دیسمنوره یا درد قاعدگی: عبارت است از بروز درد شدید دل پیچه مانند به هنگام قاعدگی، این درد ممکن است در عرض یک یا دو سال پس از وقوع قاعدگی (بلوغ) آغاز شود و کمابیش به طور مرتب در هنگام قاعدگی رخ دهد که در این صورت درد قاعدگی اولیه نامیده می شود. اما درد قاعدگی ثانویه بدین معنا است که درد سال ها پس از وقوع اولین قاعدگی شروع شده باشد. زنانی که درد قاعدگی دارند عموماً توانایی باروری خود را از دست نمی دهند، شدت علائم از یک خانم تا خانم دیگر بسیار متغیر است و حتی یک خانم، از یک قاعدگی تا قاعدگی دیگر ممکن است بسیار متفاوت باشد، درد قاعدگی معمولاً پس از به دنیا آمدن فرزند خفیف تر می شود.

علائم:

1. تعریق
2. فقدان انرژی
3. گهگاه اسهال
4. گاهی تهوع و استفراغ
5. زیاد شدن دفعات ادرار
6. تحریک پذیری، عصبی بودن، افسردگی
7. دردی که 1 تا 3 روز پیش از قاعدگی شروع می شود، 24 ساعت پس از شروع قاعدگی به اوج می رسد و بین 2 تا 3 روز بعد فروکش می کند.
8. درد دل پیچه مانند و گاهی تند و تیز در قسمت پایینی شکم و کمر، و نیز ران ها، درد با شروع قاعدگی آغاز می شود و به مدت چند ساعت تا چند روز ادامه می یابد.

علت:

• زخم واژینال
• کمبود ویتامین K
• کم خوابی و استراحت نکردن کافی.
• استفاده بیش از حد از فلفل و ادویه های تند.
• کار بیش از حد توان زن که او را دچار خستگی مفرط می کند.
• استفاده از دستگاه جلوگیری از بارداری داخل رحمی (آی. یو. دی)
• مشاغل حساس که زن را در معرض استرس های روزانه قرار می دهند.
• حرص خوردن و عصبی شدن و داشتن استرس و اضطراب های روزانه.
• استفاده از غذاهای آماده و فست فودها که نظم غدد درون ریز را مختل می کنند.
• اشخاصی که قاعدگی شدید و دردناک دارند، باید بدانند که بدن آنها پر از آشغال است.
• آدنومیوز: در این وضعیت، بافتی که رحم را می پوشاند، در دیواره های عضلانی رحم رشد می کند.
• فیبروئیدهای رحمی: این تومورهای غیر سرطانی در دیواره رحم شکل می گیرند و می توانند باعث درد شوند.
• تنگی دهانه رحم: در بعضی از خانم ها، محل دهانه رحم به اندازه کوچک است که مانع گردش خون در قاعدگی می شود.
• بیماری التهابی لگن: این بیماری که در اندام های تولید مثل زنانه شکل می گیرد، معمولاً به واسطه باکتری های ایجاد می شود که از طریق بیماری مقاربتی منتقل شده است.
• آندومتریوز: در این وضعیت، بافتی که رحم را می پوشاند، در خارج از رحم جای می گیرد، آندومترویز بیشتر از همه در لوله ای رحمی، تخمدان ها یا بافت پوشاننده لگن شکل می گیرد.
• انقباضات قوی یا طولانی مدت دیواره عضلانی رحم: این انقباضات ممکن است در اثر زیاد شدن پروستاگلاندین ها (موادی هورمون مانند که در گردن رحم یا خود رحم یافت می شوند) به وجود آیند. تحقیقات نشان می دهد زنانی که درد قاعدگی دارند، پروستاگلاندین ها را بیشتری از زنانی که ناراحت چندانی به هنگام قاعدگی ندارند تولید و ترشح می کنند. کش آمدن و گشاد شدن گردن رحم برای اینکه لخته های خون از رحم به مجرای تناسلی وارد شده و دفع شوند.
• این بیماری از سردی است و یکی از علل قاعدگی دردناک، ناباروری و کیست تخمدان این است که در زمان پریودی خودشان را می شویند و یا به حمام می روند چون رطوبت از رحم جذب می شود و بلغم تولید می شود و این مشکلات هم از تبلور بلغم است که بیشتر، از نشستن در جای سرد و مرطوب و خوردن مرغ های هورمونی و غذاهای سرد در دوران پریودی به وجود می آید و الان حدود 50 درصد از دختران، کیست تخمدان دارند.
• غلبه بلغم: زمانی که تخمک گذاری شروع می شود مغز به صورت هوشمندانه خون بیشتری را به سمت رحم هدایت می کند تا در صورت انجام لقاح، زمینه برای رشد جنین آماده گردد؛ اگر تخمک لقاح پیدا نکند همه محتویات رحم، ریزش پیدا کرده و از طریق منافذ ریزی که در دیواره های آن قرار دارد خارج می گردد؛ به این فرآیند، سیکل قاعدگی می گویند. متأسفانه در غلبه بلغم نه تنها دستگاه تناسلی زنانه متورم می گردد بلکه به واسطه این تورم منافذ آن نیز بسته یا خیلی تنگ می شوند و همچنین غلظت خون در غلبه بلغم بیشتر شده، بنابراین تمام این اتفاقات باعث می شود که خون نتواند در هنگام سیکل عادت ماهیانه به راحتی از دیواره رحم خارج گردد، لذا با ایجاد درد خود را بروز می دهد این درد مانند دل پیچه بوده و اغلب در پایین یا وسط شکم، ایجاد می شود؛ البته ناحیه شیوع درد در هر خانمی متفاوت است، گاهی این درد تا زیر کمر و حتی کلیه های فرد را نیز فرا می گیرد و ممکن است از یک تا دو روز قبل از قاعدگی شروع شده و تا ۴ روز طول بکشد؛ البته این درد نظم خاصی ندارد و شدت و محل آن در هر فرد و در هر ماه متقاوت است؛ گاهی اوقات این درد، آن قدر شدید است که فرد مجبور می شود دست از تمام فعالیت ها کشیده و استراحت کند؛ درد قاعدگی همراه با علائم متفاوتی مانند: (تهوع، سردرد، خستگی، کسالت، اسهال، استفراع و …) می باشد. درد قاعدگی ممکن است یکی دو سال بعد از بلوغ آغاز و به طور مرتب رخ دهد که اکثراً خانم ها نمی دانند با این دردها چگونه کنار بیایند و خودسرانه به سراغ داروهای مسکن می روند که عوارض زیادی را در بر خواهد داشت.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. ورزش نکردن
2. مصرف کافئین
3. رژیم غذایی نامناسب
4. سابقه خانوادگی درد قاعدگی
5. استرس، شدت درد قاعدگی ممکن است بر حسب وضعیت سلامت عمومی یا وضعیت روانی زن متغیر باشد، توجه داشته باشید که مسائل عاطفی و روانی به خودی خود باعث درد نمی شوند، اما می توانند درد را بدتر یا پاسخ به درمان را در بعضی خانم ها کمتر کنند.

