شناخت دارو: عبارت است از یک داروی ضد اسید است که از این دارو به منظور درمان مشکلاتی که زخم معده سبب آن می باشد استفاده می کنند. همچنین این دارو باعث کاهش میزان اسید در ادرار و رفع سوء هاضمه می شود.

دسته دارویی:

• داروهای قلیایی کننده ادرار

فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:

• سدیم بی کربنات یک قلیایی کننده سیستمیک است که بیکربنات پلاسمایی را افزایش می دهد، غلظت بالای یون های هیدروژن را بافره می کند و pH خون را افزایش می دهد که منجر به معکوس کردن تظاهرات بالینی اسیدوز می شود. همچنین یک قلیایی کننده ادرار است که باعث افزایش دفع یون های بی کربنات آزاد در ادرار می شود و به طور موثری باعث افزایش pH ادرار می گردد.
• با حفظ ادرار قلیایی، انحلال واقعی سنگ های اسید اوریکی می تواند انجام شود. سدیم بی کربنات به عنوان یک آنتی اسیدها هم عمل می کند و مقدار اسید معده را بافره یا به طور شیمیایی خنثی می کند، اما بر ترشح آن اثر مستقیم ندارد. این عمل منجر به افزایش مقدار PH محتویات معده می شود، بنابراین باعث تسکین علائم افزایش ترشح اسید می گردد.تزریق وریدی سدیم بی کربنات باعث افزایش بی کربنات پلاسمایی، بافره کردن غلظت بالای یون هیدروژن، افزایش pH خون و معکوس کردن تظاهرات بالینی اسیدوز می شود.شروع: 15 دقیقه (وریدی)، مدت زمان: 1-2 ساعت (وریدی)؛ 8-10 دقیقه (خوراکی)، محدوده درمانی: 24-31 میلی اکی والان در لیتر، دفع: ادرار، جذب: به صورت خوراکی خوب جذب می شود.

اشکال دارو:

• قرص، شربت، آمپول، قطره گوش، گرد

مقدار مصرف صحیح:

• بزرگسالان: اسیدوز متابولیک: تزریقی: اگر وضعیت اسید باز موجود باشد، دوزها باید به صورت زیر محاسبه شوند: 0.2 × وزن (کیلوگرم) x کمبود باز. جایگزین: HCO3 (میلی اکی والان) مورد نیاز = 0.5 × وزن (کیلوگرم) x ]بی کربنات سرم (میلی اکی والان در لیتر)-24)[ یا ​​اسیدوز متابولیک متوسط: 50 تا 150 میلی اکی والان سدیم بی کربنات را در یک لیتر D5W رقیق کرده و با سرعت 1 تا 1.5 لیتر در ساعت در ساعت اول تزریق کنید. اسیدوز متابولیک شدید: 90-180 میلی  اکی والان سدیم بی کربنات را در یک لیتر D5W رقیق کرده و با سرعت 1 تا 1.5 لیتر در ساعت در ساعت اول تزریق کنید. اگر وضعیت اسید و باز در دسترس نیست، دوز به شرح زیر محاسبه می شود: 2 تا 5 میلی اکی والان / کیلوگرم تزریق وریدی در مدت 4 تا 8 ساعت. دوزهای بعدی باید براساس وضعیت اسید و باز بیمار باشد. خوراکی: اسیدوز متابولیک متوسط: 325 تا 2000 میلی گرم خوراکی 1 تا 4 بار در روز. یک گرم 11.9 میلی اکی والان (میلی مول) از سدیم و بی کربنات فراهم می کند.
• کتواسیدوز دیابتی: دوز اولیه 50 میلی اکی والان سدیم بی کربنات در 1 لیتر محلول وریدی مناسب برای یک بار.
• قلیایی کردن ادرار: تزریقی: 50 تا 150 میلی اکی والان سدیم بی کربنات را در یک لیتر D5W رقیق کرده و با سرعت 1 تا 1.5 لیتر در ساعت تزریق کنید. خوراکی: 325 تا 2000 میلی گرم خوراکی 1 تا 4 بار در روز. یک گرم 11.9 میلی اکی والان (میلی مول) از سدیم و بی کربنات فراهم می کند.
• دیس پپسی: 325 تا 2000 میلی گرم خوراکی 1 تا 4 بار در روز.
• هایپرکالمی: یک آمپول 7.5٪ سدیم بی کربنات (44.6 میلی اکی والان یون HCO3) ممکن است به آرامی در عرض 5 دقیقه تزریق وریدی شود و در صورتی که تغییرات الکتروکاردیوگرام باقی بماند، در فواصل 10 تا 15 دقیقه تکرار شود. شروع فعالیت در عرض 30 دقیقه رخ می دهد و اثر 1 تا 2 ساعت باقی می ماند. اثر ناشی از آن باعث می شود سطوح پتاسیم داخل سلولی بدون کاهش ذخایر پتاسیم کل بدن به حد عادی بازگردد.
• آسیستول: 1 میلی اکی والان / کیلوگرم وریدی آهسته در ابتدا، ممکن است با 0.5 میلی اکی والان / کیلوگرم 10 دقیقه بعد یک بار یا با توجه به وضعیت اسید – باز بیمار تکرار شود.
• کودکان: اسیدوز متابولیک: اگر وضعیت اسید و باز موجود باشد، دوز باید به صورت زیر محاسبه شود: نوزادان و کودکان: HCO3 (میلی اکی والان) مورد نیاز = 0.3 x وزن (کیلوگرم) ) x کمبود باز (میلی اکی والان / لیتر)، یا HCO3 (میلی اکی والان) مورد نیاز = 0.5 × وزن (کیلوگرم) x ]بی کربنات سرم (میلی اکی والان در لیتر)-24)[ اگر وضعیت اسید و باز موجود نباشد، دوز باید به صورت زیر محاسبه شود: کودکان بزرگتر: 2 تا 5 میلی اکی والان / کیلوگرم انفوزیون وریدی در عرض 4 تا 8 ساعت؛ دوزهای بعدی باید براساس وضعیت اسید و باز بیمار باشد.
• قلیایی کردن ادرار: 0 تا 12 سال: 1 تا 10 میلی اکی والان (84 تا 840 میلی گرم) / کیلوگرم در روز خوراکی در دوزهای منقسم؛ دوز باید برای pH ادرار مورد نظر تنظیم شود. 12 تا 18 سال: 325 تا 2000 میلی گرم خوراکی 1 تا 4 بار در روز. یک گرم 11.9 میلی اکی والان (میلی مول) از سدیم و بی کربنات فراهم می کند.
• هایپراورسمی ثانویه به شیمی درمانی: 0 تا 12 سال: تزریقی: 120 تا 200 میلی اکی والان/ مترمربع/ روز رقیق شده در مایعات وریدی نگهدارنده از 3000 میلی لیتر / مترمربع / روز؛ برای حفظ pH ادرار بین 6 تا 7 تنظیم کنید. خوراکی: 12 گرم / مترمربع / روز منقسم در 4 دوز؛ برای حفظ pH ادرار بین 6 تا 7 تنظیم کنید.
• آسیستول: ابتدا 1 میلی اکی والان / کیلوگرم وریدی آهسته، ممکن است با 0.5 میلی اکی والان / کیلوگرم 10 دقیقه بعد یک بار یا بر اساس وضعیت اسید باز بیمار تکرار شود.

