عفونت گوشه ناخن یا پارونیشیا: پارونیشیا یا عقربک یک نوع عفونت پوستی بوده که در اطراف ناخن ایجاد می شود. این وضعیت زمانی رخ می دهد که باکتری ها یا قارچ ها زیر پوست قرار بگیرند. پارونیشیا می تواند از گزش یا جویدن ناخن ها ناشی شود، اما اکثراً زمانی که دست ها به علت شرایط کاری مرتباً خیس و مرطوب بوده و یا در معرض مواد شیمیایی قرار دارند، ایجاد می شود. پارونیشیا در اغلب مواقع جدی نبوده و درمان های متعددی برای آن وجود دارد. پارونیشیا نوعی عفونت پوستی است که در اطراف حداقل یک انگشت دست یا پا به وجود می آید. این وضعیت معمولاً در اطراف لبه های پایین یا دو طرف ناخن رشد می کند. در نظر داشته باشید که این عفونت پوستی باعث التهاب، تورم و درد در ناحیه ناخن شده و ممکن است ورم چرکی نیز به وجود آید.

انواع پارونیشیا:

1. پارونیشیا حاد: نوع حاد پارونیشیا به سرعت در حال پیشرفت بوده، اما عفونت عموماً به انگشت گسترش نیافته و درمان می تواند علائم را نسبتاً سریع کاهش دهد.
2. پارونیشیا مزمن: این نوع از عفونت پوستی زمانی اتفاق می افتد که علائم حداقل 6 هفته تا یکسال طول بکشد. این وضعیت به آرامی توسعه یافته و می تواند جدی تر باشد. پارونشیا مزمن در یک زمان اغلب بر روی چندین انگشت تأثیر می گذارد.

علائم:

1. سفتی ناخن
2. آبسه های پر از آب
3. جدا شدن ناخن از گوشت.
4. تغییر شکل یا بروز آسیب به ناخن
5. وجود درد، گرمی، خارش یا چرک
6. سفیدی مرکز ضایعه ناشی از وجود چرک در آن
7. التهاب، تورم، درد، حساسیت و قرمزی اطراف ناخن
8. درد یا احساس درد با لمس محل درگیری، قرمزی، گرمی و تورم بافت اطراف ناخن انگشت دست.

علت:

• مانیکور کردن
• گزش یا جویدن ناخن
• کوتاه کردن بیش از حد ناخن
• پارونیشیای قارچی در اثر عفونت با یک قارچ یا مخمر ایجاد می شود.
• قرار گرفتن بیش از حد دست ها در معرض رطوبت مانند مکیدن مداوم انگشتان
• عفونت زمانی رخ می دهد که پوست اطراف ناخن آسیب دیده و میکروب ها وارد شوند. وجود هر گونه باکتری یا قارچ به زیر پوست می تواند موجب پارونیشیا شود.
• علت زمینه ساز پارونیشیای باکتریای یک آسیب قبلی ناخن، نظیر کندن زواید پوستی کنار ناخن موسوم به گوشه ناخن یا ریشه ناخن است، باکتری عامل این عفونت معمولاً استافیلوکوک است.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. دیابت شرین
2. آسیب اطراف ناخن انگشتان دست
3. تماس شغلی با رطوبت مداوم (نظیر مشاغل ظرفشویی، لباسشویی، اتومبیل شویی و خدمتکاری منازل)

پیشگیری:

1. خودداری از کندن گوشه ناخن
2. جلوگیری از آسیب دیدگی نوک انگشت
3. جلوگیری از تماس زیاد دست ها با رطوبت

عواقب مورد انتظار:

1. عود بیماری در هر دو نوع پارونیشیا شایع است
2. پارونیشیای باکتریایی با دو هفته درمان معالجه می شود.
3. پارونیشیای قارچی مزمن بوده و بهبود آن ممکن است به 6 ماه درمان نیاز داشته باشد

عوارض احتمالی:

• در صورت عدم درمان ممکن است آسیب دائمی به ناخن یا بستر ناخن وارد شده و ممکن است عفونت به داخل استخوان انگشت یا جریان خون گسترش یابد.

تشخیص:

• بررسی ­های آزمایشگاهی، نظیر کشت ترشحات ضایعه جهت شناسایی عامل عفونت صورت می گیرد.