پیشگیری:

1. گرم نگه داشتن لگن و باسن.
2. مصرف سالاد فصل بدون سس
3. افزایش مصرف میوه جات فصل
4. مصرف سبزیجات تازه همراه غذا.
5. مصرف لوبیا سویا به صورت یک روز در میان
6. رعایت کلیه توصیه های غذایی هنگام غلبه بلغم.
7. مصرف گردو در صورت خوردن لبنیاتی مانند پنیر.
8. استفاده از روغن زیتون یا روغن کنجد بودار در غذاء
9. مصرف (بادام، انگور، کشمش، انجیر، انجیر خشک، خرما).
10. مصرف مایعات کافی، ورزش و تحرک بدنی و حفظ آرامش.
11. استفاده از سیر و پیاز به صورت خام یا داخل غذا (البته آب پز).
12. رعایت کامل آداب غذا خوردن مصرف غذاهای ساده و زود هضم.
13. مصرف کمی زردچوبه، فلفل سیاه، فلفل قرمز، سیاهدانه، زنجبیل و دارچین همراه غذا.

عواقب مورد انتظار:

• علائم را می توان با درمان کنترل کرد، علائم با بالاتر رفتن سن و با به دنیا آوردن بچه کمتر می شوند.

عوارض احتمالی:

• کرامپ های قاعدگی باعث ابتلاء به بیماری های دیگر نمی شوند، اما می توانند در فعالیت های شغلی، اجتماعی، زندگی شخصی و امور تحصیلی اختلال ایجاد کنند، البته بعضی از مشکلات ناشی از کرامپ های قاعدگی هم می توانند عارضه هایی داشته باشند، برای مثال، آندومتریوز می توانند باعث مشکلات باروری شود، بیماری التهابی لگن هم می توانند لوله های فالوپ را دچار اسکار (زخم) کند و خطر کاشت تخمک ها بارور شده در خارج از رحم (بارداری خارج رحمی) را افزایش دهد.

تشخیص:

• پزشکان برای تشخیص دیسمنوره، ابتدا سابقه پزشکی خانم ها را بررسی می کنند و معاینات فیزیکی لازم مانند معاینه لگن را انجام می دهند، پزشکان در حین معاینه لگن ناهناجاری های احتمالی در اندام های تولید مثل را بررسی می کنند و دنبال نشانه های عفونت احتمالی می گردند. اگر پزشک شک کند که اختلال زمینه ای و خاصی در کرامپ های قاعدگی نقش دارد، نهایتاً می توند آزمایش های مختلف مانند سونوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی و یا لاپاروسکوپی را در دستور کار قرار دهد.

درمان طب نوین:

