شناخت دارو: عبارت است از یک داروی ضد میگرن است که برای درمان سردردهای میگرنی مورد استفاده قرار می گیرد این دارو مانع از باز شدن عروق خونی مغز می شود از این طریق علائم بیماری را برطرف می کند. همچنين از آن براي درمان سرددر‌هاي خوشه‌‌اي مصرف مي‌شود.
دسته دارویی:
- داروهای ضد میگرن
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- آگونیست اختصاصی گیرنده های 5HT1B و 5HT1D در شریان های جمجمه می باشد. دارای اثرات ضد التهابی و منقبض کنندگی عروق در ارتباط با انتقال میانجی گرهای عصبی تحریکی می باشد که باعث تسکین سردرد های میگرنی می شود. سوماتریپتان جریان خون شریانی کاروتید را کاهش می دهد، اما سرعت جریان خون را در شریان کاروتید داخلی و شریان مغزی میانی افزایش می دهد.
- سوماتریپتان رگ های خونی جمجمه را منقبض می کند و از ترشح پپتیدهای وازواکتیو جلوگیری می کند.دوز سوماتریپتان از نظر روش مصرف بسیار متفاوت است و در بیشتر موارد، نباید بیش از 2 دوز روزانه داده شود. سردردهای در اثر مصرف زیاد دارو ممکن است در بیمارانی رخ دهد که مرتباً از سوماتریپتان استفاده می کنند.
اشکال دارو:
- آمپول، قرص
مقدار مصرف صحیح:
- حداقل 100 میلی گرم و در صورتی که درد تشدید شد، مقدار آن افزایش می یابد.
- سر درد میگرنی: توجه: به صورت درمان تک دارویی یا همراه با NSAID به عنوان مثال، ناپروکسن استفاده می شود.با شروع اولین علائم سردرد مصرف کنید. وقتی حمله با استفراغ یا حالت تهوع شدید همراه شود، استفاده از داروی غیر خوراکی توصیه می شود زیرا داروی خوراکی ممکن است بی اثر باشد. خوراکی: معمول: 50 تا 100 میلی گرم یک بار. اگر دوز اولیه تا حدی موثر بود یا سردرد عود کرد، ممکن است یک دوز (معمولاً همان دوز اول) بعد از 2 ساعت تکرار شود. حداکثر 100 میلی گرم در هر دوز. حداکثر دوز تجویزی 200 میلی گرم روزانه می باشد. تزریقی: 6 میلی گرم (5/0 میلی لیتر) تزریق زیر جلدی که می تواند تنها برای 1 بار دیگر و بعد از حداقل 1 ساعت تکرار شود. حداکثر تعداد تزریق در 24 ساعت دو بار می باشد. دوز دارو ممکن است تحت شرایط خاص مثل بروز عوارض جانبی به 1 تا 5 میلی گرم کاهش یابد.
- سردرد خوشه ای: تزریقی: 6 میلی گرم (0.5 میلی لیتر) زیر جلدی ممکن است حداقل پس از 1 ساعت تکرار شود. دوز دارو نباید به بیش تر از 12 میلی گرم طی 24 ساعت و 6 میلی گرم در هر دوز تجاوز کند.
اثر دارو:
- بستگی به نوع مصرف دارو دارد.
قبل از مصرف دارو:
- مصرف این دارو در افراد مبتلا به فشارخون، بیماران قلبی و افرادی که در معرض حملات قلبی قرار دارند باید طبق نظر پزشک باشد.
عوارض جانبی دارو:
- اسهال خونی، سوزش و خارش در انگشتان پا، گزگز کردن یا بی حسی، حالت سنگینی در پاها، مشکلات شنوایی، تهوع یا استفراغ، مشکل در بلع، سرمای شدید یا آبی شدن انتهای انگشتان دست و پا، مشکلات بینایی.
- سایر عوارض: گیجی، خواب آلودگی، گرگفتگی خفیف، مشکلات گوارشی، احساس ناراحتی در گلو و سینوس ها، خستگی و ضعف.
تداخلات دارویی:
- مشتقات ارگوت اثرات وازوپرسور سوماتریپتان را طولانی می کند.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، بیماری ایسکمیک قلب یا علائم یا نشانه های بیماری ایسکمیک قلب (وازوپاسم عروق کرونر ، آنژین Prinzmetal ، آنژین پکتوریس ، MI ، ایسکمی میوکارد خاموش)، سابقه سندرم های عروق مغزی (از جمله سکته های مغزی، حملات ایسکمیک گذرا)، سابقه میگرن همی پلژیک یا بازیلار، بیماری عروق محیطی (از جمله بیماری ایسکمیک روده)، فشارخون بالای کنترل نشده 24 ساعت بعد از مصرف مشتقات ارگوتامین، 24 ساعت بعد از مصرف آگونیست 5HT1 دیگر تجویز همزمان یا ظرف 2 هفته بعد از قطع مصرف مهار کننده های MAO نوع A سندرم ولف پارکینسون وایت یا آریتمی همراه با سایر اختلالات مسیر هدایت قلبی، اختلال شدید کبدی.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- مصرف این دارو در برخی از افراد ممکن است موجب خواب آلودگی شود.
- شدت سردرد، فشارخون، علائم و نشانه های آنژین پایش گردد.
- پیش از تجویز داروهای آگونیست 5-HT1 در بیمارانی که چندین ریسک فاکتور قلبی عروقی دارند (مانند سن بالا، دیابت، فشارخون، اضافه وزن، مصرف سیگار، سابقه خانوادگی بیماری عروق کرونر)، وضعیت قلبی عروقی بیمار ارزیابی گردد.
- در بیمارانی با چندین ریسک فاکتور قلبی عروقی که هیچ گونه بیماری قلبی عروقی ندارند، هنگام مصرف اولین دوز سوماتریپتان، الکتروکاردیوگرام بیمار ارزیابی شود. همچنین در مصارف طولانی مدت دارو، ارزیابی های قلبی عروقی به صورت دوره ای انجام گیرد.
- طریقه صحیح تزریق زیرجلدی دارو به بیمار آموزش داده شود.
- قرص بايد به طور كامل بلعيده و از شكستن، خرد كردن و جويدن آن خودداري شود.
- در صورت دراز كشيدن بيمار در یک اتاق تاريم و ساكت، تأثير دارو بيشتر خواهد شد.
- اگر با يك بار مصرف بهبودي حاصل نشد، از مصرف مقادير اضافي خودداري و بايد از داروهاي جايگزين استفاده شود. در صورت عود سردرد بعد از بهبودي اوليه مي‌توان مقادير اضافي تجويز نمود.
- بين دفعات مصرف سوماتريپتان بايد 7 الی 5 روز فاصله داشته باشد.