درمان طب نوین:

• درمان عفونت اطراف ناخن بستگی به شدت عفونت دارد. پارونیشای باکتریایی معمولاً به راحتی درمان می شود ولی نوع قارچی آن به درمان مقاومتر بوده و ممکن است نیاز به چند ماه زمان برای درمان داشته باشد. در صورت شدید شدن عفونت ممکن است آبسه گوشه ناخن گسترش یافته و عفونت به تاندون با استخوان و یا حتی جریان خون گسترش یابد برای برای درمان عفونت اطراف ناخن مقاوم ممکن است ناخن تغییر شکل دائمی پیدا کند. در ادامه موثرترین روشهای درمان عفونت اطراف ناخن بارونیشیا را به شما معرفی خواهیم کرد.
• شست و شوی: برای درمان عفونت اطراف ناخن که علائم فرد خفیف است ممکن است بتوانید آن را در خانه درمان کنید. قرار دادن دست در آب گرم روزی سه بار و هر بار 15 دقیقه میتواند در تخلیه چرک از زیر پوست کاهش درد و تورم مفید باشد. بهتر است آب حاوی صابون با موارد ضد باکتریایی باشد. بعد از این کار حتما دستها را با استفاده از حوله خشک شوند. اگر عفونت بسیار دردناک است و بعد از گذشت چند روز علائم بیمار بهتر نشد با عفونت به زیر بستر ناخن انتشار یافت لازم است به پزشک مراجعه کنید.
• مصرف دارو: مصرف دارو ممکن است برای کمک به درمان عفونت اطراف ناخن به روشهایی مانند مصرف آنتی بیوتیک نیاز داشته باشید. درمان عفونت اطراف ناخن معمولاً با آنتی بیوتیک ها انجام میشود؛ و آنتی بیوتیک مناسب برای درمان پارونیشیا توسط پزشک متخصص تجویز می گردد. در موارد پارونیشیای قارچی درمان بصورت استفاده از داروهای ضد خارج است و بیمار باید سعی کند تا حد امکان دست خود را خشک نگه داری کند. اکثر یا رونی شیاهای حاد باید با آنتی بیوتیکهایی مانند سفالکسین یا دیکلوگزاسیلین، تحت نظر پزشک درمان شوند.
• استفاده از کرم و پماد عفونت های قارچی و باکتریایی: استفاده از کرم و پماد عفونت های قارچی و باکتریایی میتوانند همزمان رخ دهند. بنابراین ممکن است پزشک چندین دارو تجویز کند. در صورتی که عامل ایجاد کننده پارونیشیا باکتری باشد برای درمان عفونت اطراف ناخن آنتی بیوتیک تجویز خواهد شد که معمولاً با دو هفته درمان معالجه می شود دیگلوسایکلین و کلیندامایسین از آنتی بیوتیک های پرکاربرد در درمان عفونت اطراف ناخن است. پارونیشیای قارچی مزمن بوده و بهبود آن ممکن است به شش ماه درمان نیاز داشته باشد. پارونیشیاهای مزمن با استفاده از کرم های ضد قارچ مانند کتوکونازول درمان میشود. همچنین از داروهای ملایم استروئیدی مانند کورتیزول برای کاهش التهاب و قرمزی پوست استفاده میشود. داروهای استروئیدی هرگز نباید به تنهایی برای درمان عارضه پارونیشیا مزمن استفاده شوند. عود بیماری در هر دو نوع یا رونیشیا شایع است و در هر دو حالت مراجعه به پزشک برای بررسی و درمان مناسب ضروری می باشد.
• لیزر: در مواردی که پارونیشیا شدید شود و مصرف آنتی بیوتیک در درمان عفونت اطراف ناخن موثر واقع نشود، از روش های دیگری برای درمان استفاده میشود لیزر تراپی یکی از روشهای موثر درمان پارونیشیا می باشد. درمان پارونیشیا با لیزرتراپی در واقع یک روش نوین پزشکی برای درمان عفونت گوشه ناخن است که در آن اشعه لیزر به محل مورد نظر نفوذ کرده و قارچهای موجود در آن ناحیه را بدون آسیب رساندن به بافت های مجاور، از بین می برد. درمان پارونیشیا با لیزرتراپی یک روش جایگزین برای درمانهای طولانی مدت است و اثر بخشی آن در 95 درصد موارد مورد تایید واقع شده است. علاوه بر این یک مزیت اصلی درمان پارونیشیا با لیزرترایی بازسازی و تقویت صفحه ناخن نیز می باشد.
• جراحی: آبسه شبیه یک توده متورم است و لمس آن حساس یا دردناک است. در این مورد از درمان عفونت اطراف تجمع چرک در گوشه ناخن وجود داشته باشد ممکن است نیاز به خالی کردن چرک و انجام عمل جراحی کوچکی باشد. در این عمل جراحی پزشک آبسه گوشه ناخن را شکاف داده تا چرک آن تخلیه شود و ممکن است نیاز باشد تا قسمت کوچکی از گوشه ناخن هم برداشته شود. در این روش پزشک ناحیه را بی حس میکند یک برش کوچک برای تخلیه آبسه ایجاد کرده سپس زخم را با کار و پانسمان میپوشانند. پانسمان را ۲ تا ۳ بار در روز عوض کنید و محل را به مدت ۲ روز پانسمان شده نگه دارید. برای درمان عفونت اطراف ناخن هرگز سعی نکنید آبسه را خودتان تخلیه کنید. شما میتوانید منطقه را در معرض میکروبهای بیشتری قرار دهید با باعث گسترش عفونت شوید.

