کورک های سر (جوش کف سر): عبارت است از یکی از بیماری های پوستی که به صورت دردناک و بیشتر در آقایان رخ می دهد، جوش یا آکنه روی پوست سر و به اصطلاح جوش کف سر است. جوش یا آکنه روی پوست صورت، سینه، پشت و بازوها امری طبیعی است، اما جوش کف سر پدیده‌ ای کمیاب است. جوش‌ ها غیر از محلی که ایجاد می‌ شوند، معظلی آزار دهنده به حساب می‌ آیند، زیرا علاوه بر ظاهر ناخوشایند، سوزش و خارشی بعضاً غیر قابل تحمل دارند.

علائم:

1. خفیف: شامل جوش های سر سفید و سر سیاه.
2. متعادل: شامل زائده هایی که روی سر ظاهر می شوند.
3. شدید: به صورت کیست هایی در زیر پوست سر ظاهر می شوند.

علت:

• درست مانند سایر جوش ها در نقاط مختلف بدن، آکنه پوست سر به دلیل پر شدن منافذ یا فولیکول مو به وسیله سلول های مرده پوست یا سبوم روغنی طبیعی که پوست برای نرم نگه داشتن خودش تولید می کند به وجود می آید. و از مهم ترین دلایل جوش زدن پوست سر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• قارچ
• شپش
• شوره سر
• پشه های ریز
• اپیدرمیدیس استافیلوکوک
• مدت طولانی حمام نرفتن
• آکنه های پروپینی باکتریوم
• عرق کردن به دلیل پوشاندن سر
• نشستن سر بلافاصله بعد از تمرین
• باکتری ها، مخمرها و کرم های ریز
• عدم شستشوی کامل و مناسب سر و پوست سر
• استفاده از درجه بالا آب برای استحمام که باعث التهابات پوست سر می شود.
• استفاده از محصولاتی مانند شامپو سر نامناسب و محصولات دیگری مانند ژل سر یا اسپری های مو.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. ژنتیک
2. بی تحرکی
3. غلظت خون
4. روبالشتی کثیف
5. عدم رعایت بهداشت
6. سابقه بیماری های پوستی

پیشگیری:

1. نظافت پوست سر نقش خیلی مهمی در جلوگیری از بسته شدن منافذ ایجاد کند. یک قانون کلی خوب این است، که هر زمان که احساس می کنید مو چرب است و بعد از هر تمرین سر را بشویید؛ برای درمان جوش پوست سر و پیش گیری از عود کردن های احتمالی، این کارها را امتحان کنید:
2. شسشتن مو سریع بعد از ورزش
3. استفاده از محصولات مویی طبیعی و غیر حساسیت زا
4. پوشیدن کلاه های گشادتر به منظور تنفس پوست سر
5. عدم استفاده زیاد از محصولات مویی مانند اسپری مو و ژل
6. دریافت میزان کافی ویتامین A ،D و E برای داشتن پوست سالم
7. در یک سری افراد نشستن مو به میزان کافی، موجب بروز جوش پوست سر می شود.
8. یادداشت برداری از غذایی که در طول روز خورده می شود، برای اینکه متوجه شویم غذاهای خاصی باعث عود کردن بیماری می شود یا خیر. (اگر غذا به عنوان یک عامل شناخته شده باشد)

تشخیص:

1. آزمایش خون
2. انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار

درمان طب نوین:

• پزشک ممکن است برای آکنه پوست سر پایدار و علائم وابسته به آن مانند ریزش مو و یا تورم، پماد آنتی بیوتیک موضعی، تزریقات استروئیدی، آنتی بیوتیک خوراکی، آنتی هیستامین برای واکنش های حساسیتی، نور درمانی که به اشعه درمانی نیز شناخته می شود، داروهای خاص برای آکنه های پوست سر شدید مانند ایزوترتینونین تجویز کند.
• در بیشتر موارد، پزشک شامپوهای درمانی یا درمان پوست سر را پیشنهاد می دهد، این شامپو ها، چربی بیش از حد و هرگونه آلودگی را تمیز می کند و از بازگشت جوش پوست سر جلوگیری می کند. شامپوهای درمانی برای جوش پوست سر، می تواند بدون نسخه و آنلاین خریداری شود؛ مواد معمول استفاده شده در این محصولات، شامل روغن درخت چای، روغن های ضروری است که ممکن است به از بین رفتن باکتری پوست سر کمک کند.