• داروهای ضدافسردگی: داروهای ضدافسردگی گاهی برای کمک به کمتر کردن بعضی از اختلالات خلقی ناشی از نشانگان پیش از قاعدگی تجویز می شوند و برای تسکین مشکلات مربوط به دیسمنوره هم کاربرد دارند.
• درمان دیسمنوره در درجه اول به علت زمینه ای درد بستگی دارد. اگر بیماری التهابی لگن یا عفونت های مقاربتی باعث درد شده باشند، پزشک ابتدا تجویز آنتی بیوتیک ها را در دستور کار قرار می دهد تا بدن را از عفونت پاک سازی کند. در ادامه، کنند: پزشکان برای تسکین گرفتگی ها یا کرامپ های قاعدگی دردناک می توانند شیوه های درمانی زیر را تجویز کنند.
• داروهای هورمونی ضدبارداری: قرص های ضدبارداری خوراکی حاوی هورمون هایی هستند که از تخمک گذاری جلوگیری می کنند و شدت کرامپ ها یا گرفتگی های دردناک قاعدگی را کاهش می دهند. این هورمون ها را می توان از طریق شیوه های دیگری هم وارد بدن کرد: تزریق، پچ پوستی، کاشت زیر پوست بازو، قرار دادن حلقه انعطاف پذیر داخل واژن و استفاده از دستگاه آی.یو.دی.
• داروهای مسکن یا ضددرد: داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن در این مرحله مورد توجه پزشکان هستند. این داروها بر اساس دوز تجویزی مشخص ارائه می شوند و باید به طور منظم در روز قبل از شروع قاعدگی مصرف شوند تا بتوانند دردهای ناشی از کرامپ های قاعدگی را کنترل کنند. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی از نوع تجویزی هم گزینه بعدی هستند که باید تحت نظر پزشک مصرف شوند. توجه داشته باشید که استفاده از داروهای مسکن باید قبل از شروع قاعدگی یا به محض احساس علائم آن مصرف شوند. ضمن این که مصرف این داروها باید بین ۲ تا ۳ روز به صورت منظم ادامه یابد یا این که تا زمان متوقف شدن علائم ادامه پیدا کند.
• عمل جراحی: اگر کرامپ های قاعدگی به علت اختلال هایی مانند آندومتریوز یا فیبروئیدها اتفاق بیفتند، عمل جراحی برای برطرف کردن این مشکلات می تواند به تسکین علائم دیسمنوره نیز کمک کند. اگر این جراحی ها اثر نکند، جراحی ویژه جداسازی رحم نیز می تواند گزینه بعدی باشد. این جراحی در مواردی که گزینه های دیگر به بست رسیده باشند، فرد برنامه ای برای بارداری نداشته باشد یا در پایان دوران باروری قرار داشته باشد، توصیه می شود.
• علاوه بر جدی گرفتن خواب و استراحت کافی، راهکارهای دیگری هم هستند که می توانند به تسکین دیسمنوره کمک کنند:
• کاهش استرس: کاهش استرس و فشار روانی می تواند خطر ابتلا به کرامپ های قاعدگی و شدت آنها را کاهش دهد.
• گرما: حمام کردن با آب نسبتاً داغ یا قرار دادن پدهای گرم کننده در ناحیه زیر شکم می تواند به تسکین گرفتگی های دردناک قاعدگی کمک کند.
• ورزش و فعالیت بدنی منظم: فعالیت های بدنی مانند ورزش کردن و آمیزش جنسی به تسکین کرامپ های قاعدگی در بعضی از خانم ها کمک می کنند.
• رعایت دو اصل تغذیه ای: کاهش استفاده از نمک، الکل، کافئین و قندها برای جلوگیری از نفخ شکم و مصرف منظم وعده های غذایی سبک، مغذی و کم حجم.
• استفاده از مکمل ها: چندین مورد از تحقیقات علمی نشان داده اند که مکمل های حاوی ویتامین ای، اسیدهای چرب امگا-۳، ویتامین ب1 (تیامین)، ویتامین ب۶ و منیزیم می توانند به تسکین دیسمنوره کمک کنند.

درمان طب سنتی:

• خوردن گرمی ها خصوصاً شب ها
• بستن ناحیه شکم، کمر و پهلوها با شال
• از استرس و فشارهای عصبی بپرهیزید.
• استفاده از عسل به صورت شیاف واژینال.
• بهداشت و نظافت فردی را دقیقاً رعایت کنید.
• دمنوش پوست پیاز قرمز در طول روز میل کنید.
• خواب و خوراک و استراحت خود را نظم ببخشید.
• سعی کنید از غذاهای ممنوع و مضر استفاده نکنید.
• مصرف دوسین، روزی یک قاشق مرباخوری میل کنید.
• در صورت کم خونی، قرص خون (مرکب 6) مصرف کنید.
• سعی کنید به مدت دو هفته از غذاهای گیاهی استفاده کنید.
• روزی چهار مرتبه دمنوش (پونه + آویشن) با عسل میل کنید.
• دمنوش (زنجبیل + دارچین + کمی زعفران) با عسل هنگام درد.
• شبی یک لیوان عرق رازیانه به همراه یک قاشق عسل میل کند.
• استفاده از کمپرس گرم روی ناحیه دردناک مثل کیسه آب گرم و…
• عدم استحمام در روزهای ابتدایی قاعدگی به خصوص در فصول سرد.
• در صورت کمبود ویتامین D روزی یک عدد ویتامین D1000 میل کنید.
• شیره انگور روزانه با ارده یا به تنهایی مصرف نمایید، حداقل سه قاشق غذاخوری.
• خوردن دم کرده گل گل رنگ و خارمریم در درمان درد قاعدگی خیلی موثر است.
• خودداری از مصرف سردیجات مثل ماست، دوغ و ترشیجات چند روز قبل و در ایام قاعدگی.
• ترشی، شوری، ادویه تند، ماهی، لبنیات، سیب ترش و هندوانه ایام عادت ماهیانه مصرف ننمایید.
• هر بار گل گاوزبان، کاکنج، هل قراب و بسفایج از هر کدام ۵ گرم بجوشانید و آب آن را بنوشید.
• سعی کنید هر لقمه غذا را 50 تا 60 بار خوب بجوید و 2 لقمه قبل از سیر شدن دست از غذا بردارید.
• سه روز اول عادت ماهیانه از مصرف انواع گوشت بپرهیزید، زیرا باعث گوشتی شدن دیواره رحم می گردد.
• دمنوش (بابونه + سنبل الطیب + میخک) با عسل هنگام دردی که با عصبانیت و بد خلقی همراه است.
• در ایام پاکی به جای چای سیاه، از چای کوهی، چای بابونه، چای بهارنارنج و چای بادرنجبویه استفاده نمایید.
• هر روز تخم کتان، تخم شنبلیله و تخم بزرگ از هر کدام ۵ گرم بجوشانید و آب آن را سه مرتبه در روز بنوشید.
• ۱۰ مثقال روغن بادام شیرین را با ۴ مثقال پارافین خوراکی مایع مخلوط کنید و شب، هنگام خوابیدن بخورید.
• موقع دردهای قاعدگی کافیست پنبه ای را الکلی کنید و روی ناف قرار دهید و اثر معجزه آسایش را ببینید.
• دمنوش (اسطوخدوس + پونه + بومادران + عسل) هنگام دردی که همراه با اختلالات قاعدگی و بی قراری باشد.
• هر صبح ناشتا، سنبل الطیب، گل گاوزبان و بسفایج از هر کدام ۵ گرم بجوشانید و آب صاف کرده آن را بنوشید.
• هر روز یک مثقال مریم نخودی را با یک مثقال گل بومادران بجوشانید و آب صاف کرده آن را در سه نوبت بنوشید.
• سعی کنید روزانه 5 تا 7 قاشق غذاخوری جوانه گندم را همراه سالاد فصل با لیموترش تازه و روغن زیتون میل کنید.
• درمان اورژانسی: خوردن دم کرده دارچین یا شوید، (زنجبیل + عسل + آب گرم) (در دوران پریودی)، خوردن اسفند.
• دمنوش (رازیانه + هل + آویشن) با عسل زمانی که در کنار درد از نفخ دستگاه گوارش و دل پیچه نیز رنج می برید.
• بادکش: بادکش زیر شکم و کمر 21 مرحله، یک شب در میان، بادکش باعث افزایش خونرسانی و گرم کردن نواحی مورد نظر می گردد.
• هر روز گل زرد، گز علفی و زرشک پلویی از هر کدام ۱۰ گرم و زرشک سیاه ۲۰ گرم مخلوط کرده، دم کنید و آب آن را به نوبت بنوشید.
• بعد از غذا یک قاشق سوپ خوری ریشه رازیانه را در یک لیوان آب بجوشانید بعد چند دقیقه هم آن را دم کنید. سپس آب صاف کرده آن را بنوشید.
• روغن مالی: مالیدن (روغن سیاهدانه، روغن بادام تلخ، روغن زیتون، روغن کنجد، زنبجیل) به صورت انفرادی یا ترکیبی اطراف کشاله های ران، لگن، پایین کمر و نشیمن گاه.
• در این نوع از بیماری، بادکش تخمدان و ترک سردی ها، خوردن اسفند و روغن مالی زیر شکم با روغن زیتون یا زنجبیل سفارش می کنیم و بعد از زمان پریودی حجامت هم بکنند.
• یکی از درمان های قاعدگی دردناک و درد قبل از قاعدگی، بد اخلاقی و افسردگی زنان، کم شیری، پر شیری و ناباروری خوردن عرق رازیانه با عسل به غیر از زمان پریودی (تا 120 شب) است.
• ورزش سبک: بر خلاف گذشته که توصیه به استراحت می شد، امروزه توصیه به انجام ورزش و نرمش های سبک هوازی (مانند نرمش های صبح گاهی، پیاده روی با قدم های بلند، دویدن آرام و…) می شود.
• ۵ شب قبل از زمان قاعدگی، هر شب به اندازه دو فندق از داروی أبهل میل کنید و در صورت عدم اطلاع از زمان قاعدگی، از هر زمانی که ممکن بود، ۵ شب شروع به مصرف آن کنید و تا سه ماه ادامه دهید.
• در مورد دختر بچه هایی که شکم درد دارند و اولین پریودش اتفاق نمی افتد علتش سودا در رحم دختر بچه جمع شده است و اجازه نمی دهد که اولین پریودش اتفاق بیافتد؛ با حجامت زیر ناف، بادکش و مسهل سودا و تنقیه، بچه بهبود می یابد.
• ترخون خشک، نعنای خشک، پونه خشک، مشک ترامشیع، گل بابونه شیرازی، گل آقطى، افسنطین، رازیانه، تخم شوید و کلپوره از هر کدام ۱۰ گرم نیم کوب کرده و هفت قسمت کنید و هر قسمت را و یک روز بجوشانید و آب صاف کرده آن را بنوشید.
