درمان فراموشی و تقویت هوش و حافظه: عبارت است از اگر این روزها گاهی احساس میکنید حافظه کوتاه مدت شما مختل شده و یا مغز شما کند است، خوب است که به لیست غذاییتان، غذاهای تقویت کننده مغز را نیز اضافه کنید تا تأثیر آنها را بر فعالیت مغزی خود ببینید. شاید فکر میکنید که باید دنبال مواد غذایی گران قیمت و یا انواع مکملهایی که مثل سیل در رودخانهها جاری هستند بگردید، اما اینطور نیست بسیاری از غذاهای تقویت کننده مغز در واقع همان غذاهای معمول هستند که گاهی مصرف میکنیم ولی به سادگی از کنارشان میگذریم اگر شما نیز به دنبال تقویت مغز خود هستید و دوست دارید تغذیه شما بر این مبنا باشد، پس بهتر است به لیست غذاهای تقویت کننده مغز که برای شما در زیر فراهم کردیم نگاهی بیندازید. این غذاها که در واقع من آنها را غذاهای باهوش کننده نیز مینامم، علاوه بر تقویت حافظه، خاصیت پیشگیری از بیماریهای مخرب مغز مربوط به سن را نیز دارند. به توانایی مغز در حفظ، یادآوری و نگهداری اطلاعات حافظه گفته میشود.
انواع فراموشی:
- حواس پرتی: گاهی فرد مطلبی را به طور سطحی به یاد سپرده است که در این حالت یادآوری مشکل است، اما در صورتی که راهنمایی شود، مطلب را تا حدودی به یاد می آورد، این مسئله حالتی است که برخی دانشجویان با آن به خوبی آشنا هستند.
- حافظه فرار: یکی از شایع ترین انواع فراموشی ها است که آموخته ها و دانسته ها با گذشت زمان، فراموش می شوند؛ به طور کلی ذهن انسان تمایل دارد اطلاعات را بلافاصله پس از یادگیری فراموش کند، به همین دلیل هرچه بیشتر، دانسته ها و اطلاعات را مرور کنیم کمتر فراموش می کنیم. (شاید در نگاه اول این مسئله یک ضعف به نظر برسد، اما یک موهبت است چون باعث می شود اطلاعات به درد نخور از ذهن پاک شوند و فضا برای اطلاعات جدیدتر و کاربردی تر باز شود).
- عدم تمرکز: شایع ترین نوع فراموشی است که در اثر نداشتن تمرکز ایجاد می شود؛ مثلاً به این دلیل یادمان می رود که کلیدمان را کجا گذاشته ایم که از همان ابتدا به محلی که آن را قرار می دهیم توجه کافی نمی کنیم؛ وقتی هنگام انجام کاری به موضوع دیگری می اندیشیم و یا حتی به هیچ چیز دیگری فکر نمی کنیم، ذهن نیز اطلاعات را درست طبقه بندی نمی کند؛ بنابراین هنگام بازیابی به مشکل بر می خورد.
- بلوکه شدن ذهن: وقتی می گویید: «نوک زبانم است ولی..» دقیقاً دچار بلوکه شدن حافظه شده اید؛ یعنی چیزی را می دانید اما نمی توانید در آن لحظه درباره اش فکر کنید و نمی توانید یک خاطره یا اطلاعات خاص را بازیایی کنید؛ گاهی شباهت دو خاطره یا اطلاعات باعث می شود به جای آن چه دنبالش هستید، موارد مشابه را به خاطر بیاورید و دیگر پس از آن تا مدتی نتوانید به خاطره و اطلاعات اصلی دسترسی داشته باشید؛ این مسئله با افزایش سن بیشتر رخ می دهد و به همین دلیل است که بیشتر سالمندان نمی توانند اسامی را درست به خاطر بیاورند.
- فراموشی ناشی از اضطراب و نگرانی: بعضی وقت ها دانش آموز به معلم می گوید پاسخ سؤال سر زبانم است، اما نمی توانم بگویم! در واقع دانش آموز مطلب را می داند، اما به علت اضطراب، کارکرد مراکز تکلمی اش به نوعی مهار می شود، طوری که نمی تواند معلومات خود را به صورت کلامی بیان کند؛ در این موارد معلم می تواند با رفع اضطراب و تنش در دانش آموز به او کمک کند تا جواب دهد. هنگامی که فرد، مضطرب و نگران است، چون از توجه و تمرکز او کاسته می شود. در به خاطر سپردن مطالب، اختلال روی می دهد و بعدها نیز نمی تواند آنها را به یاد آورد؛ لذا این مشکل، مربوط به یادآوری مطلب نیست بلکه این نوع فراموشی حواس پرتی ناشی از اضطراب نام دارد.
- یادآوری ناقص: نوعی از فراموشی است که اگرچه کل ماجرا را به یاد می آوریم، اما نمی توانیم جزئیات آن را به خاطر بیاوریم؛ نوع دیگر این فراموشی زمانی است که فکر می کنیم یک ایده بکر و تازه به ذهن مان خطور کرده است، اما بازتاب چیزی است که قبلا خوانده، دیده یا شنیده ایم اما کاملاً فراموش کرده ایم.
- فراموشی پنهان: واضح ترین خاطره ها نیز صددرصد با واقعیت منطبق نیستند چون هنگام به خاطر سپردن آنها با ایده های شخصی در ذهن طبقه بندی می شوند. به همین دلیل موقع بازیایی، آنها را طوری به یاد می آوریم که خودمان ذخیره کرده ایم، نه آن طور که واقعا رخ داده است؛ با این حساب، بخشی از واقعیت را فراموش می کنیم بدون این که خودمان از آن با خبر باشیم.
- هیجان: در بعضی موارد علت فراموشی می تواند ناشی از یک هیجان شدید، یک شوک عصبی و… باشد.
- فراموشی طبیعی: اگر شرایط زیر برایتان پیش آمد نگران نباشید چون این نوع فراموشی کاملاً طبیعی است. جزئیات یک گفت و گو یا ماجرا را فراموش می کنید، یادتان نمی آید کلیدها، عینک, کارت ملی و … را کجا گذاشته اید. اسامی آشنایان و دوستان قدیمی را به خاطر نمی آورید و باید چند دقیقه درباره شان فکر کنید. قرارهای ملاقات کاری یا دوستانه را فراموش می کنید. نمی توانید آن چه را تازه خوانده اید به یاد بیاورید. فراموش کردن این که چرا وارد اتاق شده اید. به آسانی دچار عدم تمرکز و حواس پرتی می شوید. به قول معروف نمی توانید آنچه نوک زبان تان است را به خاطر بیاورید. دشواری در به خاطر آوردن برخی اصطلاحات. فراموش کردن این که به کجا می خواستید بروید. فراموش کردن این که دیشب شام چه خورده اید.
- فراموشی غیر طبیعی: گم شدن کلیدهای خانه و یافتن آنها در مکان هایی غیر عادی مانند بخچال، تلاش زیاد برای به خاطر آوردن نام دوستان نزدیک و خویشاوندان درجه یک، عدم توانایی در انجام کارهایی که در آن مهارت داشته اید. دشوار بودن توضیح این که چرا به کسی تلفن کرده یا غذای خاصی را آماده کرده اید، اشکال در صحبت کردن و نوشتن، تلاش مداوم برای به یاد آوردن اسامی مشخص و عادی مانند نام اثاثه خانه، نام سبزی جات، نام میوه جات و… گم شدن در خیابان محل زندگی و ناتوانی در یافتن خانه خود. عدم توانایی در تصمیم گیری و حل مشکلات. فراموش کردن فعالیت هایی که طی روز انجام داده اید. تغییر خلق و خو و شخصیت.
- فراموشی برشی: شخص به فراموشی خود آگاه است به خلاف آلزایمر که شخص نمی داند فراموش کرده است. این فراموشی از نوع فراموشی گرم است. چون سردی های مصرف شده توسط شخص فراموش کار عمدتاً از سردی و خشکی بوده است نه از سردی و تری و چون سن شخص فراموشکار پایین است و حدود 30 الی 40 سال دارد. این دلیل بر این است که خشکی در مغز او پدید آمده است. حال ممکن است این از خشکی غذاهای سرد و خشک به او رسیده باشد یا از خشکی غذاهای گرم و خشک باشد. غذاهای گرم و خشک غذاهایی هستند که تند باشند مانند: زنجبیل، دارچین، فلفل، کندر، کدو حنظل، گوشت گنجشک و … این شخص ادعا می کند که قبل از این خیلی باهوش بوده است و دارای حافظه قوی بوده است ولی به دلیل استفاده از داروهای شیمیایی ممتد، صداهای خشک ممتد، بی تحرکی و سکون مداوم، استفاده مستمر از ابزار الکترونیک (کامپیوتر و موبایل و …) جریان خون مغزش خشک شده است. اگر صفرا موجب خشکی مغز شد، همین صفرا که عامل باهوشی بوده، موجب فراموشی مقطعی شده است. برخی از مطالب را فراموش می کند. این فراموشی که غالباً رایج است از نوع صفرا است، لذا غالب ایرانی ها که صفراوی هستند این مشکل را دارند. بلی طبع مغز سرد و تر است و مراد از خشک شدن مغز خشکی مطلق نیست بلکه هرگاه از رطوبت مغز کم شد اسم آن را خشک شدن می گذاریم. و این خشکی برشی و مقطعی است که به دنبال خود، فراموشی برشی و مقطعی می آورد. این افراد چون کمتر راه می روند و تحرک کمی دارند، لذا خون در مغزشان ثابت است و جابجا نمی شود. زیرا با هر قدمی که شما بر می دارید سبب می شود اصابت کف پا به زمین (مخصوصاً زمین های ناهموار و سنگلاخ) مانند تلمه ای عمل کند و خون را در مغز به حرکت در آورد. و علاوه بر آن در عصر حاضر استفاده از لوازم الترونیک مانند: کامپیوتر و موبایل افزایش یافته است و در نتیجه مغز روبه خشکی نهاده است. انسان هایی که گرمی ها را می خورند مغزشان گرم و مثبت اندیش می شوند و برعکس، انسان هایی که سردی ها را می خورند مغزشان سرد می شود و منفی می اندیشند.
انواع حافظه:
- حافظه حسی: اولین مرحله پردازش اطلاعات، این حافظه است؛ در زمانی که محرکات بیرونی به وسیله حواس دریافت میشوند. زمان نگهداری اطلاعات از چند میلی ثانیه تا چند ثانیه تغییر میکند و گنجایش زیادی دارد. بهتر است بدانید که بیتوجهی و بیدقتی از علل فراموشی ناگهانی در حافظه حسی محسوب میشوند. بهترین کار برای تقویت حافظه حسی، افزایش توجه و دقت به اطلاعاتی است که به تازگی وارد مغز میشوند؛ زیرا دقت و توجه نقش مهمی در انتقال اطلاعات به حافظه کوتاهمدت و پس از آن انتقال به حافظه بلندمدت دارند. بنابراین اگر افراد توجه کافی به مطالب نداشته باشند نمیتوانند آنها را یاد بگیرند.
- حافظه کوتاه مدت: حافظه کوتاهمدت یا حافظه فعال به وسیله توجه و دقت اطلاعات از حافظه حسی به حافظه کوتاهمدت میروند. زمان نگهداری اطلاعات در حافظه کوتاهمدت از چند ثانیه تا چند دقیقه تغییر میکند و ظرفیت آن در افراد مختلف، متفاوت است. جالب است بدانید جایگزین شدن اطلاعات جدید، مرور نکردن ذهنی اطلاعات وارد شده به مغز و گذر زمان باعث از بین رفتن حافظه کوتاهمدت میشوند و ما را مجبور به درمان حافظه کوتاهمدت میکنند؛ زیرا درمان فراموشی حافظه کوتاهمدت یکی از مشکلات اساسی در جوانان شده است.
- حافظه بلند مدت: اطلاعات از حافظه کوتاهمدت با تکرار و مرور به حافظه بلند مدت انتقال پیدا میکنند. ظرفیت حافظه بلندمدت نامحدود است و زمان نگهداری اطلاعات نیز ممکن است چند روز تا چند سال و در بعضی از مواقع تا آخر عمر باشد. از دلایل فراموشی در حافظه بلندمدت میتوان به گذر زمان و محو شدن اطلاعات، رقابت کردن اطلاعات با هم و تداخل آنها اشاره کرد.
علائم ضعف حافظه کوتاه مدت:
- اسم افراد را اشتباه میگویید.
- آنچه را که خواندهاید، به یاد نمیآورید.
- وارد اتاقی میشوید اما فراموش میکنید چه کار داشتید.
- اشیائی را که بهطور روزمره با آنها سروکار دارید، گم میکنید.
- حین صحبت کردن، یادآوری کلمات مناسب برایتان دشوار است.
- راحتترین راه برای تشخیص ضعف در حافظه کوتاه مدت، «ناتوانی در بهیادآوردن اتفاقات اخیر» است.
- فراموش کردن نام افراد برای خیلیها پیش میآید، بنابراین اگر فقط یکی دوبار نام افراد را فراموش کردید، نیازی نیست به پزشک مراجعه کنید. اما اگر بهطور مرتب اسامی را فراموش میکنید و نشانههای بالا را هم دارید، بهتر است این موضوع را جدیتر بررسی کنید.
علت:
- تفکر زیاد
- غلبه بلغم در مغز
- رژیم غذایی نامناسب
- خوابیدن در محیط مربوط
- استفاده از بالش پنبه ای و …
- خوابیدن در محیط های مرطوب
- استفاده از بالش پنبه ای و الیاف مصنوعی
- استشمام بوهای سرد مانند بوی سرکه و …
- خوردن زیاد سردی جات مانند: دوغ، کاهو و …
- خوابیدن در محیطی که در معرض بوهای سرد است
- استشمام بوهای سرد نظیر سرکه، بنزین و مواد شوینده و شیمیایی
- استفاده از لوازم آرایشی و بهداشتی برای خانم ها (مخصوصاً رژ لب)
- سوء هاضمه و افزایش غلبه بلغم در معده و سعود بخارات معده به سر
- سایر بیماری ها: تومور مغزی، ایدز، پارکینسون، سرطان ها، کم کاری تیروئید، هیدروسفالی.
- استعمال دخانیات: دخانیات باعث گرفتگی عروق و کاهش انتقال اکسیژن در بدن و افت عملکرد مغزی می گردد.
- افزایش ترشحات مغزی: یکی از عوارض غلبه بلغم، تورم نورون ها و رشته های عصبی مغز می باشد که منجر به کاهش حافظه و فراموشی می گردد.
- این که گاهی اسم یکی از یادتان می رود، ناشی از سوختگی صفراست که بلور کرده و فراموشی ایجاد شده است. این نوع فراموشی از جنس فراموشی گرم است.
- زوال مغز: زوال مغز یکی از دلایل شایع فراموشی است که بیشتر در سالمندان بالای ۶۰ سال دیده می شود؛ اگرچه همه سالمندان در خطر زوال مغز و فراموشی نیستند، اما بالا رفتن سن احتمال ابتلا به آن را افزایش می دهد.
- دیابت: سوء هاضمه و مشکلات گوارش یکی دیگر از عوارض غلبه بلغم است که منجر به بیماری دیابت می گردد؛ عدم کنترل قندخون در بیماران دیابتی می تواند حافظه بیمار را در کوتاه مدت یا بلند مدت دچار مشکل کند.
