شناخت دارو: عبارت است از این دارو در درمان نوتروپنی ناشی از شیمی درمانی به منظور کاهش شیوع عفونت که به شکل نوتروپنی تب‌زا تظاهر می‌کند و در بیماران مبتلا به سرطان‌های بدخیم غیر میلوئیدی که داروهای ضد سرطان تضعیف کننده مغز استخوان دریافت می‌کنند، مصرف می‌شود. این دارو همچنین برای کاهش طول مدت نوتروپنی پس از تکمیل شیمی درمانی لوسمی میلوسیتیک حاد در بزرگسالان نیز مصرف می‌‌شود. این دارو در درمان کمکی تسریع بهبود میلوئید در بیمارانی که تحت عمل جراحی پیوند مغز استخوان پس از شیمی درمانی سرطان‌های بدخیم غیر میلوئیدی هستند، مصرف می‌شود. این دارو همچنین برای درمان نوتروپنی مزمن شدید از جمله نوتروپنی مادرزادی، ایدیوپاتیک و سیکلیک نیز مصرف می‌گردد.

دسته دارویی:

• محصولات خون، افزایش دهنده های پلاسما و خونساز

فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:

• 5 دقیقه پس از تزریق زیر جلدی، این دارو قابل آشکار سازی در سرم می‌باشد. نیمه عمر حذف دارو در حدود 5/3 ساعت است. کاهش در نوتروفیل‌های گردش خون طی 5 دقیقه پس از تزریق وریدی مشاهده می‌شود. پس از 4 ساعت، تعداد سلول‌ها شروع به طبیعی شدن می‌کند. زمان لازم برای رسیدن به اوج غلظت پس از تزریق زیر جلدی 8 الی 2 ساعت است.

اشکال دارو:

• آمپول

مقدار مصرف صحیح:

• فیلگراستیم: بزرگسالان، نوتروپنی: نوتروپنی مادرزادی: دوز اولیه: 6 میکروگرم بر کیلوگرم زیرجلدی دو بار در روز، دوز متوسط: 6 میکروگرم بر کیلوگرم زیرجلدی روزانه، حداکثر دوز: در موارد نادری بیماران ممکن است به دوزهای بالاتر از 100 میکروگرم بر کیلوگرم در روز نیاز داشته باشند. نوتروپنی ایدیوپاتیک یا دوره ای: دوز اولیه: 5 میکروگرم بر کیلوگرم زیرجلدی یک بار در روز، دوز متوسط: در نوتروپنی دوره ای1 میکروگرم بر کیلوگرم در روز و در نوتروپنی ایدیوپاتیک 1.2 میکروگرم بر کیلوگرم در روز، نوتروپنی ناشی از پرتودرمانی: 10 میکروگرم بر کیلوگرم یک بار در روز زیر جلدی تا زمانی که ANC به بالاتر از 1000 در میلی متر مکعب خون برسد. نوتروپنی ناشی از شیمی درمانی: 5 میکروگرم بر کیلوگرم یک بار در روز به صورت زیر جلدی یا انفوزیون کوتاه داخل وریدی (طی 15 تا 30 دقیقه) یا انفوزیون پیوسته وریدی تا 2 هفته یا تا زمانی که ANC به 10000 در میلی متر مکعب برسد. دوز را می توان برای هر دوره شیمی درمانی 5 میکروگرم بر کیلوگرم افزایش داد تا مدت و میزان ANC به حد کافی برسد و اگر ANC به بیش از 10000 در میلی متر مکعب برسد باید دارو را قطع کرد. دارو را طی 24 ساعت قبل یا 24 ساعت پس از تجویز داروهای شیمی درمانی تزریق نکنید.
• پیوند مغز استخوان: 10 میکروگرم بر کیلوگرم در روز به صورت وریدی که نباید بیش از 24 ساعت طول بکشد. طی دوره بازیابی نوتروفیل، پاسخ نوتروفیل به درمان را به صورت روزانه بررسی کنید. اگر ANC در 3 روز متوالی به بیش از 1000 در میلی متر مکعب برسد دوز دارو را به 5 میکروگرم بر کیلوگرم در روز کاهش دهید. اگر ANC برای بیش از 3 روز متوالی در بالاتر از 1000 باقی ماند دارو را قطع کنید. اگر ANC به زیر 1000 کاهش یافت درمان را دوباره با دوز 5 میکروگرم بر کیلوگرم در روز شروع کنید و اگر در این مدت به زیر 1000 رسید دوز را به 10 میکروگرم بر کیلوگرم در روز افزایش دهید و سپس مراحل بالا را ادامه دهید. پیوندprogenitor cell محیطی: 10 میکروگرم بر کیلوگرم در روز زیرجلدی برای حداقل 4 روز قبل از اولین لوکافرز (leukapheresis) و ادامه تا آخرین لوکافرز.
• اطفال: نوتروپنی: نوتروپنی مادرزادی: دوز اولیه: 6 میکروگرم بر کیلوگرم زیرجلدی دو بار در روز دوز متوسط: 6 میکروگرم بر کیلوگرم زیرجلدی روزانه، نوتروپنی ایدیوپاتیک یا دوره ای: دوز اولیه: 5 میکروگرم بر کیلوگرم زیرجلدی یک بار در روز، دوز متوسط: در نوتروپنی دوره ای1 میکروگرم بر کیلوگرم در روز و در نوتروپنی ایدیوپاتیک 1.2 میکروگرم بر کیلوگرم در روز، نوتروپنی ناشی از پرتودرمانی: 10 میکروگرم بر کیلوگرم یک بار در روز زیر جلدی تا زمانی که ANC به بالاتر از 1000 در میلی متر مکعب خون برسد. نوتروپنی ناشی از شیمی درمانی: 5 میکروگرم بر کیلوگرم یک بار در روز به صورت زیر جلدی یا انفوزیون کوتاه داخل وریدی (طی 15 تا 30 دقیقه) یا انفوزیون پیوسته وریدی تا 2 هفته یا تا زمانی که ANC به 10000 در میلی متر مکعب برسد. دوز را می توان برای هر دوره شیمی درمانی 5 میکروگرم بر کیلوگرم افزایش داد تا مدت و میزان ANC به حد کافی برسد و اگر ANC به بیش از 10000 در میلی متر مکعب برسد باید دارو را قطع کرد. دارو را طی 24 ساعت قبل یا 24 ساعت پس از تجویز داروهای شیمی درمانی تزریق نکنید.
• پیوند مغز استخوان: 10 میکروگرم بر کیلوگرم در روز به صورت وریدی که نباید بیش از 24 ساعت طول بکشد. طی دوره بازیابی نوتروفیل، پاسخ نوتروفیل به درمان را به صورت روزانه بررسی کنید. اگر ANC در 3 روز متوالی به بیش از 1000 در میلی متر مکعب برسد دوز دارو را به 5 میکروگرم بر کیلوگرم در روز کاهش دهید. اگر ANC برای بیش از 3 روز متوالی در بالاتر از 1000 باقی ماند دارو را قطع کنید. اگر ANC به زیر 1000 کاهش یافت درمان را دوباره با دوز 5 میکروگرم بر کیلوگرم در روز شروع کنید و اگر در این مدت به زیر 1000 رسید دوز را به 10 میکروگرم بر کیلوگرم در روز افزایش دهید و سپس مراحل بالا را ادامه دهید. پیوندprogenitor cell محیطی: 10 میکروگرم بر کیلوگرم در روز زیر جلدی برای حداقل 4 روز قبل از اولین لوکافرز (leukapheresis) و ادامه تا آخرین لوکافرز.
• پگ فیلگراستیم: بزرگسالان: نوتروپنی تب دار: 6 میلی گرم زیرجلدی یک بار در هر دوره شیمی درمانی که حداقل 24 ساعت پس از پایان شیمی درمانی تزریق می شود و تجویز آن باید حداقل 14 روز با دوره بعدی شیمی درمانی بعدی فاصله داشته باشد.
• نوتروپنی ناشی از شیمی درمانی: 6 میلی گرم زیرجلدی یک بار در هر دوره شیمی درمانی که حداقل 24 ساعت پس از پایان شیمی درمانی تزریق می شود و تجویز آن باید حداقل 14 روز با دوره بعدی شیمی درمانی بعدی فاصله داشته باشد.
• نوتروپنی ناشی از پرتودرمانی: 6 میلی گرم زیرجلدی یک بار در هفته به مدت دو هفته. اطفال: نوتروپنی تب دار: کمتر از 10 کیلوگرم: 0.1 میلی گرم بر کیلوگرم، 10 تا 20 کیلوگرم: 1.5 میلی گرم، 21 تا 30 کیلوگرم: 2.5 میلی گرم، 31 تا 44 کیلوگرم: 4 میلی گرم، 45 کیلوگرم و بالاتر: 6 میلی گرم، تجویز به صورت زیرجلدی یک بار در هر دوره شیمی درمانی که حداقل 24 ساعت پس از پایان شیمی درمانی تزریق می شود و تجویز آن باید حداقل 14 روز با دوره بعدی شیمی درمانی بعدی فاصله داشته باشد.
• نوتروپنی ناشی از شیمی درمانی: کمتر از 10 کیلوگرم: 0.1 میلی گرم بر کیلوگرم، 10 تا 20 کیلوگرم: 1.5 میلی گرم، 21 تا 30 کیلوگرم: 2.5 میلی گرم، 31 تا 44 کیلوگرم: 4 میلی گرم، 45 کیلوگرم و بالاتر: 6 میلی گرم، تجویز به صورت زیرجلدی یک بار در هر دوره شیمی درمانی که حداقل 24 ساعت پس از پایان شیمی درمانی تزریق می شود و تجویز آن باید حداقل 14 روز با دوره بعدی شیمی درمانی بعدی فاصله داشته باشد.
• نوتروپنی ناشی از پرتودرمانی: کمتر از 10 کیلوگرم: 0.1 میلی گرم بر کیلوگرم زیر جلدی یک بار در هفته به مدت دو هفته، 10 تا 20 کیلوگرم: 1.5 میلی گرم زیر جلدی یک بار در هفته به مدت دو هفته، 21 تا 30 کیلوگرم: 2.5 میلی گرم زیر جلدی یک بار در هفته به مدت دو هفته، 31 تا 44 کیلوگرم: 4 میلی گرم زیرجلدی یک بار در هفته به مدت دو هفته، 45 کیلوگرم و بالاتر: 6 میلی گرم زیر جلدی یک بار در هفته به مدت دو هفته.