درمان طب سنتی:

• حجامت عام دو مرحله هر ماه یکبار.
• هر روز با آب جوشانده میوه کاج سر را بشویید.
• هم چنین می توان از صابون گوگود استفاده نمود.
• ضمناً می توانید روغن تخم شنبلیله را روی آنها بمالید.
• در صورت بهبود نیافتن زالو درمانی اطراف جوش انجام دهید.
• گل ارمنی و گوگرد را با آب کرفس خام مخلوط کنید و با آنها سر را بشویید.
• میوه و صمغ و پوست درخت کاج را بجوشانید و با آب صاف کرده اش سر را بشویید.
• سیاهدانه، تخم کلم و ریشه خیار دشتی را بکوبید، بعد با سرکه مخلوط کنید و شب ها بمالید.
• مقداری گوگرد زرد و گل ارمنی را به نسبت مساوی با آب کرفس تازه مخلوط کنید و روزی ۱ بار سر را با آن بشویید.
• در حمام با آب کرفس تازه سر را بشویید. یا یک یا چند عدد از داروهای زیر را با هم جوشانده و با آب آن سر را شستشو کنید.
• پوست لیموترش خشک، گل ریواس، شاه تره، گل بنفشه، شنبلیله خشک و مورد را نرم بسایید، بعد با آب مخلوط کرده و شستشو کنید.
• برای درمان کورک سر باید ریشه خیار دشتی، سیاهدانه و تخم کلم را به نسبت مساوی نرم بسایید، بعد با سرکه مخلوط کنید و روزی سه مرتبه بمالید.
• آلوئه ورا: اگر جوش کف سر به خاطر گرمای زیاد باشد آلوئه ورا بهترین درمان خانگی است، آلوئه ورا دمای کف سر را پایین می‌ آورد و آن را مرطوب نگه می‌ دارد.
• گلاب: گلاب سرشار از ویتامین سی و آنتی‌ اکسیدان‌ هاست. گلاب قرمزی و التهاب ناشی از جوش را می‌ خواباند. تنها کافی است آن را روی پوست سر اسپری کنید.
• پوست لیموترش، مورد، شاه تره، گل ریواس، شنبلیله و گل بنفشه را به نسبت مساوی مخلوط کنید، بعد نرم بسایید و هر روز مقداری از آن را با آب خمیر کرده و با آن سر را بشویید.
• داروهایی که با آب جوشانده آنها می توان کورک های سر را درمان کرد، عبارتند از: گل ارمنی، گل ریواس، برگ مورد، گل بنفشه، میوه درخت کاج، شاه تره، شنبلیله، پوست لیموترش، سیاه دانه، تخم کلم، گوگرد زرد.
• سیر: بوی بد سیر با شامپو کردن از بین می‌ رود پس نگران استفاده از آن نباشید. سیر حاوی سالیسیلیک اسید است که در بسیاری از پمادهای درمان جوش کاربرد دارد. 4 حبه سیر له شده را با مقداری آب مخلوط کنید تا به‌صورت پوره شود. آن را به تکه‌ای پنبه زده، به جوش بزنید و بگذارید 30 دقیقه روی آن بماند.
• سرکه سیب: سرکه سیب جوش را خشک می‌ کند و بهبود آن را تسریع می‌ بخشد. همچنین این سرکه با باکتری‌ هایی که موجب جوش زدن می‌ شوند مبارزه می‌ کند. یک تکه پنبه را به سرکه سیب آغشته کنید و به ناحیه جوش بزنید.
• آب لیمو: آب لیمو نیز چربی اضافی پوست کف سر را از بین می‌ برد. این ماده برای مبارزه با شوره نیز مفید است ¼ لیوان آب لیمو را با ½ لیوان گلاب مخلوط کنید و روی پوست اسپری کنید. بگذارید این ترکیب 2 ساعت روی پوست بماند.