- پرت شدن حواس: یکی از علل فراموشی ناگهانی،پرت شدن حواس است؛ زیرا محرکهای زیادی در اطراف جوانان وجود دارند و همچنین نگرانی زیاد درباره موضوعهای اطراف باعث میشود حواسپرتی و فراموشی به راحتی اتفاق بیفتد.
- سکته مغزی: تغییرات در توانایی فکر کردن، حرکت و مشکلات خفیف حافظه میتواند به دلیل سکته مغزی باشد که باعث مسدود شدن عروق خونی مغز میشود. همچنین افراد با کاهش حافظه، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سکته مغزی هستند.
- استفاده از گوشی های هوشمند: یکی از دلایل ضعف حافظه در جوانان، گوشیهای هوشمند است که باعث میشوند دیگر خودمان را برای حفظ مطالب اذیت نکنیم و برای یادآوری اکثر مطالب به گوشی خود تکیه کنیم و چیزی را به خاطر نسپاریم.
- کم آبی: عدم تمایل به مصرف مایعات در غلبه بلغم باعث کاهش راندمان مغز می گردد؛ از دست دادن آب بدن، باعث بروز علائمی شبیه زوال مغزی می شود؛ بنابراین مصرف آب کافی به خصوص در فصل های گرم سال برای بهره مندی از هوش و حافظه توصیه می گردد.
- تومورهای مغزی: تومورهای مغزی که بیشتر به دلیل غلبه بلغم به وجود می آیند گاهی علائم شبیه زوال مغزی ایجاد می کنند چون همزمان با رشد خود، سلول های مغز را نیز از بین برده و فراموشی ایجاد می کنند؛ بنابراین بسته به بزرگی و محل تومور شدت فراموشی نیز متفاوت است.
- خون ریزی مغزی: در خون ریزی مغزی و غده های مغزی، به علت از بین رفتن بافت مغز که ناشی از نرسیدن خون به سلول های مغزی است، فراموشی ایجاد می شود، به ویژه هنگام ضایعات نیم کره چپ مغز، اختلالات به صورت ناتوانی در صحبت کردن و فراموشی نام ها خود را بروز می دهند.
- ضربه به سر: ضربه شدید به سر در اثر سقوط از ارتفاع یا سوانح رانندگی می تواند باعث فراموشی شود، هر ضربه ای به سر باعث فراموشی نمی شود، اما اگر شدت این ضربه به قدری زیاد باشد که به سلول های مغز آسیب جدی برساند، حتی ممکن است فراموشی غیرقابل برگشت ایجاد کند.
- تداخل دارویی: گاهی اوقات خود داروهای مصرفی فراموشی ایجاد نمی کنند، اما وقتی با داروهای دیگری مصرف می شوند. به خصوص در سالمندان که مجبور هستند چند نوع دارو را با هم مصرف کنند، باعث بروز این مشکل می شوند؛ در این صورت بهترین راه کاره مشورت با پزشک برای تغییر داروهای مصرفی است.
- اختلالات غده تیروئید: فراموشی یکی از نشانه های مشکلات مربوط به تیروئید است که کمتر کسی به آن توجه می کند؛ کم کاری غده تیروئید ناشی از غلبه بلغم باعث اختلال در حافظه می شود، زیرا بدن قادر به جذب مواد مغذی و خوراکی های مصرف شده نیست؛ لازم به ذکر است که هر نوع اختلال در عملکرد تیروئید می تواند باعث فراموشی گردد.
- داروهای شیمیایی: هر دارویی عوارض جانبی خود را دارد؛ فراموشی یکی از عوارض جانبی بعضی از داروها است که در بیشتر مواقع با قطع مصرف دارو خود به خود بهبود پیدا می کند. آنتی هیستامین ها و قرص های خواب آور نیز به حافظه آسیب وارد می کنند؛ هم چنین برخی انواع قرص های کاهش کلسترول خون تا حدودی حالت گیجی و کم کاری حافظه را در بر خواهند داشت.
- نخوردن صبحانه: از دلایل غلبه بلغم خوردن ناهار و شام به میزان زیاد و عدم تمایل به مصرف صبحانه می باشد؛ صبحانه هوش را افزایش نمی دهد، اما باعث می شود که بهتر مسائل را به خاطر بیاوریم؛ مثلاً به یک سخنرانی رفته اید یا در جلسه ای حاضر شده اید اگر صبحانه نخورده باشید محال است که سر خط را گم نکنید و یقیناً فراموش می کنید که چه می خواستید بگویید، این فراموشی به دلیل کاهش قند خون می باشد.
- یائسگی: کاهش میزان استروژن پیش از یائسگی و میزان بیشتری از آن پس از یائسگی می تواند تا حدی موجب کندی حافظه شود؛ چند ماه قبل از شروع یائسگی ممکن است تغییرات هورمونی، منجر به یک سری مشکلات شود؛ احساس گرما و حرارت زیاد، و تا حدودی از دست دادن حافظه، سراغ اکثر خانم ها می آید که خوشبختانه موقت است؛ پس از گذشت تقریباً یک سال از یائسگی این مشکلات رفع شده و به حالت اولیه باز می گردد.
- آسیب مغزی: ضربه مغزی، کوفتگی و پارگی بافت مغز می تواند سبب فراموشی شود که گاهی پس گستر و گاهی پیش گستر است؛ پس گستر یعنی فراموشی از زمان حادثه تا مدتی قبل از آن (چند روز یا چند هفته) است؛ پیش گستر، فراموشی از زمان حادثه تا مدتی پس از حادثه را شامل می شود یعنی بیمار تا چند ساعت، چند روز، یا چند هفته پس از حادثه را به یاد نمی آورد)؛ این فراموشی ها با گذشت زمان کاهش می یابند، اما گاهی همیشگی هستند.
- افزایش سن: بالا رفتن سن ارتباط مستقیمی با فراموشی ندارد، اما به هر حال با گذشت زمان، توانایی مغز در یادگیری و یادآوری مطالب، کمتر از دوران کودکی و جوانی می شود، اما مغز با استفاده از توانایی های دیگر، این مشکل را تا حدودی برطرف می کند؛ برخی بیماری ها در دوران سالمندی ظاهر می شوند که نقصان شناخت و حافظه هم جزء نشانه های آنها است؛ به طوری که فراموشی در ابتدا کم است، اما به تدریج زیاد می شود و پس از چند سال فرد حتی نام خود را به یاد نمی آورد و اگر خود را در آینه ببیند. نمی شناسد.
- داروها: این نکته قابل توجه است که بعضی از داروهای تجویزی توسط پزشک یا داروهای غیر نسخهای، موجب فراموشی و از دست دادن حافظه میشوند. تعدادی از جوانان با توجه به شرایط خود ممکن است از این داروها استفاده کنند؛ بدون اینکه از مضرات و عوارض آنها آگاهی داشته باشند. از جمله این داروها: آرامبخشها، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد اضطراب، آنتیهیستامینها، شلکنندههای عضلانی و قرصهای خوابآور هستند. این داروها سبب تغییر در توانمندی شناختی و حافظه خواهند شد و زمان و دوز مصرف آنها توسط پزشک مشخص میشود.
- اختلال در خواب: خستگی ناشی از کمبود خواب می تواند توجه به امور را مشکل سازد و توانایی افراد را در تجزیه و تحلیل مسائل کاهش دهد؛ این مسئله موجب کاهش قدرت حافظه می گردد؛ علاوه بر این، اختلالات خواب ناشی از آپنه (اختلالی که در آن راه تنفسی در حین خواب بسته می شود و یکی از علت های اصلی آن غلبه بلغم و ترشحات ته حلق می باشد) باعث تحلیل بافت های مغزی شده و فرد دچار عدم توانایی در رسیدن به خواب عمیق می گردد؛ این مسئله باعث می شود که فرد نتواند روی جزئیات و کارهای روزمره به خوبی تمرکز کند و به دنبال آن دچار فراموشی می شود.
- آلزایمر: غلبه بلغم به صورت مداوم فرد را دچار آلزایمر می کند؛ آلزایمر باعث بروز علائمی مانند فراموشی، دشواری در انجام کارهای معمولی، مشکلات زبانی و تکلم، آشفتگی زمانی و مکانی، ضعیف شدن قدرت تصمیم گیری، مشکل در فکر کردن، گم کردن لوازم و اشیاء تغییر در رفتار و حالات، تغییر شخصیت و ضعیف شدن قوه ابتکار می گردد؛ این عارضه موجب افزایش میزان تولید نوع خاصی از پروتئین در مغز می شود که به مرگ سلول های عصبی می انجامد؛ زنان بیشتر از مردان به آلزایمر مبتلا می شوند؛ فشارخون بالا، سیگار دیایت و کلسترول بالا خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می دهد.
- استرس: افراد مضطرب معمولاً با درجات شدیدتری از فراموشی مواجه هستند و اغلب بیش از دیگران در مسائل روزمره زندگی دچار فراموشی می شوند؛ استرس ناگهانی ممکن است حافظه را قوی تر کند؛ با دیدن صحنه ای ناراحت کننده و یا وحشتناک، هورمون استرس بیشتر ترشح می شود و حافظه قوی تر عمل می کند، اما اگر این استرس به طور مداوم ادامه پیدا کند بدن نمی تواند با آن سازگاری حاصل کند؛ استرس طولانی مدت می تواند بخشی از مغز را تحلیل برده و به یاد آوردن و تمرکز کردن را دچار مشکل کند؛ همین عارضه منجر به بیماری هایی چون افسردگی، دل واپسی، مشکلات قلبی و دیابت نیز می شود.
- فشار خون بالا: از عوارض عمده غلبه بلغم افزایش رسوب کلسترول در عروق و افزایش فشار خون است؛ فشار خون بالا، سرخرگ ها و سیاهرگ ها را ملتهب می کند و باعث تنگ شدن آنها می شود و شرایطی را به وجود می آورد که پلاک ها در مغز افزایش می یابد و سکته مغزی نیز ممکن است رخ دهد. افرادی که به طور مزمن دارای فشار خون بالا هستند، با افزایش سن، در یادآوری، خلاصه کردن و بررسی مطالب دچار مشکل می شوند؛ اسکن مغزی نشان می دهد افراد دچار فشار خون بالا، بی سبب دچار حملات خفیف مغزی می شوند؛ محققین می گویند حتی افزایش جزئی فشار خون، تغییرات عمده ای در مغز به وجود می آورد.
- مصرف مشروبات الکلی: مصرف الکل یکی از شایعترین تفریحات جوانان شده است که عدم آگاهی از عوارض آن خسارات جبرانناپذیری را به همراه دارد. بر اثر اعتیاد به الکل نوعی سندروم به نام سندروم کورساکوف اتفاق میافتد که زوال مغزی است و باعث فراموشی دائمی خواهد شد. حجم ماده سفید مغز که ارتباط بین اجزای مغزی را برقرار میکند در افرادی که مدت طولانی الکل مصرف میکنند کاهش مییابد. سندروم کورساکوف نوعی زوال مغزی است که براساس اعتیاد به الکل رخ میدهد و ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد. طبق تحقیقات مصرف الکل باعث کاهش حافظه افراد و در نهایت ابتلا آنها به بیماریهایی مانند آلزایمر میشود.
- فقدان ویتامین ها: دریافت میزان کافی از ویتامین های گروه B برای سلامت مغز ضروری هستند، زیرا این ماده برای حفظ میلین (پوشش محافظ اعصاب) و پوشش چربی هایی که سلول های مغز را محافظت می کند، مهم و حیاتی به شمار می آید؛ فقدان ویتامین های گروه B می تواند آسیب های دائمی به سیستم اعصاب وارد کند و به این ترتیب موجب فراموشی شود؛ افرادی که در رژیم غذایی شان ویتامین های گروه B کافی وجود نداشته باشد. ممکن است در دراز مدت به فراموشی دچار شوند چون این ویتامین نقش مهمی در سلامت مغز دارد عدم توجه به این مسئله در دراز مدت می تواند باعث آسیب های مغزی به صورت دائمی و غیرقابل برگشت کند (میوه جات و سبزی جات منابع غنی این ویتامین محسوب می شوند).
- افسردگی: یکی از عوارض غلبه بلغم افسردگی است؛ افراد افسرده معمولاً با درجات شدیدتری از فراموشی مواجه هستند و اغلب بیش از دیگران در مسائل روزمره زندگی دچار فراموشی می شوند؛ افسردگی تمرکز فرد را کاهش می دهد؛ در نتیجه فرد افسرده تمایل اندکی به توجه و دقت در امور دارد. هر چه غلبه بلغم بیشتر باشد افسردگی نیز تشدید می یابد؛ افسردگی شدید می تواند باعث فراموشی مزمن نیز گردد؛ وقتی فردی ضربه روحی شدیدی را تجربه می کند، ارتباط با دنیای اطرافش مخدوش می شود و دچار نوعی حواس پرتی می شود؛ اگرچه با گذر زمان و کم رنگ تر شدن احساسات، فراموشی ناشی از آن نیز برطرف می شود، اما در صورت عدم رسیدگی به موقع, ممکن است با عمیق تر شدن افسردگی. فراموشی نیز شدیدتر شود.
- کم خوابی: از اثر کیفیت و کمیت خواب در قدرت حافظه نمیتوان چشم پوشی کرد. خواب کم باعث خستگی، اختلال در توجه و کم شدن سطح حافظه میشود؛ که این امر موجب مختل شدن قابلیت تثبیت و بازیابی اطلاعات در مغز خواهد شد. خواب باعث تثبیت حافظه میشود و با تنظیم ساعتهای خواب به صورت استاندارد ۸ ساعت در شبانهروز یا بیشتر، میتوانیم به درمان اختلال کمحافظگی کمک کنیم. طبق تحقیقات کمبود خواب باعث میشود تا مغز برای جبران آسیبهای ناشی از بیخوابی برخی از سیناپسهای خود را نابود کند. بیخوابی شبانه و نبودن شرایط مناسب برای استراحت مغزی باعث ایجاد ضعف حافظه در جوانان در کوتاهمدت و بلندمدت میشود. محققان برای بررسی نواحی فعالشده مغز پس از یک خواب خوب، مغز افراد را اسکن کردند. نتایج این تحقیقات نشان میدهد خواب کافی کمک میکند ارتباطات میان سلولهای مغز قویتر شود. در حقیقت زمانی که شما خواب هستید، اطلاعات را به محلی بهتر برای ذخیرهسازی منتقل میکنید.
- غلبه دم: غلبه دم یکی از موارد آسیب عروق مغزی است که این آسیب نه تنها باعث اختلال در هورمون های بدن می شود بلکه حافظه را نیز تحت الشعاع قرار می دهد. تجمع مایعات در مغز و فشار بیش از حد به نوروترانس میترهای مغزی ناشی از غلبه دم از عمده دلایل کندی حواس است. بخش عمومی اطلاعات مربوط به حافظه اجرایی در مخچه ذخیره می شوند؛ به همین سبب، در صورت آسیب، بسیاری از توانمندی های مربوط به این نوع حافظه نیز از بین می روند. غلبه دم به سبب تأثیر عمیقی که بر دامنه توجه و ادراک می گذارد موجب کاهش ظرفیت ذخیره، اندوزش و بازخوانی اطلاعات از حافظه می شود. غلبه دم باعث ترشح بیشتر الکل در روده ها نیز می گردد و موجب اختلال در فعالیت سروتونین مغز می شود که بر اثر آن کل ساختارهای حافظه دست خوش اختلال و تغییرات می کردند. هر نوع اختلال خواب که از غلبه دم به وجود می آید، موجب کاهش ظرفیت حافظه کوتاه مدت و مانع تحکیم اطلاعات آموخته شده در مغز می شود و لذا یادگیری را با دشواری رو به رو می سازد.