• مصرف مایعات کافی: نوشیدن مایعات ولرم باعث رقیق شدن خون و کاهش تورم دستگاه تناسلی شده، لذا دفع خون به راحتی و بدون درد از منافذ جدار رحم صورت می گیرد و همچنین آب از دست رفته بدن در طی خونریزی ماهیانه را به بدن بر می گرداند.
• اگر دچار قاعدگیهای دردناک می شوید، سیر بخورید. اما به عنوان درمان می توانید هر روز آويشن شیرازی، گز علفی، مریم نخودی، گل بومادران، مغز ناخنک و کاکنج از هر کدام ۵ گرم مخلوط کرده و بجوشانید، بعد آب صاف کرده آن را در سه نوبت بنوشید.
• بابونه 10 گرم + زنیان 10 گرم + تخم شوید 5 گرم + تخم گشنیز 10گرم + بادیان 10 گرم + آویشن 15 گرم + مخلصه 10 گرم، یک قاشق غذاخوری از آنها را در سه لیوان آب دم کرده و کمی بجوشانید. صبح و ظهر و شب قبل از هر غذا دو استکان میل کنید.
• سورنجان، تخم خرفه، سنامکی، بسبایج، انیسون، ریشه انجبار، پودر شیرین بیان، ریشه اریسا، اسطوخدوس و ریوند چینی از هر کدام ۱۰ گرم مخلوط و نیم کوب کرده، بعد به ۱۰ قسمت مساوی تقسیم کنید و هر صبح و شب، یک قسمت از آن را بجوشانید و سپس آب صاف کرده آن را بنوشید.
• بادرنجبویه 15 گرم + گل بومادران 15 گرم + ناخنک 10 گرم + کاکنج یا عروس پشت پرده 10 گرم + گل گاوزبان 10 گرم + تخم شوید 15 گرم همه را مخلوط و پودر کنید و به چهار قسمت تقسیم کنید و هر روز یک قسمت از این ترکیب را با دو لیوان آب بجوشانید تا یک لیوان باقی بماند با عسل شیرین کرده و میل کنید.
• ویتامین های گروه B به خصوص B6 و نیاسین روی پروستاگلاندین ها اثر می گذارند و باعث شل شدن عضلات رحم می شوند، در نتیجه دردهای قاعدگی را کنترل می کنند. همچنین کلسیم و منگنز دو ماده غذایی مهم هستند که در دردهای ناشی از قاعدگی بسیار موثرند، به طوری که وقتی این دو ماده در رژیم غذایی افراد كم باشند موجب ناراحت کننده ترین دوره های قاعدگی می شوند.
• مواردی که یک هفته قبل از عادت ماهیانه باید کاهش داد: نوشیدن مایعات سرد و تگری، شستشو با آب سرد هنگام دستشویی، مصرف غذاهای سرخ شده، گوشت قرمز، لبنیات، تخم پرندگان (حتی محلی)، شیرینی جات، بستنی، غذاهای پر چرب و شور، ترشی جات، سرکه، برنج، سیب زمینی، عدس، بادنجان، هویج، کاهو، موز)، پرخوری و ریزه خواری (مدام در حال خوردن)، استرس و عصبانیت های بی مورد.
• شیره انگور یک قاشق غذاخوری + شیره توت یک قاشق غذاخوری + شیره خرما یک قاشق غذاخوری + شیره انجیر یک قاشق غذاخوری (اگر حساسیت ندارید) + شهد خرما یا عسل خرمایی یک قاشق غذاخوری + روغن نارگیل یک قاشق غذاخوری + ارده یک قاشق غذاخوری ترکیب کنید و بعنوان وعده صبحانه میل کنید.
• برای تکسین درد، هر 8 ساعت یک بار یک عدد قرص مسکن استفاده کنید (ترکیبات و طرز تهیه: سورنجان + میخک + زنجبیل + دارچین + هل سبز + صبر زرد + زردچوبه + افتیمون همه را به یک نسبت ترکیب و پودر کنید و درون کپسول بریزید یا با عسل به صورت حب هایی درست کنید و در مواقع درد میل کنید توجه داشته باشید افرادی که دچار اسهال های شدید یا کولیت یا کرون یا بیماری های گوارشی هستند از این ترکیب استفاده نکنند).
• کاهش مصرف نمک و کافئین ها: چای، قهوه، نسکافه، نوشابه، شکلات از خانواده کافئین ها محسوب شده و ممکن است شما نسبت به خوردن این مواد میل زیادی داشته باشید، اما باید بدانید که مصرف این مواد در زمان پریود در تشدید مشکلات شما مؤثر می باشند و اگر واقعاً نمی توانید در برابر مصرف آنها مقاومت کنید، حداقل مصرف این مواد را کاهش دهید.
• مواردی که یک هفته قبل از عادت ماهیانه باید قطع کرد: پوشیدن شلوار تنگ، نشتن در مکان های سرد و مرطوب، گرم و سرد کردن، بعد از فعالیتهای بدنی، مصرف کلیه غذاهای ساندویچی و آماده مانند: (سوسیس، کالباس، پیتزا و…). نوشابه، شکلات، سس های بازاری، ماکارونی، نان خمیری و فتیر، ماست، سرشیر و خامه، چیپس و پفک، نمک زیاد. چند نمونه غذا را با هم خوردن، یبوست مزاج، کلیه بسته بندی هایی که دارای مواد نگه دارنده هستند، مصرف گوشت حیوانات پرورشی رعایت تمام موارد، باعث رقیق شدن خون و باز شدن منافذ دیواره رحم می شود که نهایتاً خون بدون هیچ گونه فشار و دردی خارج می گردد.
• گل بابونه شیرازی، افسنطین، آمله مقشر، آویشن شیرازی، انیسون، بادرنجبویه، گل بومادران، رازیانه، پرسیاوشان، تاجریزی، گل خطمی، تخم خطمی، ریشه خطمی، درمنه ترکی، ریوند چینی، رناس، زنیان، سیاهدانه، کنجد، سنامکی، پودر شیرین بیان، شاه تره، تخم هویج، نخود خام، تخم شوید، تخم شاهی، کاکنج، تخم جارو، کلپوره، تخم کرفس، گل محمدی، تخم گشنیز، مخلصه، مریم نخودی، مشک ترامشیع، گل نیلوفر، ناخنک، پوست هلیله زرد، گل ریواس، گل هماض و ریشه توت از هر کدام ۱۵ گرم مخلوط کرده و نیم کوب کنید، سپس به ۲۰ قسمت مساوی تقسیم کرده و هر قسمت را یک روز صبح بجوشانید، آب صاف کرده آن را قبل از صبحانه بنوشید، بعد تفاله آن را بخیسانید و شب باز هم در همان آب بجوشانید و آبش را بنوشید، این دارو را هنگام شروع درد مصرف کنید و چون رگل باز شد احتیاج به مصرف نیست، لذا باید مصرف را قطع کنید و بقیه را ماه های آینده به همین ترتیب مصرف نمایید.

