شناخت دارو: عبارت است از اين دارو به عنوان عامل كمكي براي القاء و حفظ و بيهوشي در اعمال جراحي و به عنوان عامل ضد درد در مراقبت‌هاي بيهوشي بلافاصله بعد از عمل جراحي به كار مي‌رود. همچنين از اين دارو در بي‌حسي‌هاي موضعي و ناحيه اي در شرايط تحت كنترل استفاده مي شود.
دسته دارویی:
- بیهوش کننده های تزریقی
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- مکانیسم دقیق عملکردرمی فنتانیل مشخص نیست. این دارو احتمالاً با اثر روی گیرنده های اپیوئیدی مو در قسمت های مختلف CNS و سایر بافت ها عمل کرده و باعث ایجاد حس بی دردی ( آنالژزی) , سرکوب تنفسی و خواب آلودگی می شود. فعالیت داروی رمی فنتانیل توسط داروهای آنتاگونیزه کننده گیرنده های اپیوئیدی مانند نالوکسان متوقف می شود.
- رمیفنتانیلیک آگونیست اپیوئیدی با شروع اثر سریع و طول اثر بسیار کوتاه است که به سرعت به حداکثر اثر خود می رسد. به گیرنده های اپیوئیدی در سیستم اعصاب مرکزی و سایر بافت ها متصل شده و عملکرد خود را که شامل اثرات بی دردی, القای خواب آلودگی و تضعیف سیستم تنفسی می باشد اعمال می کند.
- اثرات دارویی و جانبی رمیفنتانیل وابسته به دوز است.
- در خصوص جذبرمی فنتانیل اطلاعات زیادی در دسترس نیست.
- حجم توزیع دارو 350 میلی لیتر بر کیلوگرم در نوزادان و 223 میلی لیتر بر کیلوگرم در بزرگسالان است.
- اتصال پروتئینی دارو حدود 70 درصد است.
- رمی فنتانیلتوسط استرازهای پلاسما و بافت ها متابولیزه شده و عمدتاً از راه ادرار دفع می شود..
- نیمه عمر دارو 1 تا 20 دقیقه می باشد.
اشکال دارو:
- ویال تزریقی
مقدار مصرف صحیح:
- بزرگسالان: القای بی هوشی: 5 تا 1 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه به صورت داخل وریدی تا پس از لوله گذاری در صورتی که لوله گذاری تراشه قبل از گذشت 8 دقیقه از شروع انفوزیون رمی فنتانیل انجام شود لازم است دوز اولیه با مقدار 1 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن نیز استفاده شود.
- نگهدارنده بی هوشی: 25 تا 0.5 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه به صورت انفوزیون وریدی گاهی نیاز است برای افزایش پاسخ به بی هوشی, هر 2 تا 5 دقیقه 0.5 تا1 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن رمی فنتانیل تزریق شود.
- بی دردی در شرایط هوشیاری بیمار: 1 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت وریدی یکجا در ابتدا و در ادامه 0.05 تا 0.2 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه به صورت انفوزیون مداوم وریدی.
- بی دردی سریع بعد از عمل جراحی: 025 تا 0.2 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه به صورت انفوزیون مداوم وریدی.
- کودکان: نگهدارنده بی هوشی: تولد تا 2 ماهگی: 0.4 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه به صورت انفوزیون مداوم وریدی همراه با نیتروس اکساید 70 درصد. و در ادامه دوز کمکی 1 میکروگرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن. 1 تا 12 سال: 0.25 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه به صورت انفوزیون مداوم وریدی همراه با هالوتان, سوفلوران یا ایزوفلوران و در ادامه دوز کمکی 1 میکروگرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن.
عوارض جانبی دارو:
- افسردگی ، اضطراب ، بی خوابی ، یبوست ، تهوع ، استفراغ ، تشنج ، سرگیجه ، توهم ، خواب آلودگی ، اختلالات بینایی ، آریتمی ، تغییرات فشار خون ، آپنه ، سرخوشی ، كما ، ضعف عصبی، تاکی کاردی ، برادیکاردی ، منگی ، حرکات بی اختیار عضلات اسکلتی تضعيف تنفسی بعد از جراحی.
تداخلات دارویی:
- سیبوترامین ، کلرال هیدراته ، فنتانیل ، پالونوسترون ، دولاسترون ، تاپنتادول ، اندانسترون ، ایزونیازید، بوسپیرون ، پاروکستین ترازودون ، دولوکستین ، اس سیتالوپرام ، نفازودون ، لیتیوم ، تریپتوفان ، سرترالین ، سیتالوپرام ، فلووکسامین ، فلوکستین ، گرانیسترون ، ونلافاکسین ، پرومازین ، استازولام ، آسناپین ، دکس فن فلورامین ، دس ونلافاکسین ، مولیندون ، آلويمويان ، لوومیلناسییران پاراآلدهايد ، ات کلر وينول ، بنزهیدروکدون/ استامینوفن ، لاسميديتان.
موارد منع مصرف:
- در صورت سابقه حساسيت يا واكنشهاي آلرژيك آلفنتانيل، فنتانيل، رمي‌فنتانيل، سوفنتانيل نبايد اين دارو را مصرف كرد.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- رمي‌فنتانيل را نبايد از طريق اپي دورال يا زير عنكبوتيه تزريق نمود. زيرا گليسين موجود در آن باعث سميت عصبي مي‌شود.
- اين فرآورده را نبايد به تنهايي براي القاء بيهوشي به كار برد، زيرا علاوه بر عدم تأمين كافي بيهوشي ممكن است همراه با تنگي نفس سفتي عضلات و تغيير در ضربان قلب باشد.
- در صورت برادي آريتمي قلبي، نارسايي كبدي، چاقي (اضافه وزن بيش از 130% وزن مطلوب) و اختلالات تنفسي اين دارو را بايد با احتياط كامل به كار برد.
- درحين مصرف دارو، ميزان ورود اكسيژن به خون، فشارخون، وضعيت تنفسي و علائم حياتي بايد تحت كنترل مداوم پزشك متخصص بيهوشي باشد.
- تداوم مصرف دارو بعد از عمل جراحي بايد به بيماراني محدود شود كه براي آنها تغيير داروي اوپيوئيدي توصيه نمي‌شود. مراقبت كامل و نزديك از بيمار بايد صورت گيرد.
- به دليل اثر كوتاه مدت دارو، طي 10 الی 5 دقيقه بعد از انفوزيون وريدي هيچ اثر ضد دردي باقي نمي‌ماند. براي تسكين درد بعد از عمل جراحي بايد از ضد درد‌هاي ديگر استفاده نمود.
- اين دارو بايد در لوله وريدي نزديك به ورود به بدن بيمار تزريق گردد. و بعد از اتمام تزريق، باقي مانده دارو در لوله وريدي بايد پاكسازي شود زيرا تجويز تصادفي دارو (متعاقب تجويز مايعات و داروهاي ديگر) موجب تضعيف تنفس و سفتي عضلاني در ناحيه قفسه سينه مي‌شود.
- فرآورده را بايد در دماي 25 الی 2 درجه سانتي گراد نگهداري نمود.
- يك ميلي‌ليتر از محلول رقيق كننده براي هر ميلي‌گرم فرآورده بايد به ويال اضافه شود تا محلول حاوي mg/ml1 از دارو تهيه شود و بعد دارو در رقت‌هاي مناسب جهت تزريق آماده شود.
- از تزريق وريدي اين دارو همراه با خون بايد اجتناب شود. زيرا استراز‌هاي غير اختصاصي در خون موجب خنثي شدن دارو مي‌گردند.