- سوء تغذیه و کمبود ویتامین ها خصوصاً ویتامین B12: تغذیه مناسب و باکیفیت که از پروتئین و چربیهای مفید تشکیل شده باشد، برای عملکرد صحیح مغز مهم است. یکی از ویتامینهای مهم که نقش به سزایی در حافظه دارد، ویتامین ب ۱۲ است. این ویتامین در غذاهای حیوانی از جمله گوشت، مرغ، تخم مرغ و … وجود دارد و کمبود آن موجب مشکلات حافظه میشود. یکی از بهترینداروها برای تقویت حافظه کوتاه مدت، کولین است. کولین به مادهای گفته میشود که در بسیاری از مواد غذایی از جمله جگر، بادام زمینی، تخم مرغ، کاهو و گلکلم وجود دارد. از درمان ضعف حافظه در طب سنتی نکات زیادی بیان شده است. نتایج بعضی از تحقیقات نشان میدهد که علت حواسپرتی و فراموشی میتواند وجود افکار آزار دهنده، انجام دادن همزمان چند کار با هم و انجام دادن کارهای خسته کننده باشد. حواستان باشد گرسنگی باعث ضعف حافظه و کاهش قدرت تمرکز و توجه میشود. پس حتماً انرژی مورد نیاز روزانه خود را تأمین کنید؛ زیرا مغز بدون تأمین سوخت مورد نیاز، عملکرد درستی ندارد.
- استعمال دخانیات و مواد مخدر: سیگار کشیدن سبب کاهش اکسیژن رسانی به مغز و مختل شدن جریان خون مغز میشود؛ که همین امر باعث کاهش حافظه میشود. مواد مخدر با تغییر دادن مواد شیمیایی در مغز، باعث مشکل شدن یادآوری خاطرات برای افراد میشوند؛ پس با ترک هرچه سریعتر سیگار و مواد مخدر، به درمان وتقویت حافظه کوتاه مدت خود کمک کنید. طبق پژوهشی، از ۶۹ دانشجو در سنین ۱۸ تا ۲۵ سال خواسته شد لیستی از تکالیف را به خاطر بسپارند. نتایج نشان داد افرادی که تا به حال سیگار نکشیده بودند، عملکرد بهتری داشتند و حدود ۸۱ درصد از تکالیف خود را به یاد آوردند؛ اما افراد سیگاری که متوسط مصرف آنها ۶۰ نخ سیگار در هفته بود حدود ۵۹ درصد این تکالیف را به خاطر آوردند. طبق پژوهش دیگری محققان، زندگی ۱۰۰۰ نفر را از زمان تولد تا ۳۸ سالگی بررسی کردند؛ افرادی که به صورت منظم مواد مخدر مصرف میکردند در معرض خطر آسیبهای دائمی حافظه بودند و دامنه توجه کمتری داشتند. دامنه توجه مدت زمانی است که فرد میتواند بدون حواسپرتی بر یک کار تمرکز کند.
- استرس و اضطراب: یکی از اصلیترین مسائلی که جوانان در دهههای اخیر پیدا کردهاند،اضطراب و استرس است که مقدار زیاد آن میتواند باعث تأثیر منفی بر حافظه شود. در نتیجه حفظ آرامش، برنامهریزی برای انجام کارهای روزانه، استراحت کافی بر حافظه تاثیرگذار است. مقدار بیش از اندازه کورتیزول (هورمون استرس) به همراه آدرنالین میتواند بر حافظه اثر منفی بگذارد؛ زیرا در این مواقع تمرکز کم و ذهن بیش از حد تحریک و پریشان میشود. استرس یکی از علل فراموشی ناگهانی محسوب میشود که میتوان با استفاده از مهارتهای فردی و زندگی مانند مدیریت استرس، آن را کاهش داد و به درمان حافظه کوتاه مدت کمک کرد. دانشمندان برای بررسی عملکرد مغز در حالت پر استرس آزمایشی انجام دادند و سه فیلم با محتوای مثبت، منفی و خنثی به افراد نشان دادند و پس از هر مرحله نیز حافظه آنها را تست کردند. پس از انجام آزمایش دریافتند که مغز انسان برای پاسخ به این شرایط به حالت مبارزه یا پرواز میرود؛ یعنی کارایی حافظه آنها پس از تماشای فیلم با محتوای منفی یا فیلم با محتوای مثبتی که هیجان و استرس بالایی دارند کاهش پیدا میکند.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- سن بالا ی60 سال
- بالا بودن فشار خون یا بیماری آترواسکلروز (تصلب شرایین)
- مصرف فرآورده های کارخانه ای و همچنین لبنیات بدون مصلح
پیشگیری:
- به طور منظم فعالیت بدنی مناسب داشته باشید.
- از پزشک خود درباره اقدامات پیشگیرانه راهنمایی بخواهید.
- در مورد بیماری های زمینه ای باید درمان مناسب انجام شود.
- از مصرف لبنیات و غذاهای چرب و خوابیدن در مکان های رطوبتی پرهیز کنید.
- برای پیشگیری از آتراسکلروز، سیگار نکشید، چربی کمتر بخورید، مرتباً ورزش کنید، و هر مقدار که می توانید استرس خود را کم کنید.
- خود را در برابر آسیب به سر محافظت کنید، در اتومبیل کمربند ایمنی را ببندید، به هنگام راندن دوچرخه، موتورسیکلت و ورزش های پر برخورد از کلاه ایمنی استفاده کنید.
تشخیص:
- از آنجایی که مغز عضو بسیار پیچیدهای است، شناسایی دقیق علل ضعف حافظه کوتاه مدت در افرادی که علائم ضعف حافظه را دارند، زمان میبرد. هنگام آزمایش حافظه کوتاه مدت، پزشکان عموماً سابقهی پزشکی افراد را بررسی میکنند و سؤالات بسیاری میپرسند تا حافظه و حالت عمومی ذهنی مراجعان را بررسی کنند. پس از این بررسی، ممکن است نیاز به آزمایش خون باشد تا مشکلات دیگری همچون بیماری تیروئید یاکمبود ویتامین ب۱۲ بررسی شود.
- بسته به نتایج آزمون اولیه حافظه کوتاه مدت، ممکن است پزشک معالج پیشنهاد تصویربرداری ام. آر. آی یا سی. تی. اسکن از سر را بدهد یا آنکه بخواهد برای بررسی فعالیت الکتریکی مغز، نوار مغز (EEG) بگیرد. در برخی موارد با روش آنژیوگرافی یا «رنگنگاری مخ»، جریان خون در مغز بررسی میشود.
درمان طب نوین:
- از یادیارها استفاده کنید: میتوانید کلمه، عبارت یا تصویری را به یک شیء مربوط کنید. برای نمونه «هفلش تا، پلنگ و شیش تا» از ترفندهایی است که در مدرسه به ما میآموختند تا ضرب هفت در هشت را به خاطر بسپاریم.
- بازی های تقویت حافظه را امتحان کنید: چند شیء را روی میز بگذارید و تلاش کنید در مدت ۳۰ ثانیه آنها را به خاطر بسپارید، سپس اشیاء را از روی میز بردارید و در مدت ۳۰ ثانیه نام اشیائی را که به خاطر میآورید، بر روی تکهای کاغذ بنویسید. همچنین میتوانید جدول حل کنید، سودوکو کار کنید یا آنکه مطالب عمومی بخوانید.
- منظم باشید: وسایل روزمره همچون سوئیچ خودرو را در مکان مشخصی بگذارید، همیشه کارها را با ترتیب یکسانی انجام بدهید، اطلاعات مورد نظرتان را بنویسید، از زنگ هشدار برای یادآوری کارها استفاده کنید، دفتر یادداشتی تهیه و کارهای روزانهتان را در آن یادداشت کنید تا آنها را به یاد داشته باشید.
- اطلاعات را قطعه قطعه کنید: قطعه قطعه کردن یعنی اطلاعات را به قسمتهای کوچکتری تقسیم کنید تا به یادآوردنشان سادهتر شود. مثالی خوب از این روش، یادآوری شماره تلفن است؛ معمولاً شمارهها بهصورت ۴۵-۳۷۴-۲۳۴ گفته میشود نه ۲۳۴۳۷۴۴۵، برای شمارههای ضروری و کدپستی هم میتوان از این روش استفاده کرد.
- مراقب باشید حواستان پرت نشود: انجام همزمان چند کار برای مغز ضرر دارد. هربار فقط یک کار انجام بدهید تا حواستان پرت نشود.
- تمرکز کنید: به فردا و دیروز فکر نکنید.در زمان حال زندگی کنید و بر کاری که انجام میدهید، متمرکز شوید.
- قدم بزنید: پیاده روی آرامشبخش و دیدن مناظر طبیعی میتواند باعث بهبود حافظه شود. تجربهی افراد بسیاری که دچار نقص در حافظه کوتاه مدت شدهاند، این موضوع را تأیید میکند.
- عادات سالم ایجاد کنید: زندگی سالمو مفید برای مغز، به معنی داشتن خواب راحت و خوب شبانه، حذف استرس و کربوهیدرات های ساده و همچنین وعدههای غذایی متعادل است.
- مدیتیشن کنید: مدیتیشن منظم باعث کاهش استرس و بهبود خواب میشود و به مغز کمک میکند هربار بر روی یک چیز تمرکز کند. وقتی برای بهبود عملکرد حافظه کوتاه مدت خود تلاش میکنید، ابتدا لازم است بدانید که علت ضعف حافظه کوتاه مدت شما چه بوده است؟ دانستن این موضوع کمک میکند تمرین مناسب خودتان را پیدا کنید.
- نیروی حافظه را بکار گیرید: توجه خود را تا حد ممکن افزایش دهید؛ برای مثال به پوششها دقت کنید و ۴ جزء را مانند نوع لباس، رنگ لباس، جنس و جواهرات در ذهن خود نگه دارید و شب سعی کنید همه آن موارد را به یاد آورید.
- بعضی کارها را برعکس انجام دهید: مغز خود را به چالش بکشید و از روشهای جایگزینی برای انجام دادن کارها استفاده کنید؛ مانند مسواک زدن با دست دیگر، بستن ساعت در دست دیگر و غیره.
- به طور مرتب ورزش کنید: ورزش کردن برای تقویت حافظه بسیار موثر است. با ورزشهای هوازی استرس خود را مدیریت کنید تا بتوانید از حافظه خود بیشترین استفاده را کنید. ممکن است بعضی از افراد ورزش را بهترین دارو برای تقویت حافظه کوتاهمدت بدانند.تحقیقات نشان میدهند ورزش کردن باعث بهبود عملکردهای شناختی میشود و تأثیر مستقیمی بر عملکرد حافظه دارد. تمرینات ورزشی باعث رشد سلولهای جدید در هیپوکامپ مغز میشوند که این بخش مغز مربوط به حافظه و یادگیری افراد است.
- بلند تکرار کنید: اگر نکتهای را میخواهید به خاطر بسپارید، چند بار با صدای بلند برای خود تکرار کنید. پژوهشها نشان میدهند تکرار مطالبی که میخواهید به خاطر بسپارید، حتی بدون صدا و فقط با حرکت دادن لبها به یادآوری مطالب کمک میکند.
- از داشتن دفتر یادداشت قافل نشوید: یکی از بهترین راهها برای درمان اختلال حافظه، تهیه دفتر یادداشت برای نوشتن کارهای روزانه برای به یاد داشتن آنها است.
درمان طب سنتی:
- ماساژ سر
- خوردن سرکه شیره
- ورزش (نیم ساعت)
- خوردن سرکه شیره
- غذا را خوب بجوید.
- به و سیب مصرف شود.
- عطسه آور، روزی یک بار
- ترک خواب بین الطلوعین
- پیاده روی در روی سنگلاخ.
- ترک خواب بین الطلوعین
- کندر در طول روز میل شود.
- شربت سرکنگبین میل شود.
- اگر سینوزیت دارد درمان کند
- با چوب مسواک، مسواک بزند.
- اصلاح تغذیه و ترک سردیجات.
- مویز روزی 21 عدد (صبح ناشتا)
- پرهیز از افراط در خواب و بیداری.
- اجتناب از فکر و خیالات بیش از حد.
- امتناع از پرخوری و غذاهای پرکالری.
- با احترام و مهربانی با بیمار رفتار کنید.
- حجامت عام و حجامت سر انجام شود.
- خوردن سرکنگبین (شب ها یک لیوان)
- شستشوی سر با سرکه، هفته ای یک بار
- خوردن مواد غذایی مقوی مغز مثل سیب.
- یعنی فرد همه چیز را فراموش کرده است.
- پرتقال تقویت کننده و آرام کننده مغز است.
- بلعیدن اسفند (شب ها یک قاشق غذاخوری)
- به غذای خود خردل آسیاب شده اضافه کنید.
- ترک موبایل، کامپیوتر، تلویزیون در حد امکان
- از عطر گرم برای خوش بو کردن استفاده کند.
- برای تقویت ذهن از مربای خرمالو استفاده شود.
- در مصرف گرمی جات و سردیجات افراط نکنید.
- رژیم 40 روزه انار (روزی یک انار کامل بخورید).
- روغن مالی ملاج سر با روغن سیاه دانه (شب ها)
- روغن مالی ملاج سر با روغن سیاهدانه (شب ها)
- بادام روزی 14 عدد دانه دانه جویده شود میل شود.
- استفاده از زداینده ها در حمام، مثل سرکه، سفیداب
- استفاده از غذاهای گرم و خشک (زیاده روی نشود)
- استفاده از زداینده ها در حمام، مثل سرکه، سفیداب
- دمنوش برگ به روزی یک تا سه لیوان مصرف کنید.
- موز باعث افزایش هوش و حافظه کودکان می شود.
- اول شب خوابیدن و صبح زود بیدار شدن (سحر خیزی)
- استفاده از میوه های گرم مانند: انگور، سیب درختی و …
- نارگیل در وعده صبحانه برای تقویت حافظه مفید است.
- صبحانه 5 وعده ارده شیره و 2 وعده عسل میل شود.
- اول شب خوابیدن و صبح زود بیدار شدن (سحر خیزی)
- عدم زیاده روی در خوردن مواد غذایی ترش مثل سرکه.
- بلندی مو در زنان در درمان فراموشی کمک کننده است.
- در روز سه وعده غذا بخوريد و بين غذا فقط ميوه بخوريد.
- بعد از هر غذای روزانه یک فنجان نوشابه کومبوچا بنوشید.
- داروی سلق، هلیلجات، فراموشی، حب البلسان تجویز شود.
- بیمار را تشویق به فعالیت ها و تماس های اجتماعی نمایید.
- مرتباً برای ملاقات پیش وی بروید حتی اگر شما را نشناسد.
- به اندازه غذاخوردن (قبل از سیر شدن دست از غذا کشیدن)
- برای تقویت حافظه همراه با صبحانه چند عدد خرما میل شود.
