شناخت دارو: عبارت است از فورمترول (formoterol) یک گشاد کننده برونش طولانی اثر است که منجر به شل شدن عضلات و گشاد شدن مجاری هوایی و بهبود تنفس می شود. فورمترول استنشاقی در پیشگیری از اسپاسم برونش همراه با انسداد برگشت پذیر راه های هوایی از جمله علائم آسم شبانه استفاده می گردد. همچنین در بیماران مبتلا به انسداد مزمن ریه (COPD) شامل برونشیت مزمن و آمفیزم برای درمان طولانی مدت استفاده می شود. همچنین برای پیشگیری از اسپاسم برونش ناشی از فعالیت بدنی نیز به کار برده می شود.

دسته دارویی:

• گشاد کننده های برونش و داروهای ضد آسم

فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:

• فورمترول با اثر انتخابی بر روی گیرنده های بتا-2 آدرنرژیک عضلات صاف مجاری هوایی همراه با اثر کمی بر روی ضربان قلب، سبب شل شدن عضلات صاف مجاری هوایی می شوند. فورمترول دارای اثری طولانی مدت می باشد. فورمترول یک بتا -2 آگونیست انتخابی طولانی اثر گیرنده‌های بتا -2 آدرنرژیک عضلات صاف مجاری هوایی است. فورمترول فومارات استنشاقی به‌عنوان گشادکننده برونش به‌صورت موضعی بر روی ریه عمل می‌کند.فورمترول به‌سرعت وارد پلاسما می‌شود. فراهمی زیستی فورمترول از راه استنشاقی 21-37% است و 61-64% به پروتئین‌های پلاسما متصل می‌گردد. شروع اثر پودر استنشاقی حدود 3 دقیقه است و طی 15 دقیقه به 80% پیک اثر خود می‌رسد. نیمه عمر حذفی پودر استنشاقی فورمترول حدود 10-14 ساعت است. متابولیسم فورمترول کبدی است و از طریق گلوکورونیداسیون مستقیم و O – دمتیلاسیون، CYP2D6، CYP2C19، CYP2C8/9، CYP2A6 در کبد متابولیزه می‌گردد. دفع عمدتاً از طریق ادرار صورت می‌گیرد.

اشکال دارو:

• کپسول، اسپری استنشاقی

مقدار مصرف صحیح:

• مقدار مصرف معمول برای پیشگیری از اسپاسم برونش ناشی از فعالیت بدنی (بزرگسالان): 12 mcg (یک کپسول استنشاقی) حداقل 15 دقیقه قبل از شروع فعالیت بدنی در صورت نیاز به مقدار بیشتر نباید زودتر از 12 ساعت تکرار گردد.
• مقدار مصرف معمول برای آسم و درمان نگهدارنده (بزرگسالان): 12 mcg (یک کپسول استنشاقی) هر 12 ساعت. حداکثر مقدار مجاز: روزانه 24 mcg.
• مقدار مصرف معمول برای انسداد مزمن ریه (COPD) – درمان نگهدارنده (بزرگسالان): 12 mcg (یک کپسول استنشاقی) هر 12 ساعت. حداکثر مقدار مجاز: روزانه 24 mcg.
• مقدار مصرف معمول برای پیشگیری از اسپاسم برونش ناشی از فعالیت بدنی (کودکان): با سن بیش از 5 سال: 12 mcg (یک کپسول استنشاقی) حداقل 15 دقیقه قبل از شروع فعالیت بدنی در صورت نیاز به مقدار بیشتر نباید زودتر از 12 ساعت تکرار گردد.
• مقدار مصرف معمول برای آسم -درمان نگهدارنده (کودکان): با سن بیش از 5 سال: 12 mcg (یک کپسول استنشاقی) هر 12 ساعت. حداکثر مقدار مجاز: روزانه 24 mcg.

