فیبرو آدنوم سینه: عبارت است از فیبروآدنوم یا فایبروآدنوما (Fibroadenoma) به توده های خوش خیم در ناحیه پستان گفته می شود، که این توده ها می تواند به صورت تک یا به تعداد بسیار زیادی باشند. اما جالب است بدانید که برخی از افراد فیبروآدنوم را به عنوان توده چربی می شناسند در صورتی که فیبروآدنوم به هیچ عنوان یک توده چربی نیست. فیبروآدنوم ها توده های سفت و قابل حرکت در سینه هستند که گاهاً لمس می شود، حتی با وجود چنین شرایطی با انجام روش های تشخیصی همچون سونوگرافی قابل تشخیص خواهد بود. یکی از موضوعاتی که ذهن اکثریت افراد را به خود مشغول می سازد این است که آیا احتمال بدخیمی در فیبروآدنوم ها وجود دارد؟، آیا احتمال مرگ با وجود توده های فیبروآدنوم وجود دارد؟ گفتنی است که در صورت آنکه تشخیص فیبروآدنوم ها دقیق و قطعی باشد، احتمال تغییرات بدخیمی بسیار پایین خواهد بود. اما تمامی نگرانی های ما این است که حین انجام تست های تشخیصی، به صورت قطعی بیماری تشخیص داده نشود، زیرا این مورد می توانند سبب شود که پس از گذشت مدت زمانی توده ها بدخیم شوند. در حقیقت برای تشخیص دقیق و قطعی یک جراح پستان باید به سونوگرافیست اعتماد داشته باشد تا براساس تشخیص آن بتواند این اطمینان را به فرد بدهد که مشکلی برای او پیش نخواهد آمد. جالب است بدانید که اکثریت جراحان دنیا توصیه می نمایند که به منظور تشخیص توده فیبروآدنوم به سونوگرافیست پستان هر شش ماه یک بار مراجعه نمایند.

انواع فیبروآدنوم سینه:

1. فیبروآدنوم معمولی:این فیبروآدنوم ها از بافت خود تشکیل شده و معمولاً تغییر شکل نداده و ثابت هستند.
2. فیبروآدنوم جاینت:فیبروآدنوم های بسیار بزرگ و بزرگتر از 5 سانتی متر که باید حتماً برداشته شوند را فیبرو آدنوم های جاینت می گویند.
3. فیبروآدنوم کمپلکس:زمانی است که فیبروآدنوم علاوه بر بافت فیبروم دارای ضایعه دیگری نیز باشد، به آن فیبروآدنوم کمپلکس گفته خواهد شد: مانند کیست یا سلول های غیرطبیعی یا به همراه آدنوز در این مواقع به آن ها فیبروآدنوم های کمپلکس گفته می شود و بهتر است که جراحی شده و خارج شوند.

علائم:

1. فیبروآدنوم ها توده های جامدی هستند که معمولاً:
2. گرد هستند و مرز آن ها به راحتی از طریق لمس قابل تشخیص است.
3. در هنگام لمس یا معاینه فیزیکی به راحتی زیر پوست حرکت می کنند.
4. می توانند حالتی سخت و یا لزج داشته باشند و معمولاً به ندرت باعث ایجاد درد در پستان می شوند.
5. فیبروآدنوم پستان ممکن است در یک سینه و یا هر دو سینه مشاهده شود. در یک فرد سالم، معمولاً توده هایی در بافت پستان مشاهده می شوند.

علت:

• علت بروز فیبروآدنوم پستان هنوز شناخته شده نیست با این حال ممکن است ارتباطی با هورمون های جنسی زنانه داشته باشد. فیبروآدنوم معمولاً در سال هایی که زنان احتمال باروری بیشتری دارند بروز می کند و در صورت بارداری و یا استفاده از هورمون تراپی ممکن است اندازه آن بزرگ شود. پس از طی دوران یائسگی و کاهش سطح هورمون استروژن، اندازه فیبروآدنوم نیز ممکن است کاهش پیدا کند.

عوامل افزایش دهنده خطر:

• رشد و بقای “فیبروآدنوم ها” وابسته به هورمون های تخمدان است، لذا رشد توده های خوش خیم فیبروآدنوم پستان با تغییرات هورمونی همچون ” بارداری، مصرف قرص های ضد بارداری و درمان های ناباروری” افزایش می یابد.