درمان طب سنتی:

• تقویت سیستم ایمنی بدن بکنید.
• روی موضع عفونت و اطراف آن زالو بیاندازید.
• روی موضع عفونت را با روغن سیاه ضماد کنید.
• دود عنبرنصارا + گل ماهور به موضع عفونت بدهید.
• حنا را با آب خمیر کرده و شب ها بر آن ضماد کنید.
• روزی سه مرتبه روغن پنسیلین را به انگشتان بمالید.
• روزی یک قاشق دوسین (سیاهدانه و عسل) میل کنید.
• روی موضع عفونت را با ترکیبی از نمک و عسل ضماد کنید.
• ترکیب عسل + روغن دمبه مخلوط کنید و روی موضع بمالید.
• برای کارهای منزل یا باغبانی از دستکش های چرمی استفاده کنید.
• برای پارونیشیای باکتریایی کمپرس گرم با آب گرم توصیه می شود.
• انگشت خود را به مدت ده دقیقه در جوشانده گیاه دم اسب قرار دهید.
• دشول گوسفند را بشکافید و آب لزج آن را روزی سه مرتبه به گوشه های انگشتان بمالید.
• اگر انگشت گوشه یا ورم کرده باشد، باید شلغم را بپزید، بعد له کنید و بر آن ضماد گذارید.
• یک عدد پیاز سفید را کباب کنید و بعد از سرد شدن انگشت را داخل آن فرو ببرید، ‌تا نیم ساعت داخل پیاز بماند.
• صابون های گران قیمت هیچ مزیتی نسبت به صابون های ارزان قیمت از نظر محافظت در برابر پوستی ندارد.
• برای شستن ظرف ها از یک ماشین ظرفشویی استفاده کرده و یا شستن آنها را به شخص دیگری واگذار نمایید.
• برای شستشو یا حمام کردن از آب ولرم و یک صابون بسیار ملایم استفاده کنید. همه صابون ها تحریک کننده هستند.
• سرکه + آب گرم + نمک، گرما گرم هر شب انگشت را ده دقیقه در آن قرار دهید و سپس پاماد کالاندولان روی موضع بزنید.
• هنگام پوست کندن یا آبگیری لیمو، پرتقال، گریب فروت، گوجه فرنگی یا سیب زمینی نیز از دستکش های وینیل استفاده کنید.
• از تماس با مواد شیمیایی تحریک کننده، نظیر رنگ؛ سقز؛ و پولیش اتومبیل، کف پوش کفش، اثاثیه منزل یا فلزات خودداری کنید.
• صبح ها هنگام بیدار شدن از خواب و قبل از خوردن غذا، آب لزج اطراف لثه و دندان ها را روی آن بمالید و این عمل را چندین روز تکرار کنید.
• یک مشت گل باقلا را در یک لیتر آب، نیم ساعت بجوشانید و تا گرم است مدتی انگشتان را در آن نگه دارید و روزی چند مرتبه گرم کرده و تکرار کنید.
• از آنتی بیوتیک های گیاهی نظیر عسل، سیر، پیاز، تره فرنگی، لیمو، میخک، سرکه، زنجبیل، زردچوبه، آویشن، سیاهدانه به صورت روزانه مصرف کنید.
• داخل شلغم را خالی کنید و در فضای خالی شده عسل بریزید 3 ساعت بعد، شلغم آب انداخته و معجون حاصل يكي از بهترین و قوی ترین داروهای سرماخوردگی است.
• برای جلوگیری از تماس دست با مواد تحریک کننده نظیر آب، صابون، مواد پاک کننده، سیم ظرفشویی، اسکاچ و سایر مواد شیمیای از دستکش های مقاوم وینیل استفاده کنید.
• پس از استفاده از دستکش ها داخل آنها را خشک نمایید. در صورت سوراخ شدن دستکش ها آنها را دور انداخه و از یک دستکش جدید استفاده کنید، زیرا کارکردن با یک دستکش سوراخ بیش از حالت کار کردن بدون دستکش به دست ها آسیب می رساند.
• دو عدد برگ اسفناج + دو عدد برگ کلم + مقداری گل خطمی سفید، همه مواد را با هم ترکیب و درون آب جوش حرارت دهید تا آب تبخیر شود سپس روغن زرد گاوی، روغن زیتون و یک قاشق مرباخوری عسل به ترکیب اضافه کرده و روی زخم مرهم کنید و هر نیم ساعت یک بار مرهم را تعویض کنید.
• هنگام داشتن عفونت از مصرف فرآورده های حیوانی (لبنیات، انواع گوشت، تخم مرغ و مرغ)، قند و شکر و هرچیزی که از این فرآورده داخل آن باشد، سوسیس و کالباس، فست فود، آب یخ، نوشابه، انواع کنسرو، شکلات، کاکائو، پرتقال، نارنگی، خیار، نسکافه، قهوه، شیرینی های قنادی، غذاهای سرخ کرده، غذاهای گوشتی و لبنی (چون این مواد در آزمایشگاه برای کشت میکروب استفاده می شود) پرهیز کنید.
• روش تهیه آنتی بیوتیک طبیعی پنج میوه: برای درمان بیماریهای عفونی می توان در منزل یک آنتی بیوتیک طبیعی تهیه کرد: دو لیوان از مخلوطِ رنده شدهِ: “سیب، به، شلغم، زردک یا هویج، کدو حلوایی ” را با یک استکان آب ۲۵ دقیقه بجوشانید سپس یک قاشق شیره انگور طبیعی اضافه و مخلوط کنید، و این خوراکی را بجای وعده ناهار و شام بخورید. چون در این خوراک هویج وجود دارد بعد از ۲۴ ساعت قابل استفاده نیست.