• آب گوجه فرنگی: آب گوجه فرنگی نیز حاوی سالیسیلیک اسید است. همچنین گوجه فرنگی به تنظیم ph پوست و از بین بردن چربی اضافه آن کمک می‌کند. 3 عدد گوجه فرنگی را در مخلوط‌ کن له کرده و با کمی آب ترکیب کنید. این محلول را روی پوست اسپری کرده و بگذارید 30 دقیقه بماند.
• ریوند چینی، مریم گلی، مغز ناخنک، اسطوخدوس، انیسون، مرزنجوش، تخم گشنیز، بادرنجبویه، بابونه شیرازی و گل بنفشه از هر کدام ۱۵ گرم، همه را مخلوط و نیمکوب کرده، بعد به پانزده قسمت مساوی تقسیم کنید و هر قسمت از آن را یک روز صبح بجوشانید و آب صاف کرده آن را قبل از صبحانه بنوشید.
• انیسون، رازیانه، تخم گشنیز، بابونه شیرازی، مغز ناخنک، مرزنجوش، ریوند چینی، پودر شیرین بیان، اسطوخدوس، مریم گلی، بادرنجبویه و گل بنفشه از هر کدام ۱۵ گرم را با هم مخلوط و نیمکوب کنید، بعد پانزده قسمت کرده و هر قسمت از آن را یک روز صبح بجوشانید و قبل از صبحانه آب صاف کرده آن را بنوشید.
• پزشک ممکن است برای آکنه پوست سر پایدار و علائم وابسته به آن مانند ریزش مو و یا تورم، درمان های زیر را تجویز کند: پماد آنتی بیوتیک موضعی، تزریقات استروئیدی، آنتی بیوتیک خوراکی، آنتی هیستامین برای واکنش های حساسیتی، نور درمانی که به اشعه درمانی نیز شناخته می شود، داروهای خاص برای آکنه های پوست سر شدید مانند ایزوترتینونین.
• برای درمان جوش هایی که به طور اتفاقی گه گاه داخل موها می زنند، ضمن پرهیز از شستشو با انواع صابون و شامپو و مواد اسیدی و نیز پرهیز از خوردن غذاهای چرب، بودار و سرخ کرده، گوشت به خصوص گوشت جوجه کبوتر، تخم مرغ، مغز گردو، گوجه فرنگی، شیرینی های قنادی و خوراکی هایی که طبیعت آنها گرم است، باید آب هویج، آب زردک، شلغم خام و مایعات زیاد مصرف کنید.
• انیسون + رازیانه + تخم گشنیز + بابونه شیرازی + مغز ناخنک + مرزنجوش یزدی + ریوند چینی + پودر شیرین بیان + اسطوخدوس هندی + مریم گلی + بادرنجبویه + گل بنفشه از هر کدام 15 گرم با هم مخلوط و نیمکوب کنید، سپس 15 قسمت کنید، هر قسمت از آن را یک روز صبح بجوشانید و قبل از صبحانه آب صاف کرده آن را بنوشید و سرتان را نیز با صابون پیچ اصل در حمام بشویید.
• در بیشتر موارد، پزشک شامپوهای درمانی برای درمان پوست سر را پیشنهاد می دهد، این شامپوها، چربی بیش از حد و هرگونه آلودگی را تمیز می کند و از بازگشت جوش پوست سر جلوگیری می کند. شامپو های درمانی برای جوش پوست سر، می توانند بدون نسخه و آنلاین خریداری شود؛ مواد معمول استفاده شده در این محصولات، شامل روغن درخت چای، روغن های ضروری است که ممکن است به از بین رفتن باکتری پوست سر کمک کند.

