درد عصب سه قلو صورت: عبارت است از پدیده تیک دردناک به دردهایی گفته می شود که شبیه به فرو رفتن خنجر در موضعی از بدن باشد و در بعضی از اشخاص در یک طرف صورت پیدا می شود و دردی شبیه برق گرفتگی ایجاد می کند که بسیار طاقت فرسا است. بیشتر در مسیر اعصاب سوم و پنجم انتشار می یابد. هر بار ممکن است چند ثانيه طول بکشد و معمولاً با تحریک و درد ناگهانی نقاط حساس صورت مثل پوست سر، دهان، بینی یا گوشه های لب شروع می شود. این نواحی را نواحی انفجار می نامند. گاهی هنگام فرو رفتن لقمه غذا و تماس آن با لوزه ها درد شروع می شود. به طور کلی این بیماری را (نورالژی تیری ژومو) گویند که درد آن شدید و بسیار مزاحم بیمار است.

علائم:

• درد شدید صورت که به صورت (فرورونده) یا (سوزاننده) توصیف می گردد، درد غالباً با لمس یا ضربه زدن به صورت، مسواک کردن دندان ها، اصلاح کردن، مواجهه با باد یا جویدن، ایجاد می شود. حملات درد معمولاً 15 الی 1 دقیقه طول می کشند. حملات ممکن است چندبار در روز رخ دهند یا هفته ها یا ماه ها ظاهر نشوند. بین حملات، ناراحتی وجود ندارد یا مختصر است.

علت:

• فشار بر عصب از طرف عروق خونی مجاور (گاهی)، ناشناخته (غالباً).

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. روماتویید آرتریت
2. اسکلروز (تصلب) متعدد
3. نشانگان شوگرن (یک اختلال التهابی و مزمن)

پیشگیری:

• پیشگیری خاصی ندارد.

عواقب مورد انتظار:

• معمولاً با درمان تسکین علائم امکان پذیر است؛ گاهی ممکن است جراحی لازم باشد، بیمار ممکن است فواصل بدون درد را تجربه کند (ماه ها تا سال ها) و سپس درد درست مثل قبل عود کند.

عوارض احتمالی:

• تداخل با فعالیت های طبیعی در اثر دوره های زیاد و شدید درد.

تشخیص:

• آزمایشی اختصاصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد. تشخیص درد عصب سه قلو به نوع و محل درد و فاکتور های محرک آن بستگی دارند. پزشک ابتدا سابقه پزشکی فرد را بررسی کرده و سپس یک معاینه فیزیکی انجام می دهد. در این فرآیند جهت تعیین محل آسیب یک معاینه فیزیکی از عصب سه قلو انجام شده و سپس با لمس نواحی مختلف صورت محل درد مشخص می شود. پزشک جهت رد احتمال ابتلا به دیگر بیماری های دارای علائم مشابه چندین آزمایش را برای بیمار تجویز می کند.سردرد های خوشه ای یا درد عصبی پس از زونا از جمله این بیماری ها هستند. امکان دارد جهت بررسی ارتباط مالتیپل اسکلروزیس با درد فعلی فرد انجام تصویر برداری MRI از ناحیه سر درخواست شود.

درمان طب نوین:

• در بیشتر بیماران با داروهای ضد تشنج تسکین می یابد، البته ممکن است در برخی بیماران به مرور زمان داروها غیر اثر بخش شوند و درد (غلبه کند). رویکرد جراحی به این مشکل می تواند موثر باشد و معمولاً شامل یک یا دو روش است: اقدامات از طریق پوست یا کاهش فشار از طریق عروق کوچک، اگر به دنبال هر اقدامی (پس از چند سال) درد عود کند، یک اقدام از طریق پوست به عنوان درمان اضافی پیشنهاد می گردد. با حداقل 2 بار معاینه منظم دندان در سال، از سلامت مناسب دندان اطمینان حاصل کنید.

درمان طب سنتی:

• آب دم کرده ی برگ سوسنبر را بخورید.
• برگ کلم را در شیر بپزید و روی محل درد ضماد کنید.
• روغن مالی موضع با روغن حنضل و بادکش گذاری موضع.
• پوست سبز گردوی تازه را بکوبید و بر محل های درد ضماد کنید.
• جعفری خشک کوبیده را در شیر بریزید و با آن محل درد را ماساژ دهید.
• اطوی داغ را روی برگ کلم بگذارید و کلم گرم شده را بر جای درد بگذارید.
• خردل ساییده شده را با آرد گندم به صورت پماد بسازید و بر موضع ضماد کنید.
• سی گرم ترخون را در یک لیتر آب جوش دم کنید و آب آن را بعد از غذا بنوشید.
• آب جوشانده برگ بیدمشک را بخورید و برگ سبز گردو را به عنوان ضماد بر موضع بمالید.
• در صورت فشار بر عصب از طرف عروق خونی مجاور، زالو پشت گوش و ناحیه درگیر بیندازید.
• با شام شب کاهو بخورید و یا چند برگ کاهو را در یک لیتر آب بجوشانید و آبش را مصرف کنید.
• مقداری آب دم کرده پونه کوهی را در آب وان حمام بریزید و در آن دراز بکشید و بدن را ماساژ دهید.
• جعفری خرد شده را در شیشه ای بریزید و مقداری الکل نود درجه به آن اضافه کنید و نگهدارید. موقع درد آن را روی محل درد ماساژ دهید.
• سی گرم برگ بو را در یک لیتر آب جوش ۱۲ دقیقه دم کنید، بعد صاف کرده، سپس آب آن را با عسل شیرین و بعد از هر غذا یک فنجان بنوشید.
• برای تسکین درد اعصاب صورت، ۵۰ گرم گل بیدمشک را در یک لیتر آب خیلی جوش، ۱۲ دقیقه دم کنید و قبل از هر غذا یک استکان شیرین کنید و بنوشید.
• پانزده تا سی گرم بذر رازیانه را نرم بکوبید و در یک لیتر آب ۱ دقیقه بجوشانید و ۱۰ دقیقه آن را دم کنید، سپس آب آن را با عسل شیرین و بعد از هر غذا یک فنجان بنوشید.
• شصت گرم ریشه خشک سنبل الطیب را در یک لیتر آب، ۱۲ ساعت بخیسانید بعد آب آن را صاف و با عسل شیرین کرده و هر شب موقع خواب یک تا دو فنجان از آن را بنوشید.
• پنجاه گرم برگ یا پوست درختچه بیدمشک را در یک لیتر آب ۲ دقیقه بجوشانید و ۱۰ دقیقه هم دم کنید، آب صاف کرده آن را با عسل شیرین سازید و قبل از هر غذا یک فنجان بنوشید.
• برای تسکین درد اعصاب به عنوان درمان، یک قاشق سوپ خوری گل خشک بابونه را در یک لیوان آب جوش به مدت ۱ ساعت دم کنید و پس از آن شیره اش را بکشید، شیرین کنید و بنوشید.
• بابونه 10 گرم + اسطوخدوس 30 گرم + بادرنجبویه 20 گرم + گل ارونه 20 گرم + مرزنجوش 20 گرم، پنج گرم در پانصد سی سی آب کمی جوشانده قبل از هر غذا دو استکان میل نمایید. (بسیار مجرب).
• پنجاه گرم ورون خشک را در یک لیتر آب سرد، یک تا ۲ ساعت بخیسانید، چند دقیقه نیز بجوشانید و ۱۵ دقیقه دم کنید، سپس صاف کرده و روزی چندبار روی محل درد به صورت نیم گرم، کمپرس کنید.
• بادرنجبویه + مرزنجوش + اسطوخدوس + گل ارمنی + بابونه از هر کدام 20 گرم تهیه کرده و برای هر بار مصرف 10 گرم از ترکیب با با دو لیوان آب بجوشانید تا یک لیوان آب باقی بماند و با عسل شیرین کنید و میل کنید.
• اگر مبتلا به درد اعصاب شده اید لازم است از خوردن چای، قهوه، سرکه، الكل، آب جو، دخانیات، سکنجبین، سماق، سوپ، آب گوشت، و همچنین از پرخوری، گرسنگی شدید، سرمای شدید، گرمای شدید، سر و صدا و عصبانیت پرهیز کنید. در ضمن از خوراکی هایی که درد را تسکین می دهد مانند: بیدمشک، ترب سیاه، ترخون، آب جوشانده لیمو، آب جوشانده سنبل الطيب، آب جوشاندهی گل گاوزبان زیاد استفاده کنید.

داروها:

• فنی توین
• کاربامازپین
• کاربامازپین (یک ضد تشنج) در درمان درد عصب سه قلو موثر است. فنی توئین ممکن است برای افردی تجویز گردد که کاربامازپین را تحمل نمی کنند. باکلوفن نیز ممکن است اثر بخش باشد.

فعالیت:

• محدودیتی وجود ندراد، از باد گرم یا سرد پرهیز کنید.

رژیم غذایی:

• رژیم غذایی خاصی ندارد، با طرف غیر مبتلای صورت بجوید.
• خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با شوید، خوراک کدو حلوایی، خوراک قارچ و ذرت، خوراک صیفی جات، خوراک کلم قمری، خوراک گل کلم، خوراک نخود با شوید، خوراک نخود با سیب زمینی، خوراک لوبیا قرمز، آش گندم با کرفس، آش گندم با سبزیجات، آش گندم با شلغم، آش گندم با تره، آش شله قلمکار، آش غلات، آش جو با حبوبات ۲، آش کلم برگ، آش گل کلم ۱، آش کلم بروکلی ۱، آش کلم بروکلی ۲، آش حبوبات ۱، حلیم گندم با شیر سویا، حلیم گندم با مغزیجات، کلم پلو با سویا، نخود فرنگی پلو ۱، خورش فسنجان با کدو حلوایی، خورش فسنجان با سویا، خورش شهد فسنجان، خورش کرفس ۱، خورش کرفس ۲، خورش به و آلو، خورش به، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با قارچ، خورش لوبیا سبز، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش هویج و به، سوپ کدو حلوایی، سوپ جو ۲، سوپ شلغم، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ گل کلم، سوپ کلسیم، سوپ جو با شیر سویا، کتلت اسفناج، کتلت ذرت، کتلت سویا با گندم جوانه زده، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، سوسیس فانتزی، دلمه فلفل دلمه ای، کماچ ساده، کماچ گندم و جو، کماچ سویا، کماچ قارچ، شیر سویا، کشک سویا، خامه سویا، سس گل کلم، سس مایونز گیاهی، سس گندم جوانه زده، سس زیتون، سس جعفری، سمنو با گندم و جو، سمنو با رب انار، شیر بادام.
• خوردنی های مضر: خوراک باقلا، خوراک عدس و اسفناج، خوراک عدسی ساده، خوراک کدو بادمجان، یتیمچه، خوراک بادمجان و عدس، خوراک سویا و عدس، خوراک تند بامیه، پلو مخلوط، عدس پلو ساده، خورش قیمه بادمجان.