نام های دیگر: بلوط الملک، شجره قصطل (درخت)، قسطل، طراس، قسطانیه، کستانه اغاجی، قصطل، ابوفره، بهش، قلسطانا، قرنیون، ماردن.

نوع گیاه: درخت

نام خانواده: بلوط

مصلح: سکنجبین، عسل

مزاج: سرد و خشک، درجه 2

قسمت مورد استفاده: میوه، برگ

مقدار و دستور مصرف: مصرف ۵ گرم برگ خشک به صورت چای در روز بلامانع است.

ترکیب شیمیایی: دانه گیاه حاوی ترکیبات مختلف از جمله کربوهیدرات مواد قندی و نشاسته، چربی، پروتئین، فیبر، املاح، آهن، کلسیم، منیزیم، سدیم پتاسیم و ویتامین های گروه B می باشد. قسمت هوایی گیاه حاوی مواد تاننی است چوب آن 13.4 درصد، پوست 6.8 درصد، پوست دانه ها ۱۳ الی ۱۰ درصد تانن دارد) همچنین برگ ها دارای تانن می باشند.

مشخصات: درختی است از خانواده ی Fagaceae بزرگ که سالهای دراز عمر میکند و ارتفاع آن تا پنجاه متر نیز دیده شده است. برگهای آن دراز بیضی نوک تیز، کشیده دندانه دار با دمبرگ و به رنگ سبز چمنی است. گلهای نر آن به شکل شاتونهای استوانه ای و گلهای ماده ی آن معمولاً به طور سه تایی در یک محفظه قرار دارند. میوه ی آن پس از رسیدن دارای سه تا شش خانه میباشد که تخم ها در آن قرار دارند و پوست خارجی میوه تیغدار است. این درخت معمولاً در دامنه ای با ارتفاع متوسط یا میان بند جنگل میروید و بومی آمریکا و جنوب اروپاست ولی به طور گسترده ای در مناطق مختلف آسیا، ایران قفقاز حتا تا چین انتشار دارد در ایران در جنگلهای شفت شفارود می روید. شاه بلوط احتمالاً بومی نواحی غرب آسیا از ایران تا بالکان است. این درخت حداقل از ۳ هزار سال قبل کشت می شده و در حال حاضر به صورت وحشی یا کشت شده به طور گسترده در جنوب اروپا شمال آفریقا و جنوب غربی آسیا رویش دارد. دانه های این درخت خوراکی است و با توجه به زیبایی آن به عنوان یک گیاه زینتی مورد توجه می باشد. شاه بلوط یکی از انتخاب های عمومی زینتی و عمومی زیبا در انگلستان بود و به خصوص در قرون ۱۸ و ۱۹ میلادی به طور وسیع در آنجا کشت می شد. در حال حاضر از دانه های این گیاه به عنوان خوراکی و مواد افزودنی به آشپزی استفاده می شود. درخت شاه بلوط حدود سالهای ۱۹۰۰ میلادی از آسیا به آمریکای شمالی انتقال یافته و کشت شده است. دانه شاه بلوط برعکس دیگر گیاهان حاوی مقدار کمی روغن (چربی) و مقدار زیادی نشاسته است. در جنوب اروپا از آرد دانه های شاه بلوط که مشابه آرد گندم می باشد نان و کیک تهیه می شود. آرد شاه بلوط گلوتن ندارد؛ به همین دلیل گاهی آن را با آرد گندم مخلوط می کنند. دیگر اسامی عمومی دانه شاه بلوط در دنیا Sweet chestnut و Marron می باشد.

خواص:

1. مغذی
2. درمان لاغری
3. درمان مسمومیت
4. قلیایی کننده خون
5. سرشار از ویتامین C
6. درمان خونریزی خارجی
7. درمان سوءهاضمه (پخته)
8. تقویت کننده نیروی جنسی
9. بند آورنده خون (بستن بر محل)
10. حاوی پنی سیلین (جوشانده برگ)
11. ضد عفونت خون (جوشانده برگ ها)
12. درمان ورم پروستات (شاه بلوط هندی)
13. درمان واریس (مالش با جوشانده برگ)
14. درمان اسهال (جوشانده پوست شاه بلوط)
15. درمان تکرر ادرار (با کندر و روغن زیتون)
16. درمان اسهال خونی (جوشانده پوست گیاه شاه بلوط هندی)
17. هشتاد گرم از برگهای آن را در یک لیتر آب بجوشانید و با آب صاف کرده ی آن قرقره کنید. برای رفع درد گلو و حلق اثر نافع دارد و اگر بر روی زخم مالیده یا زخم با آن شست و شو شود، روی زخم های واریسی اثر کنترل کننده دارد.
18. پنجاه گرم برگ های آن را در یک لیتر آب جوش دم کنید و آب صاف کرده ی آن را در طول روز به مرور بنوشید برای تسکین حمله های شدید سرفه و سیاه سرفه هم چنین تحریکات جهاز تنفسی اثر نافع دارد، مقوی و قابض است و برای جلوگیری از اسهال ساده مفید می باشد.
19. دانه شاه بلوط به دلیل وجود املاح و ویتامین ها مغذی بوده و مانند خشکبار ارزش غذایی دارد. اندام های دیگر به دلیل وجود تانن دارای خاصیت ضد اسهال بوده و از قدیم به اشکال مختلف از جمله جوشانده برای درمان اسهال و اسهال خونی استفاده می شده است. اثرات دیگر محصولات تاننی این گیاه شامل درمان زخم های واریسی و یا به صورت غرغره جهت التهاب و درد گلو می باشد. از جوشانده برگها جهت رفع مشکلات تنفسی مانند سرفه و سیاه سرفه و از عصاره جوشانده برگ و پوست دانه ها برای فرمولاسیون شامپوی سر استفاده می شود.
20. شاه بلوط یکی از بهترین درختان برای توسعه بیشه زار است به طوری که می توان هر ۱۲ تا ۳۰ سال یکبار از محصولات چوب فراوان و تانن آن استفاده نمود چوب این نوع بلوط دارای رنگ روشن سخت و مقاوم است. از چوب شاه بلوط در تهیه صنایع چوبی استفاده می گردد در اروپا بشکه های چوبی جهت تهیه سرکه های بالسامیک از این درخت ساخته می شود هر متر مکعب از چوب شاه بلوط، ۵۶۰ کیلوگرم وزن دارد. زوائد چوبی به عنوان یک سوخت خوب مورد مصرف است. دانه ها به صورت پخته شده، کیک ها، پودینگ دسرها محصولات قنادی و یا بوداده استفاده می شوند. از آرد دانه ها نیز برای تهیه نان جایگزین حبوبات، افزودنی به سوپ ها (حجم دهنده)، جایگزینی قهوه و دیگر موارد آشپزی استفاده به عمل می آید حتی از دانه ها نوعی قند به دست می آید. سربازان رومی در قدیم قبل از رفتن به جنگ، حلیم بلوط می خوردند.

مضرات:

1. نفخ (زیاده روی)
2. معده (زیاده روی)
3. چاقی (زیاده روی)
4. میگرن (زیاده روی)
5. آترومی (زیاده روی)
6. یبوست (زیاده روی)
7. مرض قند (زیاده روی)
8. سکته مغزی (زیاده روی)
9. حلق و سینه (زیاده روی)
10. کلسترول بالا (زیاده روی)
11. تصلب شرایین (زیاده روی)
12. این گیاه در حد مصرف توصیه شده عارضه جانبی ندارد.