درمان قاعدگی های سخت:

• هر روز ۱۰۰ گرم تخم جعفری را در یک لیتر آب بجوشانید، بعد آب صاف کرده آن را به مرور بنوشید.
• صبح و ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق غذاخوری تخم هویج را بجوشانید و آب صاف کرده آن را بنوشید.
• سی گرم گل خشک گزنه سفید را در یک لیتر آب بجوشانید و آب صاف کرده آن را در طول روز به مرور بنوشید.
• اگر دچار قاعدگی های سخت هستید، هر بار ۲۰ گرم رازیانه را در یک لیتر آب جوش دم کنید و آب صاف کرده آن را با هر وعده غذای روزانه، یک فنجان بنوشید.

داروها:

• مورفین
• آتروپین
• آسپیرین
• دزوسپتیو
• کتوپروفن
• ایبوپروفن
• ناپروکسن
• منستروگل
• دیکلوفناک
• استامینوفن
• سلکوکسیب
• ایندومتاسین
• فلوربی پروفن
• دیدروژسترون
• مفنامیک اسید
• کنتراسپتیو اچ دی
• کنتراسپتیو ال دی
• روزی یک الی دو عدد سلکوکسیب (سلبرکس) استفاده کنید.
• برای ناراحتی خفیف، استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مثل آسپرین، ایبوپروفن، یا ناپروکسن کافی است. داروهای دیگری که ممکن است تجویز شوند عبارتند از ضد پروستاگالندین ها (برای قاعدگی درناک) و قرص های ضد حاملگی، که از تخمک گذاری جلوگیری می کنند، در موارد شدید، از بعضی هورمون ها (مثل هورمون آزاد کننده هورمون های گنادوتروپیک GN-RH) می توان برای توقف کار تخمدان و رفع درد استفاده کرد. قرص هیوسین و یا آمپول هیوسین.