- هميشه 3/2 معده را پر كنيد و 3/1 آن را خالي نگهداريد.
- رژیم 40 روزه انار (روزی یک انار کامل را با پیه داخل بخورید).
- تغییرات در محیط اطراف و کارهای روزانه را به حداقل برسانید.
- شانه کردن محاسن 40 مرتبه از زیر و 7 مرتبه از رو انجام شود.
- استشمام عطرهای طبیعی و گرم مانند یاس، محمدی، اسفند و …
- جویدن کندر مثل آدامس روزی دو مرتبه مثل آدامس انجام دهید.
- استشمام عطرهای طبیعی و گرم مانند یاس، محمدی، اسفند و …
- زیتون 7 عدد صبحگاه و انجیر خیس خورده 7 عدد شامگاه میل شود.
- زود خوابیدن در شب آزمون و زود بیدار شدن از خواب در هنگام صبح
- تفریح و نشاط نقش بسزایی در پیشیگری و درمان فراموشی ایفا می کند.
- ترک جدی سردی ها در شب های امتحان و استفاده از خوراک گرمی ها
- برای افراد خانواده نیز می توان جلسات مشاوره یا روان درمانی ترتیب داد.
- پیاده روی کردن و نفس عمیق کشیدن در طول روز چند مرتبه انجام شود.
- برس کشیدن بر روی سر با برس های چوبی نرم از سمت جلو سر به عقب.
- خوردن صبحانه کامل سبب افزایش دقت و توجه و تقویت حافظه می شود.
- سرکه، خرفه، برگ چغندر، کدو تنبل، به، گلابی، کندر، کرفس مصرف شود.
- سداب را آسیاب کند اندازه یک قاشق چایخوری به مدت 40 شب میل کند.
- خوردن گس مزه ها مانند انار ملس، آب زرشک، سرکه شیره، سرکنگبین و …
- یک لیوان آب کرفس در طول روز میل شود یا خورشت کرفس مصرف شود.
- استفاده از ترکیب (مرزنجوش + اسطوخودوس + عسل) صبح و شب یک لیوان
- موقع مناظره و مباحثه، گرمی ها را بخورید تا اطلاعات خوانده را فراموش نکنید.
- از غذاهایی با طبیعت سرد پرهیز کنید و از غذاهایی با طبیعت گرم استفاده کنید.
- کسانی که کارهای فکری زیاد دارند در فواصل بین غذاهای روزانه زردآلو بخورند.
- برای تقویت حافظه هنگام صبحانه 20 عدد پسته همراه با 3 عدد خرما میل شود.
- حفظ آرامش: این کار موجب افزایش خون رسانی به سلول های مغزی خواهد شد.
- داروی قلیل الحفظ، فراموشی، هلیلجات، ابن مسعود، شافیه 19 ماهه مصرف شود.
- پیاده روی با کفش صاف بر روی زمین ها ناهموار و ترجیحا سنگلاخ (حدود نیم ساعت)
- پیاده روی و تحرک مختصری قبل از امتحان داشته باشد. تا خون درمغز به جریان بیفتد.
- استشمام عطرهای گرم مانند: گل محمدی، گلاب، یاس، نرگس،مریم، دود کردن اسپند و …
- از بین بردن یبوست با مصرف مواد غذایی ملین مانند: (آلوبخارا، بامیه، اسفناج، قارچ، جو و…).
- در صورت گرم نبودن طبع از عطرهای گرم استشمام کند مانند: مشک، یاس، گل محمدی و …
- هر روز ۲۰ گرم بالنگو را در یک لیوان آب بجوشانید بعد با کمی عسل شیرین کرده و میل کنید.
- ماساژ سر به طور کامل (هر خط از آن را 7 مرتبه) به مدت 5 الی 7 دقیقه تا چهره گلگون شود.
- خرما، عسل، ارده و عسل، ارده شیره، بادام درختی، فسنجان بادام و گردو و غذاهای گرم استفاده کند.
- خوردن تخم هندوانه برای معالجه کمبودهای فکری و تقویت ذهنی در کودکان و نوجوانان موثر است.
- خوراک گرمی جات لطیف مانند مغزها و مخصوصاً بادام درختی و فسنجان (نیم بادام و نیم گردو) و …
- شربت سرکه شیره روزی یک لیوان میل شود ( 5 واحد شیره انگور + 2 واحد سرکه، آب به مقدار دلخواه).
- صبحانه: یک صبحانه کامل باعث می شود تا سلول های خاکستری مغز شما بهتر فعالیت روزانه خود را آغاز کنند.
- صمغ درخت زیتون قویتر از کندر است، لذا برای حافظه و دفع بلغم بسیار مفید است (کندر حتماً باید جویده شود).
- از گرد و غبار، بخار غذاها در موقع پختن، بیداری شب، خواب روز و فعالیت های جنسی زیاد خودداری کنید.
- صمغ درخت زیتون قویتر از کندر است، لذا برای حافظه و دفع بلغم بسیار مفید است (کندر حتماً باید جویده شود).
- مخلوط پودر نارگیل همراه با عسل باعث تقویت سلول های مغز می گردد و کند ذهنی را برطرف می کند.
- كندر ۱۰ گرم + عسل ۱۵۰ گرم + زعفران یك گرم، با هم مخلوط كرده، روزی یک قاشق مرباخوری میل شود.
- استفاده منظم یک یا دو قطره از روغن کندر بر روی شقیقهها و پشت گردن باعث افزایش تمرکز فرد می شود.
- برای بیماری یاد آوری هایی مثل ساعت، تقویم روزانه، یا برچسب اسامی فراهم کنند، به بهداشت وی کمک کنند.
- چهل روز صبح ناشتا به اندازه دو عدد نخود کندر را با بیش از 20 عدد مویز بدون هسته بخورید تا حافظه تان قوی شود.
- ورزش فکری: انجام فعالیت های مستمر فکری با تحریک زایش سلولی در مغز می تواند جلوی کندی حواس را بگیرد.
- خوراک گرمی ها و خون سازها مانند سرکنگبین، سرکه شیره، انگور، سوپ گندم، آب سیب، آب کرفس، روغن کنجد و …)
- اختلال خواب (بی خوابی، کم خوابی، خواب نامناسب، گوشی نگاه کردن تا نیمه شب) برابر است با کاهش و اختلال حافظه.
- حجامت عام را تجویز می کنیم. (40 روز پس از مصرف گس مزه ها) و بعد حجامت سر (پس از حجام عام تجویز می شود).
- از آنجا که کم آبی سبب گیجی و اختلال حافظه می شود باید آن را اندازه ای نوشید که رنگ ادرار همیشه زرد روشن باشد.
- 2 الی 3 شب مانده به امتحان از سوپ های گرم استفاده کنند. سوپ های گندم با سبزی های معطر و روغن کنجد یا روغن زیتون.
- تا زمانی که سبک زندگی اصلاح نشود چیزی درست نمی شود، خوردن کندر، مویز یا شطرنج بازی و حل جدول و … بی فایده است.
- برگ جینکوبیلوبا + مریم گلی + سعد کوفی به یک نسبت ترکیب کنید و پودر کنید و دو ساعت بعد از هر وعده غذایی با آب کفلمه کنید.
- یک مشت مویز بدون هسته + یک استکان گلاب + یک استکان عرق بیدمشک ترکیب کنید تو اجازه دهید 24 ساعت بماند صبح میل کنید.
- مراقب باشید دچار یبوست نشوید، چون سموم ناشی از رشد باکتری های مدفوع، جذب بدن و خصوصاً مغز شده و آثار منفی بر کارکرد مغز دارد.
- هرچه خشکی بیشتر باشد درک و فهم سریعتر است، اما توان حفظش کم می شود، برای حفظ، گرمی و تری با هم باید باشد مانند: شربت عسل.
- ماهی: ماهی به دلیل داشتن امگا ۳ فراوان، به مغز کمک زیادی می کند خصوصاً قسمت تیره رنگ گوشت ماهی (البته هفته ای یک بار نه بیشتر).
- خودداری از مصرف خوراکی های تولید کننده گاز و بخارات زیاد مانند: (گوشت، تخم مرغ، سیر، پیاز، کلم، لوبیا، نخود، لبنیات و سایر غذاهای ممنوعه
- اسید فولیک: غذاهایی که آهن فراوان دارند مانند انجیر، پسته، زردآلو، آلبالو، هلو، زرشک، عدس، اسفناج و… می توانند به تقویت حافظه کمک زیادی کنند.
- استفاده از عطر عنبر اشهب؛ و فلسفه آن این است که این عطر مغز را گرم می کند. و با این عطرها باید مغزشان را گرم بکنند تا اثر سردی برطرف شود.
- استفاده از عطر عنبر اشهب؛ و فلسفه آن این است که این عطر مغز را گرم می کند. و با این عطرها باید مغزشان را گرم بکنند تا اثر سردی برطرف شود.
- دوری از بوهای ناخوش آیند و برعکس بوییدن گیاهان خوشبو و سرد مثل گل بنفشه و نیلوفر برای گرم مزاجان و مشک و عود و نرگس برای سرد مزاجان.
- روی: مصرف روی کمک بزرگی به تقویت حافظه می کند؛ مواد غذایی سرشار از روی عبارت اند از: (نخود، مغز تخمه کدو حلوایی، گوشت تیره ماهی، صدف خوراکی و…
- بوییدن و خوردن مواد خوشبو و مقوی (دارچین، سیب، زعفران، انار شیرین، به) عطر صندل و بنفشه (برای مغز های گرم) و عطر نرگس (برای مغز های سرد) نافع است.
- منفی بافی، فکر و خیال بیهوده در مورد آینده یا گذشته نگری همگی هم باعث ضعف مغز هستند و هم در اثر ضعف مغز به وجود می آیند، پس باید افکار را کنترل کرد.
- استفاده از غذاهای مغزی (بادام، گردو، پسته، فندق) روزانه یک قاشق غذاخوری به صورت آدامس جویده شود تا جذب بزاقی صورت بگیرد و بادام بهترین غذای مغز است.
- استفاده از غذاهای مغزی (بادام، گردو، پسته، فندق) روزانه یک قاشق غذاخوری به صورت آدامس جویده شود تا جذب بزاقی صورت بگیرد و بادام بهترین غذای مغز است.
- غذاهای غنی از مواد آنتی اکسیدان می توانند سبب افزایش قدرت یادگیری شوند؛ میوه ها و سبزیجات تازه حاوی ویتامین های A و C هستند که اثر آنتی اکسیدانی قوی دارند.
- بـه منظور تقويت مغز آب پرتقال، أب ليمو، دم کرده سنبل الطيب، چغندر، کدو، فالوده سیب سرخ با عسل، گشنیز، فندق، بادام پوست کنده همچنین باقلا را بیشتر مصرف کنید.
- مصرف غذاهای نشاسته ای پرفیبر مانند نان سبوس دار به بهبود حافظه کمک می کند؛ غذاهای پرفیبر، قند خون را به مدت طولانی تری بالا نگه می دارند و عملکرد مغز را بهتر می کنند.
- حفظ آرامش: استرس باعث مرگ نورون ها و پیشگیری از زایش نورون های جدید در مغز شده و به این ترتیب توانایی ما برای ایجاد تغییرات و همچنین داشتن خلاقیت را از بین می برد.
- وزن ایده آل: مقدار وزن خود را در حد متعادل نگه دارید؛ مصرف متعادل مواد غذایی و داشتن فعالیت بدنی، علاوه بر حفظ سلامت کلی بدن، باعث حفظ سلامت مغز و حافظه نیز می شوند.
- زنیان + آویشن شیرازی + مصطکی + کندر + سیاهدانه همه گیاهان را به یک نسبت با هم ترکیب کرده و به جز سیاهدانه همه مواد را پودر کنید و نیم ساعت قبل از هر وعده غذایی با آب کفلمه کنید.
- ویتامین E: غلات و حبوبات جوانه زده تأمین کننده ویتامین E بدن می باشند؛ افزایش مصرف این ویتامین از طریق غذا می تواند تأخیر در تحریک سلول های عصبی را در افراد کم حافظه بهبود بخشد.
- در صورتی که بیمار نتواد به مراقبت از خود بپردازد، باید یک محیط حفاظت شده و بدون پیش داوری فراهم شود، اگر نتوان بیمار را در خانه نگاه داشت، باید وی را به یک مرکز نگهداری مناسب انتقال داد.
- افتیمون شامی و سنامکی و غاریقون از هر کدام ۱۰ گرم را با ۴۰ گرم تخم کافشه مخلوط کرده، بسیار نرم بسایید بعد با ۵۰۰ گرم عسل مخلوط کرده و هر صبح، ظهر و شب هر بار یک قاشق شربت خوری میل نمایید.
- نقش اسیدهای چرب امگا ۳ در بهبود وضیعت حافظه ثابت شده است؛ بهترین منابع امگا ۳، ماهی ها نظیر ماهی آزاد، قزل آلا، ماهی هوور و ساردین، روغن زیتون، گردو، روغن سویا و روغن ارده یا روغن کنجد است.
- فلفل سفید + کندر خوراکی + سعد کوفی + زعفران به نسبت مساوی با هم مخلوط و پودر کنید و هم وزن آنها عسل اضافه کنید و هر روز صبح ناشتا یک قاشق مرباخوری از این ترکیب را با یک لیوان شیر محلی تازه میل کنید.
- سعد کوفی 100 گرم + جنسینگ سرخ 50 گرم + یک مثقال زعفران + عسل به اندازه نیاز، همه مواد به غیر عسل مخلوط و آسیاب کنید و با عسل به صورت حب یا قرص درست کنید و دو حب صبح و دو حب شب میل کنید.
- به مدت ۱۲ روز خرمای سیاه بخورید. بدین ترتیب که روز اول یک عدد، و روزی یک عدد به آن اضافه کنید تا به روزی دوازده عدد برسد بعد شروع به کم کردن کنید یعنی روزی یک عدد کم کنید تا به روزی یک عدد برسد.
- اگر خواستید افکار شما تغییر یابد و بتوانید بهتر و صحیح تر از قبل فکر کنید. پسته، فندق، بادام، گردو و کنجد را مخلوط با نبات بکوبید. هر روز صبح مقداری از آن را بخورید و از کرفس، قمری، پیاز و خیار بیشتر استفاده کنید.
- چند چیز موجب زیادی حافظه می شود: خوردن عسل، خوردن کندر، خوردن مویز بدون هسته، مسواک نمودن با چوب مسواک، حجامت کردن، خوردن کرفس، گرفتن ناخن ها در روزهای دوشنبه، مخلوط زعفران و سعد و عسل.
- پرهیز از غذاهای شور و خیلی شیرین: این نوع مواد غذایی، به طور موقت، مقدار انرژی بدن را افزایش می دهند، ولی به شدت، حالات بدن را تغییر می دهند و انسان را سست و بی حال کرده و راندمان مغز را کاهش می دهند.
- میخک، هل قراب، دارچین و زنجبیل از هر کدام ۱۰ گرم، کبابه چینی و مصطکی رومی از هر کدام ۲۰ گرم، همه را با هم مخلوط و با ۵۰۰ گرم عسل ترکیب کنید و هر صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن میل کنید.
