نام های دیگر: بطیخف دابوقه، دقسرقیا، فافش، قادون، کسفره، قابش، خربوزه قاوون، اربوجنیا، مربوسا، حضض (خربزه کال)
نوع گیاه: بوته
نام خانواده: کدو
مزاج: گرم و تر، درجه 2
مزاج تخم خربزه: گرم و تر
مزاج تخم خربزه: گرم و تر، درجه 1- 2
مصلح: آب انار ترش، سرکه
مصلح تخم خربزه: بنفشه، عسل
قسمت مورد استفاده: میوه، دانه، ریشه
ترکیبات شیمیایی ریشه خربزه: ملون امتین در آن وجود دارد.
ترکیب شیمیایی تخم خربزه: ماده ی گالاکتان – املاح فسفات – روغن ثابت – تریپتوفان – لیزین – سیستین – سیترولین – هیستیدین – میریستیک اسید.
مقدار و دستور مصرف: 10 الی 5 گرم به صورت دم کرده. دانه 14 الی 7 گرم به صورت خیسانده.
مشخصات: میوه ی گیاهی است از خانواده Cucurbitaceae بوته ی آن شبیه بوته ی خیار و مثل آن خزنده و یک ساله میباشد برگهای آن ،پهن پرزدار خشن و پیچک دارند. گل های آن زردرنگ و یک پایه است، گلهای نر روی اولین ساقه ها و گلهای ماده بعد از آن روی ساقه های جوان تر ظاهر می شوند. میوه ی آن معمولاً تخم مرغی شکل با هیکلی بزرگ است که تعداد زیادی تخم در آن وجود دارد و طعم میوه معمولاً شیرین و رنگ گوشت داخل آن سفید یا سبز یا نارنجی و پوست آن اکثراً زرد یا سبز بوده و دارای نژادهای مختلفی می باشد.
خواص:
- ملین
- شیرافزا
- عرق آور
- ادرار آور
- اشتها آور
- دافع سودا
- درمان یرقان
- رفع خستگی
- درمان نقرس
- درمان رشد قد
- درمان مالاریا
- درمان استسقاء
- درمان سرطان
- زیاد کننده شیر
- قاعده آور (تخم)
- درمان کم خونی
- دارای رادیو اکتیو
- درمان زبری زبان
- قلیای کننده خون
- قلیایی کننده ادرار
- درمان کک و مک
- تصفیه کننده خون
- درمان سنگ مثانه
- تقویت کننده مثانه
- درمان سوزش ادرار
- درمان تورم پوستی
- درمان سوء هاضمه
- روشن کردن پوست
- درمان آبریزش چشم
- درمان مشکلات کبد
- درمان مشکلات کلیه
- درمان مشکلات روده
- پیشیگری از سکته قلبی
- موثر در زیبایی (ماسک)
- درمان لاغری (بعد از غذا)
- درمان بواسیر (قبل از غذا)
- درمان ورم پروستات (تخم)
- دارای ویتامین های D، C
- تقویت کننده نیروی جنسی
- درمان روماتیسم (قبل از غذا)
- درمان چروک صورت (ماسک)
- درمان سوختگی (ضماد پوست)
- درمان زخم چرکی (ضماد با عسل)
- درمان اسید اوریک بالا (جوشانده تخم)
- درمان لکه سیاه و سفید پوست (مغز آن)
- درمان سل ریوی و سرفه (ساییده تخم خربزه با آب)
- درمان شن کلیه (30 گرم پوست خشک به صورت پودر)
- موثر در پختن سریع گوشت (انداختن پوست خربزه در غذا)
- درمان زردی رخساره (تخم آن با سرکه بپزید و ضماد کنید)
- هربار هشت گرم پوست خشک و ساییده ی خربزه را بخورید برای خرد کردن سنگ مثانه مفید می باشد.
- اگر میخواهید استفراغ کنید آب دم کرده ی ریشه خربزه را بنوشید و یا هفت تا هشت گرم از خشک کوبیده شده ی آن را بخورید.
- با جوشانده نیم کوب شده ی تخم خربزه همراه با پوست خربزه بخور دهید برای تحلیل ورمی که از سرما خوردگی و برف در چشم ایجاد شده باشد بسیار مفید است.
- مغز تخم آن را بکوبید و با موز له شده مخلوط کنید و بر پوست بمالید رنگ پوست صورت را روشن می کند کک مک و لک های قهوه ای صورت را برطرف می سازد.
- درمان طاسی (آن را سوراخ کنید و به جای تخم ها با 3 زرده تخم مرغ و روغن زیتون و برگ مورد آسیاب شده با براده آهن (هر کدام 15 گرم) بریزید و سوارخ را خمیر بگیرید و 12 ساعت در کوره قرار دهید و با روغن زیتون به مدت 14 روز هر روز به موضع طاسی بمالید).
- گل خربزه را بو دهید بعد بکوبید و به صورت گرد درآورید و در ظرفی چینی یا شیشه ای نگه دارید. برای پاک کردن شکم در موارد سنگینی معده و یا در موارد مسمومیت ها که احتیاج به قی و استفراغ باشد از آن بخورید، اگر آن گرد را در بینی کسی فوت کنید برای رفع زخم های داخل بینی مفید است کشیدن آن در بینی برای معالجه ی یرقان خوب می باشد.
- مغز تخمه آن را بخورید مهارکننده سرطان است برای افزایش ترشحات عادت ماهانه مصرف می شود. برای درمان سرفه های گرم درد سینه و خشنونت زبان و حلق مفید است تب های گرم و عطش و سوزش مجرای ادرار را تسکین می دهد زخم و خراش حادث در مجرای آلت مرد که در اثر عبور سنگ مثانه ایجاد شده باشد را التیام می بخشد بازکننده ی گرفتگی های کبد و زیاد کننده ی ترشح ادرار است. کلیه و مثانه را پاک میکند ملین است قوه باه را افزایش می دهد برای خارج کردن انگل معده نافع است.
مضرات:
- نفخ
- آسم
- معده
- حصبه
- اسهال
- طحال
- استفراغ
- ورم روده
- سینه درد
- مرض قند
- فلج (ناشتا)
- سرطان ها
- تنگی نفس
- سرماخوردگی
- اسهال کودکان
- بیماران دیالیزی
- خونریزی داخلی
- زیاد کننده اخلاط
- سوء هاضمه (ناشتا)
- تب صفراوی (ناشتا)
- قلب (دم کرده ریشه)
- سستی و بی حالی در بعضی افراد
- خنثی کردن عمل آنتی اکسیدان ها
- سوزش زبان و مخاط دهان (در بعضی افراد)
- تخم خربزه مضر طهال است و مصلح آن عسل و بنفشه می باشد.
- اگر با شکم خالی و ناشتا خورده شود ممکن است ایجاد تبهای صفراوی کند، اگر قبل از غذا خورده شود ممکن است تولید ورم روده و اسهال ،نماید اگر بعد از غذا خورده شود ممکن است موجب ترش کردن غذا گردد، کسانی که بیماری دستگاه گوارش دارند یا مبتلا به دیابت هستند و کودکانی که اسهال دارند باید از خوردن آن پرهیز کنند اگر خربزه ی زیاد شیرین چند روز صبح ناشتا خورده شود، ادرار افراد گرم مزاج را خون آلود می کند.
نکته:
- بهترین وقت خوردن آن ما بین دو وعده غذا می باشد.
- در کتب قدیم آمده است اگر تخم آن را در شیر و عسل خیس داده شود و کاشته شود، میوه شیرین می دهد.