درمان جوش های ریز سر:

• اشنان و زاج سیاه را بکوبید و با سرکه مخلوط کنید و بر سر بمالید.
• هر شب تعدادی آلوچه براقانی خیسانده را له کرده و بر سر ببندید و صبح بشویید.
• ۵ گرم کات کبود را با ۱۰ گرم آرد نخود و یک فنجان ماست مخلوط کنید و بمالید.
• هر شب ۱۰ گرم جوش شیرین را با ۲۰ گرم سدر و کمی ماست ترش مخلوط کنید و بمالید.
• گل خطمی و گل بابونه شیرازی را نرم بسایید و با سدر مخلوط، سپس با آبغوره خمیر کرده و بر سر بمالید.
• ضمنا خوردن ماءالشعیر، تمرهندی، آب تمرهندی، آب زرشک، رب انار، شربت انار و آب انار توصیه می شود.
• مردار سنگ، زردچوبه، سرنج، انزروت، گوگرد زرد، کات کبود، سفیدآب قلع و مازو را به نسبت مساوی خمیر کرده و بمالید.
• الکلیل کوهی، بابونه شیرازی، گل بومادران، مریم گلی و آویشن شیرازی را به نسبت مساوی بجوشانید و آب آن را به مرور میل فرمایید.
• پوست لیموترش خشک، شاه تره، گل خطمی، کتیرا و سدر را با هم، مخلوط کرده و بخیسانید و با آن سر را بشویید و تا مدتی نیز روی سر بماند.
• برای شستشو نیز می توانید از آب جوشانده برگ گردو یا آب چغندر یا آب جوشانده شاه تره یا آب جوشانده بومادران یا آب جوشانده گل بنفشه و یا آب جوشانده گل خطمی استفاده کنید.
• کتیرا، موم و روغن کنجد را درهم آمیخته و شب بر سر ببندید و همان شب گل خطمی، شاه تره، پوست لیموترش خشک شده، کتیرا و سدر، همه را نرم ساییده و بخیسانید و صبح سر را با آن بشویید.
• اقاقیا، قنبیل، زردچوبه و مازو از هر کدام ۵ گرم، تخم مورد ۱۰ گرم و ریشه اریسا ۲۰ گرم، همه را به نسبت مساوی نرم بسایید، بعد با ۱۰ گرم مغز بادام تلخ کوبیده شده و مقداری سرکه خمیر کرده و بمالید.
• نشادر، مردار سنگ و زاج سفید از هر کدام ۵ گرم و سفیدآب قلع و تخم بارهنگ از هر کدام ۱۰ گرم، همه را نرم بسایید، بعد با ۱ لیوان گلاب و ۱ لیوان سرکه مخلوط کنید و بمالید و قبل از مالیدن این دارو، باید محل خارش را با آب تنباکوی خیلی رقیق به نسبت ۵ گرم در ۱ لیتر آب بشویید و بعد آن داروی مالیدنی را استفاده کنید.
• همچنین می توانید از داروهای زیر نیز به عنوان مالیدنی استفاده کنید: آب مرزنجوش، آب پرسیاوشان، آب قرنفل، آب تره، زهره گاو، روغن گل، انقوزه پخته شده در روغن زیتون، آب زیره حل شده در پیه مرغ، مخلوط شهم حنظل در روغن زیتون، آب خرفه، سرکه، مخلوط سرکه با روغن گل و مخلوط آب شهم حنظل تازه با روغن کنجد.
• جوش هایی که بر پوست سر می زنند دو نوع می باشند: نوع خشک و نوع تر، که اکثراً با خارش وگاهی نیز با سوزش خفیف همراه بوده و این نوع جوش ها غیر از پوست سر و بیخ موها در پشت گردن و صورت نیز در بین موهای ریش مشاهده می شوند. برای درمان آن پاکسازی بدن به وسیله افتیمون، هلیله زرد و شاه تره لازم است، تعدیل خلط نیز ضروری خواهد بود. همچنین گرفتن دوش متوالی روزانه و پرهیز از خوردن غذاهای محرک و غذاهایی که طبيعت آن ها گرم هستند و گوشت، چربی جات، غذاهای سرخ کرده، گوشت جوجه کبوتر، تخم مرغ، گوجه فرنگی، بادمجان، انواع فلفل و ادویه جات لازم است.
• برای درمان آن لعاب تخم کتان و لعاب تخم خطمی را در یک ظرف شیشه ای بریزید و روزی چند مرتبه، هربار مقداری از آن را با دست بر محل دانه ها بمالید و ماساژ دهید، این کار احتیاج به حمام ندارد ولی اگر دانه ها خارش دار و مزمن بودند و برای مدتی طولانی باعث آزار شده اند می توانید به حمام بروید و با یک جسم خشک و خشن مانند کیسه حمام محکم روی آنها بکشید تا وقتی که کاملاً پوست کنده شده و محتویات جوش ها خارج گردند، سپس قدری سرکه رقیق شده را با آب جوشانده ترشک مخلوط کنید و بمالید.