- روزی یک مرتبه ۷ گرم زنجبیل کوبیده را دم کنید و آبش را بنوشید. در وقت استراحت نیز یک قاشق روغن زنجبیل را با یک قاشق سرکه انگور مخلوط کرده، و میل کنید. شب ها هم روغن پسته در بینی بچکانید و هر روز پسته یا انجیر بخورید.
- روغن های گیاهی: روغن کنجد، روغن زیتون، روغن ذرت، کانولا (گلزا)، آفتاب گردان، سویا و دانه های روغنی مانند گردو و فندق مصرف کنید و تا حد امکان از مصرف روغن های جامد و مواد غذایی سرخ شده به خصوص چیپس پرهیز نمایید.
- اجتناب از مواد الکلی: الکل و نوشیدنی های الکلی از تولید سلول های جدید مغزی در هیپوکامپ مغز جلوگیری می کنند؛ یعنی الکل نه تنها موجب کاهش توانایی سلول های مغزی می شود، بلکه از ترمیم و رشد مجدد آنها نیز جلوگیری می کند.
- پودر عصاره شیرین بیان را با پودر رازیانه مخلوط کرده، و به مدت ۳۰ روز هر صبح، ظهر و شب هر بار یک قاشق چایخوری از آن را قبل از غذا در دهان ریخته با کمی آب میل فرمایید. (این نسخه مخصوص زنان است و مردان نباید استفاده کنند).
- در مصرف خوراکی های نفاخ و بخارزا افراط نکنید (خصوصاً گرم مزاجان)، مانند سیر و پیاز خام، تره شاهی، گردو، کلم، خردل، فلفل، عدس، لوبیا بادمجان، باقالی و … چون بخارات آن ها به سمت مغز متصاعد می شود و اگر افراط شود، آثار خواهد داشت.
- ورزش جسمی: برای فعال نگه داشتن فکر، ورزش های بدنی نیز خیلی مفید هستند؛ این اتفاق می تواند به خاطر افزایش تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن به مغز به دنبال ورزش باشد که شرایط را برای زایش سلولی بیشتر در این منطقه فراهم می کند.
- شحم حنظل، تربد مجوف، سقمونیا و مقل ازرق از هر کدام ۵ گرم، افتیمون شامی ۱۰ گرم همه را مخلوط کرده و بسیار نرم بسایید. همه را با یک شیشه مربای بالنگ مخلوط کنید و هر صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن نوش جان کنید.
- سعد کوفی + گزانگبین + زعفران + شکر قرمز+ جز هندی + فوفل + هل باد + هل سبز + ترکیب و پودر کنید (میزان زعفران و کندر را کم در نظر بگیرید) با عسل حالت قرص درست کنید و میل و دو عدد قرص نیم ساعت قبل از هر وعده غذایی میل کنید.
- استفاده از ترکیب امام علی (علیه السلام): کسی که بگیرد از زعفران یک جزء (مثلاً یک قاشق غذاخوری) و سعد یک جزء و اضافه کند بر آنها یک جزء عسل و در هر روز دو مثقال (یک قاشق چای خوری) از آنها را بخورد بیم آن می رود که از شدت حافضه ساحر شود.
- استراحت بعد از غذا: بعد از غذا دراز كشيده، دست ها را زير سر گذاشته و پاي راست را روي پاي چپ قرار دهيد و به همين صورت 10 دقيقه بدن را آرام نموده و به چيزي فكر نكنيد، نفس عميق بكشيد و سعي كنيد خوابتان نبرد. با اين كار احساس سبكي به شما دست ميدهد.
- اگر سرد مزاج هستید جوز هندی، زنجبیل، دارفلفل، دارچین و میخک از هر کدام ۱۰ گرم، صبر زرد ۵ گرم و مصطکی رومی ۲۰ گرم همه را مخلوط کرده و بسیار نرم بسایید. بعد با ۵۰۰ گرم عسل مخلوط کنید و هر صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری تناول نمایید.
- گل گاوزبان + اسطوخدوس هندی + مغز بادام شیرین + تخم کاهو + تخم خیار سبز + تخم گشنیز + افتیمون + مغز هل سبز + گل سرخ، همه را به یک نسبت ترکیب و آسیاب کنید و با دو برابر پودر نبوت مخلوط کنید صبح و شب یک قاشق مرباخوری با یک لیوان شیر میل کنید.
- برای تقویت حافظه افراد بلغمی میخک + کندر + سنا + سعد کوفی یا هندی + فلفل سفید + زعفران و عسل از هر کدام 10 گرم به جز عسل که 5/2 گرم با پودر کنید و به جز کندر با هم مخلوط کنید و در آخر به ترکیب کندر اضافه کنید و 7 الی 14 روز متوالی روزی 5 گرم میل کنید.
- رعایت فاصله بین یادگیری: یکی از علت های مهم خستگی مغز، طولانی بودن مطالعه است؛ بین یادگیری، فاصله بیاندازید؛ پس از یادگیری یک مطلب، چند دقیقه صبر کنید تا مطلب در مغز جا افتاده، مطالعه را ادامه دهید؛ در کل روش «هر نیم ساعت مطالعه، پنج دقیقه استراحت» را فراموش نکنید.
- آنتی اکسیدان ها: مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان را به مقدار زیاد مصرف کنید؛ میوه ها و سبزی جات دارای آنتی اکسیدان های فراوانی هستند، مثل توت سفید، شاه توت، تمشک، توت فرنگی، آلو، آواکادو، پرتقال، انگور قرمز، سیب قرمز، آلبالو، گیلاس، اسفناج، کلم، فلفل دلمه ای، پیاز. سیر، چغندر و …
- رعایت آداب غذا خوردن: این راه کار برای تقویت حافظه بسیار حائز اهمیت است ولی از همه مهم تر پرهیز از پرخوری است؛ چرا که معده پر، برای هضم غذا خون زیادی را به سمت خود هدایت می کند خونی که می بایست به سمت مغز هدایت گردد؛ بنابراین فرد با کاهش تمرکز و حافظه روبرو می گردد.
- تقویت حس پنج گانه: چشم ها را ببندید؛ از توی کیف دسته کلید خود را بردارید؛ حالا بدون این که چشم ها را باز کنید سعی کنید کلید را داخل قفل قرار دهید و در را باز کنید. سعی کنید به جای نگاه کردن به مواد غذایی، از بو یا مزه، نام آنها را بگویید مسابقه ای ترتیب دهید و اشیاء را با لمس کردن تشخیص دهید.
- فهمیدن: هضم یک لقمه غذا برای معده زحمت زیادی ندارد، اما اگر چند لقمه را یک دفعه با هم در دهان بگذاریم نمی توانیم خوب بجویم، خوب ببلعیم و خوب هضم کنیم؛ کار مغز نیز شبیه کار معده است، مطالب را خوب بخوانید و تجزیه و تحلیل کنید آنگاه به خاطر بسپارید؛ از حفظ کردن بدون درک معنی خودداری کنید.
- داشتن خواب مناسب و کافی (خواب سر شب و سحرخیزی) به گونه ای که صبح سر حال از خواب برخیزیم، پرهیز از خواب با معده پر و پرهیز از خواب دم عصر و غروب بسیار مفید است. حتی بیدار شدن در زمان اذان صبح حتی اگر اهل نماز نباشید هم بسیار توصیه شده چون زمان اوج غلبه سردی بر مزاج ماست و بهتر است که بیدار باشیم.
- مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین های گروه B: این ویتامین ها برای عملکرد صحیح ذهن مثل اکسیژن، حیاتی هستند؛ کمبود آنها موجب کاهش حافظه، گیجی، افسردگی و سایر علائم ذهنی می شوند؛ این ویتامین ها بیشتر در غلات سبوس دار، میوه جات (پوست میوه جات)، صیفی جات، سبزی جات، مغزی جات گیاهی و حبوبات یافت می شوند.
- دارچین، زنجبیل، هلیله سیاه، شیطرح، فلفل سیاه، بابونه شیرازی و نخود الوند از هر کدام ۵ گرم، مقشر، ثعلب و تخم های مغز میوه کاج از هر کدام ۱۰ گرم، همه را نرم بسایید بعد با بیست کرم پودر نارگیل و یک کیلو مویز بیدانه کوبیده شده و یک کیلو عسل مخلوط کنید و هر روز صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن را میل کنید.
- استفاده از دست مخالف: با هر دستی که عادت به انجام کارها داشته اید از این پس با دست مخالف آنها را انجام دهید مانند مسواک زدن، شانه کردن موها و… (البته در ابتدا مشکل به نظر می رسد ولی به مرور زمان سهل و آسان می شود؛ به یاد داشته باشید در صورت آسان شدن این کارها سعی کنید تا کارهای سخت تر را با دست مخالف انجام دهید).
- دارچین، زنجبیل، هلیله سیاه، شیطرج، فلفل سیاه، بابونه شیرازی و نخود الوند از هر کدام ۵ گرم، آمله مقشر، ثعلب و تخم های مغز میوه کاج از هر کدام ۱۰ گرم، همه را نرم بسایید بعد با ۲۰ گرم پودر نارگیل و یک کیلو مویز بیدانه کوبیده شده و یک کیلو عسل مخلوط کنید و هر روز صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن را میل کنید.
- امام رضا علیه السلام می فرمایند: هر کس بخواهد فراموشی اش کم شود و دارای حافظه ای قوی شود، هر روز، سه قطعه زنجبیل به عسل در آمیخته بخورد و در هر روز، با غذای خویش، چیزی که با خردل تهیه شده نیز میل کند، هر کس هم بخواهد عقل وی افزون شود، هیچ روزی از خانه بیرون نرود، مگر پس از آن که ناشتا، سه هلیله سیاه با شکر طبرزد بجود.
- منیزیوم و منگنز: این دو عنصر برای متابولیسم قند در بدن حیاتی هستند، کمبود آنها موجب افت قند خون می شود، فعالیت مغز به شدت وابسته به سطح قند خون است؛ وقتی سطح قند خون متغیر باشد باعث افت انرژی، کم شدن راندمان مغز، فراموشی، نوسانات خلق و خوی و … می شود؛ غلات، حبوبات، میوه جات، سبزی جات و مغزی جات گیاهی منابع خوب منگنز و منیزیوم هستند.
- تمرکز: تمرکز یعنی دقت روی یک موضوع مشخص، بی آنکه افکار دیگری ذهن را به خود مشغول کند. تمركز یعنی افکار بیهوده و اضافی را کنار گذاشتن. تمرکز یعنی تمام حواسمان به کاری که انجام می دهیم باشد. تمرکز یعنی تقویت حافظه همزمان با کنترل ذهن. تمرکز در هنگام یادگیری و به خاطر سپاری، مدت زمان و دفعات لازم برای تکرار موضوع مورد یادگیری را کاهش می دهد.
- سیستم لایه لایه: مطالبی را که علاقه دارید بخوانید و با استفاده از سیستم لایه لایه به خاطر بسپارید؛ با این روش حافظه خود را تقویت کنید؛ به طور مثال در حفظ کردن اشعار، هر بیت را که یاد گرفتید برگردید و از اولین بیت تا جایی که یاد گرفته اید مجدد از حفظ بخوانید و به آن، بیت بعدی را اضافه کنید و همین طور وقتی بیت جدید را یاد گرفتید به بیت اول برگشته و تا آخر همین طور ادامه دهید.
- مصرف داروهای گیاهی: در آنتی اکسیدان های موجود در عصاره نعناع و رزماری نقش بسیار زیادی در بهبود مهارت یادگیری و تقویت حافظه دارند و از بروز و گسترش اختلالات شناختی که منجر به بروز بیماری آلزایمر می شوند جلوگیری می کنند؛ از داروهای گیاهی دیگر که در بهبود فرآیند مغزی نقش دارند عبارت اند از: (اسطوخدوس، به لیمو، بابونه، زعفران، آویشن، بهارنارنج، بادرنجبویه، زنجبیل).
- زنجیبل، آمله مقشر، پوست هلیله زرد، پوست هلیله کابلی و هلیله سیاه از هر کدام ۱۰ گرم، شقاقل، بهمن سرخ، بهمن سفید و تودری سرخ و سفید از هر کدام ۲۰ گرم، مغز تخم زبان گنجشک ۴۰ گرم، همه را بسیار نرم بکوبید سپس کنجد، مغز بادام شیرین و مغز پسته خام از هر کدام ۲۰۰ گرم را نیز نرم بکوبید. همه را با یک کیلو عسل مخلوط کنید و هر روز صبح و ظهر و شب هر بار یک قاشق شربت خوری از آن را میل کنید.
- رقیق کننده های خون: سایر مرکبات، زرشک، آلبالو، توت فرنگی، شاه توت، آلو، زغال اخته، انگور، سیر، پیاز، فلفل دلمه ای، فلفل قرمز، کدو خورشتی، کلم قرمز، گردو، زعفران برای جلوگیری از فراموشی بسیار مفید اند زیرا: سلول های عصبی را برای پاسخ به واسطه های شیمیایی حفظ می کنند، مانع از تشکیل لخته های خونی می شوند، کشسانی رگ های خونی را حفظ می کنند، انتقال پیام های عصبی را بهبود می بخشند.
- چند چیز باعث کمی حافظه می شود: خوردن شکر و شیرینی های قنادی، خوردن نمک و غذاهای شور، خوردن چیپس و پفک، خوردن سوسیس و کالباس، خوردن سیب زمینی سرخ کرده، آدامس جویدن، پنیر در صورتی که بدون گردو خورده شود، خوردن سیب ترش، خوردن گشنیز، خوردن پنیر، خوردن نیم خورده موش، بول کردن ایستاده در آب، خواندن روی سنگ قبرها، راه رفتن میان دو زن، حجامت کردن در گودی پشت سر.
- تنفس عميق: یکی از روش های مهم برای تقویت حافظه تنفس عمیق است؛ با کمک تنفس عمیق می توانید به اندازه کافی اکسیژن به سلول های مغز رسانید؛ اگر تنفس عمیق در کنار طبیعت با هوای آزاد صورت بگیرد بسیار بهتر از تنفس در هوای بسته است؛ این نکته را در نظر داشته باشید که یکی از علل کم کاری و ضعف حافظه نرسیدن اکسیژن خون به مغز است بنابراین در هنگام مطالعه، اکسیژن کافی باید در فضای اتاق وجود داشته باشد.
- 100 گرم مغز بادام شیرین + تخم خشخاش 20 گرم + افتیمون 15 گرم + تخم گشنیز 10 گرم + هل سبز 10 گرم + تخم کاهو 10 گرم + بادیان رومی (رازیانه) 15 گرم + تخم خیار سبز 10 گرم + تخم خیار چنبر 10 گرم + گل گاوزبان 15 گرم + گل سرخ 10 گرم + اسطوخدوس هندی 10 گرم همه را آسیاب کنید و با 150 گرم نبات پودر کنید یک قاشق چایخوری صبح و یک قاشق چایخوری شب به همراه شیر بادام یا به همراه شربت آبلیمو میل کنید.
- مقداری زعفران دم کرده را به عسل و کنجد اضافه کنید و خوب هم بزنید. البته مقدار زعفران نباید آن قدر زیاد باشد که عسل را شل کند. مثلاً یک قاشق غذاخوری زعفران برای یک شیشه کوچک کافی است. نیم ساعت که از ترکیب این مواد گذشت کنجد ها بر روی معجون می آیند و فقط هنگام مصرف آن را خوب هم بزنید. روزی یک قاشق از این معجون مقوی، مفید و در عین حال کم کالری را بخورید. این معجون برای تقویت حافظه و سیستم ایمنی بدن فوق العاده است.