عوارض جانبی دارو:

• تهوع , سردرد , بی خوابی , درد قفسه سینه , دردشکمی , گیجی , استفراغ , بثورات جلدی , اسهال , تنگی تنفس , خارش شدید , سوءهاضمه , سینوزیت , عفونت دستگاه تنفسی , تب, اضطراب , التهاب برونش , لرزش , کاهش پتاسیم خون , افزایش قند خون , التهاب گلو , اختلالات صوت , کرامپ عضلانی , التهاب لوزه.

تداخلات دارویی:

• دروسپیرنون , آتوموکستین , آمی تریپتیلین , آمینوفیلین , استامینوفن+کافیین , استامینوفن + کافیین + استیل سالیسیلیک , استامینوفن + کافیین + ایبوپروفن , بیزوپرولول , پروکائین آمید , دروپریدول , اینوتوزوماب , اینداپامید , سیتالوپرام , فلوتیکازون , فلوتیکازون پروپیونات , لابتالول , میدودرین , کارودیلول , ایپراتروپیوم بروماید , پروپرانولول , ترانیل سیپرومین , سالبوتامول , سالمترول , سوتالول , اسپارفلوکساسین , انترکتینیب , آتوسیبان.

موارد منع مصرف:

• ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن. حملات حاد آسم یا COPD (بیماری مزمن انسدادی ریه) , بحران آسمی (تشدید حاد آسم) , تک درمانی در درمان آسم , تاکی آریتمی ها.

شرایط نگهداری:

• در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.

نکات مهم:

• بیماران دریافت کننده فورمترول باید پیشاپیش تحت درمان با کورتیکواستروئید بوده و برای تسکین حملات مکرر آسم خود یک بتا 2-آگونیست کوتاه اثر مانند سالبوتامول استنشاقی را در رژیم دارویی خود قرار دهند.
• فورمترول در بیماران مبتلا به دیابت ملیتوس، بیماری‌های قلبی عروقی به‌ویژه آریتمی‌های قلبی، عدم کفایت عروق کرونر قلبی، زیادی فشار خون، اختلالات تشنجی، پرکاری تیروئید، هیپرتروفی انسدادی قلب، بیماری‌های ایسکمیک قلبی، اسپاسم برونش ناشی از فعالیت بدنی، کمی پتاسیم خون، فئوکروموسیتوما، تشنج با احتیاط فراوان مصرف شود.
• مصرف فورمترول در کودکان زیر پنج سال توصیه نمی‌شود.در صورت وجود سابقه حساسیت به لاکتوز از مصرف فورمترول بپرهیزید.
• بیماران مصرف‌ کننده فورمترول احتمال بروز اسهال وجود دارد.
• در بیماران در صورت بروز علائم کاهش قند خون (گیجی، احساس خواب آلودگی، تشنگی زیاد، گرسنگی، تعدد دفع ادرار، گرگرفتگی، تنفس سریع، بوی میوه‌ای تنفس)، علائم کاهش پتاسیم خون (درد و ضعف عضلانی، کرامپ عضلانی، ضربان قلب غیرعادی)، آنژین، تاکی‌کاردی، اضطراب، سرگیجه شدید، سردرد شدید، سریع شدن تنفس، لرز، التهاب گلو، تهوع شدید، دل‌درد شدید، تغییر صدا، خس‌خس سینه، سرفه، اشکال در تنفس پس از مصرف فورمترول سریعاً پزشک معالج خود را مطلع کنند.
• امکان بروز واکنش‌های ازدیاد حساسیت شامل خس‌خس سینه، احساس فشار و درد در قفسه سینه، تب، خارش، سرفه شدید، متمایل به آبی شدن رنگ پوست، تشنج، تورم صورت، لب‌ها، زبان و یا گلو با مصرف فورمترول وجود دارد.
• فورمترول به صورت کپسول‌های استنشاقی عرضه شده و با دستگاه مخصوص خود باید استفاده گردد. از شست‌وشوی دستگاه بپرهیزید و کپسول‌ها را با دستگاه مخصوصی که در هر بسته‌بندی قرار دارد مصرف نماید.