سر باز کردن سوزه:

• ضماد اسفناج را روی آن گذارید.
• تمرهندی را روی آن ضماد کنید.
• آرد جو را به صورت ضماد روی آن بگذارید.
• مخلوط پنیر، عسل و نمک را روی آن گذارید.
• خمیر ترش را با نمک مخلوط کرده و بر آن ضماد کنید.
• اطراف سوزه را زالو بیندازید تا خون های کثیف را بمکد.
• شلغم پخته را له کرده و روی آن ضماد کنید، باز می شود.
• آرد برنج و پی را له کرده و روی آن ضماد کنید، باز می شود.
• شنبلیله را با انجیر مخلوط کرده، بکوبید و روی آن ضماد کنید.
• مقداری نعناع تازه را بکوبید و با آرد جو خمير کنید و ضماد گذارید.
• انجیر را با آرد جو خمیر کرده، بعد گرم کنید و بر آن ضماد گذارید.
• کمی باریجه را کوبیده و روی آن بگذارید و ببندید، سر باز می کند.
• برگ گزنه را کوبیده، با عسل مخلوط کنید و روی آن ضماد گذارید.
• مخلوط فضله کبوتر، عسل و تخم کتان کوبیده را روی آن بگذارید.
• شیره پوارو را بگیرید و با شیر و نان آرد شده خمیر کرده و ضماد کنید.
• اسیدبوریک را در آب جوش حل کرده و روی دمل را با آن کمپرس کنید.
• میوه زیتونی که خوب رسیده باشد را کوبیده و نرم کنید و روی آن ضماد گذارید.
• تخم مرو کوبیده را با فضله کبوتر، خمیر ترش، سرکه و عسل سرشته و ضماد کنید.
• پیازی که در خاکستر گرم پخته شده و یا آب پز شده را تا گرم است بر آن ضماد کنید.
• آرد گندم را با روغن کنجد یا روغن زيتون و ماست یا شیر مخلوط کنید و مرهم سازید.
• کتیرا و نشاسته ساییده را با شیر گاو مخلوط و خمیر کنید و روی دمل اندازید، سر باز می کند.
• سه گرم پی را آب کنید بعد با دانه های کوبیده تمرهندی مخلوط و تا گرم است بر آن ضماد کنید.
• پی بز را نرم کنید، بعد پهن کرده و نیم مثقال زردچوبه بر آن بپاشید و ۲۴ ساعت روی آنها بگذارید.
• ده گرم اکتیول، ۱۰ گرم اسیدبوریک و ۱۰ گرم سفیدآب روح را با هم مخلوط کرده و روی آن بگذارید.
• بیخهلیمون را نرم بسایید و با شیر مادری که نوزاد دختر دارد، خمیر کنید و روی آن گذارید، سر باز می کند.
• برای درمان آن نیز باید کشمش کولی را بکوبید و روی آن بگذارید و روزی ۲ بار عوض کنید تا سر باز کند.
• تره فرنگی را خرد کرده و با سفیده تخم مرغ و کمی آب قند بپزید، بعد خمیر کرده و بر آن ضماد کنید.
• خاکستر چوب مو را در آب کاملاً حل کنید، بعد صاف کرده و بجوشانید تا غلیظ شود و گرم گرم بر آن کمپرس کنید.
• اسپرزه را با شیر مادری که نوزاد دختر دارد یا شیر گاو خمیر کرده، بعد در پارچه بپیچید و روی آن بگذارید، سر باز می کند.
• مقداری کشمش را بکوبید و با زعفران و زرده تخم مرغ مخلوط کنید، بعد کمی مرزه کوبیده را به آن اضافه کرده و ضماد کنید.
• کاغذ آبی رنگی که با دومطیل رنگ شده باشد را بسوزانید و خاکستر آن را با باریجه مخلوط کنید و روی سوزه بگذارید، سر باز می کند.
• گل خطمی را با قدری اسیدبوریک بجوشانید و مقداری انگم درخت آلوی ساییده را با سلف های آن مخلوط کرده و ضماد بگذارید. سر باز می کند.
• آرد گندم را با شیر گاو خمیر کنید، بعد دانه های بزرک ساییده را با آنها مخلوط کرده و روی آتش گرم کنید و تا گرم است روی دمل بگذارید و ببندید، سر باز می کند.
• نشاسته، پوست خشخاش، بیخ هلیمون، گل خطمی، کتیرا، دانه بزرگ و شاه تره را به میزان مساوی نرم بسایید، بعد در شیر گاو خمیر کنید و روی آتش ملایم به هم بزنید و ۸ ساعت به ۸ ساعت، روی دمل بگذارید و آن قدر تکرار کنید تا سر باز کند.
• اگر در جایی از بدن سوزهای زده و می خواهید سر باز کند و عفونت هایش خارج شود و بهبود یابد، ضمن پرهیز از خوردن: گوشت، چربی جات، شیرینی های قنادی، انواع کنسرو، ادویه های تند، انواع فلفل، مشروبات الکلی و همچنین پرهیز از پرخوری و با شکم گرسنه حمام کردن، باید خوراکی هایی که به درمان کمک می کنند را زیاد استفاده کنید، مانند: آب غوره، آب لیمو، آب عناب، آب انار، آب زرشک، آب دم کرده رقیق شاه تره، آب جوشانده کاسنی و آش آبغوره.