- روغن أمگا 3: این ماده غذایی در روغن زیتون، گردو، دانه کتان، اکثر مغزیجات گیاهی و غذاهای دریایی به وفور یافت می شود. را به دلیل تسهیل در جریان خون، تقویت کننده قلب و مغز شناخته شده است. تجربه نیز ثابت کرده افرادی که امگا۳، قسمت عمده غذای آنها را تشکیل می دهد. کمتر در معرض سکته، فشار عصبی، افسردگی، کمبود تمرکز و حافظه هستند اسیدهای چرب غیر اشباع، LDL (کلسترول بد) را کاهش داده و HDL (کلسترول خوب) را افزایش می دهند.
- به طور خلاصه آنچه موجب تقویت حافظه هنگام غلبه دم می شود یک رژیم غذایی متعادل حاوی مقدار زیاد سبزی و میوه جات تازه، حبوبات و غلات سبوس دار است این نوع مواد، ترشح سروتونین، استیل کولین و نورایی نفرین را در بدن بالا برده که باعث افزایش ظرفیت حافظه می گردند). از سوی دیگر، الکل، سیگار، چربی های اشباع، مصرف زیاد فرآورده های حیوانی، نان سفید بدون سبوس، شیرین کننده های مصنوعی، افزودنی های مجاز، غذاهای یخ زده و مواد غذایی خیلی شیرین، عملکرد مغز را کاهش داده و حافظه را تضعیف می کنند.
- بررسی و مرور کارهای روزانه: هر شب موقع خواب، یا هر موقعی از روز که فرصتی پیدا می کنید کارهای روزانه را به طور منظم و تا حد ممکن به صورت جزئی به خود یادآوری کنید و یا بر روی کاغذ بنویسید؛ این تمرین مغزتان را وادار به فعالیت می کند و در نهایت باعث تقویت حافظه می شود؛ در واقع مرور کارهای روزانه علاوه بر تقویت حافظه، روند پیشرفت زندگی شما را ترسیم می کند و نقاط ضعف و قوت را به شما گوشزد می نماید. دین مبین اسلام نیز مرور کارهای روزانه قبل از خواب را توصیه می کند البته برای محاسبه اعمال روزمره و ترقی معنویات که یکی از فواید آن تقویت حافظه می باشد.
- کربوهیدرات: سلول های مغزی برای این که در بهترین حالت کارکرد خود قرار گیرند، نیاز به کربوهیدرات دارند، زیرا مولکول های کربوهیدرات در بدن به گلوکز تبدیل می شوند؛ بنابراین در رژیم غذایی خود بیشتر از غلات کامل (سبوس دار) و حبویات استفاده کنید، زیرا نسبت به سایر مواد غذایی، هضم آهسته تری دارند و به صورت یک جریان پیوسته، به بدن گلوکز می رسانند؛ به عنوان مثال برای وعده صبحانه می توانید از این مواد استفاده کنید (نان سبوس دار، الویه گیاهی، خوراک لوبیا، خوراک عدسی، خوراک نخودی، ارده + عسل، تخم مرغ محلی، شیر برنج، فرنی و…) همراه با سبزی جات تازه یا گوجه، خیار و….
- مسواک زدن: شاید برای تان شگفت آور باشد که بدانید این کار، در تقویت حافظه بسیار سودمند است؛ در صورت ورود باکتری های موجود در دهان به جریان خون، نوعی عفونت در تمام بدن تکثیر پیدا می کند که مغز را نیز درگیر می کند؛ این عفونت، در مغز ایجاد تورم می کند و در نهایت باعث از بین رفتن قدرت تشخیص در فرد می گردد؛ بنابراین سعی کنید بعد از وعده های غذایی مسواک بزنید تا از مشکلات فراموشی رهایی یابید؛ دین مبین اسلام هم ثواب نماز با مسواک را ۷۰ برابر می داند که یکی از دلایل این مسئله اهمیت اسلام به سلامت مغز و حافظه است (بهتر است با چوب اراک مسواک بزنید و یا به جای استفاده از خمیر دندان از نمک استفاده کنید).
- ورزش: ورزش کردن، سرعت جریان خون را در بدن افزایش می دهد و در نتیجه مقدار اکسیژن و گلوکز بیشتری به عنوان سوخت به سلول های مغزی می رسند؛ براساس تحقیقات انجام شده توصیه می شود چنانچه می خواهید کلماتی را حفظ کنید، بهتر است بعد از انجام تمرینات بدنی این کار را انجام دهید، زیرا سرعت یادگیری مغز بعد از انجام تمرینات ورزشی، ۲۰ درصد بیشتر است. دانشمندان یک مؤسسه تحقیقات بیولوژیک، دریافتند که در مغز موش های بالغی که تحت برنامه ورزشی قرار گرفته اند، تولید سلول های مرکز حافظه (هیپوکامپ) افزایش داشته است؛ پس نتیجه می گیریم ورزشکاران (حتی غیر حرفه ای ها) خیلی باهوش تر از غیر ورزشکاران هستند.
- مصرف فرآورده های گیاهی: فرآیندهای زیادی باعث آسیب شبکه ارتباطی اعصاب می شوند؛ مغز برای خنثی کردن این فرآیندها (رادیکال های آزاد) نیاز به آنتی اکسیدان ها دارد که فرآورده های گیاهی مانند غلات، حبوبات، سبزیجات و میوه ها دارای مواد آنتی اکسیدان فراوانی هستند؛ رادیکال های آزاد به سلول های عصبی آسیب می رسانند و عمل واسطه های شیمیایی اعصاب را مختل می کنند؛ آنتی اکسیدانها، حالت ارتجاعی رگ ها و قوت ضربان های قلب را حفظ می کنند؛ وجود املاح معدنی، ویتامینهای گروه B و ویتامین C در فرآورده های گیاهی تازه می تواند از آسیب رشته های عصبی جلوگیری کند؛ همچنین کمبود ویتامین B1 در بیماران مبتلا به آلزایمر دیده شده است؛ بنابراین با مصرف این نوع مواد جلوی فراموشی را بگیرید.
- استفاده از ترکیب امام علی (علیه السلام): کسی که بگیرد از زعفران یک جزء (مثلاً یک قاشق غذاخوری) و سعد یک جزء و اضافه کند بر آنها یک جزء عسل و در هر روز دو مثقال (یک قاشق چای خوری) از آنها را بخورد بیم آن می رود که از شدت حافضه ساحر شود. و امام رضا علیه السلام می فرمایند: هر کس بخواهد فراموشی اش کم شود و دارای حافظه ای قوی شود، هر روز، سه قطعه زنجبیل به عسل در آمیخته بخورد و در هر روز، با غذای خویش، چیزی که با خردل تهیه شده نیز میل کند، هر کس هم بخواهد عقل وی افزون شود، هیچ روزی از خانه بیرون نرود، مگر پس از آن که ناشتا، سه هلیله سیاه با شکر طبرزد بجود. آیا این مطالب سندیت دارند؟ بله، سندیت دارند منتها در افرادی که مغز بسیار سرد و تری دارند. ولی اگر فرد، مغز خشکی داشته باشد، استفاده از موارد فوق موجب تشدید خشکی شده که سبکی خواب، سوت گوش و حساسیت به بو و صدا را در فرد افزایش میدهد.
- اعتماد به حافظه: یکی از موارد خیلی مهم برای تقویت حافظه، اعتماد به حافظه است؛ روانشناسان، حافظه را به یک شبکه یا توری تشبیه کرده اند؛ به هر میزان نسبت به توانایی حافظه تردید کنید. سوراخ های این شبکه بازتر می شوند و نمی توانند مطالب را خوب نگه دارند؛ ولی اگر به حافظه خود اطمینان داشته باشید، سوراخ های شبکه بسته می شوند و مطالب را بهتر نگه می دارند پس به توانایی های مغز و قوی بودن حافظه خود اطمینان کنید تا حافظه نیز به شما کمک کند؛ هیچوقت به قدرت حافظه خود شک نکنید، اشخاصی که جملاتی از قبیل «حافظه ام ضعیف شده، سنم بالا رفته و دچار فراموشی شده ام، مطالب را خوب نمی توانم به خاطر بسپارم، زود فراموش می کنم» را مرتب تکرار می کنند به شدت به قدرت حافظه خود لطمه وارد می سازند؛ چرا که با گفتن این جملات به خودشان تلقین می کنند که حافظه شان ضعیف شده است. اکنون یکی از برنامه های هفته آینده یا فردا را بدون یادداشت کردن به خاطر بسپارید و تنها بر اساس اعتماد به حافظه خودتان عمل کنید.
- لسيتين: تمامی اعضاء و اندام های بدن برای انجام اعمال خود به انرژی نیاز دارند؛ مغز نیز از این مسئله مستثنی نیست؛ مغز برای انجام فعالیت های طبیعی خود به استیل کولین نیاز دارد که منشأ آن از لسیتین می باشد؛ تا زمانی که این ماده حیاتی به اندازه کافی به مغز برسد، ما دچار فراموشی نمی شویم، منابع غذایی لسیتین: لوبیا سویا، نخود، عدس، ذرت، مغز تخمه کدو حلوایی، مغز تخمه آفتاب گردان، شیر، زرده تخم مرغ، گندم جوانه زده، بادام زمینی، آرد جو دو سر، کبد (جگر) گوساله و… وجود دارد ولی از همه بیشتر در لوبیای سویا یافت می شود. لوبیا سویا، مقدار لسیتین موجود در لوبیای سویا بسیار بالاتر از لسیتین سایر مواد ذکر شده می باشد و به همین علت در سازمان بهداشت جهانی (WHO ) سویا را، سلطان لسیتین معرفی کرده اند. سویا نیر کلسترول خون را کاهش می دهد؛ موادی در سویا وجود دارد که از اکسیده شدن LDL جلوگیری می کند و مانع از اثرات آنروژنیک رادیکال های آزاد (تشکیل پلاک در دیواره داخلی سرخرگ ها) می شود. اثر سویا در کاهش کلسترول فقط برای افراد دچار کلسترول بالا مؤثر است، ولی اثر آنتی اکسیدانی آن برای همه افراد مفید است. فیتو استروژن های سویا، هورمون های گیاهی هستند که محققین اعتقاد دارند مانند هورمون استروژن باعث تقویت حافظه می شوند. مصرف لسیتین طی حاملگی، باعث افزایش هوش در بچه ها نیز می شود.
- کاهش مصرف فرآورده های حیوانی: چربی های اشباع در فرآورده های حیوانی باعث تنگی عروق می گردد، لذا هر چیزی که مانع از جریان خون به مغز شود، قدرت یادگیری و ذهنی فرد را کاهش می دهد. وقتی که جریان خون در مغز مختل شود یک سری حملات مغزی ضعیف اتفاق می افتد که در ابتدا باعث کاهش حافظه و فراموشی می شود و در نهایت به رگ های مغزی آسیب وارد می کند و حالتی شبیه بیماری آلزایمر به وجود می آورد. و افزایش هموسیستئین خون (اسید آمینه ای که از هضم پروتئین حیوانی در بدن تولید می شود) رگ های خونی را مجروح می کند و باعث پیدایش پلاک (بافت زخمی و مجروح) می گردد؛ این امر باعث تنگ شدن سرخرگ های کاروتید (رگ های بزرگی که خون را به مغز می رسانند) می شود. چربی های اضافه می توانند حواس ذهنی انسان را کاهش دهند؛ این مسئله با مصرف چربی های اشباع، تشدید می یابد. چربی های اشباع باعث تنگی عروق خون رسان مغزی شده و در عملکردهای ذهنی اختلال ایجاد می کنند. افزایش چربی می تواند باعث کند شدن متابولیسم گلوکز که منبع عمده انرژی سلول و تنها منبع انرژی سلول های مغزی است، شود. چربی های اشباع بیشتر در فرآورده های حیوانی مانند: (روغن های حیوانی، تخم مرغ، لبنیات، گوشت قرمز) یافت می شوند. بنابراین بهتر است برای تقویت حافظه کمتر از فرآورده های حیوانی استفاده کنید و در صورت تمایل، گوشت بدون چربی، مواد لبنی کم چرب، گوشت سفید محلی یا غیر پرورشی استفاده کنید.
- تنظیم خواب: فواید خواب: خواب شبانه بر نحوه عملکرد مغز در روز بعد تأثیر زیادی دارد. خواب کافی شبانه با تسهیل ارتباطات عصبی شیمیایی سلول های مغز، به تقویت حافظه و قدرت یادگیری کمک می کند. بخشی از طبقه بندی و یادگیری مطالب در خواب اتفاق می افتد. خواب کمک می کند تا سلول های مغزی، خود را بازیابی کنند. خوابیدن وقت تلف کردن نیست، بلکه بخش بسیار فعالی از زندگی است و ما به آن به خاطر تقویت حافظه و قدرت یادگیری نیاز داریم، انرژی انسان دوازده ساعت پس از عمیق ترین لحظه خواب شبانه دچار افت می شود، بنابراین با یک خواب کوتاه نیم روزی خواب آلودگی و افت دمای بدن جبران می گردد. خوابیدن از نگاه بسیاری یعنی تنبلی، در حالی که خواب یعنی پاسخ به نیازهای طبیعی بدن، در تابستان که مشکل خواب آلودگی بیشتر می شود خواب نیم روزی کوتاه کمک زیادی به همه انسان ها می کند. ما به گونه ای طراحی شده ایم که باید در طول شبانه روز دو بار بخوابیم، یک خواب طولانی در هنگام شب و یک خواب کوتاه بعد از ظهر، افرادی که تمایل به خواب نیم روزی دارند خوب است که حدود سی دقیقه در روز استراحت کنند (فایده چرت زدن برای سلامت جسم و ذهن با خواب هفت ساعته برابری می کند و دین مبین اسلام نیز برای این خواب اهمیت زیادی قائل شده که به آن خواب قیلوله می گویند). خواب عمیق و کافی برای بهداشت روح و روان و جسم ما حیاتی است. خواب به مغز این امکان را می دهد تا فعالیت فشرده ای که در طی روز داشته است را جیران کند. ثابت شده که کمبود خواب خطر چاقی مفرط، عارضه قلبی و افسردگی را افزایش می دهد. کمبود خواب هم چنین بهره وری کاری را پایین می آورد. (نکته: خواب اگر از ۸ ساعت بیشتر شد نتیجه معکوس بر سیستم مغزی انسان ایجاد می کند.