اثر دارو:

• در مدت کوتاهی ظاهر می شود و حداقل 30 دقیقه و حداکثر 60 دقیقه باقی می ماند.

قبل از مصرف دارو:

• این دارو در بیماران قلبی، افراد مبتلا به فشار خون و افرادی که همزمان با این دارو از داروهای دیگر استفاده می کنند باید با احتیاط مصرف شود.

عوارض جانبی دارو:

• تکرر ادرار , سردرد , کاهش اشتها , تهوع , استفراغ , درد عضلانی , بی قراری , تغییر خلق , خستگی یا ضعف غیر طبیعی , کاهش تنفس , تغییرات خلقی , تورم پاها , طعم بد دهان.

تداخلات دارویی:

• اتامبوتول , استازولامید , اسپری بودزوناید , پنیسیلامین , دی سیکلومین , ریزدرونیت , افلوکساسین , ایتراکونازول , تتراسیکلین , جمی فلوکساسین , داپسون , داکسی سیکلین , آتازاناویر , ایندیناویر , اکسی تتراسیکلین , فلروکساسین , دلاویردین , نیترن دیپین , دیگوکسین , لووفلوکساسین , مینوسایکلین , موکسی فلوکساسین , نیمودیپین , کتوکونازول , دمکلوسیکلین , نیزولدیپین , آهن , دولوتگراویر , الترومبوپگ , آتوواکون/ پروگوانیل , تیلودرونات , بک آمپی سیلین.

موارد منع مصرف:

• ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، آلکالوز , هایپوکلسمی , حساسیت شدید , هایپرکلرمی , درد شکمی تشخیص داده نشده , اسیدوز هایپرکربیک , آلکالوز هایپرکلرمیک ناشی از دیورتیک.

شرایط نگهداری:

• در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.

نکات مهم:

• کسانی که دوران بارداری را سپری می کنند می بایست از مصرف این دارو در صبح پرهیز کنند، چون با تجمع مایعات در بدن خود مواجه می شوند.
• خط اول برای احیاء نیست.
• وضعیت ادم یا احتباس سدیم، سابقه CHF، اختلال کلیوی، سیروز، HTN، کودکان مبتلا به DKA، مصرف همزمان کورتیکواستروئید.
• ممکن است باعث ایجاد هیپوکالمی شود.
• با احتیاط در بیماران مبتلا به سیروز، نارسایی قلبی، نارسایی کلیه، بیماری زخم پپتیک یا ادم استفاده شود.
• از نشت عروقی اجتناب شود (ممکن است باعث سلولیت شیمیایی، نکروز بافت، زخم و کنده شدن پوست به علت قلیایی بودن شود).
• داروی سدیم بی کربنات را دقیقا طبق دستور مصرف کنید و از افزایش یا کاهش دوز یا مدت زمان مصرف خودداری کنید.
• قرص سدیم بی کربنات معمولا قبل از بلعیدن به طور کامل در آب حل می شود. از همه دستورالعمل های برچسب محصول پیروی کنید.
• اگر علائم شما بهبود نیافت، یا اگر هنگام استفاده از سدیم بی کربنات بدتر شد، با پزشک خود تماس بگیرید.
• در دمای اتاق به دور از گرما و رطوبت، نگهداری شود.
• در صورت استفاده منظم از داروهای دیگر بدون تجویز پزشک از سدیم بی کربنات استفاده نکنید.