داروها:

• اسید سالیسیلیک: شامپوهای ضدالتهابی که در فرمولاسیون آن‌ها از اسید سالیسیلیک استفاده شده است، خواص ضدباکتریایی دارند و برای درمان جوش‌های کف سر استفاده می‌شوند. برای استفاده از این شامپو، مقداری از آن را روی موهایتان بمالید تا کف ایجاد شود. پس از گذشت 5 دقیقه، موهایتان را بشویید. این شامپو برای از بین بردن شوره سر، خارش پوست مو و فولیکولیت بسیار مؤثر است.
• اسید گلیکولیک: این داروی موضعی بدون خشک‌کردن پوست، آن را لایه‌برداری می‌کند. برای جلوگیری از بیشتر شدن جوش‌های سر، شامپوی گلیکولیک را به مدت 2 بار در هفته استفاده کنید.
• کتوکونازول یا سیکلوپیروکس: استفاده از شامپوی کتوکونازول به‌عنوان یک داروی موضعی برای درمان جوش سر و کاهش شوره سر کاربرد زیادی دارد.
• تزریق استروئید: در مواقعی که جوش‌های سرتان شدت زیادی دارند و شما را اذیت می‌کنند، پزشک‌ها آمپول استروئید را تجویز می‌کنند.
• ایزوترتینوئین: این دارو با کوچک کردن اندازه منافذ، غدد چربی موجود در پوست سر را کنترل می‌کند. استفاده از این دارو برای درمان جوش‌های سر و جلوگیری از بیشتر شدن آن‌ها کمک می‌کند.
• بنزوئیل پراکسید: بنزوئیل دارویی عالی برای درمان فولیکولیت است که باید با تجویز پزشک معالج مصرف کنید، زیرا مصرف خودسرانه آن می‌تواند باعث تغییررنگ موهایتان شود.

فعالیت:

• محدودیتی وجود ندارد.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآروده های کارخانه ای و همچنین غذاهای گرم بدون مصلح پرهیز کنید.