- به کار انداختن حافظه: کسانی که از ذهن و حافظه خود به طور منظم و مستمر استفاده می کنند، کمتر از دیگران در معرض فرسایش و ضعف حافظه قرار می گیرند همان گونه که اگر اعضای بدن انسان، جنب و جوش و فعالیت نداشته باشند دچار سستی و تنبلی می شوند، حافظه هم اگر مورد استفاده قرار نگیرد ضعیف می شود؛ دلیل عمده این اتفاقات این است که در اشخاص مسن با وجود این که برخی رشته های عصبی به سبب افزایش سن از دست می روند اما بر اثر کار مداوم و مستمر و استفاده از مغز، ممکن است تا میزان ۲۵ درصد از رشته های عصبی یک فرد ۵۰ ساله بیشتر باشد؛ بنابراین راکد گذاشتن و به کار نگرفتن حافظه، آن را از حالت پویایی بازداشته و حالت رکود و خمودگی ایجاد می کند و فرد احساس می کند که حافظه اش ضعیف شده است. با استفاده از سلول های خاکستری مغز و وادار کردن آنها به فعالیت در زمینه های مختلف، مغز را ورزش دهید؛ با راه های بسیار ساده می توان به رشد و ترمیم سلول های عصبی و افزایش شاخه های سلول های عصبی کمک کرد؛ فعالیت هایی مثل مطالعه، بازی های فکری، نواختن موسیقی، یادگیری مسائل جدید، روابط اجتماعی روزانه، یادگیری زبان دوم و… می تواند به گونه ای روند تحلیل و زوال سلول های مغز را کاهش دهد. همه این کارها باعث می شوند که اعمال شما در کورتکس مغز تجزیه و تحلیل شوند؛ کورتکس عالی ترین لایه مغز است که کارهایی را که نیاز به درک و تیز ذهنی دارد انجام می دهد؛ اعمالی که برای ما به صورت عادت در می آیند، از سطح کورتکس پایین آمده و در بصل النخاع انجام می شوند؛ پس با تغییر عادت می توانیم کورتکس خود را از بی فعالیتی خارج کرده و از آن کار بکشیم؛ بنابراین از عادت های فیزیکی و روش های روزمره خود فاصله بگیرید و به دنیای ناشناخته ها و تجربیات جدید سلام کنید.
تقویت هواس پنجگانه:
- برای تقویت حواس پنجگانه باید گل مختوم، طباشیر هندی، درونج، زرنباد، زعفران، پوست هلیله کابلی، ابریشم مقرض، صندل سفید، پوست بیرونی پسته، هیل قرابی، مروارید، عود، کهربا و بسد از هر کدام ۵ گرم، بهمن سرخ و سفید، گل گاوزبان، شاه تره، بادرنجبویه و کبابه چینی از هر کدام ۱۰ گرم و قند یا شکر یا نبات ۲۵۰ گرم، همه را بسیار نرم بسایید، بعد با آب طلا، آب نقره، آب به، آب سیب درختی قرمز، آب انار شیرین و آب لیمو مخلوط کرده، در یخچال نگه دارید و از مخلوط آن هر روز صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق شربت خوری میل کنید.
داروها:
- سیتی کولین
- استفاده از مکلمل های خوراکی زیر نظر متخصص.
فعالیت:
- روزی نیم ساعت فعالیت بدنی مناسب در حد تعریق کردن داشته باشید.
رژیم غذایی:
- خوردنی های مفید: شیر تخمه کدو، شربت عسل با تخم شربتی، خوراک نخود فرنگی با پنیر سویا، خوراک نخود فرنگی با شوید، خوراک نخود فرنگی با کدو، خوراک نخود فرنگی و ذرت، خوراک باقلا، خوراک عدسی با کشمش، خوراک عدسی ساده، خوراک عدسی با قارچ، خوراک عدسی با صیفی جات، خوراک کدو خورشتی با سویا، خوراک کدو بادمجان، خوراک کدو حلوایی، خوراک قارچ و سیب زمینی، خوراک قارچ با سس، خوراک قارچ و ذرت، خوراک قارچ و بامیه، تاس کباب قارچ و سویا، خوراک صیفی جات، خوراک کلم برگ با عدس، خوراک کلم قمری، خوراک گل کلم، خوراک کلم بروکلی، خوراک لوبیا سبز ۱، خوراک لوبیا سبز ۲، یتیمچه، بورانی گوجه بادمجان، خوراک لوبیا سفید ساده، خوراک لوبیا سفید با جعفری، خوراک لوبیا سفید با سویا، خوراک لوبیا سفید با قارچ، خوراک سویا با سبزیجات، خوراک سویا و عدس، خوراک سویا با نخود، تاس کباب سویا، خوراک پنیر سویا، خوراک لوبیا با قارچ، خوراک لوبیا لعاب دار، لوبیا با سویا، خوراک بامیه با سویا، خوراک سویا با رب انار، خوراک تند بامیه، خوراک نخود با شوید، خوراک نخود با قارچ، خوراک نخود با سویا، خوراک نخود با سیب زمینی، خوراک نخود با کدو بادمجان، خوراک دال عدس، خوراک بورانی، خوراک کشمشی، خوراک لوبیا قرمز، خوراک لوبیا چشم بلبلی، خوراک لوبیای سویا، خوراک مخلوط، آش گندم با حبوبات، آش گندم با کرفس، آش گندم با سبزیجات، آش گندم با شلغم، آش گندم با تره، آش گندم با سویا، آش باقلا، آش ماش، آش لپه ۱، آش لپه ۲، آش کدو حلوایی، آش کدو خورشتی، آش شله قلمکار، آش صیفی، آش غلات، آش خرفه ۱، آش خرفه ۲، آش زردآلو، آش سماق، آش عدس ۱، آش عدس ۲، آش برنج، آش حبوبات و غله ۱، آش حبوبات و غله ۲، آش شوید باقلی، آش جو با حبوبات ۱، آش جو با حبوبات ۲، آش کلم برگ، آش گل کلم ۲، آش گل کلم ۱، آش کلم قمری با ماش، آش کلم قمری با گندم، آش کلم قمری با عدس، آش کلم بروکلی ۱، آش کلم بروکلی ۲، آش شلغم ۱، آش شلغم ۲، آش انار، آش اسفناج ۱، آش اسفناج ۲، آش برگ چغندر، آش حبوبات ۱، آش حبوبات ۲، آش گوجه سبز، آش گوجه فرنگی ۱، آش گوجه فرنگی ۲، آش مرزه، آش شولی ۱، آش شولی ۲، آش رب، آش زرشک، حلیم عدسی با سویا ۲، حلیم حبوبات و غلات، حلیم گندم با شیر سویا، حلیم گندم با سویا، حلیم گندم با عدس، حلیم گندم و بادمجان، حلیم گندم با مغزیجات، حلیم جو، حلیم دال عدس، صیفی پلو، آلبالو پلو، ساطری پلو، شوید پلو با لوبیا چشم بلبلی، شوید باقالی پلو، دم پخت گوجه ۱، دم پخت گوجه ۲، هویج پلو، ماش پلو، سبزی پلو، لپه پلو، قیمه پلو، کلم قمری پلو، کلم پلو، کلم پلو با قارچ، کلم پلو با سویا، دمی شیرازی، عدس پلو، با سویا، عدس پلو ساده، عدس پلو با کدو حلوایی، عدس پلو با قارچ، لوبیا قرمز پلو، لوبیا سبز پلو ۱، لوبیا سبز پلو ۲، نخود فرنگی پلو ۱، نخود فرنگی پلو ۲، پلوی آلو اسفناج، انار پلو، گشنیز پلو با سویا، بادمجان پلو ۲، رب پلو، بلغور پلو، خورش فسنجان با کدو حلوایی، خورش فسنجان با سویا، خورش شهد فسنجان، خورش فسنجان با اسفناج، خورش قیمه، خورش قورمه سبزی با قارچ، خورش کرفس ۱، خورش کرفس ۲، خورش آلو اسفناج، خورش به و آلو، خورش به، خورش آلو و قیسی، خورش تره سویا، خورش قیمه بادمجان، خورش قیمه آلو، خورش شوید باقالی، خورش کدو بادمجان، خورش بامیه با سویا ۱، خورش بامیه با سویا ۲، خورش بامیه با دال عدس، خورش بامیه با قارچ، خورش دال عدس با قارچ، خورش دال عدس با تمر هندی، خورش قارچ و آلو، خورش قارچ و لوبیا سفید، خورش لوبیا سبز، خورش کدو حلوایی، خورش کدو خورشتی، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش کلم بروکلی با قارچ، خورش هویج و به، خورش گوجه سبز، خورشت قیمه قارچ، خورشت کنگر، سوپ صیفی جات ۱، سوپ صیفی جات ۲، سوپ کدو حلوایی، سوپ جو ۱، سوپ جو ۲، سوپ دال عدس، سوپ شلغم، سوپ لوبیا سبز، سوپ قارچ ۲، سوپ بامیه، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ گل کلم، سوپ کلم برگ، سوپ کدو قلیانی، سوپ بلغور و کرفس، سوپ کلسیم، سوپ جو با شیر سویا، سوپ شهد نما، سوپ زرشک با جعفری، سوپ کاهو سبز، کتلت عدس ۱، کتلت عدس ۲، کتلت اسفناج، کتلت هویج و سیب زمینی، کتلت ذرت، کتلت سیب زمینی و حبوبات، کتلت سویا با گندم جوانه زده، برگر کدو خورشتی، برگر لوبیا سفید، برگر لوبیا چشم بلبلی، پن کیک سیب زمینی، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، سوسیس فانتزی، دلمه فلفل دلمه ای، دلمه سیب زمینی، دلمه برگ انگور، کماچ ساده، کماچ گندم و جو، کماچ سویا، کماچ قارچ، کماچ مخلوط، شیر سویا، کشک سویا، خامه سویا، سس گل کلم، سس مایونز گیاهی، سس گندم جوانه زده، سس نخود جوانه زده، سس گوجه فرنگی ۱، سس گوجه فرنگی ۲، سس معطر، سس مخصوص ۱، سس مخصوص ۲، سس زیتون، سس جعفری، سمنو با رب انار، سمنو با گندم و جو.
نکته:
- کسانی که از مغزشان زیاد استفاده می کنند از سویق ها استفاده کنند که خواب را کم می کند و همچنین موجب ضعف نمی شود. بهترین رژیم، غذاهای کم حجم و پر انرژی است؛ مثل انواع سویق، کشمش، نخود انجیر، بادام، گردو و توت خشک.
- اگر رطوبت نباشد ابزار فهم وجود ندارد؛ اما کم توجهی، ناشی از شدت حرارت است.
- هوش در صفراوی بیشتر، اما پافشاری در بلغمی بیشتر است، اگر بلغم از حد متعادل بیشتر شود فرد کودن می شود پس سرعت فهم در بلغمی کند است.
- در فرد بلغمی تیز هوشی نیست بلکه پر هوشی است، همه سو نگر است و اگر این بلغم از حدش بیشتر شد کم هوشی و کم درکی پدید می آید و اگر بیشتر شد موجب حماقت می شود.
- انسان هایی که گرمی ها را می خورند مغزشان گرم و مثبت اندیش می شوند و برعکس، انسانهایی که سردی ها را می خورند مغزشان سرد می شود و منفی می اندیشند.
- بهترین جاروگر مغز، مرزنجوش و اسطوخودوس است.
- سرکنگبین را باید همه مردم بخورند، چون تقریباً همه درگیر سودای مغز هستند.
- روغنی که در دانه ها وجود دارد، کلسترول و تری گلیسرید خون را بالا نمی برد، بلکه تری گلسرید خون را پایین هم می آورد. چون روغن موجود در دانه ها روغن لطیف است.
- بادام را خودتان بکشنید و تازه مصرف کنید، مثلاً برای مصرف یک هفته بشکنید و مصرف کنید.
- مغز انسان دارای یک لایه بیرونی و یک لایه درونی است. لایه بیرونی مانند پوست پیاز است که درون خود راتحت پوشش دارد و از آن مراقبت می کند. سلول های مغزی را لایه هایی مانند پوست پیاز پوشش داده است.موارد لطیف وارد این سلول های مغزی می شود. هرگاه در لایه بیرونی مغز گرفتگی ایجاد شود کدر و تیرگی می شود وسبب می گردد شخص منفی باف، غم زده و … شود تمام اطلاعات منفی عمرش را به خاطر آورد. چون لایه های لطیف مغزش سرد شده است.این لایه های لطیف را باید با غذاهای لطیف گرم کرد و آن غذاهای لطیف گرم، استشمام عطریات گرم است. این استشمام عطریات گرم را در شب تجویزمی کنیم چون مزاج شب سرد است و مزاج خواب هم سرد است. به خاطر همین افسردگی ها در شب به سراغ شخص می آید. عطریات گرم مانند: گل محمدی، گلاب، یاس، نرگس، مریم، دود اسپند و …
- مزاج هر چقدر سردتر باشد، فهم سخت تر می شود و در حیوانات مزاج خر، سرد است و لذا احمق و نفهم است پس هرچه گرمی بیشتر، تیزهوشی بیشتر و هرچه سردی بیشتر، دیرفهمی بیشتر است.
- در عطرهای کارخانه ای چون از الکل استفاده می کنند، لذا خاصیت گرم کنندگی ندارد چون الکل، سردی است.
- عطسه آورها منافذ را برای جذب عطریات باز می کنند، صدای عطسه اگر زیاد باشد یعنی مغز گرم است و اگر بیصدا باشد یعنی مغز سرد است.
- مزاج مغز نسبت به سایر اعضاء باید سرد و تر باشد، اما هر قسمت مغز بسته به وظایفش مزاج خاصی را می طلبد مانند: قسمت خیال باید رطوبی باشد، قسمت تفکر رطوبت با حرات ملایم باید داشته باشد، قسمت حافظه باید مایل به خشکی باشد تا بتواند مدرکات را حفظ کند.
- انسان هایی که گرمی ها را می خورند مغزشان گرم و مثبت اندیش می شوند و برعکس، انسانهایی که سردی ها را می خورند مغزشان سرد می شود و منفی می اندیشند.