درمان ورم عفونی ناخن:

• برای درمان آن اول معده را پاک و سبک کرده، بعد کلیه و کبد را تقویت کنید و خون را صاف سازید. و یک عدد انار سالم و آبدار را در کنار آتش به آرامی بپزید، بعد خوب له کنید و روی موضع ببندید.
• شصت گرم نشاسته سیب زمینی را در نیم لیوان آب سرد حل کنید، بعد در ظرفی جداگانه نیم لیتر آب جوش بریزید و نشاسته ها را که حل کرده اید، کم کم داخل آب گرم ها بریزید و پیوسته هم بزنید تا به طور یکنواخت حل شود، بعد حدود ۲ دقیقه بجوشانید و روزی سه مرتبه مقداری از آن را روی موضع ببندید تا عفونت آن را بکشد و بهبود یابد.
• ورم چرکی ناخن یا درد ناخن یا ویتلا یا داخس که نوعی از آن را عقربک نیز می نامند، ورم چرکینی است که در اثر کندی کار کلیه و کبد به وجود می آید و در اثر کثافات خون و یا از کثافات، گرد و غبار، خاک و یا از سنگینی معده، ورم چرکین در انتهای یکی از انگشتان دست یا پا ایجاد می شود. گاهی عمیق است و به استخوان نیز می رسد ولی اغلب سطحی می باشد و قسمتی از ناخن را فرا می گیرد.

داروها:

1. سفالکسین
2. کتوکونازول
3. آمپی سیلین
4. کلیندامایسین
5. دیکلوگزاسیلین
6. آموکسی سیلین
7. از آنتی بیوتیک ها یا داروهای ضد قارچ (بسته به نوع پارونیشیا) ممکن است تجویز شوند.
8. برای درد خفیف مصرف داروهای بدون نسخه نظیر آسپیرین یا استامینوفن ممکن است کافی باشد.

فعالیت:

• تا زمان بهبودی کامل از انجام هرگونه فعالیت بدنی زیاد پرهیز کنید.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای و همچنین لبنیات بدون مصلح پرهیز کنید.

نکته:

• عقربک، میخچه، دمل، گوشه کردن انگشتان و ترک پاشنه پاها همگی در اثر کندی کار کلیه و کبد و یا در اثر کثافاتی خون و یا از کثافات مانند گرد و غبار و خاک و یا از سنگینی معده و یا از یبوست ایجاد می شود. اگر معده پاک و کار آن مرتب باشد و کلیه و کبد درست کار کند و خون هم صاف باشد، ابداً هیچ یک از این قسم امراض عارض انسان نخواهد شد، لذا برای درمان هر یک از مشکلات فوق الذکر اول باید معده را پاک کرده، سپس کلیه و کبد را تقویت و خون را صاف کرد تا با مالیدنی مناسب آن بیماری برطرف شود.