شناخت دارو: عبارت است از دکستروز شکلی از گلوکز است. دکستروز5% در آب به صورت وریدی تزریق می شود تا مایعات از دست رفته بدن را جایگزین و برای بدن کربوهیدرات فراهم کند.
دسته دارویی:
- داروهای افزایش دهنده گلوکز
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- دکستروز وریدی به کربن دی اکسید و آب اکسیده می شود و 3.4 کالری بر گرم دی-گلوکز فراهم می کند.گلوکز منبع انرژی ضروری در انسان است و در فعالیت های سلولی مختلفی مشارکت دارد و مولکول سیگنال دهنده برای پروتئین ها و مولکول های حسگر گلوکز گوناگونی است. گلوکز در فرآیند گلیکولیز و بعد چرخه سیتریک و فسفریلاسیون اکسیداتیو به کربن دی اکسید و آب اکسید می شود و انرژی فراهم می کند.فراهمی زیستی: جذب سریع، متابولیسم: توسط بافت های بدن توزیع و ذخیره می شود و به کربن دی اکسید، آب و انرژی متابولیزه می شود.
اشکال دارو:
- سرم
مقدار مصرف صحیح:
- افت قند خون: 20-50 میلی لیتر محلول 50% یا 40-100 میلی لیتر از محلول 25%.
عوارض جانبی دارو:
- اسهال , ادم , تب , فلبیت , ادم ریوی , هایپرگلایسمی , ترومبوز وریدی , خونریزی مغزی , ایسکمی مغزی , نکروز بافتی , هایپوفسفاتمی , هایپومنیزمی , افزایش تنفس , عطش شدید , هایپراسمولاریتی , سندرم هایپرمولار , هایپروولمیا , اغتشاش روانی , ناهوشیاری , نشت عروقی در محل تزریق.
تداخلات دارویی:
- دفراسیروکس , منیزیم اکساید , منیزیم سولفات , منیزیوم هیدروکساید , کلرید منیزیم , منیزیم سیترات.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن. دهیدراسیون , سابقه حساسیت شدید
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- در دیابت ملیتوس و عدم تحمل کربوهیدرات احتیاط شود.
- سرم فاقد پتاسیم ممکن است موجب هایپوکالمی شود.
- هایپوناترمی جدی یا مسمومیت آب با سرم کم سدیم یا بدون سدیم ممکن است رخ بدهد.
- در بیماران دیابتی سرعت انفوزیون را آهسته کنید تا احتمال بروز هایپرگلایسمی و گلیکوزاوری کاهش یابد.
- موجب افزایش اسمولاریته سرم و احتمال خونریزی مغزی به دنبال تجویز حجم زیاد یا سریع می شود.
- هایپوگلایسمی برگشتی به دنبال قطح ناگهانی تجویز می تواند رخ دهد.
- محلول های هایپرتونیک (بیش از 10%) در تجویز از ورید محیطی می تواند موجب ترومبوز شود، بهتر است از ورید مرکزی تزریق شود.
- تغییرات تعادل مایعات، غلظت های الکترولیت، تعادل اسید و باز را در مصرف طولانی مدت زیر نظر داشته باشید.
- سطح گلوکز و هایپرگلایسمی احتمالی را در درمان کودکان زیر نظر داشته باشید.
- دکستروز تزریقی حاوی آلومینیوم است که می تواند سمی باشد، بیماران با نارسایی کلیوی و نوزادان زودرس بیشتر در معرض خطر هستند، آلومینیوم دریافتی روزانه باید کمتر از 4 میکروگرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن باشد.
- بیماری های کبدی در تغذیه وریدی طولانی مدت به خصوص در نوزادان زودرس افزایش میابد، آزمایش های عملکرد کبدی را تحت نظر داشته باشید و در صورت بروز مشکل مصرف را قطع یا دوز را کاهش دهید.
- قند خون را تحت نظر داشته باشید و در صورت نیاز انسولین تزریق کنید.در دمای اتاق و به دور از رطوبت و گرما نگهداری شود.از منجمد شدن جلوگیری شود.