پیشگیری:

• لازم است نوشیدن الکل و یا نوشیدنی های الکلی را کنار بگذارید.
• وزن خود را به حد ایده آل رسانده و تناسب اندام خود را حفظ کنید.
• انجام معاینات فیزیکی سینه ها در خانه را یاد بگیرید و به طور مرتب وضعیت آن ها را بررسی کنید.
• با تنظیم یک رژیم غذایی سالم و مناسب و قرار دادن ورزش در برنامه روزانه، شیوه زندگی خود را اصلاح نمایید.
• به طور دوره ای و مرتب برای انجام معاینات و آزمایش های تکمیلی به یک پزشک متخصص پستان مراجعه کنید.
• هیچ روش پیشگیری برای اینکه این توده ها در پستان ایجاد نشوند وجود ندارد، اما داشتن رژیم غذایی کم چرب جهت سلامت بافت پستان توصیه می شود.

عوارض احتمالی:

• امکان بازگشت توده های فیبروآدنوم پس از جراحی وجود دارد. بنابراین، در صورتی که پس از طی فرآیند درمان با توده های پستانی مواجه شدید، ضروری است که به پزشک خود مراجعه کنید تا با انجام معاینات و آزمایشات مخصوص، در خصوص سرطانی یا غیر سرطانی بودن توده پستانی شما اظهار نظر کند.

تشخیص:

1. در طول معاینه پستان، پزشک شما هر دو سینه را به منظور تشخیص توده ها و یا هر مشکل دیگری با دقت بررسی و معاینه می کند. برخی از فیبروآدنوم ها خیلی کوچک تر از آن هستند که بتوان آن ها را لمس کرد. در نتیجه، می توان تنها آن ها را از طریق روش های تصویربرداری تشخیص داد. در صورتی که شما توده پستانی قابل لمس دارید، پزشک شما ممکن است آزمایشات به خصوصی بسته به سن و ویژگی های توده تشخیص داده تجویز کند.
2. ماموگرافی تشخیصی: ماموگرافی با استفاده از پرتوهای تضعیف شده اشعه ایکس، تصاویری از نواحی مشکوک بافت پستان تولید می کند. فیبروآدنوم در ماموگرافی پستان به شکل یک توده با لبه های گرد و نرم مشاهده می شود که به راحتی نسبت به بافت اطراف قابل تشخیص است.
3. سونوگرافی پستان: این تکنولوژی با استفاده از امواج صوتی، تصاویری از بافت درونی پستان تولید می کند. پزشک شما ممکن است سونوگرافی پستان را در کنار ماموگرافی تشخیصی تجویز کند تا به شناخت بهتری نسبت به ماهیت توده تشخیص داده شده دست پیدا کند. از طریق سونوگرافی می توان فهمید که آیا توده موجود در سینه منسجم و جامد است و یا درون آن تو خالی یا پر از مایع (کیست) است.
4. آسپرسیون با سوزن ظریف: در این روش با استفاده از یک نیدل مخصوص بسیار باریک، پزشک سعی می کند محتویات موجود در توده پستانی را خارج کند. در صورتی که مایع از دورن توده خارج شود، احتمال وجود فیبروآدنوم یا توده های دیگر به غیر کیست رد می شود.
5. Core needle biopsy: در این روش رادیولوژیست با کمک سونوگرافی اقدام به برداشتن نمونه های سلولی از بافت توده و بافت های سالم مجاور آن می کند و آن را به منظور بررسی های بیشتر به آزمایشگاه ارسال می کند.

درمان طب نوین:

• فیبروآدنوم های پستان در بسیاری از موارد مزاحمتی برای سلامتی فرد ایجاد نمی کنند. اما ممکن است بنابر تشخیص پزشک متخصص و یا خواست شخص بیمار برای جراحی آن برنامه ریزی گردد. با این حال، در بسیاری از مواقع، پس از اطمینان از خوش خیم بودن فیبروآدنوم، پزشک ترجیح می دهد که جراحی انجام ندهد و بیمار نیز پس از رفع نگرانی بدخیمی با حضور فیبروآدنوم در سینه خود کنار می آید. بیماری که ناچار به انجام جراحی باشد و یا به صورت اختیاری انجام جراحی را انتخاب کند، ممکن است با یک سوال مواجه شود و آن این است که آیا احتمال بازگشت یا عود فیبروآدنوم پستان بعد از جراحی وجود دارد؟ در پاسخ باید گفت بله. البته نه به معنی عود توده قبلی بلکه ممکن است شاهد توده های جدید باشیم. در واقع، یکی از مشکلات رایجی که ممکن است بعد از جراحی فیبروآدنوم پستان بروز کند، شکل گیری یک یا چند فیبروآدنوم دیگر در محل تحت درمان است. در این گونه شرایط لازم است پزشک جراح به کمک ماموگرافی، سونوگرافی و بیوپسی پستان، سرطانی بودن یا نبودن آن ها را بررسی کرده و از خوش خیمی آن ها مطمئن شود.
• اصولاً تعداد زیادی از فیبروآدنوم ها نیازی به جراحی نخواهند داشت. به عبارتی مایل به جراحی کردن فیبروآدنوم هایی هستیم که اندازه آن ها بزرگ تر از 2.5 سانتی متر تا 3 سانتی باشد. همچنین فیبروآدنوم هایی که بیوپسی شده و یافته های مشکوکی در آن ها دیده شده یا تغییراتی به نفع تومور فیلوده دارند، باید جراحی شوند. همین طور افرادی که پرخطر در مورد سرطان هستند و بستگان درجه یک آن ها به سرطان پستان مبتلا بوده اند، تصمیم به جراحی در مورد آن ها گرفته می شود. البته خواست بیمار هم بسیار مهم است. بسیاری مواقع بیمار خود اصرار به بیرون آوردن توده دارد و در این مواقع نیز بنا به خواست بیمار جراحی صورت می گیرد. اما به طور کلی بسیاری از مواقع نیازی به جراحی وجود ندارد. به خصوص فیبرو آدنوم های کوچک و آن های که طی سونوگرافی و معاینه تغییر ظاهر نداشته اند، نیازی به جراحی نخواهند داشت. دقت داشته باشید که فیبروم ها سرطانی نیستند و ارتباطی با سرطان پستان ندارند. بنابراین نیازی به نگرانی خاص در مورد آن ها وجود ندارد. البته باید حتماً معاینه پزشکی و پیگیری های لازم در خصوص این موارد صورت بگیرد. بیشتر فیبروآدنوم ها حالت تیپیک دارند و معمول هستند، حاشیه های منظم داشته و به صورت گرد یا بیضی شکل دیده می شوند. اما تغییرات بدخیمی در این فیبرو آدنوم ها بسیار نادر است و جای نگرانی نیست. در صورتی که نتایج تصویربرداری ها و آزمایشات دیگر در طول زمان مشخص کند که توده فیبروآدنوم به حدی در حال رشد است که ممکن است سبب بروز عارضه هایی در فرد شود، پزشک معالج جراحی را به منظور درمان فیبروآدنوم پستان توصیه می کند. روش هایی که برای حذف فیبروآدنوم استفاده می شوند عبارتند از:
• لامپکتومی: در این روش، جراح توده فیبروآدنوم و بخشی از بافت مجاور پستان را خارج می کند و آن را برای بررسی های بیشتر به آزمایشگاه ارسال می کند.
• کریوبلاسیون(cryoblation) : در این روش پزشک یک ابزار باریک و شبیه به گرز که نام کریوپروب را از طریق پوست وارد فیبروآدنوم می کند و سپس با استفاده از گاز، بافت توده فیبروآدنوم منجمد شده و تخریب می شود.

درمان طب سنتی:

• فیبروآدنوم را در واقع نباید به حساب بیماری گذاشت بلکه علت آن رشد بیش از حد ورقه های موجود در لبول های پستان می باشد. از هر ۱۰ توده ای که در پستان های خانم های زیر ۲۰ سال یافت می شود، شش تای آن را فیبروآدنوم ها تشکیل می دهند و معمولاً در سال های بعد احتمال کمی وجود دارد که این خانم ها دوباره به این موارد دچار شوند. انواع سونوگرافی و نمونه برداری با سوزن معمولاً برای تأیید و تشخیص فیبروآدنوم ها به کار می رود. وقتی که پزشک مطمئن شد که توده مورد نظر فیروآدنوم می باشد، ممکن است احتیاج به هیچگونه درمانی نداشته باشید. حداقل از هر سه توده فیبروآدنوم یکی از آن ها در عرض دو سال کوچک تر شده و یا اینکه ناپدید می شود، با این حال اگر شما از وجود آن نگران هستید یا این که فیبروآدنوم در حال بزرگتر شدن است، می توانید با عمل جراحی اقدام به برداشتن آن کنید.

