست پلک و مژه ها وجود دارد.
- به بیمار در مورد احتمال تغییر رنگ عنبیه که ممکن است دائمی باشد هشدارهای لازم داده شود. همچنین بیمار باید در مورد تیره شدن رنگ پوست پلک آگاهی لازم را داشته باشد، البته تغییر رنگ پلک ممکن است با قطع مصرف دارویلاتانوپروست رفع شود.
- احتمال به وجود آمدن تغییرات در مژه ها حین درمان با لاتانوپروست وجود دارد. این تغییرات ممکن است شامل اختلاف طول مژه ها، ضخامت، رنگدانه، تعداد مژه ها یا تغییر مسیر رویش مژه باشد. تغییرات مژه معمولاً پس از قطع مصرف دارو برگشت پذیر است.
- بیمار باید حین مصرف دارو از تماس ظرف دارو با چشم اجتناب کند، هرگونه تماس ظرف دارو با چشم ممکن است سبب انتشار عفونت، آُسیب های جدی به چشم و در نتیجه کاهش بینایی شود.
- اگر بیمار دچار سایر ناراحتی های چشمی مانند تروما، عفونت، جراحی چشم، ورم ملتحمه و واکنش های پلک شود باید سریعاً به پزشک خود مراجعه کرده و توصیه های لازم در مورد استفاده از فرآورده های چشمی چند دوز را دریافت کند.
- قطره لاتانوپروست حاوی بنزالکونیوم کلراید است که ممکن است توسط لنزهای تماسی جذب شود. لنزهای تماسی حین مصرف دارو باید خارج شوند و حداقل تا 15 دقیقه پس از مصرف دارو مجدد استفاده نشوند.
- اگر بیمار بیشتر از یک فرآورده چشمی استفاده می کند، بین دو دارو باید حداقل 5 دقیقه فاصله رعایت شود.