عوارض جانبی دارو:

• تب، خون دماغ، سرفه، تهوع، درد قفسه سینه، سرگیجه، استخوان درد، ترومبوسایتوپنی، راش پوستی، درد پشت، خستگی.

تداخلات دارویی:

• لتروزول، لوامیزول، لیتیم کربنات، تیساگنل سلوسل.

موارد منع مصرف:

• ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن.

شرایط نگهداری:

• در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.

نکات مهم:

• این دارو در موارد زیر باید با احتیاط فراوان مصرف شود: وجود تعداد زیاد سلول‌های جوان میلوئید لوسمیک در مغز استخوان یا خون محیطی، حساسیت به فاکتورهای حرک کلنی، حساسیت به پروتئین‌های مشتق شده از اشریشیا کلی. طی مدت مصرف دارو، شمارش تام سلول‌های خون همراه با آزمون تشخیص افتراقی ضروری است.
• این دارو از طریق تزریق زیر جلدی (تزریق سریع یا انفوزیون 24 ساعته) یا تزریق وریدی (طی 30 دقیقه یا به صورت انفوزیون وریدی) مصرف می‌شود. زمان تزریق وریدی باید حداقل 30 دقیقه باشد، زیرا کارایی دارو در اثر تزریق سریع از بین می‌رود.
• بیمارانی که فاکتور محرک کلنی دریافت می‌کنند، باید تحت نظارت پزشک مجرب و آشنا به شیمی درمانی باشند.
• احتیاط‌های لازم جهت پیشگیری از بروز آلرژی باید صورت گیرد. در صورت بروز آلرژی شدید یا واکنش آنافیلاکتیک، مصرف فاکتور باید قطع شده و درمان مناسب شروع شود.
• فاکتور محرک کلنی نباید طی 24 ساعت قبل یا پس از مصرف آخرین دوز شیمی درمانی یا طی 4 ساعت قبل یا پس از رادیوتراپی به دلیل حساسیت ذاتی سلول‌های خون‌ساز در حال تقسیم به داروهای شیمی درمانی سیتوتوکسیک و اشعه رادیوتراپی، مصرف شود.
• دوره درمان باید کامل شود.
• در صورت فراموش شدن یک نوبت مصرف دارو، حتماً باید با پزشک مشورت شود.
• طی درمان با دارو، بیمار باید تحت نظارت دقیق پزشک باشد.
• در صورت بروز علائم و نشانه‌های عفونت (شامل تب و لرز) سریعاً باید به پزشک مشورت شود.