- ساختمان مغز: مغز از دو نوع سلول تشکیل شده است نوع اول نورون ها یا سلول های عصبی هستند که در زمان جنینی تشکیل شده و پس از تولد بر مقدار آنها افزوده نمی شود، اما فعالیت های ذهنی می تواند آنها را پربارتر و حجیم تر کند. نوع دوم سلول های پشتیبان یا توروگلیا هستند؛ این سلول ها بافت عصبی را حمایت می کنند و کار تغذیه و بازسازی نورون ها را به عهده دارند و بر خلاف نورون ها می توانند تا لحظه مرگ تکثیر پیدا کنند؛ با حجیم تر شدن نورون ها، تعداد سلول های پشتیبان زیاد شده و با افزایش آنها، نورون ها قابلیت بیشتری پیدا می کنند. تعداد سلول های عصبی یا نورون ها در مغز به اندازه تعداد ستارگان کهکشان راه شیری یا ۱۶۶ برابر جمعیت روی کره زمین، یعنی حدود صد میلیارد است. این سلول ها می توانند پیام های الکتریکی کم ولتاژی ایجاد کنند که از طریق آکسون ها (رشته های عصبی) به سایر بخش های مغز منتقل می شوند. دیدن، شنیدن، حرف زدن، بوییدن، لمس کردن، تصمیم گرفتن، احساس گرسنگی و… همه از عملکرد سلول های مغزی می باشد که در هزارم ثانیه در مکان ها و زمان های مختلف مغز اعمال می گردد. نورون های مغزی کارهای زیادی انجام می دهند که دو کار مهم آن عبارت اند از: ۱. ارسال پیام به سایر اندام های بدن از طریق آکسون ها (رشته های عصبی). ۲. در عمق مغز، به گروه هایی از نورون ها برخورد می کنیم که در پدیده های بسیار پیچیده تر مانند یادآوری وقایع، تصمیم گیری، تصویرسازی ذهنی، تمایلات جنسی و مانند اینها دخیل اند. همه ما در زندگی روزمره خود مواردی را سراغ داریم که نتوانسته باشیم مطلب، اسم فرد، مکان خاص و یا اطلاعات دیگری را یادآوری کنیم؛ همه اینها مواردی جزئی از اختلال در عملکرد حافظه را نشان می دهند که تحت تأثیر عوامل مختلف، ممکن است به وجود بیایند؛ این عوامل هرچه باشند، آنچه که برای ما پیش آمده این است که نتوانسته ایم به اطلاعاتی که مطمئن از دانستن آنها هستیم، دست پیدا کنیم؛ به عبارتی حافظه نتوانسته به اطلاعاتی که قبلاً ذخیره کرده، دسترسی پیدا کند؛ پدیده ای که همه، آن را با عنوان فراموشی می شناسند و در بسیاری از موارد نتایج ناگواری به بار می آورد، مثل کم شدن نمره امتحانی. بزرگ ترین بخش مغز مخ است که از دو نیم کره ظاهراً شبیه به هم تشکیل شده است. دانشمندان در گذشته معتقد بودند عملکرد این دو نیم کره نیز مثل ظاهرشان به هم شبیه هستند اما بعدها به این نتیجه رسیدند که وظیفه هر نیم کره با نیم کره دیگر متفاوت است؛ هر انسانی توانمندی هایی دارد که با پرورش دادن و شکوفا کردن آنها می تواند در زمینه های مختلف زندگی موفق شود. این که شما چه نوع توانمندی هایی داشته باشید به میزان فعال بودن نیم کره های مغزی شما بستگی دارد یعنی بسته به این که نیم کره راست مغز شما فعال تر باشد یا چپتان، نوع توانمندی ها، علایق و رفتارهای شما با هم تفاوت دارد. نیم کره چپ مغز، سمت راست بدن را کنترل می کند. آدم هایی که نیم کره چپ قوی تری دارند معمولاً عاشق ریاضیات و فلسفه می شوند. آنها استادان تجزیه و تحلیل هستند و به راحتی می توانند اعداد و ارقام را به خاطر بسپارند. آنها منطقی، منظم و سخنور هستند، اما اگر از آنها بخواهید مقوله ای را با مثال و شکل برایتان تعریف کنند گیج و ناتوان می شوند، چون کلمات را بهترین روش انتقال مفهوم می دانند، اما با این همه ویژگی های خوب ممکن است در موسیقی و نقاشی و راه های خلاقانه چندان با استعداد نباشند. نیم کره راست مغز مسئولیت هدایت سمت چپ بدن را بر عهده دارد؛ این نیم کره مرکز حس لامسه، درک سه بعدی اشیاء، تصاویر، مقررات، رنگ، لحن و صدا می باشد و با توجه به توانمندی اش در درک تصاویر و به خاطر سپردن آنها قدرت تشخیص چهره ها را نیز دارد. ما معماها را با نیم کره راست مغز حل می کنیم و این نشان می دهد توانایی خلاقیت و کشف کردن هم به همین بخش مربوط است. این نیم کره مسئولیت رؤیاسازی را بر عهده دارد و توانایی ورزش و انجام حرکات مختلف را به ما می دهد. میانه این نیم کره با هنر بسیار عالی است. آنها که نیم کره راست قوی تری دارند معمولاً هنرمندان ذاتی هستند. استعداد موسیقی و هنرهایی مثل نقاشی و به طور کلی ذوق هنری به این بخش مربوط می شود، از همه مهم تر این است که این نیم کره مرکز احساسات و دوست داشتن در آدم ها نیز هست. برای پرورش نیم کره راست مغز، باید به یاد داشته باشید که اگر همیشه بخواهید جدی و عاقلانه رفتار کنید، اگر بخواهید حق اشتباه کردن را از خود بگیرید، اگر بخواهید همه کارهای تان مورد پسند دیگران باشد و اگر بخواهید هر کاری را از روش معمولی اش انجام دهید دست این نیم کره را برای ترقی می بندید. همه آنچه گفته شد دلیل نمی شود انسان روی یکی از نیم کره های مغز به دلیل توانمندی بیشترش تمرکز کند و آن دیگری را از یاد ببرد یا از زیر بار خیلی از کارها به بهانه این که فلان کار به نیم کره ضعیف تر مغز ربط دارد، در برود؛ چون همه آدم ها معمولاً توانایی انجام فعالیت های عادی زندگی را دارند و قوی تر بودن یکی از نیم کره ها به معنای ناتوان بودن نیم کره دیگر نیست و مسلماً آن نیم کره هم از عهده مسئولیت های عادی اش بر می آید.
- فرآیند فراموشی: فراموشی فرآیندی ناگهانی یا تدریجی است که در آن خاطرات گذشته می توانند از ذخیره حافظه فرا خوانده شوند؛ فراموشی می تواند کوتاه مدت یا همیشگی باشد. تا به حال دقت کرده اید که چرا به راحتی متن شعر و آهنگ ها را از ۲۰ سال پیش به یاد می آورید، اما نام یک فرد خاص از هفته پیش تا حالا از ذهن تان به کلی پاک شده است؟ آهنگ ها و ترانه های دوران جوانی و یا کودکی با احساسات به حافظه چسبیده و جدایی ناپذیراند؛ خاطرات گذشته به صورت عمقی وارد مغز شده و مغز هر روز خاطرات جدیدی به آنها اضافه می کند؛ مادامی که سن بالاتر می رود مطالب جدیدتر را بیشتر فراموش می کنیم و مطالب قدیمی را همچنان به خوبی به یاد می آوریم. اسم ها، برچسب های اختیاری در مغز هستند یعنی اگر معنای خاصی از آن اسم در ذهن نباشد به یاد آوردن آن بسیار دشوار است در حالی که موسیقی و متن آهنگ ها رابطه ای عمیق با احساسات دارند، بنابراین به یاد آوردن آنها به راحتی امکان پذیر است. شاید گاهی اوقات برای شما اتفاق افتاده باشد که برای چند لحظه به یاد نمی آورید که کی هستید، ساعت چند است، روز است یا شب و… اما خودتان و اعضاء خانواده خود را می شناسید؛ فراموش کردن کارهای روزانه، عدم اطمینان از بستن در خودرو و یا در خانه، از اتاقی وارد اتاق دیگر شدن و از خود پرسیدن به منظور انجام چه کاری وارد این اتاق شده ام؟ عدم توانایی در به یاد سپردن شماره تلفن ها، به دنبال دسته کلید یا وسائل شخصی دیگر خود گشتن و موارد دیگر، احساس پریشانی و ناتوانی در فرد به وجود می آورد؛ این حالت های فراموشی و ضعف حافظه در تمامی گروه های سنی از کودکان تا افراد مسن ممکن است دیده شوند.
- مراحل حافظه شامل موارد زیر می باشد: ۱. رمز گردانی (سپردن اطلاعات به حافظه): زمانی که می خواهید مطلبی را به حافظه خود بسپارید، باید به آن توجه کرده و روی آن متمرکز شوید؛ کمبود توجه در حین سپردن اطلاعات به حافظه عامل فراموشی است. ۲. اندوزش (نگهداری اطلاعات در حافظه): یکی از عواملی که اندوزش اطلاعات را میسر می سازد، مرور ذهنی است؛ مرور ذهنی به نیرومند شدن اطلاعات در حافظه کمک می کند و دوام آنها را در حافظه، طولانی تر می سازد؛ بنابراین بدون مرور ذهنی، اطلاعات از حافظه محو شده و دسترسی به آنها ناممکن می گردد. عامل دیگر فراموشی زمانی است که اطلاعات جدید جای اطلاعات قدیمی را می گیرند حال اگر اطلاعاتی که قصد اندوزش آنها را داریم، فراتر از گنجایش حافظه باشند، ذخیره نخواهند شد یا ناچاراً اطلاعات قبلی را از بین خواهند برد.
- بازیابی (فراخوانی اطلاعات از حافظه): در مرحله بازیابی نیز عواملی مثل تداخل و عوامل هیجانی، یادآوری اطلاعات را با مشکل مواجه می سازند. زمانی که در حافظه ما اطلاعات مختلفی با نشانه مشترکی ذخیره شده باشد، به هنگام استفاده از آن نشانه، برای بازیایی یکی از اطلاعات، اطلاعات دیگر به ذهن خواهند آمد و مزاحم بازیایی اطلاعات مورد نظر خواهند شد؛ برای مثال اگر شماره تلفن جدید دوست خود را یاد بگیرید، بعد از مدتی یادآوری شماره تلفن قبلی او برایتان سخت خواهد بود؛ به این علت که نام دوست شما نشانه ای است که برای شماره تلفن فعلی او و شماره تلفن قبلی او نشانه مشترکی است و یادآوری یکی از آنها با این نشانه با مشکل همراه خواهد بود؛ خطای حافظه در هر یک از این مراحل، مشکل فراموشی را به بار خواهد آورد.
- به گواهی متخصصان مربوط، بیش از نیمی از رژ لب ها حاوی سرب هستند، آزمایش روی محصولات 33 شرکت تجاری تولید کننده رژ لب، نشان داده است که 61 درصد از این محصولات، میزان بالایی سرب دارند؛ در حالی که در ترکیبات هیچ کدام از آنها نامی از این ماده برده نشده بود. این آلودگی در انواع قرمز رنگ برخی از مارک ها بیشتر است. میزان سرب موجود در این محصولات 3 برابر بیشتر از مقدار مجاز است. نکته مهم این است که رژ لب معمولاً از سوی خانم های مصرف کننده، بلعیده و وارد دستگاه گوارش می شود. سرب ماده ای سمی است که تأثیر به سزایی بر اعصاب می گذارد. آلودگی سرب در دراز مدت، سبب کاهش یادگیری، دشواری در زبان آموزی و ایجاد اختلالات رفتاری در افراد می شود.
- کسانی که از مغزشان زیاد استفاده می کنند از سویق ها استفاده کنند که خواب را کم می کند و همچنین موجب ضعف نمی شود. بهترین رژیم، غذاهای کم حجم و پر انرژی است؛ مثل انواع سویق، کشمش، نخود انجیر، بادام، گردو و توت خشک.
- اگر رطوبت نباشد ابزار فهم وجود ندارد؛ اما کم توجهی، ناشی از شدت حرارت است.
- هوش در صفراوی بیشتر، اما پافشاری در بلغمی بیشتر است، اگر بلغم از حد متعادل بیشتر شود فرد کودن می شود پس سرعت فهم در بلغمی کند است.
- در فرد بلغمی تیز هوشی نیست بلکه پر هوشی است، همه سو نگر است و اگر این بلغم از حدش بیشتر شد کم هوشی و کم درکی پدید می آید و اگر بیشتر شد موجب حماقت می شود.
- انسان هایی که گرمی ها را می خورند مغزشان گرم و مثبت اندیش می شوند و برعکس، انسانهایی که سردی ها را می خورند مغزشان سرد می شود و منفی می اندیشند.
- بهترین جاروگر مغز، مرزنجوش و اسطوخودوس است.
- سرکنگبین را باید همه مردم بخورند، چون تقریباً همه درگیر سودای مغز هستند.
- روغنی که در دانه ها وجود دارد، کلسترول و تری گلیسرید خون را بالا نمی برد، بلکه تری گلسرید خون را پایین هم می آورد. چون روغن موجود در دانه ها روغن لطیف است.
- بادام را خودتان بکشنید و تازه مصرف کنید، مثلاً برای مصرف یک هفته بشکنید و مصرف کنید.
- مغز انسان دارای یک لایه بیرونی و یک لایه درونی است. لایه بیرونی مانند پوست پیاز است که درون خود راتحت پوشش دارد و از آن مراقبت می کند. سلول های مغزی را لایه هایی مانند پوست پیاز پوشش داده است.موارد لطیف وارد این سلول های مغزی می شود. هرگاه در لایه بیرونی مغز گرفتگی ایجاد شود کدر و تیرگی می شود وسبب می گردد شخص منفی باف، غم زده و … شود تمام اطلاعات منفی عمرش را به خاطر آورد. چون لایه های لطیف مغزش سرد شده است.این لایه های لطیف را باید با غذاهای لطیف گرم کرد و آن غذاهای لطیف گرم، استشمام عطریات گرم است. این استشمام عطریات گرم را در شب تجویزمی کنیم چون مزاج شب سرد است و مزاج خواب هم سرد است. به خاطر همین افسردگی ها در شب به سراغ شخص می آید. عطریات گرم مانند: گل محمدی، گلاب، یاس، نرگس، مریم، دود اسپند و …
- مزاج هر چقدر سردتر باشد، فهم سخت تر می شود و در حیوانات مزاج خر، سرد است و لذا احمق و نفهم است پس هرچه گرمی بیشتر، تیزهوشی بیشتر و هرچه سردی بیشتر، دیرفهمی بیشتر است.
- در عطرهای کارخانه ای چون از الکل استفاده می کنند، لذا خاصیت گرم کنندگی ندارد چون الکل، سردی است.
- عطسه آورها منافذ را برای جذب عطریات باز می کنند، صدای عطسه اگر زیاد باشد یعنی مغز گرم است و اگر بیصدا باشد یعنی مغز سرد است.
- اگر لب راست مغز سرد شده باشد اطلاعات قدیم را فراموش می کند.
- اگر لب چپ مغز سرد شده باشد اطلاعات جدید و اخیر را فراموش می کند.
- زنجبیل به دلیل اینکه گرمای زیادی دارد، رطوبت مغز را خشک و فراموشی را رفع می کند.
- معمولاً کسانی که مزاج سرد، بدن مرطوب و دست و پای سردی دارند، به فراموشی مبتلا می شوند، زیرا بلغم، علت فراموشی است. حال هر زمان که این نشانه، یعنی بلغم برطرف شد، فراموشی هم برطرف می شود، پس می توان در آن زمان خوردن زنجبیل مربا را قطع کرد.
- انسان از روز خلقت تا آخرین لحظه مرگ تمامی قسمت های مغز خود را سالم و دست نخورده حفظ می کند. مگر این که دچـار بیماری های مخصوص جمجمه یا مغز گردد. اگر پیرمرد یا پیرزنی در اثر کهولت سن دچار نسیان و فراموشی شد، این حوادت در اثر خود مغز نمی باشد و علت از جای دیگری خواهد بود. یکی از دلایل مهم نسیان و فراموشی. بیماری های دیگری است که آنان دچار آن می شود از قبیل ضعف عمومی، کمبود ویتامین های لازم سن و ضعف دستگاه گوارش، یبوست های مزمن و سایر امراض که به تدریج روی هم انباشته شود به سیستم مغز و عمليات أن لطمه وارد می کند. یعنی به طور خلاصه اگر در اثر نامنظم بودن گردش خون مواد شیمیایی ضروری درست به سلول های مغزی نرسد این دستگاه خود به خود دچار رخوت و رکود و ضعف می شود که نتیجه و حاصل این ضعف و ناتوانی همان نسیان و فراموشی می باشد. اگر انسانی یکباره دچار فراموشی گردد این امر مربوط به جمجمه بوده که یک نوع صرع به شمار می رود. اگر روی مرکز تخیلات و حفظیات اثر گذاشته باشد بیمار مطالب را زود فراموش می کند، دچار احساس خواب رفتگی، سنگینی در پشت سر و دچار خروج رطوبات دایم از دهان و بینی می شود که این گونه بیماری در افراد مسن بیشتر شایع است.