شناخت دارو: عبارت است از داپسون از دسته آنتی بیوتیک های ضد باکتری است که در درمان جذام و درماتیت هرپتی که نوعی بیماری پوستی می باشد مورد استفاده قرار می گیرد.

دسته دارویی:

• قرص

فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:

• داپسون یک داروی باکتریواستاتیک است و احتمالاً در ساخت فولات تداخل می کند.
• جذب این دارو از راه خوراکی آهسته است و به محیط اسیدی نیاز دارد. پس از جذب در تمام بافت ها و به ویژه کبد، عضلات، کلیه ها و پوست یافت می شود. غلظت سرمی دارو 8 الی 2 ساعت بعد از مصرف به اوج خود می رسد. متابولیسم دارو کبدی است. نیمه عمر داپسون 50 الی 10 ساعت می باشد. دفع این دارو عمدتاً کلیوی است. بخشی از طریق صفرا دفع و وارد چرخ روده ای کبدی می شود.

اشکال دارو:

• قرص

مقدار مصرف صحیح:

• حداقل 50 الی 100 میلی گرم و حداکثر به 400 میلی گرم در روز می رسد.
• بزرگسالان: جذام لپرماتوز: 50 تا 100 میلی گرم خوراکی یک بار در روز برای مدت 2 تا 5 سال جذام توبرکلوئید: 100 میلی گرم خوراکی یک بار در روز برای مدت 6 ماه (مصرف همزمان ریفامپین نیز برای کاهش ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی توصیه می شود). درماتیت هرپتی فرم: 50 میلی گرم خوراکی یک بار در روز که به صورت مادام العمر استفاده می شود. دوز دارو ممکن است تا روزانه 300 میلی گرم افزایش یابد. کاهش دوز به حداقل دوز موثر در کوتاهترین زمان ممکن توصیه می شود. پروفیلاکسی پنومونی پنوموسیستیس: 100 میلی گرم خوراکی 2 بار در هفته به صورت مادام العمر. افزودن پریمتامین اثرات داپسون را در این مورد به طور قابل توجهی افزایش می دهد. پنومونی پنوموسیستیس: 100 میلی گرم خوراکی روزانه برای 14 تا 21 روز به صورت ترکیبی با تری متو پریم استفاده می شود. پروفیلاکسی توکسوپلاسموز: 100 میلی گرم خوراکی 2 بار در هفته به صورت مادام العمر.
• کودکان: جذام: 1 تا 2 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن (تا حداکثر 100 میلی گرم روزانه) پروفیلاکسی پنومونی پنوموسیستیس: در کودکان بزرگتر از یک ماه 2 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز. (حداکثر دوز مجاز روزانه 100 میلی گرم می باشد). یا 4 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن خوراکی یک بار در هفته (حداکثر دوز مجاز هفته ای 200 میلی گرم می باشد). پروفیلاکسی توکسوپلاسموز: در کودکان بزرگتر از یک ماه 2 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن (یا 15 میلی گرم به ازای هر متر مربع از سطح بدن) در روز. (حداکثر دوز مجاز روزانه 25 میلی گرم می باشد). در این مورد داپسون باید به صورت ترکیبی با سایر داروها استفاده شود.

اثر دارو:

• ظاهر شدن اثرات دارو بستگی به نوع بیماری دارد.

قبل از مصرف دارو:

• مصرف این دارو در افرادی که دچار مشکلات خونی و بیماری های طولانی مدت کبد و کلیه هستند باید با احتیاط و زیر نظر پزشک باشد.

عوارض جانبی دارو:

• تهوع، سردرد، استفراغ، تاری دید، سرگیجه، ادم، علائم شبه آنفولانزا، افزایش بیلی روبین خون، نوروپاتی محیطی، آنمی آپلاستیک، آگرانولوسیتوز، آنمی همولیتیک، پاراستزی، درد شکمی، لکوپنی، هپاتیت، افزایش آنزیم های کبدی در خون، یرقان کلستاتیک، پان سیتوپنی، مت هموگلوبینمی، آنمی ماکروسیتیک، مگالوبلاستیک، همولیز، کاهش حس، ائوزینوفیلی رویوی، لوپوس اریتماتوز، سندروم داپسون، لنفادنوپاتی، لنفوسیتوز.

تداخلات دارویی:

• آلومینیوم ام جی اس، ریفامپین، کلوفازیمین، ریفاپنتین، پریمتامین، دیدانوزین، دفریپرون، سدیم بیکربنات، پگ اینترفرون آلفا 2 بی، تری فلونوماید، کینین، مفلوکین، آلومینیوم ام جی، آلومینیوم هیدروکسید و منزیم هیدروکسید، واکسن حصبه (تیفوئید)، متیل آمینو لوولینات، تافنوکین، آتوواکون/ پروگوانیل، سدیم نیتریت، پکسیدارتینیب، کانابیدیول، آرتسونات.

موارد منع مصرف:

• در صورت ابتلای بیمار به پورفیری این دارو نباید مصرف شود.

شرایط نگهداری:

• در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.

نکات مهم:

• افرادی که مبتلا به درماتیت هرپتی (نوعی بیماری پوستی) هستند و در این بیماری چون روده این افراد نسبت به پروتئین گندم واکنش نشان می دهد بهتر است هنگام مصرف این دارو از غذاهایی که فاقد این پروتئین است استفاده نمایید.
• در موارد وجود بیماری قلبی یا ریوی، کمبود G6PD یا کم خونی با احتیاط فراوان مصرف شود.
• از آنجا که احتمل بروز مقاومت میکروبی به داپسون وجود دارد، مصرف همزمان این دارو با ریفامپین توصیه می شود.
• در صورت بروز واکنش های درماتیت مصرف دارو را باید قطع کرد.
• دوره درمان که ممکن است 6 ماه تا 3 سال یا بیشتر طول بکشد، باید کامل شود.