فعالیت:

• محدودیتی وجود ندارد.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات و غذاهای گرم و سرد بدون مصلح غذایی پرهیز کنید.

نکته:

• توده های که در پستان یافت می شوند، انواع متفاوتی دارند، اما شایع ترین آن ها که بسیاری از خانم ها با آن رو به رو می شوند عبارت است از: فیبروآدنوم ها، کیست ها، توده های ناشی از التهاب و عفونت، بیماری فیبروکیستیک سینه، نکروز چربی و برخی توده های اختصاصی دیگر. توده های خوش خیم پستان انواع مختلفی دارند، اما شایع ترین آن هافیبروآدنوم می باشد که بیشتر در زنان با میانگین دهه سنی بیست اتفاق می افتد، اما احتمال بروز آن در نوجوانان نیز وجود خواهد داشت. توده های فیبروآدنوم در هر دو سینه ممکن است ایجاد شود و گاهاً دیده شده است که تعداد آن ها متعدد بوده است. به طور معمول در صورت آنکه تشخیص بیماری برای پزشک مسجل باشد نیازی به جراحی نخواهد بود، اما توده های فیبروآدنوم بزرگ و پیشرونده باشد بهتر است که جراحی شود.
• سن شیوع توده فیبروآدنوم: شیوع توده های خوش خیم فیبروآدنوم در سنین پایین جوانی حدود 17 سالگی می باشد و فیبروادنوم ها در سنین بلوغ تا حدود یائسگی پدید می آید. رشدتوده های خوش خیم فیبروآدنوم وابسته به هورمون های تخمدان است، به همین منظور تشکیل توده های فیبروآدنوم و رشد آن ها در دوره سنی یائسگی امکان نخواهد داشت و در زمان بارداری به دلیل تغییرات هورمونی و مصرف قرص های ضدبارداری احتمال تحریک توده ها و افزایش رشد آن ها وجود خواهد داشت.
• آیا فیبروآدنوم تبدیل به سرطان پستان می شود؟ فیبرو آدنوم ها توده هایی توپر و کاملاً خوش خیم هستند و احتمال پیشرفت به سمتسرطان پستان در آن صفر است. سیر طبیعی فیبروآدنوم ها متغیر است. اکثر فیبروآدنوم ها رشد آهسته ای دارند و در حالت سکون هستند یا وقتی به سایز 3 الی 2 سانتی متر رسیدند رشد آنها متوقف می شود. تقریباً 15 درصد فیبروآدنوم ها با گذشت زمان پسرفت می کنند و فقط 10 الی 5 درصد به رشد خود ادامه می دهند. فیبرو آدنوم های خیلی بزرگ ممکن است با توده های بدخیم اشتباه شوند.
• درچه صورتی نیازی به جراحی فیبروآدنوم پستان نیست: در بسیاری از موقعیت هایی که فرد با مشکل فیبروآدنوم پستان روبرو می شود، نیازی به جراحی و درمان خاصی نیست. البته پزشک باید به کمک روش های تشخیصی مانند ماموگرافی، سونوگرافی و بیوپسی پستان (در صورت نیاز) خوش خیم بودن توده را تأیید نماید. عمده موقعیت هایی که فرد نیازی به جراحی فیبروآدنوم سینه ندارد عبارت اند از: جراحی سینه منجر به تخریب و یا مخدوش شدن بافت سینه شود، امکان کوچکتر شدن و حتی از بین رفتن فیبروآدنوم های پستان به طور خود به خودی وجود داشته باشد. فیبروآدنوم های موجود در پستان حالتی پایدار و اندازه ای ثابت داشته باشند؛ تشخیص این موضوع به نتیجه سونوگرافی های دوره ای و منظم بستگی خواهد داشت. در هر حال، حتی اگر به دنبال جراحیتوده خوش خیم سینه نیستید، باز هم معاینات دوره ای و بررسی های منظم نیاز است. این کار کمک می کند تا در صورت تغییر شکل، اندازه و یا بدخیم شدن، در اسرع وقت برای جراحی اقدام گردد.