فعالیت:

• محدودیت برای آن وجود ندراد، وقتی که در رختخواب استراحت می کنید، زیر پاهای خود را بلند کنید یا زانوهای خود را خم کرده و به پهلو دراز بکشید، انجام ورزش منظم با فعالیت زیاد، درد و ناراحتی را در قاعدگی بعدی کمتر می کند.

رژیم غذایی:

• مصرف هرگونه نوشیدنی یا غذای کافئین دار را کم یا متوقف کنید، امکان دارد مکمل های ویتامیمن برای شما تجویز شوند، این مکمل ها به رفع علائم در بعضی خانم ها کمک می کنند. در بعضی خانم ها مصرف چای می تواند علائم درد قاعدگی را کاهش دهد.
• خوردنی های مفید: دمنوش دارچین و زنجبیل، دمنوش پونه کوهی و آویشن شیرازی، خوراک گل کلم، خوراک صیفی جات، خوراک کلم قمری، خوراک لوبیا سفید ساده، خوراک لوبیا سفید با سویا، خوراک سویا با رب انار، خوراک نخود با شوید، خوراک نخود با سویا، خوراک نخود با سیب زمینی، خوراک نخود با کدو بادمجان، خوراک لوبیا قرمز، آش گندم با کرفس، آش گندم با سبزیجات، آش گندم با شلغم، آش شله قلمکار، آش غلات، آش جو با لوبیا سبز، آش جو با حبوبات ۱، آش جو با حبوبات ۲، آش گل کلم ۲، آش کلم قمری با ماش، آش کلم بروکلی ۱، آش کلم بروکلی ۲، آش شلغم ۱، آش حبوبات ۱، حلیم گندم با شیر سویا، حلیم گندم با سویا، حلیم گندم با عدس، حلیم گندم با مغزیجات، حلیم جو، آلبالو پلو، کلم پلو با سویا، نخود فرنگی پلو ۱، خورش فسنجان با کدو حلوایی، خورش شهد فسنجان، خورش قورمه سبزی با قارچ، خورش کرفس ۱، خورش به، خورش تره سویا، خورش بامیه با قارچ، خورش دال عدس با تمر هندی، خورش لوبیا سبز، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش هویج و به، خورش گوجه سبز، سوپ جو ۱، سوپ شلغم، سوپ بامیه، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ زرشک با جعفری، کتلت ذرت، برگر کدو خورشتی، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، سوسیس فانتزی، کماچ گندم و جو، کماچ قارچ، کشک سویا، سس مایونز گیاهی، سس گندم جوانه زده، سس نخود جوانه زده، سس گوجه فرنگی ۱، سس گوجه فرنگی ۲، سس معطر، سس مخصوص ۱، سس مخصوص ۲، سس زیتون، سس جعفری، سمنو با گندم و جو، سمنو با رب انار.
• خوردنی های مضر: خوراک باقلا، خوراک عدس و اسفناج، خوراک عدسی ساده، آش شولی ۱، آش رب، دم پخت گوجه ۲، پلو مخلوط، کلم پلو با قارچ، عدس پلو ساده، عدس پلو با قارچ، خورش قیمه، خورش قیمه بادمجان، خورش شوید باقالی.

نکته:

• رازیانه خون ریزی را بیشتر می کند و لذا در ایام پریودی نباید از رازیانه استفاده کرد.
• جایگزین حجامت عام در طبع سرد، زمانیکه حجامت عام ممکن نیست (مانند دوره پریود در خانم ها) از بادکش وسیع کتف استفاده می کنیم.
• قاعدگی یا عادت ماهیانه: قاعدگی یا عادت ماهیانه یکی از نشانه های بلوغ در دختران می باشد. سنی که دختران به مرحله بلوغ جسمی می رسند، متفاوت بوده و به عوامل مختلفی بستگی دارد مانند: عوامل محیطی، عوامل ارثی، نژاد، آب و هوا و بالاخره طرز تغذیه در این موضوع دخالت دارند. به طور کلی در نقاط گرمسیر دختران زودتر از معمول بالغ می شوند. در ایران سن معمولی شروع قاعدگی در دختران به طور متوسط ما بین ۹ تا ۱۶ سالگی است. در دختر بچه ها از سن ۸ سالگی از همان زمان که غده هیپوتالاموس در مغز، تخمدان ها را به فعالیت وا میدارد، میزان هورمون استروژن شروع به افزایش می کند. تولید استروژن و سایر هورمون ها تا سن ۱۱ تا ۱۲ سالگی از تخمدان ها به حدی بالا می رود که برای حجیم شدن پستان ها و شروع قاعدگی کفایت می کند. تحقیقات نشان می دهد زنان قبل از تخمک گذاری آزمایش هوش را سریع تر ولی غلط پاسخ می دهند و حواس آنها سریع تر پرت می شود و قدرت تمرکز خوبی ندارند، اما در هفته بعد از قاعدگی همین آزمایش را کندتر ولی صحیح تر پاسخ می دهند. تغیرات روحی و عاطفی ناشی از هورمون ها فقط به نوسانات چرخه قاعدگی محدود نمی شود. پس از زایمان، پروژسترون و بقیه هورمون های جنسی شديداً أفت می کنند و در آن زمان زنان در مقابل انواع بیماری های روحی آسیب پذیر تر هستند که افسردگی یکی از آنهاست.
• علت پیدایش قاعدگی یا عادت ماهیانه: در دوران مختلف زندگی تخمدان های یک زن وظایف متعددی به عهده دارند که قابل توجه تر از همه تخمک گذاری یا تولید سلول مخصوص برای تولید مثل و ترشح هورمون های تناسلی شامل: استروژن و پروژسترون می باشند. در دخترهای جوان دستگاه تولید مثل تحت تأثیر هورمون های تناسلی رشد کرده و علایم بلوغ منجمله قاعدگی یا عادت ماهیانه در آنها ظاهر می شود. تخمک گذاری در زن به این ترتیب صورت می گیرد که پس از پایان یک دوره قاعدگی ماهیانه یکی از حباب های کوچکی که در سطح تخمدان ها وجود دارند سریعاً شروع به رشد کرده و به حالت یک طاول حجیم و متورم ایجاد می شود که به آن فولیکول می گویند. در داخل هر فولیکول یک عدد أوول يا سلول تناسلی زنانه قرار دارد. در روز ۱۴ از روز اول قاعدگی این طاول در سطح تخمدان در اثر فشار مایع فولیکولی می ترکد و تخمک موجود در آن آزاد می شود. سپس این تخمک در اثر حرکات ریشک ها یا شرابه های متعلق به شیپور فالوپ، وارد لوله رحم می شود. تخمک که به وسیله ذره بین یا میکروسکوپ قابل دیدن است در داخل لوله رحم باقی می ماند و اگر با سلول تناسلی مرد روبرو نشود بعد از ۲۴ ساعت از بین می رود. اما اگر مدت کمی قبل از تخمک گذاری و یا در همان زمان مقاربت جنسی انجام گرفته باشد، میلیون ها اسپرماتوزوئید یا سلول تناسلی مرد که به داخل مجرای تناسلی زن ریخته می شوند با حرکات سریع به فعالیت می پردازند. اسپرماتوزوئیدها یا سلول های تناسلی مرد که به وسیله میکروسکوپ قابل دیدن هستند، عبارتند از: سلول های کوچک و پرتحرکی که هر کدام تقریباً به شکل یک نوزاد قورباغه می باشند. هر یک از این سلول ها دارای یک سر نسبتاً بزرگ و یک دم باریک بوده و با جنبش های سریع می توانند به طرف حفره رحم بالا رفته و خود را به داخل رحم و نزدیک تخمدان زن برسانند، اما با این وجود فقط تعداد محدودی از اسپرماتوزوئیدها یا سلول های تناسلی مرد می توانند از سوراخ دهانه رحم عبور کرده و خود را به داخل رحم برسانند، زیرا که تعداد بسیار زیادی از آنها در مجرای تناسلی زن و یا واژن از حرکت باز می مانند و از بین می روند. اسپرماتوزوئیدها یا سلول های تناسلی مرد که خود را به داخل رحم رسانده اند، وارد لوله های رحم شده و از آنجا به طرف تخمک یا سلول تناسلی زن هجوم می برند. به این ترتیب به زودی تعداد زیادی اسپرماتوزوئید یا سلول تناسلی مرد به اطراف تخمک یا سلول تناسلی زن گرد آمده و آن را احاطه می کنند. فعالیت اسپرماتوزوئیدها برای داخل شدن به درون تخمک ادامه می یابد ولی فقط یکی از آنها موفق می شود که به درون تخمک راه یافته و آن را بارور کند. به این ترتیب با ورود اولین اسپرماتوزوئید به درون أوول یا سلول تناسلی زن، پرده محکمی در اطراف آن کشیده می شود که مانع از ورود سایر اسپرماتوزوئیدها به نزدشان شود. از ترکیب سلول تناسلی زن با سلول تناسلی مرد، سلول تخم به وجود می آید که به تدریج از آن جنین و سپس یک انسان تولید می شود و به این ترتیب که شرح داده شد حاملگی شروع می شود و تا موقع زايمان عادت ماهیانه و خونریزی از رحم قطع می شود.
• چرا قاعدگی در خانم ها ایجاد می شود: در جنس مؤنث، دوره های ماهیانه تناسلی از هنگام بلوغ شروع شده و مراحل آن به طور متناوب و تقریباً با نظم و ترتیب تا چندین سال همچنان تکرار می شود. یک دوره جنسی در خانم ها معمولاً شامل ۲۸ روز است که مدت ۳ تا ۵ و گاهی ۷ روز خونریزی از دستگاه تناسلی جزو آن می باشد. به طور قراردادی اولین روز خونریزی از دستگاه تناسلی در قاعدگی به عنوان اولین روز از یک دوره جنسی به حساب می آید. خلاصه اینکه خانم ها به طور طبیعی در هر ۲۸ روز یک مرتبه به مدت ۳ تا ۵ و گاهی ۷ روز دچار خونریزی از رحم می شوند که اصطلاحاً به آن قاعدگی می گویند. در هنگام قاعدگی سلول های بافت مخاطی از سطح داخلی رحم جدا شده و ریزش می کند که برای این کار خونریزی و ترشحات قاعدگی ایجاد می شود. در خانم ها پس از قاعدگی در یک دوره جنسی از روزهای ۷ تا ۱۴ سلول های مخاط رحم و سلول های غدهای آن شروع به تکثیر کرده و محل بافت های ریخته شده در رحم را نوسازی و ترمیم می کنند. علاوه بر آن، از روزهای ۱۵ تا ۲۸ غده های مخاط رحم متورم می شوند و مواد لزجی تراوش می کنند. در این مرحله بافت زیرین یا آستر مخاط رحم نیز ضخیم و پر خون می شود. در این مرحله اگر تخم بارور در رحم کاشته شود و به اصطلاح آبستنی رخ دهد، سلول های مخاط رحم پایدار باقی می مانند، ولی در غیر این صورت قاعدگی رخ داده و قسمت سطحی مخاط رحم همراه با ترشحات خونی از رحم جدا شده و از بدن خارج می گردد. خون قاعدگی برخلاف خون سایر قسمت های بدن لخته نمی بندد ولی گاهی اوقات ممکن است لخته های بسیار ریز در آن دیده شود. اما اگر خونریزی قاعدگی خیلی شدید شود معمولاً لخته های بزرگ نیز تشکیل می گردد. طی سالیان دراز که سن بالا می رود یک خانم به یائسگی نزدیک می شود. در سنین ۳۰ تا ۴۰ سالگی میزان هورمون استروژن در خانم ها شروع به کاهش می کند. در اوایل ۴۰ سالگی خانم ها وارد مرحله آستانه یائسگی می شوند. در این مرحله از نظم و ترتیب عادت های ماهیانه کاسته می شود و پوست خشک تر شده و موها شکننده تر و کم پشت تر می شوند. بعضی از خانم ها استثنائاً احساس کاهش میل جنسی می کنند و بسیاری از آن ها از دگرگونی و تغییر خلق وخوی و کج خلقی رنج می برند. به دنبال این مرحله به طور متوسط در سن ۵۰ یا ۵۱ سالگی مرحله یائسگی فرا می رسد و قاعدگی برای همیشه متوقف می شود.
• اختلالات قاعدگی: قاعدگی های نامنظم به دوره های قاعدگی گفته می شود که از نظر زمان بین وقوع آنها اختلاف زیادی وجود دارد. این نوع اختلال و بی نظمی در قاعدگی در دو مرحله از عمر خیلی زیاد دیده می شود؛ یکی در دخترهای جوان و آنهایی که قاعدگیشان به تازگی ایجاد شده و دیگر در سن میانسالی و در خانم هایی که در آستانه یائسگی بوده و به زودی یائسه شده و قاعدگی شان برای همیشه قطع خواهد شد. دوره های قاعدگی به طور متوسط ۲۸ روز است، اما این دوره ها در بعضی خانم ها هر ۲۴ روز و در بعضی دیگر به ندرت ممکن است به طور طبیعی و منظم تا ۳۵ روز هم دیده شود.
• علل بی نظمی قاعدگی: اختلال در نظم و تغییر در مدت دوره های قاعدگی معمولاً به علت یک عدم تعادل موقتی در میزان هورمون ها است. در دختر خانم ها در جریان بلوغ، تغییرات مقدار هورمون ها باعث می شود که دوره های قاعدگی در ماه های اولیه و برای چند نوبت بی نظم باشند. علاوه بر آن ها در خانم ها پس از زایمان و همچنین در زمان های نزدیک به یائسگی به علت تغییرات هورمونی، بی نظمی در قاعدگی شیوع می یابد. علاوه بر موارد بالا عدم تعادل هورمونی ممکن است به علت استرس، اضطراب، افسردگی و همچنین در اثر بیماری های شدید و مزمن، ورزش های سنگین و از دست دادن شدید وزن بدن باشد که هر کدام می توانند باعث نامرتب شدن قاعدگی ها شوند. قاعدگی نامنظم ممکن است علامتی از اختلال یا بیماری تخمدان ها یا بیماری رحم باشد. به طور مثال تخمدان های حاوی چند کیست (پلی کیستیک) که باعث بر هم خوردن تعادل هورمون های جنسی می شوند. و یا عارضه آندومتریوز که در آن بافت های شبیه مخاط رحم به طور نابجا در نقاط مختلف حفره لگن پیدا می شود، باعث اختلال در قاعدگی می گردند. در بعضی موارد که یک خانم نسبت به حاملگی خود بی اطلاع است، ممکن است خونریزی های نامنظمی ایجاد شود که اشتباهاً به عنوان قاعدگی تصور شود. گاهی اوقات بروز یک قاعدگی تعویقی و شدید می تواند ناشی از یک سقط جنین باشد. یک خانم اگر یک قاعدگی تعویقی که با دردهای شدید شکم همراه است داشته باشد، باید هرچه زودتر تحت توجهات خاص پزشکی قرار گیرد، زیرا این موضوع ممکن است ناشی از ایجاد یک حاملگی خارج از رحم باشد.
• دل درد و کمر درد دختران قبل از قاعدگی: دوشیزگان و دختران در اوایل و ابتداء لک دیدن و حیض شدن، به دل دردهای مختلف مبتلا می شوند، اینگونه دلدردها در (نژادها، فامیل ها، طایفه ها، فرقه ها و قبایل مختلف) یکسان نیست. مثلاً در بعضی نژادها مانند ارثی بودن به قدری سخت و شدید است که منجر به پاره شدن پرده بکارت (دخترگی) می شود، گاهی باید به وسیله عمل جراحی پرده بکارت را پاره کرد تا خون باز شود و آن دختر آسوده گردد. در بعضی نژادها به آن شدت نیست ولی بیش از حد آن بیچاره رنج می برد و ناراحت می شود، مدام ناله و آه و فریاد دارد. این چنین افراد تا آخر عمر، رحمشان ترشح دارد و رطوبات لزج و چسبیده ای نیز ترشح می کند، در بعضی از نژادها ابدأ ناراحتی ایجاد نمی شود و به طور عادی و بدون زحمت و ناراحتی رگل شده و حیض می شوند، حتی خود دختر بدون هیچ علائم و سابقه ای خون مشاهده می کند و غفلتاً متوجه می شود که قاعده زنانگی به سراغ او آمده است.
• رازیانه خون ریزی را بیشتر می کند و لذا در ایام پریودی نباید از رازیانه استفاده کرد.
• جایگزین حجامت عام در طبع سرد، زمانیکه حجامت عام ممکن نیست (مانند دوره پریود در خانم ها) از بادکش وسیع کتف استفاده می کنیم.